Dairesi: 1. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/406
Karar No: 2020/810
Karar Tarihi: 24.11.2020



(2709 S. K. m. 10) (657 S. K. m. 72) (Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıklarında Görevli Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik m. 5, 11, Ek m. 1)
 
İSTEMİN ÖZETİ: İzmir İli, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Güney Deniz Saha Komutanlığı Narlıdere Askeri Gazino Müdürlüğünde, Teknik Hizmetler Sınıfında elektrik teknisyeni olarak görev yapan davacının, eğitim mazereti nedeniyle Kırıkkale ili, Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesine naklen atanma talebinin reddine ilişkin Milli Savunma Bakanlığı Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Personel Başkanlığının 15.02.2019 tarih ve 33028486-903.02.116/14210 sayılı işleminin iptali istemiyle açtığı davada;"...Anayasanın sözü edilen hükmünün doğal sonucu olarak teknisyen olarak görev yapan ve ÖSYM'nin 2018 yılı dikey geçiş sınav puanıyla Kırıkkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliğine kayıt yaptıran davacının, görev ünvanının niteliği göz önüne alındığında, temininin zor olmadığı, atama isteğinin reddedilmesiyle eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılacağı açık olup, Kırıkkale ilinde bulunan Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesine atanma talebinin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır." gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar veren İzmir 4. İdare Mahkemesi'nin 15.01.2020 gün ve E:2019/464, K:2020/81 sayılı kararının; Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıklarında Görevli Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte, eğitim mazeretinin, isteğe bağlı yer değişikliği yapılabilecek özür gurupları arasında sayılmadığı, davacının 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yıllarında anne ve babasının yaşadığı Kırıkkale iline ve bu ile yakın olan Ankara bölgesine atanma taleplerinin olduğu, bu taleplere kendisine duyulan görev ihtiyacından dolayı olumsuz cevap verildiği, bu kez davacının eğitim durumunu gerekçe göstererek daha önceki atanma dilekçelerinde talep ettiği Kırıkkale bölgesine naklen atanma talebinde bulunmasının manidar olduğu, Dz.K.K.lığının devlet memuru kadrosunun 4811 olmasına karşılık, genel mevcudunun 2891 olması nedeniyle 1920 eksik memur bulunduğu, elektrik teknisyeni olan davacının ünvanında İzmir Bölgesinde kadronun 19, halihazırda mevcudun 14, Deniz Kuvvetleri Komutanlığının bünyesinde ise kadronun 138, mevcudun 103 olduğu dikkate alındığında, bahse konu ünvanda 35 personel eksikliğinin mevcut olduğu ve teknik hizmetler sınıfına mensup bahse konu ünvana memur temininde sıkıntı yaşandığı, davacının naklen atanmasına muvaffakat verilmesi halinde aynı durumda bulunan diğer devlet memurlarına göre farklı işlem tesis edilmesi nedeniyle Anayasanın 10.maddesinde öngörülen eşitlik ilkesine aykırı bir sonuç doğuracağı ileri sürülerek istinaf yoluyla kaldırılması istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıklarında Görevli Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte eğitim mazeretine yönelik bir düzenleme yapılmamış olmasının, Anayasa ile güvence altına alınan eğitim hakkının elinden alınacağı anlamına gelmeyeceği, idarenin vazgeçemeyeceği kritik bir görevde bulunmadığı, personel ihtiyacını en iyi şekilde değerlendirebilecek birinci sicil amirinin uygun mütalaa verdiği, tamamlayacağı eğitim ile daha üst kadrolarda daha iyi şartlarda çalışma imkanını elde edebileceği, eğitim hakkının kamu yararından daha üstün olduğu, mahkeme kararının hukuka uygun olduğu ileri sürülerek istinaf isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren İzmir Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesince, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler incelenerek işin gereği görüşüldü:
 
