Dairesi: 5. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/968
Karar No: 2020/1244
Karar Tarihi: 24.11.2020



(6100 S. K. m. 333) (Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temin Yönetmeliği m. 9) (Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Okulları/Eğitim Merkezi Komutanlıkları Yönetmeliği m. 19, 20)
 
İSTEMİN ÖZETİ: İzmir Hava Teknik Okullar Komutanlığında Dış Kaynak Astsubay Adayı olarak Temel Askerlik ve Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimi görmekte olan davacının, iki ve daha fazla dersin bütünleme sınavında başarısız olduğundan bahisle astsubay adaylığının sonlandırılmasına ilişkin 27.07.2018 tarihli işlemin iptali istemiyle açılan davada; olayda, davacının, üç dersin final sınavından 60 puan alamayarak başarısız olması üzerine bütünleme sınavına tabi tutulduğu, ancak "Hava Harp Tarihi" ile "Askeri Kültür1" derslerinin bütünleme sınavından da 55 puan alması neticesinde başarısız sayıldığı, bu durumda, Yönetmeliğin, "başarısız olduğu herhangi bir dersin bütünleme sınavından geçer not (60) alamayanların başarısız sayılacağı" hükmüne istinaden, "Hava Harp Tarihi" ile "Askeri Kültür1" derslerinin bütünleme sınavından 60 puan barajını geçemeyen davacının, kurs sonunda başarısız olarak tespit edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, bununla birlikte, bütünleme sınavları sonucunda başarısız olduğu tespiti yapılan davacının, başarısızlık nedeniyle eğitim gördüğü komutanlıkla ilişiği kesilmişse de; davacının eğitime 7/5/2018 tarihinde başladığı, 26/7/2018 tarihinde ise Öğretmenler Kurulu Toplantısında alınan karar sonucunda ilişiğinin kesilmesine karar verildiği, bu süreçte davacının Askerlik ve Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimi kapsamında ilk defa eğitime tabi tutulduğu, dış kaynaktan temin edilen astsubay adayı olarak ilk defa eğitime tabi tutulanların başarısızlıkları durumunda eğitim komutanlığıyla ilişiklerinin kesileceğine dair bir düzenlemenin ise bulunmadığı; Yönetmeliğin 19. maddesinde, başarısız sayılanların kurs kaybedeceğinin belirtildiği, 20. maddede ise yalnızca devamsızlık nedeniyle ilişik kesilmesinden söz edildiği görülmekle, yasal dayanağı olmaksızın tesis edilen adaylıkla ilişiğin kesilmesine dair dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar veren İzmir 6.İdare Mahkemesi'nin 31/12/2019 gün ve E: 2019/1437, K: 2019/1575 sayılı kararının; davalı idare tarafından, TSK Personel Kanunu, TSK Sınıf Okulları/Eğitim Merkezi Komutanlıkları Yönetmeliği ile HKY 164-56 Temel Askerlik ve Subaylık/Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimi Yönergesi çerçevesinde tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek, istinaf yolu ile incelenerek kaldırılması istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: İstinaf başvuru dilekçesine yanıt verilmemiştir.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi'nce dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
 
Dava, İzmir Hava Teknik Okullar Komutanlığında Dış Kaynak Astsubay Adayı olarak Temel Askerlik ve Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimi görmekte olan davacının, iki ve daha fazla dersin bütünleme sınavında başarısız olduğundan bahisle astsubay adaylığının sonlandırılmasına ilişkin 27.07.2018 tarihli işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
 
28.05.2004 tarih ve 25475 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temin Yönetmeliği'nin "Yetiştirme" başlığını taşıyan 9. Maddesinde, "Muvazzaf astsubay adaylarının yetiştirilmesiyle ilgili esaslar aşağıda belirtilmiştir:
 
a) Muvazzaf astsubay adayları, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının ihtiyaçları doğrultusunda astsubay meslek yüksekokulu, sınıf okulu, okul veya eğitim merkezlerinde temel askerlik eğitimine ve muvazzaf astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimine tâbi tutulurlar.
 
b) Muvazzaf astsubay olabilmek için uygulanacak temel askerlik ve muvazzaf astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimini başarı ile bitirmek gereklidir.
 
c) Askerlik hizmetini yerine getirmiş olanların temel askerlik ve muvazzaf astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimine ilişkin esaslar ile eğitim süresinin ne kadar olacağı; ihtiyaçlar göz önüne alınarak kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönergelerde belirlenir.
 
ç) Uygulanacak olan eğitimin kapsamı, şekli ve üç aydan az olmamak üzere süresi; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönergelerde belirlenir.
 
d) Çeşitli sebeplerle temel askerlik ve muvazzaf astsubaylık anlayışı kazandırma eğitiminin ders, eğitim yapılan toplam gün sayısının üçte birine katılmayanlar başarısız sayılırlar.
 
e) Sağlık sebebiyle temel askerlik ve muvazzaf astsubaylık anlayışı kazandırma eğitiminin ders, eğitim yapılan toplam gün sayısının üçte birine katılmayanlar müteakip eğitim döneminde eğitime katılırlar. Bu dönemde de sağlık sebebiyle başarısız olmaları hâlinde, başarısız sayılırlar.
 
f) Muvazzaf astsubay adayları, temel askerlik ve muvazzaf astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimi süresince eğitim ve öğretim, disiplin ve diğer idarî konularda; Türk Silâhlı Kuvvetleri Sınıf Okulları Yönetmeliğinin bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümlerine tâbi olurlar." düzenlemeleri yer almıştır.
 
21.06.2007 tarih ve 26559 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Okulları/Eğitim Merkezi Komutanlıkları Yönetmeliği'nin, "Başarısızlığın tespiti" başlığını taşıyan 19. Maddesinde ise, "(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren personelin eğitim-öğretimlerinde;
 
a) Beş veya daha fazla ders/blok dersten başarısız olanlar,
 
b) Eğitim-öğretim süresi içerisinde, başarısız olduğu herhangi bir ders/blok dersin bütünleme sınavından geçer not (60) alamayanlar,
 
c) Eğitim-öğretim süresi içinde iki defa kopya yapanlar,
 
ç) Geçerli mazereti olmadan iki defa sınava girmeyenler,
 
d) Bir veya daha fazla dersten, toplam olarak en fazla üç defa sınav kâğıdını boş verenler (Tartışmalı durumlarda sınav kağıdının boş olarak verilip verilmediğine Öğretmenler Kurulunca karar verilir),
 
e) Çeşitli sebeplerle eğitim-öğretim süresinin ders yapılan günlerinin üçte birine katılmayanlar,
 
başarısız sayılırlar ve kurs kaybederler.
 
(2) Devam edilmeyen ders günlerinin tespitinde; bir günde üç derse katılmayanlar yarım gün, dört veya daha fazla derse katılmayanlar tam gün devamsız sayılır.
 
(3) Temel eğitim-öğretim ile bunların dışındaki eğitim-öğretim veya kurslarda başarısızlığın tespiti yönergeler ile düzenlenir."; aynı Yönetmeliğin, "Başarısız olanlar hakkında yapılacak işlemler" başlığını taşıyan 20. Maddesinde ise, "(1) 19 uncu maddede açıklanan durumlardan biri nedeniyle eğitim-öğretimi başaramayanlar hakkında yapılacak işlemler şunlardır:
 
a) Subaylar;
 
...
 
b) Sözleşmeli Subay/Astsubaylar;
 
...
 
c) Yedek subay adayları;
 
...
 
ç) Astsubaylar;
 
1) Temel eğitim-öğretimdeki Astsubay Meslek Yüksek Okulu mezunu astsubaylar; müteakip eğitim-öğretim yılında açılacak astsubay temel eğitim-öğretimine katılmak üzere atama işlemine tabi tutulur. İkinci defa eğitim-öğretime katılan bu astsubaylardan herhangi bir sebeple eğitimlerini tamamlayamayanların okul ile ilişkileri kesilir.
 
