Dairesi: 9. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2019/1323
Karar No: 2020/527
Karar Tarihi: 01.06.2020



İSTEMİN ÖZETİ: Davacı tarafından, 667 sayılı KHK ile FETÖ/PDY örgütüne aidiyeti, iltisakı belirlenen ve kapatılan …. Eğitim Kurumları Yayıncılık ve Ticaret A.Ş.'nin temsilcisi olduğundan bahisle aylık prim ve hizmet belgesinin yasal sürede verilmemesi nedeniyle 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi uyarınca resen tanzim edilen bildirgeler uyarınca aynı Kanunun 102. maddesi uyarınca verilen 6.588,00-TL idari para cezasına yaptığı itirazın reddine ilişkin 2017/17 sayılı Komisyon kararının iptali istemiyle açılan davada; uyuşmazlıkta, dava dosyasına ekli bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde; 18.11.2016 tarih ve 6223626 sayılı talimat yazıları gereğince KHK ile kapatılan veyahut kapatılacak olan işyerlerinde çalışan ve işyerlerinin kapatıldığı tarihe kadar işten çıkış bildirimleri yapılmayan çalışanların tespiti, eksik belgelerin temini amacıyla ilgili işyerlerinden bilgi, belge istendiği ve bir aylık süre verildiği, hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde verilmemesi üzerine prim belgelerinin re'sen tanzim edildiği ve ilgili şirkete 2016/07 hizmet dönemine ilişkin olarak verilmeyen aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı tesis edilen işlemde ve uygulanan idari para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine ilişkin olarak Kastamonu İdare Mahkemesi'nce verilen 27/08/2018 gün ve E: 2018/192, K: 2018/987 sayılı kararın; davacının, kapatılan şirketi temsil yetkisi bulunmadığı, bu şirket ile hukuki ve fiili herhangi bir bağının olmadığı, bu nedenle, kapatılan şirketin borcundan davacının sorumlu tutulmasının kanunlara aykırı olduğu davacı vekili tarafından ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Davacının, kapatılan şirket ile hukuki ve fiili bağının bulunmadığına yönelik iddialarının doğru olmadığı, davacının ... Eğitim Kurumları Yayıncılık ve Ticaret A.Ş.'nin hissedarı ve yönetim kurulu üyesi olduğu, buna göre sorumluluğu bulunduğu, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülerek, istinaf isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Hüküm veren Ankara Bölge İdare Mahkemesi 9. İdari Dava Dairesi'nce 2577 sayılı Yasa'nın değişik 45. maddesi uyarınca dosya incelenerek işin gereği görüşüldü:
 
Dava, davacı tarafından, 667 sayılı KHK ile FETÖ/PDY örgütüne aidiyeti, iltisakı belirlenen ve kapatılan ... Eğitim Kurumları Yayıncılık ve Ticaret A.Ş.'nin temsilcisi olduğundan bahisle aylık prim ve hizmet belgesinin yasal sürede verilmemesi nedeniyle 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi uyarınca resen tanzim edilen bildirgeler uyarınca aynı Kanunun 102. maddesi uyarınca verilen 6.588,00-TL idari para cezasına yaptığı itirazın reddine ilişkin 2017/17 sayılı Komisyon kararının iptali istemiyle açılmıştır.
 
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 8. maddesinin birinci fıkrasında; İşverenler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlüdür...", kuralı, "Prim Belgeleri ve İşyeri Kayıtları’ başlıklı 86. maddesinin birinci fıkrasında; Bu Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddesine tabi sigortalılar ile sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılar için işverenlerce Kuruma verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin şekli, içeriği, ekleri, ilgili olduğu dönemi, verilme süresi ve diğer hususlar Kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir." kuralı, "Kurumca verilecek idari para cezaları" başlıklı 102. maddesinin (c) bendinde, “86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usulde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için; Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında, para cezası uygulanır.” kuralı, aynı Kanunun 88. maddesinde ise; "...Kurumun süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç, diğer maddeleri uygulanır. Kurum, 6183 sayılı Kanunun uygulanmasında Maliye Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ve mercilere verilen yetkileri kullanır." kuralı yer almaktadır.
 
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 'Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu' başlıklı mükerrer 35. maddesinde; "Tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanuni temsilcilerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare edenlerin şahsi mal varlıklarından bu Kanun hükümlerine göre tahsil edilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
 
7091 sayılı 670 sayılı Olağanüstü Hal kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanunun 5'nci maddesinin birinci fıkrasında; 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararnameler gereğince kapatılan ve Vakıflar Genel Müdürlüğüne veya Hazineye devredilen kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanallarının her türlü taşınır, taşınmaz, malvarlığı, alacak ve hakları ile belge ve evraklarının (devralınan varlık); her türlü tespit işlemini yapmaya, kapsamını belirlemeye, idare etmeye, avans dahil her türlü alacak, senet, çek ve diğer kıymetli evraka ilişkin olarak dava ve icra takibi ile diğer her türlü işlemi yapmaya, devralınan varlıklarla ilgili olup kanaat getirici defter, kayıt ve belgelerle tevsik edilen borç ve yükümlülükleri tespite ve hiçbir şekilde devralınan varlıkların değerini geçmemesi, ek mali külfet getirmemesi, asıl borçlu ve diğer kefiller hakkında kesin aciz vesikası bulunan haller hariç olmak üzere kefaletten doğmaması ve Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ/PDY)’ne veya diğer terör örgütlerine aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olmayan kişilerle gerçek mal veya hizmet ilişkisine dayanması şartıyla bu varlıkların değerlendirilmesi suretiyle bunları uygun bir takvim dahilinde ödemeye .... vakıflar yönünden Vakıflar Genel Müdürlüğü, diğerleri yönünden Maliye Bakanlığı'nın yetkili olduğu, dördüncü fıkrasında; birinci fıkra kapsamında tespite konu edilebilecek borç ve yükümlülüklere ilişkin olarak hak iddiasında bulunanlarca bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altmış günlük hak düşürücü süre içerisinde ilgili idaresine kanaat getirici defter, kayıt ve belgelerle müracaat edileceği, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak kapatma işlemlerinde ise altmış günlük sürenin kapatma tarihinden itibaren başlayacağı, beşinci fıkrasında; borçların ödenmesinde, kamu idarelerine ödenmesi gereken vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay gibi borçlar, çalışanların sigorta primleri, rehinli alacaklar, enerji, iletişim ve su kullanım borçları, çeşidine bakılmaksızın beşyüz Türk Lirasını geçmeyen borçlar ve diğerleri şeklinde sıralamanın esas alınacağı...düzenlemesine yer verilmiştir.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının yasal temsilcisi olduğu ... Eğitim Kurumları Yayıncılık ve Ticaret A.Ş.'nin, 23.07.2016 tarih ve 29779 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname ile kapatıldığı, Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü'nün 18.11.2016 tarih ve 6223626 sayılı talimat yazıları gereğince, 2016/7. ay aylık prim ve hizmet belgelerinin istenildiği ve bir aylık süre verildiği, hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde verilmemesi üzerine prim belgelerinin re'sen tanzim edildiği ve kapatılan şirketin kanuni temsilcisi olması sebebiyle davacıya 2016/07. aya ilişkin olarak verilmeyen aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı 6.588,00-TL idari para cezası verildiği, bu işleme yapılan itirazın reddi üzerine de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
Bakılan davada, davalı idare tarafından, 5510 sayılı Kanunun 88. maddesi ve 6183 sayılı Kanunun mükerrer 35. maddesi uyarınca, 667 sayılı KHK ile 23.07.2016 tarihinde kapatılan ... Eğitim Kurumları Yayıncılık ve Ticaret A.Ş. tarafından 2016/7 dönemine ait aylık hizmet ve prim belgelerinin süresinde verilmemesi üzerine davacının kanuni temsilci olduğundan bahisle idari para cezası verilmiş ise de; 5510 sayılı Kanunun 88. maddesi ve 6183 sayılı Kanunun mükerrer 35. maddesi ile getirilen düzenlemeye göre, tüzel kişiliğin kesinleşmiş kamu borçlarından dolayı yönetim kurulu üyelerinin şahsi mal varlığıyla sınırlı sorumluluğunun düzenlendiği, KHK ile kapatılan kurumun kapatılmadan önce tahakkuk eden ve kesinleşen ve tüzel kişiliğin malvarlığından tahsil edilemeyen sigorta primleri ve diğer alacakların yönetim kurulu üyelerinin şahsi malvarlıklarından tahsil edilebileceği ancak, 23.07.2016 tarihinden çok sonra 18.11.2016 tarihli talimat üzerine davacı adına idari para cezasına ilişkin işlem tesis edilmiş olup, maddi olayda, 667 sayılı KHK ile kapatma tarihinden (23.07.2016) önce ... Eğitim Kurumları Yayıncılık ve Ticaret A.Ş. adına gerçekleşen idari para cezasına ilişkin tahakkuk bulunmadığından, kesinleşmiş kamu alacağının tahsil ve takibine ilişkin 6183 sayılı Kanun hükümlerinin dava konusu olaya uygulanmasına olanak bulunmamaktadır.
 
Uyuşmazlıkta ise; 667 sayılı KHK ile kapatılan ... Eğitim Kurumları Yayıncılık ve Ticaret A.Ş'nin23.07.2016 tarihi itibariyle bildirmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin bildirilmediğinden bahisle doğrudan Yönetim kurulu üyesinin cezai sorumluluğu bulunduğu varsayımı ile idari para cezası verilmesine ilişkin işlem tesis edilmiştir.
 
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının "Suç ve Cezalara İlişkin Esaslar" başlıklı 38. maddesinin 7. fıkrasında ve Türk Ceza Kanunu'nun 20. maddesinde kurala bağlanan, "ceza sorumluluğunun şahsiliği" ilkesi, herkesin kendi fiilinden sorumlu tutulmasını, cezanın yalnız, suçu işleyenlere, iştirak edenlere verilmesini, suça katkısı bulunmayanlara ceza sorumluluğu yükletilemeyeceğini; hiç kimsenin işlemediği bir suçtan dolayı sorumlu tutulamayacağını, bir başkasının işlediği suçun, suçu işlemeyenlere sirayet edemeyeceğini ifade etmektedir. Ceza Hukuku'nun temel ilkelerinden olan bu ilke, idari para cezaları için de geçerlidir.
 
Bu durumda; KHK ile kapatılan ... Eğitim Kurumları Yayıncılık ve Ticaret A.Ş'nin yönetim kurulu üyesi davacının, yukarıda anılan Anayasa ve Ceza Kanunu hükümleri uyarınca, işlemediği bir suçtan dolayı cezaya muhatap olamayacağı, ceza kesilen eylemlerin davacıya değil, KHK ile kapatılan tüzel kişiliğe ait olması nedeniyle ve cezaların şahsiliği ilkesi gereğince, davacıya idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
 
Açıklanan nedenlerle, davacının istinaf isteminin kabulüne, Kastamonu İdare Mahkemesi'nce verilen 27/08/2018 gün ve E: 2018/192, K: 2018/987 sayılı kararın kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü gösterilen ve davacı tarafından karşılanan, mahkeme safhasına ilişkin 161,60-TL ve istinaf safhasına ilişkin 123,10-TL olmak üzere toplam 284,70-TL yargılama giderleri ile kararın verildiği tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, fazladan yatırılan 35,90-TL karar harcının ve posta gideri avansından artan miktarın istenilmesi halinde başvuruda bulunana iadesine, 2577 sayılı Yasa'nın değişik 45. maddesinin 6. fıkrası uyarınca kesin olmak üzere, 01/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy