Dairesi: 4. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/2046
Karar No: 2020/1876
Karar Tarihi: 23.12.2020



İSTEMİN ÖZETİ: Muğla ili, Datça ilçesi, .... Mevkii, 223 ada, 7 parsel sayılı, mülkiyeti hazineye ait taşınmaz üzerinde bulunan yapı için alınan, .... belge numaralı yapı kayıt belgesinin iptaline ilişkin 04/01/2019 tarih ve 44 sayılı Muğla Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yapı Kayıt Belgesi Değerlendirme Komisyonu Kararının iptali yolunda Muğla 1. İdare Mahkemesince verilen 13/07/2020 gün ve E:2019/871, K:2020/817 sayılı kararın; davalı idare tarafından; istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkemece verilen kararın kaldırılması, davanın reddine karar verilmesi istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: İşleme konu yapının 31.12.2017 tarihinden önce yapıldığı bunun idarece dosyaya sunulan hava fotoğraflarında da görüldüğü ileri sürülerek, istinaf başvurusunun reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren İzmir Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi'nce işin gereği görüşüldü:
 
Dava; Muğla ili, Datça ilçesi, .... Mevkii, 223 ada, 7 parsel sayılı, mülkiyeti hazineye ait taşınmaz üzerinde bulunan yapı için alınan, .... belge numaralı yapı kayıt belgesinin iptaline ilişkin 04/01/2019 tarih ve 44 sayılı Muğla Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yapı Kayıt Belgesi Değerlendirme Komisyonu Kararının iptali istemiyle açılmıştır.
 
Muğla 1. İdare Mahkemesince verilen 13/07/2020 gün ve E:2019/871, K:2020/817 sayılı karar ile; davalı idarece 26/12/2018 tarih, .... belge nolu yapı kayıt belgesine konu yapının, ''31/12/2017 tarihinden önce tamamlanmış olma'' şartını sağlamadığı hususunu dava dışı Datça Belediye Başkanlığının 11/10/2018 tarih ve 4087 sayılı yazısına dayandırarak belgenin iptal edilmesine karar verildiğini, dosyada mevcut yazı ve görsel verilerde yapının halihazırda inşaat halinde olduğu ya da 31/12/2017 tarihinden önce tamamlanmadığı yönünde bir tespite yer verilmediği, başka bir ifadeyle, söz konusu yapının 31/12/2017 tarihinden önce tamamlanmadığının davalı idarece somut olarak ortaya konulamadığı, keza anılan yapı kayıt belgesinin düzenlenmesinde davacının yalan beyanda bulunduğu yönündeki suçlama nedeniyle davacı hakkında Datça Asliye Ceza Mahkemesinde açılan kamu davasında, Mahkemenin 29/01/2020 tarih ve E:2019/165, K:2020/11 sayılı kararıyla; dava konusu konteynerin 31/12/2017 tarihinden önce taşınmaza konulmuş olduğu kanaatine varılarak davacının belirtilen davada üzerine atılı suçu işlemediği değerlendirmesiyle beraatine karar verildiği hususlarının birlikte değerlendirilmesi sonucunda, dava konusu yapı kayıt belgesinin ''31/12/2017 tarihinden önce tamamlanmış olma'' şartını sağlamadığı yönündeki tespit sonucu alınan belge iptali kararının hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
 
Davalı idare tarafından; davacının aldığı yapı kayıt belgesinin, Datça Belediye Başkanlığınca düzenlenen belgelere göre iptal edildiğini işlemin hukuka uygun olduğunu ileri sürülerek, istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkemece verilen kararın kaldırılması, davanın reddine karar verilmesi istenilmektedir.
 
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrasında; "Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu hâlde bölge idare mahkemesi işin esası hakkında yeniden bir karar verir. İnceleme sırasında ihtiyaç duyulması hâlinde kararı veren mahkeme veya başka bir yer idare ya da vergi mahkemesi istinabe olunabilir. İstinabe olunan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir." hükmü yer almaktadır.
 
Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesi neticesinde, davalı idarenin istinaf başvurusu kabul edilerek, Muğla 1. İdare Mahkemesince verilen 13/07/2020 gün ve E:2019/871, K:2020/817sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
 
11/05/2018 tarihinde kabul edilen ve 18/05/2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un 16'ncı maddesiyle eklenen Geçici 16'ncı maddesinin 1'inci fıkrasında; ''Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar içinÇevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir.''3'üncü fıkrasında; "Yapı Kayıt Belgesi yapının kullanım amacına yöneliktir. Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara, talep halinde ilgili mevzuatta tanımlanan ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilir." son fıkrasında, "Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirlenir." düzenlemelerine yer verilmiştir.
 
06/06/2018 tarih ve 30443 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esasların "Yapı kayıt belgesi müracaatı"başlıklı4'üncü maddesinde;"(1)Yapı Kayıt Belgesi 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için verilir. (...) (3)Müracaatın e-Devlet üzerinden yapılması durumunda, Yapı Kayıt Belgesi formunun eksiksiz olarak doldurulmasından ve Yapı Kayıt Belgesi bedelinin yatırılmasından sonra, Yapı Kayıt Sistemi tarafından oluşturulan Yapı Kayıt Belgesi talepte bulunan yapı sahibince e-Devlet üzerinden alınır. (4)Müracaat kurum ve kuruluşlara yapılmış ise, Yapı Kayıt Belgesi formu müracaat sahibinin beyanına göre eksiksiz olarak doldurulur, Yapı Kayıt Belgesi bedelinin yatırılması sağlanır, Yapı Kayıt Belgesi formu sistem üzerinden onaylanmak üzere Müdürlüğe gönderilir ve formun Müdürlükçe onaylanmasından sonra bir örneği talepte bulunan yapı sahibine verilir." hükmüne, 6'ncı maddesinde;(1)Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır. (2)Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılara, talep halinde ilgili mevzuatta tanımlanan ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilir.(3)Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir. (4)Yapı Kayıt Belgesi alındıktan sonra yapı ruhsatı alıp da yapı kullanma izin belgesi almamış veya yapı ruhsatı bulunmayan yapılarda, yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın kullanım maksadı değişiklikleri de dahil olmak üzere tapuda cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesisi (...) yapılır. (6)İnşaat halindeki yapılarda 31/12/2017 tarihi itibari ile bitmiş olan kısımlar için ilave inşaat alanı ihdas etmemek şartı ile Yapı Kayıt Belgesi verilir ve Yapı Kayıt Belgesi verilen kısımların eksik inşaat işleri tamamlanabilir. (7)Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarda ruhsat alınmaksızın yapılabilecek basit onarım ve tadilatlar yapılabilir.(8)Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarda iş yeri açma ve çalışma ruhsatı yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın verilir.
 
8'nci maddesinin 2'nci fıkrasında; "Yapı Kayıt Belgesi düzenlenemeyecek yapılar için bu belgenin düzenlendiğinin tespit edilmesi durumunda, Yapı Kayıt Belgesi iptal edilir, bu belgenin sağlamış olduğu haklar geri alınır, Yapı Kayıt Belgesi bedeli olarak yatırılmış olan bedel iade edilmez ve belge düzenlenmesi safhasında yalan beyanda bulunan müracaat sahibi hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 206 ncı maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulur." düzenlemelerine yer verilmiştir.
 
