Dairesi: 1. Vergi Dava Dairesi
Esas No: 2019/1143
Karar No: 2020/224
Karar Tarihi: 25.03.2020



(4458 S. K. m. 235) (Gümrük Yönetmeliği m. 181, 235) (CE İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği m. 1, 3, 4)

İSTEMİN ÖZETİ: Davacı tarafından, adına düzenlenen 22.03.2018/18041500CK000407 tarih/sayılı para cezası ve 23.03.2018/MKG000407 tarih/sayılı mülkiyeti kamuya geçirme kararlarına vaki itirazın reddine dair Gürbulak Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü'nün 26.04.2018 tarih ve 18040001IT000329 ve 2018/208 Sayılı işlemlerinin iptali istemiyle açılan davada; davalı idarece Gümrük Yönetmeliği'nin 181/10 maddesi kapsamında uyuşmazlık konusu beyannamelerde yer alan eşyaya ait TAREKS belgesinin/referans numarasının bulunup bulunmadığının Iğdır Ürün Denetmenleri Grup Başkanlığına sorulduğu, uyuşmazlık konusu beyannamelerde yer alan eşyalara ilişkin olarak TAREKS belgesinin/referans numarasının alınmadığının bildirildiği, Mahkemesince Iğdır Ürün Denetmenleri Grup Başkanlığına yapılan ara kararına verilen cevabi yazının incelenmesinden, ilgili idarece uyuşmazlık konusu beyannamenin ilgili kaleminde yer alan eşya için TAREKS belgesinin/referans numarasının alınmadığının ve beyannamede bulunan TAREKS referans numarasının idareleri tarafından verilmediğinin bildirildiği, uyuşmazlık konusu beyannamelerin ilgili kalemlerinde yer alan eşyaların ilgili tebliğ uyarınca TAREKS uygulamasına tabi olmasına rağmen belge alınmadığı halde alınmış gibi ithalatının gerçekleştirildiği anlaşıldığından, Gümrük Kanunu'nun 235.maddesine istinaden tanzim edilen mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı ile davacı tarafından beyan edilen tutarlar esas alınmak suretiyle miktarı hesaplanan para cezası kararlarında ve bu kararlara yapılan itirazın reddine dair dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine ilişkin olarak Erzurum 1. Vergi Mahkemesi'nce verilen 14/02/2019 gün ve E:2018/1152, K:2019/400 Sayılı kararın; hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: İstinaf başvurusunun reddi gerektiği savunulmuştur.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Erzurum Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesi'nce dosya incelenerek işin gereği görüşüldü:
 
KARAR : Dava, davacı adına düzenlenen 23.03.2018/MKG000407 tarih/sayılı mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kararına vaki itirazın reddine dair Gürbulak Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünün 26.04.2018 tarih 2018/208 Sayılı işlemi ile 22.03.2018/18041500CK000407 tarih/sayılı para cezası kararına vaki itirazın reddine dair Gürbulak Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğünün 26.04.2018 tarih ve 18040001IT000329 Sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
 
4458 Sayılı Gümrük Kanunu'nun (olay tarihinde yürürlükte olan şekliyle) 235.maddesinin 1.fıkrasının c bendi; "Serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulan eşyaya ilişkin olarak, yapılan beyan ile muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucunda; c) Eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşların vereceği uygunluk veya yeterlilik belgesine tabi olduğu halde uygunluk ve yeterlilik belgesine tabi değilmiş veya belge alınmış gibi beyan edildiğinin tespit edilmesi halinde, eşyanın gümrük vergilerinin yanı sıra, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir." hükmünü, 235.maddesinin 4.fıkrası "Birinci fıkranın (a) ve (c) bentlerinde belirtilen eşyaya el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir ve eşya 177 ila 180. madde hükümlerine göre tasfiyeye tabi tutulur. (Ek cümle: 18/1/2017 - 6770/12 md.) Kara, deniz ve hava ulaşım araçları hakkında verilen el koyma kararları, bu araçların siciline şerh verilmek suretiyle icra olunarak el koyma ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi işlemlerine devam edilir." hükmünü içermektedir.
 
Dava konusu beyannamenin tescili tarihinde yürürlükte bulunan 31.12.2015 tarihli 29579 (4.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği'nin (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2016/9) "Amaç ve kapsam" başlıklı 1.maddesi, "Bu Tebliğin amacı, Ek-1'de standardı belirtilen ürünlerin, ithalatta ilgili standartlara veya teknik mevzuata uygunluğunun denetlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir." hükmünü, "Tanımlar" başlıklı 3.maddesinin (ç) bendi, "Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS): Ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yürütülen denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk esaslı olarak yapılması amacıyla kurulan internet tabanlı uygulamayı, ifade eder." hükmünü, 3.maddesinin (ı) bendi, "Risk analizi: Ek-1'de yer alan ürünlerin risk derecesini ve fiili denetime yönlendirilip yönlendirilmeyeceğini belirlemek amacıyla, TAREKS'te firma hakkındaki bilgiler; geçmişte yapılan ithalat denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları; üretici veya ithalatçı firma ya da temsilcisi; giriş gümrüğü; ürünün cinsi, markası, modeli, fiyatı ve miktarı; menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan ülke ve risk tespiti için kullanılabilecek diğer bilgilerden hareketle yapılan işlemi, ifade eder." hükmünü, "TAREKS ve firma tanımlaması" başlıklı 4.maddesi, "Ek-1'de standardı belirtilen ürünlerin ithalat denetimiyle ilgili tüm işlemler TAREKS üzerinden ve risk analizine göre yapılır." hükmünü ihtiva etmektedir.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; gümrük müfettişince düzenlenen 28.12.2017 tarih ve 052/B-31 Sayılı cevaplı rapor uyarınca davacı adına tescilli muhtelif tarih/sayılı beyannameyle ithal edilen 9503.00.81.00.00 GTİP'li "oyuncak silah" ithalatlarının geriye dönük taranması suretiyle tek pencere sisteminde yapılan kontrolde TAREKS uygulamasında, verilen belgenin beyan edilen/ithal edilen GTİP ile uyumlu olmaması sebebiyle söz konusu eşyalar için işlem tesis edilmesinin talimatlandırılması üzerine Gümrük Kanunu'nun 235.maddesine istinaden para cezası kararı ile mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararının tanzim edildiği, anılan kararlara yapılan itirazın bölge müdürlüğünün 26.04.2018 tarih ve 18040001IT000329 ve 2018/208 Sayılı işlemleriyle reddedilmesi üzerine, bahsi geçen işlemlerin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
 
Uyuşmazlık konusu olayda, dava konusu para cezası kararı ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı, yapılan ithalata konu ürünün, “CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği'ne göre eşyanın denetime tabi olduğu halde davacı tarafından geçerli TAREKS referans numarasının/belgesinin alınması gerektiği halde, kapsam dışı bir ürüne ait TAREKS referans numarasıyla ithalat işlemlerinin tamamlandığı gerekçesiyle alındığından, TAREKS (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi) uygulamasının ve bu çerçevede TAREKS referans numarasının aranıp-aranmayacağı hususunun, 4458 Sayılı Gümrük Kanunu'nun 235.maddesinin 1.fıkrasının c bendinde belirlendiği şekli ile; eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşlarca verilecek uygunluk veya yeterlilik belgesi kapsamında değerlendirilip-değerlendirilemeyeceğinin tespit ve tayini gerekmektedir.
 
İsmi ile müsemma olduğu üzere, TAREKS (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi), kalite ve standartlara uygunluk açısından tüketiciyi korumak amacıyla gerçekleştirilen ithalat ve ihracat denetimlerinin risk esaslı olarak yapılmasına imkan veren web tabanlı bir yazılıp olup, ithalat ve ihracat aşamalarında uygulanan denetimlerin, ekonomi ve ticaret koşullarına uygun, son teknolojinin imkanlarından yararlanarak çağdaş bir anlayışla gerçekleştirilmesini amaçlamakta ve ilgili kamu kurumlarınca belirlenen kıstaslara göre, ithalat ve ihracata konu ürünlerden riskli olanlarının elektronik ortamda kayıt altına alınarak fiziki denetimlerin bu ürünler üzerinde yoğunlaştırılmasına hizmet eden bir bilgi ve kayıt program sistemidir.
 
Bu çerçevede, ithale konu bir ürünün, kullanıcıların, TAREKS üzerinden beyan ettiği bilgiler çerçevesinde, fiili denetime yönlendirilecek olanları TAREKS aracılığı ile yapılacak risk analizine göre belirleneceği; risk analizi sonucunda fiili denetime yönlendirilmeyen ürünlerin ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarasının doğrudan oluşturulacağı, fiili denetime yönlendirilen ürünlerin ithalat denetimlerinin ise ilgili standarda veya standartlara uygun olarak TSE tarafından yapılacağı, fiili denetimin ilgili standartlarda belirtilen testlerden herhangi birinden olumsuz sonuç alınmadıkça sürdürülerek tamamlanacağı, denetim sonucunda aykırılık tespit edilmemesi ya da ürünün kapsam dışı olduğunun tespit edilmesi halinde ürünün ithal edilebileceğine dair TAREKS referans numarası verileceği, denetimin olumsuz sonuçlanması halinde ise, keyfiyetin TSE tarafından ilgili firmaya bildirileceği, ilgili firmanın test sonucuna itiraz hakkı edebileceği, ürünün, idarece, tekrar fiili denetime tabi tutulabileceği, ikincil mevzuatta (yukarıda bahsi geçen Tebliğlerde) yazılı bulunmakla birlikte, söz konusu yazılı ikincil mevzuatta (31.12.2015 tarihli 29579 (4.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “CE” İşareti Taşıması Gereken Bazı Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği'nin (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2016/9)" ve 30.12.2017 gün ve 30286 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliği"nde) fiili denetim sonucu olumsuz çıkan ürünlerin ithalini yasaklayan bir hüküm bulunmamadığı bilakis; anılan tebliğin sonraki düzenlemelerinde "Ürünlerin ithaline izin verilmesi veya ürüne dair TAREKS referans numarası oluşturulması, ürünün mutlaka mevzuata uygun ve/veya güvenli olduğu anlamına gelmez" denmek suretiyle, esas itibariyle, TAREKS uygulamasının, fiili denetimlerin riskli ürünlere yoğunlukla kaydırılmasını öngören/sağlayan bir web tabanlı bir kayıt ve denetim etkinlik sistemi olduğu, bu manada, ilgililerce ithalat aşamasında TAREKS referans numarasının alınmamış/sisteme girilmemiş ya da eksik ya da yanlış TAREKS referans numarası ile sisteme girilmiş olunmasının, 4458 Sayılı Gümrük Kanunu'nun 235.maddesinin 1.fıkrasının c bendinde belirlendiği şekli ile; eşyanın ithali, lisansa, şarta, izne, kısıntıya veya belli kuruluşlarca verilecek uygunluk veya yeterlilik belgesi kapsamında değerlendirilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
 
Bu durumda, yukarıda yer verilen açıklamalar uyarınca uyuşmazlık konusu olayda 4458 Sayılı Kanun'un 235.maddesindeki şartların mevcut olmadığı sonucuna ulaşıldığından aksi yönde yapılan değerlendirme ile tesis edilen işlemlerde ve bu işlemlere karşı açılan davayı reddeden mahkeme kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
 
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Erzurum 1. Vergi Mahkemesi'nce verilen 14/02/2019 gün ve E:2018/1152, K:2019/400 Sayılı kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemlerin iptaline, aşağıda dökümü yazılı 336,10 TL yargılama gideri ile yürürlükteki Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesi'ne göre belirlenmiş 1.890,00 TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, posta gideri avansından artan miktarın kararın kesinleşmesinden sonra Mahkemesince istinaf yoluna başvurana iadesine, bu kararın kesin olduğunun taraflara tebliğine 25/03/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)
 


Full & Egal Universal Law Academy