Sık Sorulan Sorular
Bölge İdare Mahkemesi hakkında sık sorulan sorular
Hukuk fakültelerinde okumakta olan hukuk öğrencilerinin uygulama hakkında fikir edinmesine ve meslekteki avukat, hâkim ve savcıların dava sürecinde kendilerine yardımcı olacak emsal niteliğindeki tüm bölge idare mahkemesi kararları Full & Egal’de bulunabilir. Tüm bölge idare mahkemesi kararlarına; içtihat başlığı altından yalnızca ülke, mahkeme/kurum kısmından Bölge İdare Mahkemesi seçeneği seçilerek veri tabanından binlerce içtihat kararı arasından arama yapılabilir.
Full & Egal’in tüm üyeleri, bölge idare mahkemesi kararlarına erişebilir. Full & Egal’e üye olmak ücretsizdir. Üyeler kendilerine uygun olan içtihat paketini satın aldıktan sonra, tüm dünyadaki mahkeme içtihatlarına sınırsız erişim ve indirme imkânına ulaşırlar. Hiçbir ülke ya da mahkeme için kısıtlama bulunmamaktadır.
Full & Egal’de bulunan tüm içtihat kararları istenilen dile tercüme edilebilir. Tercüme etmek istediğiniz bölge idare mahkemesi kararını, içtihat başlığı altından; ülke, mahkeme/kurum ve arama metnini çevir kısmından istenilen dil seçilerek içtihat kararı bulunur ve karar istenilen dile otomatik olarak çevrilebilir.
Bölge İdare Mahkemeleri, 2576 sayılı ve 6 Ocak 1982 tarihli Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu Ve Görevleri Hakkında Kanun ile bir itiraz merci olarak kurulmuştur. 18 Haziran 2014 tarih ve 6545 sayılı kanunla önemli düzenlemelerle, bölge idare mahkemeleri itiraz merci olmaktan çıkarılıp, istinaf mahkemelerine dönüştürülmüştür.
İstinaf, olağan kanun yollarındandır. İlk derece mahkemelerinin verdiği nihai kararlara karşı, gerekli şartlar bulunuyorsa, başvurulabilen üst mahkemedir. İstinaf mahkemeleri, bölge idare ve bölge adliye mahkemelerinin bir diğer adıdır. Temyiz mahkemesi olan Danıştay ile alt derece vergi ve idare mahkemeleri arasında, ara derece mahkemeler olarak görev yapar. İstinaf mahkemeleri, hem olay yönünden hem de hukuki yönden yerel mahkemenin mahkemelerin verdiği kararları denetleyebilir.
İlk olarak 2576 sayılı ve 6 Ocak 1982 tarihli kanunla bir itiraz mercii olarak kuruldular. 18 Haziran 2014 tarih ve 6545 sayılı kanunla düzenlenen değişikliklerle istinaf mahkemelerine dönüştürülmeleri öngörüldü. Bu yapılan mevzuat düzenlemelerinin ve altyapı yeterliliklerinin tamamlanmasıyla 20 Temmuz 2016 tarihinde istinaf mahkemeleri olarak faaliyetlerine başladılar.
Taraflardan her biri, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarının tebliğinden itibaren, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine otuz günlük süre içinde başvurabilirler.
Bölge idare mahkemelerinin 2020 yılı ortalama görülme süresi yaklaşık üç aydır. Ancak bölge idare mahkemelerinin 2016 yılında kurulan nispeten yeni bir mahkemeler olduğu ve iş yükünün her yıl katlanarak arttığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle 2021 yılında bölge idare mahkemesinde görüşülen bir dosya için ortalama altı ayda karar verilebileceğini söylemek mümkündür.
01.01.2021 tarihinden itibaren 7.000 TL’yi geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesindir. İstinafa, ancak bu değeri aşan uyuşmazlıklar için başvurulabilir. Yerel mahkemenin, bu para sınırının altında kalan değerler için verdiği kararlar kesindir.
01.01.2021 tarihinden itibaren 192.000 TL’yi geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında bölge idare mahkemelerinin idare ve vergi dairelerince verilen kararlar kesindir. Ancak 192.000 TL’yi aşan uyuşmazlıklar için temyiz kanun yoluna gidilebilir. Bu para sınırının altında kalan değerler için istinaf mahkemesinin kararı kesindir.
Özel veri tabanlarını tarayan ve içerisinde arama yapan çevrimiçi uygulamalara karar arama motoru denir. Mesleklerini icra eden avukat, hâkim ve savcılar ile hukuk alanında eğitim gören öğrencilerin hukuk uygulamalarına dair güncel içtihatları takip edebilmeleri, hukuk alanında gelişmek isteyenler için çok büyük önem arz eder. Bölge idare mahkemelerinin verdiği emsal niteliğindeki kararlara da; içtihat başlığı altından; yalnızca ülke, mahkeme/kurum kısmından Bölge İdare Mahkemesi seçeneği seçilerek arama yaparak ulaşılabilir.
Full & Egal’in tüm üyeleri, kendilerine uygun olan içtihat paketini satın aldıktan sonra, tüm bölge idare mahkemesi kararlarına erişebilir. Full & Egal’e üye olmak ücretsizdir. Ayrıca, tüm dünyadaki mahkeme içtihatlarına sınırsız olarak erişebilir ve indirebilirler. Hiçbir ülke ya da mahkeme için kısıtlama bulunmamaktadır. Dosyalar PDF formatında indirilebilir.
Ülkemizde 2021 yılı itibariyle Ankara, Bursa, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Konya ve Samsun’da olmak üzere toplamda sekiz tane bölge idare mahkemesi vardır. Her bir bölge idare mahkemesi kendi yargı çevrelerine dâhil olan il ve ilçelerin idari sınırları içindeki alt mahkemelerin işlerine bakar.
Ülkemizde 2021 yılı itibariyle Ankara, Bursa, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Konya ve Samsun’da olmak üzere toplamda sekiz tane bölge idare mahkemesi vardır. Her bir bölge idare mahkemesi kendi yargı çevrelerine dâhil olan il ve ilçelerin idari sınırları içindeki alt mahkemelerin işlerine bakar.
Bir davanın, bölge idare mahkemesinde görülmesinin süresi yaklaşık üç aydır. Ancak bölge idare mahkemelerinin henüz birkaç yıllık ve nispeten yeni kurulan mahkemeler olduğu ve iş yükünün her yıl katlanarak arttığı da göz önünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle 2021 yılında bölge idare mahkemesinde görüşülmekte olan bir dosya için istinaf mahkemesinin karar vermesinin ortalama olarak altı ay sürebileceğini söylemek mümkündür.
Olağan kanun yolu olarak, gerekli şartları sağlayan bölge idare mahkemesi kararları, Danıştay’a temyiz edilebilir. Bölge idare mahkemelerinin idare veya vergi dava dairelerinin verdiği nihai kararlar eğer temyizi mümkünse otuz gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir. İdari Yargılama Usulü Kanunu m.46’de 14 bent halinde sayılan davalarda, yerel mahkemenin nihai kararından memnun olmayan taraflarca temyiz edilebilir.
Miktar veya değeri 192.000 TL’yi aşmayan davalarda bölge idare mahkemesinin kararlar kesindir. Taraflar ancak 192.000 TL olan parasal sınırı aşan davaları Danıştay’a temyiz edebilirler.
Gerekli şartları sağlayan yerel mahkemenin nihai kararının, görevli ve yetkili bölge idare mahkemesine başvurularak incelenmesinin talep edildiğini. Olağan kanun yollarından olan istinaf sürecinin, istinaf mahkemesinin ilgili dairesinde hala devam etmekte olduğu anlamına gelir.