2) Dış kaynaktan temin edilen muvazzaf/sözleşmeli astsubay adaylarından temel askerlik ve astsubaylık anlayışı kazandırma eğitiminin, toplam eğitim yapılan ders gün sayısının üçte bir(1/3)ine herhangi bir sebeple katılmayanlar başarısız sayılır ve Silahlı Kuvvetler ile ilişiği kesilir.
 
3) Uzman jandarma/uzman erbaş kaynaklı adaylar, eğitim ve öğretimde başarısız oldukları takdirde müteakip döneme iştirak ettirilmezler ve kıt'alarına iade edilirler. Bu durumda bulunanlar müteakip dönemlerde yeniden astsubay olmak üzere müracaat edemezler. Bunlardan geçerli özürleri ve sağlık nedenleriyle başarısız olanlar açılacak ilk eğitim-öğretim dönemine planlanırlar. Bu dönemde de başarısız olanların sınıf okulları/eğitim merkezi komutanlıkları ile ilişikleri kesilerek uzman jandarma kaynağından gelenler kıt’alarına, uzman erbaşlar ise çalışmak istemeleri halinde eski birliklerine iade edilir.
 
4) Çeşitli nedenlerle sınıfı değiştirilen astsubayların tertip edildikleri eğitim-öğretimde başarısız olmaları durumunda müteakip dönemin eğitim öğretimine katılmaları sağlanır. Bu dönemde de başarı gösteremeyenlerin sınıf okulları/eğitim merkezi komutanlıklarıyla ilişikleri kesilir.
 
5) Blok eğitimi uygulayan sınıf okulları/eğitim merkez komutanlıklarında eğitim-öğretim yılının herhangi bir safhasında başarısızlıkları kesinleşerek eğitim-öğretimden ayrılacak öğrenci/kursiyerlerin tâbi tutulacakları işlemler yönergeler ile düzenlenir.
 
6) Uzman jandarma ve uzman erbaş kaynakları hariç okulla ilişikleri kesilen astsubay adaylarına Devlet tarafından yapılan masrafların ilgili kanun hükümlerine göre ödettirilmesi için kanuni işlemler yapılır.
 
d) Uzman Jandarmalar;
 
...
 
e) Uzman Erbaşlar;
 
...
 
(2) Subay ve astsubay nasbedildikten sonra sınıf okulları/eğitim merkez komutanlıklarındaki temel kursa katılmadan veya katıldıktan sonra Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamaz raporu alanlara 8/10/1986 tarihli ve 86/11092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin 31 inci maddesinin ikinci fıkrasının (6) numaralı bendi hükümleri uygulanır." hükümleri yer almıştır.
 
Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Okulları/Eğitim Merkezi Komutanlıkları Yönetmeliği'nin, 20. maddesinde, eğitim-öğretim süresi içinde başarısız olduğu herhangi bir dersin bütünleme sınavından da geçer not olan 60 puan alamayan dış kaynaktan temin edilen muvazzaf astsubay adaylarının, müteakip eğitim-öğretim yılında açılacak astsubaylık temel eğitim-öğretimine katılmalarına imkan veren bir düzenleme bulunmamaktadır. Yönetmeliğin 19. maddesinde belirtilen kurs kaybetme durumu ise, temel eğitim-öğretimdeki Astsubay Meslek Yüksek Okulu mezunu astsubaylar ile çeşitli nedenlerle sınıfı değiştirilen astsubaylar için geçerli bir durum olup, nitekim Yönetmeliğin 20. maddesinin (ç-1) ve (ç-4) bentlerinde bu durumlar belirtilmiş ve söz konusu konumlarda olupda ilk eğitim kursunda başarısız olanların, müteakip dönemin eğitim öğretimine katılmalarının sağlanacağı ifade edilmiştir. Yönetmeliğin 20. maddesinin (ç-2) bendinde belirtilen, derslerin 1/3'üne katılmama durumu ise başka bir başarısızlık hali olup, dış kaynaktan temin edilen muvazzaf/sözleşmeli astsubay adaylarının ders veya derslerden başarısızlıkları halinde ilişiklerinin kesilmesine engel bir durum değildir.
 
Kaldı ki Yönetmelikte belirtilen ve bir örneği davalı idarece dosyaya ibraz edilen, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nca düzenlenmiş olan HKY 164-56 Sayılı Temel Askerlik Ve Subaylık/Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimi Yönergesi'nin, Ayrılış İşlemlerine ilişkin Altıncı Bölümünün "Başarısızlık Nedeni İle İlişik Kesilmesi" başlığını taşıyan 2. maddesinin (a-2) alt bendinde, Eğitim-öğretim süresi içerisinde, başarısız olduğu herhangi bir dersin bütünleme sınavından geçer not (60) alamayanlar, başarısız sayılacak kişiler arasında sayılmış; aynı maddenin (b-4) bendinde ise, yukarıda (a bendinde) belirtilen hususlardan bir veya daha fazlasının ortaya çıkması neticesinde, dış kaynaktan temin edilen muvazzaf subay adaylarının 926 Sayılı TSK Personel Kanunu'nun 68. maddesi gereğince ilişiklerinin kesileceği ifade edilmiştir.
 
Dosyanın incelenmesinden, davacının 07/05/2018 tarihinde İzmir Gaziemir Hava Teknik Okullar Komutanlığı'nda dış kaynaktan temin kapsamında muvazzaf astsubay adayı olarak Temel Askerlik ve Astsubaylık Anlayışı Kazandırma Eğitimine başladığı, kurs dönemi sonunda gerçekleştirilen final sınavı sonuçlarına göre üç dersin final sınavında 100 puan üzerinden geçme notu olan 60 puan alamayarak başarısız olması üzerine davacıya bütünleme sınavına girme hakkı tanındığı, bu kapsamda 23-24/7/2018 tarihlerinde yapılan bütünleme sınavlarına giren davacının "Hava Harp Tarihi" ile "Askeri Kültür1" derslerinin her ikisinden de 100 puan üzerinden 55 puan alarak başarısız olduğu, durumu 26/7/2018 tarihli Öğretmenler Kurulu Toplantısında değerlendirilen davacının, başarısızlık (akademik yetersizlik) nedeniyle eğitimden ayrılmasının teklif edildiği, sonrasında adaylıkla ilişiğinin kesilmesi üzerine de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
Bu duruma göre, yukarıda yer verilen Yönetmelik ve Yönetmeliğin verdiği yetki uyarınca Hava Kuvvetleri Komutanlığı'nca düzenlenmiş olan Yönergenin açık hükümleri karşısında, dış kaynaktan temin kapsamında muvazzaf astsubay adayı olan davacının, kendisine başarısız olduğu her iki dersten de bütünleme sınavı hakkı verildiği halde, başarılı sayılması için gerekli olan (60) puan alamayarak başarısız olması nedeniyle ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
 
Açıklanan nedenlerle; istinaf başvurusunun kabulüyle, İzmir 6. İdare Mahkemesi'nin 31/12/2019 gün ve E:2019/1437 K:2019/1575 sayılı kararının kaldırılmasına, davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan toplam 190,80-TL dava yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, istinaf aşamasında davalı idarece yapılan 57,00-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00-TL avukatlık ücretinin davacı tarafından davalı idareye ödenmesine, davalı idarenin harçtan muaf olması nedeniyle alınmayan 148,60-TL istinaf başvuru harcının davacıya tamamlattırılması için mahkemesince ilgili Vergi Dairesine müzekkere yazılmasına, yatırılan posta gideri avansından artan miktarın Mahkemesince HMK'nun 333. maddesi uyarınca yatıranlara iadesine, bu kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay'da temyiz yolu açık olmak üzere 24/11/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.(¤¤)
 


Full & Egal Universal Law Academy