Dava; İzmir İli, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Güney Deniz Saha Komutanlığı Narlıdere Askeri Gazino Müdürlüğünde, Teknik Hizmetler Sınıfında Elektrik Teknisyeni olarak görev yapan davacının, eğitim mazereti nedeniyle Kırıkkale ili, Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesine naklen atanma talebinin reddine ilişkin Milli Savunma Bakanlığı Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Personel Başkanlığının 15.02.2019 tarih ve 33028486-903.02.116/14210 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
 
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun “Yer Değiştirme Suretiyle Atanma” başlıklı 72. maddesinde; "Kurumlarda yer değiştirme suretiyle atanmalar; hizmetlerin gereklerine, özelliklerine, Türkiye'nin ekonomik, sosyal, kültürel ve ulaşım şartları yönünden benzerlik ve yakınlık gösteren iller gruplandırılarak tespit edilen bölgeler arasında adil ve dengeli bir sistem içinde yapılır....'' düzenlemesine yer verilmiştir.
 
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 9. maddesinde, yer değiştirme suretiyle atanmaların, Devlet memurlarının dengeli bir şekilde dağılımını sağlamak için öğrenimi, uzmanlığı, iş tecrübesi, mesleki bilgisi gibi özellikleri ile boş kadro durumu göz önünde bulundurularak yapılacağı belirtilmiş, 13. maddesinde, sağlık mazeretine bağlı yer değişikliği, 14. maddesinde aile birliği mazeretine bağlı yer değişikliği, 14/A maddesinde can güvenliği mazeretine bağlı yer değişikliği, Ek 3. maddesinde de engellilik durumuna bağlı yer değişikliği hükme bağlanmıştır.
 
Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıklarında Görevli Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmeliğin 5. maddesinde; yer değiştirme sureti ile atamalarda, atanmak istenilen hizmet bölgesi ve alanındaki kadro imkânları ile ayrılmak istenen yerdeki hizmet ihtiyacının öncelikle dikkate alınacağı belirtilmiş, ''İsteğe bağlı yer değiştirmeler'' başlıklı 11. maddesinin 1. fıkrasında sağlık mazeretine, 2. fıkrasında aile birliği mazeretine, 4. fıkrasında can güvenliği mazeretine, 6. fıkrasında memurun eşinin veya çocuğunun vefat etmesi mazeretine, 7. fıkrasında eşi kamu görevlisi olan Devlet memurlarının eşlerinin emekliye ayrılması ve bulunduğu yerden başka yerlerde ikamet etmeleri mazeretine, Ek 1. maddesinde ise engellilik mazeretine bağlı yer değişikliği düzenlemesine yer verilmiştir.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Güney Deniz Saha Komutanlığı Narlıdere Askeri Gazino Müdürlüğü bünyesinde 21/11/2011 tarihinden itibaren teknik hizmetler sınıfında elektrik teknisyeni olarak görev yaptığı, 24/09/2018 tarihinde Kırıkkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümüne kayıt yaptırdığı, 27/09/2018 tarihli dilekçesi ile; eğitim mazeretini gerekçe göstererek Kırıkkale ilinde bulunan Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesine atanma talebinde bulunduğu, talebinin Milli Savunma Bakanlığı Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Personel Başkanlığının 15.02.2019 tarih ve 33028486-903.02.116/14210 sayılı işlemi ile hizmet ihtiyacı ve gerekli şartların oluşmadığı gerekçesiyle reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
 
Bakılan davada; Deniz Kuvvetleri Komutanlığının devlet memuru kadrosunun 4811 olmasına karşılık, genel mevcudunun 2891 olması nedeniyle 1920 eksik memur bulunduğu, davacının görev yaptığı elektrik teknisyeni unvanında ise Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde 138 adet kadro bulunmasına karşın, mevcudun 103, İzmir Bölgesinde ise kadronun 19, halihazırda mevcudun 14 olduğu görülmektedir.
 
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte ve Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıklarında Görevli Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte öğrenim mazereti, yer değişikliği suretiyle atama yapılabilecek haller arasında sayılmamıştır.
 
Öte yandan; Mahkeme kararında davacının, atama isteğinin reddedilmesiyle eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılacağı gerekçesine yer verilmiş ise de, ilgilinin kamu görevlisi olmasının kendisine sağladığı bir takım ayrıcalık ve avantajların yanı sıra, bazı külfet ve sorumluluklara katlanmayı ve diğer kişilerin tabi olmadığı bazı sınırlamalara tabi olmayı da gerektirmektedir. Kamu görevine kendi isteği ile giren kişi, bu statünün gerektirdiği ayrıcalıklardan yararlanmayı ve külfetlere katlanmayı kabul etmiş sayılmakta olup, kamu hizmetinin kendine has özellikleri, bu sınırlamaları zorunlu kılmaktadır.
 
Eğitim hakkının korunması gerekçesiyle idareden, atamaya ilişkin bütün işlemlerde personelin eğitim mazeretinin kayıtsız şartsız karşılanmasının beklenmesi, idarenin üstlendiği kamu hizmetinin yürütülmesini imkansız hale getirebilecektir.
 
Anayasa ile güvence altına eğitim hakkının kapsamının, kamu görevlisinin devam etmek istediği bir eğitim programının, atanma veya atanmama taleplerinde mazeret olarak dikkate alınması ve atanma talebinin eğitim özrü doğrultusunda yerine getirilmesi gibi pozitif yükümlülükleri içerecek kadar geniş olduğu sonucuna ulaşılması mümkün değildir.
 
Nitekim, eğitim özrü nedeniyle kurumlar arası atama talebine ilgili idarece muvafakat verilmemesi ve buna ilişkin davanın reddedilmesi üzerine Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvuru sonucunda Anayasa Mahkemesince verilen 20/02/2014 günlü, E:2012/606 sayılı kararda da bu görüş benimsenmiştir.
 
Bu durumda; Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte ve Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıklarında Görevli Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte öğrenim mazeretinin yer değişikliği suretiyle atama yapılabilecek haller arasında sayılmadığı, eğitim hakkının korunması gerekçesiyle, atamaya ilişkin bütün işlemlerde personelin eğitim mazeretinin kayıtsız şartsız karşılanmasının idarelerden beklenmesinin mümkün olmadığı, öte yandan uyuşmazlıkta davacının mevcut görev yerinde hizmetine ihtiyaç bulunduğu anlaşıldığından, atanma talebinin reddine yönelik dava konusu işlemde takdir yetkisinin hukuka ve mevzuata aykırı kullanıldığından söz edilemeyeceği sonucuna varıldığından, işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki Mahkeme kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.
 
Açıklanan nedenlerle; istinaf başvurusunun kabulüne, İzmir 4. İdare Mahkemesi'nin 15.01.2020 gün ve E:2019/464, K:2020/81 sayılı istinaf başvurusuna konu kararının kaldırılmasına, davanın reddine, aşağıda dökümü gösterilen 440,20 TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, istinaf aşamasında davalı idarece yapılan 30,00 TL yargılama gideri ile hüküm tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 2.040,00 TL vekalet ücretinin davacı tarafından davalı idareye verilmesine, istinaf başvuru aşamasında Harçlar Kanunu'nun 13/j maddesi uyarınca davalıdan alınmayan 148,60 TL istinaf başvuru harcının bu kararın tebliğini izleyen 1 ay içinde davacı tarafından ödenerek makbuzunun dosyaya ibraz edilmemesi halinde davacıdan tahsili için Mahkemesince ilgili tahsil dairesine müzekkere yazılmasına, yatırılan posta gideri avansından artan miktarın Mahkemesince yatırana iadesine, kararın taraflara tebliği için dosyanın ait olduğu Mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45/6 ve 46. maddeleri uyarınca kesin olarak, 24/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)
 


Full & Egal Universal Law Academy