İstinaf başvurularında, temyiz usulünden farklı olarak hem maddi hem de hukuki açıdan hukuki uyuşmazlığı inceleyip karar verir. Bölge idare mahkemelerinde kural olarak yazılı yargılama usulü ile istinaf incelemesi ve yargılaması yapılır. Davayla ilgili, gerekli görülen her türlü bilgi ve belgeyi tarafların talebi olmasa bile kendiliğinden isteyebilir.
Temyiz usulünden farklı olarak, istinaf mahkemesi hukuka aykırılık olduğuna kanaat getirirse yalnızca bozma kararı verip de dosyayı geri göndermez. İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesinin kararında bir hukuka aykırılık olduğuna kanaat getirirse, alt derece mahkemesinin kararını kaldırıp, kendisi esas hakkında karar verir.
İlk derece mahkemesinin kararının hukuka aykırı olduğuna kanaat getiren istinaf mahkemesi, duruşma yaparak esas hakkında yeni bir karar verir ve alt derece mahkemesinin kararını kaldırır. Yalnızca bozma kararı verip de yeniden yargılanması için dosyayı geri göndermez.
Eğer istinaf mahkemesi olan bölge idare mahkemeleri, önlerine gelen işin görüldüğü vergi veya idari dava daireleri, ilk derece mahkemesinin kararının hukuka aykırı olduğuna kanaat getirse kararı bozar. Bu bozma karar aslında ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılması kararı alır ve kendisi esas hakkında yeni bir hüküm kurar.
Dosya durumu açık ifadesi, yerel mahkemenin istinafa götürülen nihai kararının, bölge idare mahkemesinin ilgili dairesinde hala incelenmekte olduğunu ve henüz bir kararın çıkmadığını ifade etmek için, kullanılır.
Sitemizde içtihat başlığı altından; yalnızca ülke, mahkeme/kurum kısmından Bölge İdare Mahkemesi seçeneği seçilerek veri tabanından milyonlarca içtihat kararı arasından arama yapılarak, tüm bölge idare mahkemesi kararlarına ulaşılabilir.
İstinaf aşamasındaki tüm dosyalar, e-devlet uygulamasından e-Devlet Şifresi, Elektronik İmza, Mobil İmza veya İnternet Bankacılığı ile e-Devlet Kapısı sistemine giriş yaparak; https://www.turkiye.gov.tr/davalarim adresinden sorgulama yapılabilir.
İstinaf aşamasındaki dava dosyalarına da diğer tüm dava dosyalarında olduğu gibi, e-devlet uygulamasından e-Devlet Şifresi, Elektronik İmza, Mobil İmza veya İnternet Bankacılığı ile e-Devlet Kapısı sistemine giriş yaparak; https://www.turkiye.gov.tr/davalarim bağlantısından girip sorgulanarak ulaşılabilir. Ayrıca UYAP sistemi üzerinden, vekâlet sahibi avukatlar da erişim sağlayabilirler.
İstinaf aşamasındaki dava dosyalarına da diğer tüm dava dosyalarında olduğu gibi, e-Devlet uygulamasından e-Devlet Şifresi, Elektronik İmza, Mobil İmza veya İnternet Bankacılığı ile e-Devlet Kapısı sistemine giriş yaparak; https://www.turkiye.gov.tr/davalarim bağlantısından girip sorgulanarak ulaşılabilir. Bunun dışında, UYAP sistemi üzerinden, vekâlet sahibi avukatlar da hem dosya bilgilerine hem de içeriğine erişim sağlayabilirler.
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca atanırlar. Atama yapılacak başkan ve daire başkanları, birinci sınıfa ayrılmış olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idari yargı hâkim ve savcıları arasından seçilir.
Atamalar Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından yapılır. Bölge idare mahkemesi üyeleri, idari yargı hâkim ve savcıları arasından, birinci sınıfa ayrılmış olup da bu nitelikli hallerini yitirmemiş olanlar arasından seçilir
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca daire başkanları arasından seçilen iki asıl üye ile birlikte bölge idare mahkemesi başkanının başkanlığında toplanır. Komisyon eksiksiz şekilde toplanıp, oy çokluğu ile karar verir.