Dosyanın incelenmesinden; Muğla İli, .... Mahallesi, 223 ada, 7 parsel sayılı mülkiyeti hazineneye ait 21.695,00 m2 yüzölçümlü taşınmaza davacı tarafından bir adet konteynır konulduğunun dava dışı Datça Belediye Başkanlığınca düzenlenen 09/09/2018 tarihli tutanakla tespit edilmesi üzerine durumun 19/09/2018 tarih ve 3664 sayılı yazı ile Datça Milli Emlak Servis Şefliğine bildirildiği, Datça Kaymakamlığının 20/09/2018 tarih ve 15323 sayılı yazısı ile hazine taşınmazı işgal edildiğinden bahisle 775 sayılı Gecekondu Kanununun 18'inci maddesine göre işgalcilerin yasal yoldan tahliyelerinin sağlanarak taşınmazın boş olarak Kaymakamlığa teslim edilmesinin istendiği, davacının bu yazıya karşı 10/09/2018 tarihli dilekçeyle yapı kayıt belgesi aldığını ileri sürerek itiraz ettiği, bu itiraz üzerine Datça Belediye Başkanlığı tarafından davalı idareye gönderilen 11/10/2018 tarih ve 4087 sayılı yazıyla, davacı adına düzenlendiği görülen 09/09/2018 tarih ve .... sayılı yapı kayıt belgesinin, yapının 31/12/2017 tarihinden önce tamamlanma şartını taşımadığından bahisle iptal edilmesi gerektiğinin belirtildiği, bunun üzerine davalı idare teknik personeli tarafından hazırlanan 13/12/2018 tarihli teknik raporun hazırlandığı ve uyuşmazlığa konusu konteyner yapı için 24 metrekare konut, 25 metrekare ticari kullanımlı olarak düzenlenen 09/09/2018 tarih ve .... sayılı belge numaralı yapı kayıt belgesinin geçerliliği hususunda yapı kayıt belgesi değerlendirme komisyonu tarafından değerlendirme yapılmasının istendiği, bunun üzerine dava konusu 04/01/2019 tarih ve 44 sayılı Muğla Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Yapı Kayıt Belgesi Değerlendirme Komisyonu Kararı ile söz konusu belgeye konu yapının 31/12/2017 tarihinden sonra yapıldığından bahisle belgenin iptal edilmesine karar verildiği, davacı tarafından bu komisyon kararının iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
Dosya içinde bulunan Datça Belediyesi zabıta memurlarınca 09.09.2018 tarihinde düzenlenen tutanakta, mülkiyeti Hazineye ait taşınmaz üzerine bir adet konteynır konulduğunun tespit edildiğinin belirtildiği davacının 09.09.2018 tarihinde yapı kayıt belgesi aldığı, söz konusu yapının 31.12.2017 tarihinden önce yapıldığını ortaya koyan belgenin olmadığı anlaşmakta olup konteynırın yapılış şekli ve konumu itibariyle, her zaman taşınarak konulabilecek nitelikte olması nedeniyle, belediye zabıta memurlarınca şikayet üzerine tuttukları tutanağın tarihinin yapının yapılış tarihi olarak esas alınması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
 
Diğer yandan, 7 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki prefabrik yapının 775 sayılı Gecekondu Kanununun 18. maddesi uyarınca beş gün içinde kaldırılması yolunda Datça Belediye Başkanlığınca tesis edilen 27.09.2018 günlü işlemin iptali istemiyle açılan davada, Muğla 1. İdare Mahkemesince, işlemin iptali yolunda verilen 26.04.2019 günlü ve E:2018/1245, K:2019/482 sayılı kararı, Dairemizin 0511.2019 günlü ve E.2019/1389, K:2019/1642 sayılı kararıyla kaldırılarak, davacı tarafından ruhsatsız ve izinsiz olarak yapılan yapının 775 sayılı yasanın 18. maddesi uyarınca kaldırılmasına yönelik işlemin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle kesin olarak davanın reddine karar verilmiştir.
 
Bu durumda, ruhsatsız ve izinsiz olarak 31.12.2017 tarihinden sonra yapıldığı anlaşılan yapı (konteynır) için beyan üzerine alınan yapı kayıt belgesinin iptaline ilişkin dava konusu işlemde hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.
 
Açıklanan nedenlerle; istinaf başvurusunun KABULÜ ile Muğla 1. İdare Mahkemesince verilen 13/07/2020 gün ve E:2019/871, K:2020/817 sayılı kararın KALDIRILMASINA, davanın REDDİNE, davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 429,80-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, davalı idare tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 222,10-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen 3.110,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, yatırılan posta gideri avanslarından artan miktarların Mahkemesince HMK'nun 333. maddesi uyarınca yatıranlara geri verilmesine, kararın taraflara tebliği için dosyanın ait olduğu mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Yasanın 45. maddesinin 6. fıkrası uyarınca, Danıştay'a temyiz yolu KAPALI ve KESİN OLMAK üzere, 23/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy