Dairesi: 2. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2019/896
Karar No: 2020/663
Karar Tarihi: 11.11.2020



(2577 S. K. m. 45) (3194 S. K. m. 3, 20, 22, 30) (Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği m. 19)
 
İSTEMİN ÖZETİ: Samsun 2.İdare Mahkemesi'nin 28/03/2019 günlü, E:2018/437, K:2019/351 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca istinaf yoluyla incelenerek kaldırılması istenilmektedir.
 
CEVABIN ÖZETİ: İmar planında A-2 konut alanında kalan taşınmaza ilişkin imar durum belgesinin plana uygun olarak hazırlanarak taşınmaz sahibine verildiği, ardından taşınmaz sahibi tarafından inşaat ruhsatı talep edildiği ve dava konusu inşaat ruhsatının düzenlenerek verildiği, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 19/F-1 maddesi uyarınca konut alanlarında ofis ve işyeri açılmasına olanak bulunması nedeniyle bu kapsamda parsel sahibine ofis ve işyeri ruhsatı düzenlenerek verildiği, işlemin hukuka uygun olması nedeniyle davanın reddine ilişkin idare mahkemesince verilen kararın usul ve hukuka uygun olduğu, istinaf başvurusunun reddedilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Samsun Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesince dava dosyası 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca incelenerek işin gereği görüşüldü:
 
Dava; Samsun ili, Terme ilçesi, …… Mevki, 16 pafta, 2546 parsel sayılı, davacıya ait taşınmaza komşu 2543 parsel sayılı, imar planında konut alanında kalan taşınmaza, ofis ve işyeri yapılması için üzere taşınmaz maliki ….. adına düzenlenen 12/07/2017 günlü, 119/89 sayılı yapı ruhsatı ile dayanağı 25/04/2017 günlü, 2017/27 sayılı imar durum belgesinin iptali istemiyle açılmıştır.
 
Samsun 2.İdare Mahkemesi'nin 28/03/2020günlü, E:2018/437, K:2019/351sayılıkararıyla; dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının 11/12/2017 tarihli dilekçe ile davalı idareye başvuruda bulunarak uyuşmazlık konusu taşınmaz üzerinde müzikhol inşaatının başladığı, taşınmazın konut alanına isabet etmesi sebebi ile müzikhol yapımı için taşınmaza verilen izinler ve taşınmazın imar durumuna ilişkin bilgi istenildiği, Terme Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün 16/01/2018 tarih ve 284 sayılı yazısı ile davacıya yürürlükteki imar planına uygun şekilde 25/04/2017 tarihinde imar durumu belgesi verildiği ve parsel için özel bir Harita Kadastro Bürosunca hazırlanan ifraz yola terk dosyasının Encümence 06/04/2017 tarih ve 85 sayılı karar ile onaylandığının bildirildiği, uyuşmazlık konusu mülkiyeti ...' a ait taşınmazın mülga Sakarlı Belediye Meclisinin 16/03/1983 tarihli kararı ile kabul edilen ve halen yürürlükte bulunan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ayrık nizam iki kat TAKS: 0,20 KAKS-Emsal:0,40 yapılaşma koşullu, konut alanı kullanımına isabet ettiği, özel parselasyon sonucu taşınmazın bir kısmının maliki ... tarafından yola terk edildiği, yeni oluşan tapu kaydına dayalı olarak imar durum belgesinin davalı Belediyeden alındığı ve söz konusu taşınmaza ilişkin 199,5 m² yüzölçümlü tek kat için ofis ve işyeri niteliğinde 12/07/2017 tarih ve 119-89 sayılı inşaat ruhsatının yapı sahibi ve müteahidi sıfatıyla ...'a verildiği görüldüğünden, yürürlükteki imar planına uygun şekilde yapı sahibi ... adına düzenlenen ayrık nizam 2 kat konut alanı kullanım kararı öngören 25/04/2017 tarihli imar durum belgesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı, dava konusu 12/07/2017 tarih ve 119/89 ruhsat nolu yapı ruhsatına gelince; imar planında "konut kullanımına" ayrılan mekansal alanlarda, "ilgili idare meclisince yol boyu ticaret olarak teşekkül ettiği karar altına alınma" ve "zemin kat ve yol seviyesinde veya açığa çıkan bodrum katlarının yoldan cephe alan mekânlarında ya da binanın birinci katında veya bodrum katlarında zemin katta yer alan mekanla içten bağlantılı olan ve binanın ortak merdivenleri ile ilişkilendirilmeyen, getirilecek kullanıma ilişkin otopark ihtiyacını karşılamak kaydıyla, gürültü ve kirlilik oluşturmayan ve imalâthane niteliğinde olmayan, gayrisıhhi özellik taşımayan, halkın günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik" koşullarına bağlı olarak bu alanda yaşayan insanların günlük ihtiyaçlarını karşılamaya dönük "dükkân, kuaför, terzi, eczane," yapımına imkan tanındığı açık olup, uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin 199,5 m² yüzölçümlü tek katlı ofis ve işyeri nitelikli yapı yapmak için düzenlenen 12/07/2017 tarih ve 119-89 sayılı inşaat ruhsatında mevzuata aykırılık bulunmadığı, öte yandan davacının uyuşmazlık konusu inşaatın müzikhol ( pavyon) yapımına ilişkin olduğu yönündeki iddialarına gelince; davacının iddiaları dava konusu edilen yapı ruhsatı ile ilgili olmayıp inşaatın tamamlanıp iskan almasından sonraki aşamada İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine göre ve ofis/işyerinin kullanım amacına uygun şekilde Belediyece verilmesi gerekli işyeri açma ve çalışma ruhsatının niteliği belirlendikten sonraki aşamada ileri sürülebileceğinden itibar edilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
 
Davacı tarafından; eksik incelemeye dayalı olarak karar verildiği, inşaatın fiili durumu ve plan ve projeleri incelenmeksizin verilen ruhsatın ofis ve işyeri ruhsatı olduğundan bahsetmeye olanak bulunmadığı, köy olan bir yerde ofis ve işyeri yapılmasına izin verilmesinin doğru olmadığı, alana müzikhol yapılmak istenildiği, bu nitelikteki işyerinin konut alanlarında yapılmasına olanak bulunmadığı, işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek anılan karara karşı istinaf başvurusunda bulunulmakta ve kararın kaldırılması istenilmektedir.
 
Samsun 2. İdare Mahkemesi'nce verilen 28/03/2020 günlü, E:2018/437, K:2019/351 sayılı kararın, imar durum belgesi yönünden davanın reddine ilişkin kısmı hukuka uygun bulunduğundan, bu kısım yönünden istinaf başvurusunun reddi gerekmektedir.
 
İdare Mahkemesi kararının, 12/07/2017 günlü, 119/89 sayılı yapı ruhsatına ilişkin kısmına gelince;
 
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 3.maddesinde; herhangi bir sahanın, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılamayacağı, 20.maddesinde; yapının, kuruluş veya kişilerce kendilerine ait tapusu bulunan arazi, arsa veya parsellerde ya da kendisine ait tapusu bulunmamakla beraber kamu kurum ve kuruluşlarının vermiş oldukları tahsis veya irtifak hakkı tesis belgeleri ile İmar planı, yönetmelik, ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabileceği, 22.maddesinde; yapı ruhsatı almak için belediyeye ve valiliğe yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edileceği, dilekçeye sadece tapu (istisnai hallerde tapu senedi yerine geçecek belge), mimari proje, statik proje, elektrik ve tesisat projeleri, resim ve hesapları, röperli veya yoksa, ebatlı krokinin eklenmesi gerektiği, belediyeler veya valiliklerce ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde yapı ruhsatının verileceği, eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren onbeş gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışların yazı ile bildirileceği, eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç onbeş gün içinde yapı ruhsatının verileceği, 30. maddesinde; yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediyeden izin alınmasının zorunlu olduğu, verilen iznin yapı sahibini kanuna, ruhsat ve eklerine riayetsizlikten doğacak mesuliyetten kurtarmayacağı kurala bağlanmıştır.
 
Aktarılan hükümler değerlendirildiğinde, imar planlarında getirilen yapılaşma koşullarının esas alınması suretiyle taşınmaz için yapı ruhsatı düzenlenmesi, ruhsatın sonrasında yapının ruhsat ve eklerine uygun olduğu ve kullanılmasında fen bakımından mahzur görülmediği tespit edilerek yapı kullanma izin belgesinin verilmesi gerektiği açıktır.
 
İmar mevzuatı uyarınca, kapsadığı bölgedeki yapılaşma biçimi ile koşullarını ve arazinin fiziksel kullanımını belirleyen imar planları olduğuna göre, planda getirilen fonksiyon ve yapılaşma koşullarının esas alınması suretiyle taşınmazın imar planındaki durumunu gösteren imar durumu belgesinin düzenlenmesi ve imar planına uygun olarak düzenlenmiş olan bu imar durum belgesi esas alınarak da yapı ruhsatının verilmesi gerekmektedir.
 
Bu çerçevede, imar planında konut alanı olarak işlevlendirilmiş bir alanda, imar planı kararına aykırı bir şekilde ticari nitelikte ofis ve işyeri yapılmak üzere yapı ruhsatı verilmesine olanak bulunmamaktadır.
 
Dosyanın incelenmesinden; Samsun ili, Terme ilçesi, ... Mevki, 16 pafta, 2546 parsel sayılı, davacıya ait taşınmaza komşu 2543 parsel sayılı, dava dışı ...'a ait taşınmazın imar planında konut alanında kaldığı, imar planına uygun olarak 25/04/2017 günlü, 2017/27 sayılı imar durum belgesinin alındığı, ardından taşınmazda tek bağımsız bölümlü 199,5 m² alana sahip tek katlı ofis ve işyeri yapılmak üzere taşınmaz maliki adına 12/07/2017 günlü, 119/89 sayılı yapı ruhsatının düzenlenmesi üzerine yapı ruhsatı ile dayanağı imar durum belgesinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
İdare mahkemesince, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin "Parsel kullanım fonksiyonlarına göre yapılaşma koşulları" başlıklı 19.maddesinin 1.fıkrasının (f) bendi uyarınca, "Konut alanı" olan yerlerde bu alanda yaşayan insanların günlük ihtiyaçlarını karşılamaya dönük "dükkân, kuaför, terzi, eczane," açılmasına imkan tanındığı, dava konusu yapı ruhsatına konu ofis ve işyerinin de bu kapsamda işyeri niteliğinde olması nedeniyle konut alanında yapılmasına olanak bulunduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de; bir alanın plan kararlarına aykırı bir şekilde yapılaşması ile plana uygun yapılaştıktan sonra ruhsata konu yapının fiili kullanımının mevzuatın tanıdığı olanaklar çerçevesinde farklı bir şekilde belirlenmesinin ayrı durumlar olduğu, imar planında konut alanı olarak belirlenmiş olan yerlerde konut kullanımına yönelik ruhsat düzenlenip ruhsata uygun olarak yapılaşma sağlandıktan sonra bu yapıların bir kısmının veya tamamının işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin mevzuat hükümleri çerçevesinde konut dışı kullanımlara özgülenmesinin, alanın plan kararlarına aykırı kullanımı sonucu doğurmayacağı gibi, bu hususun yapı ruhsatının da konusunu oluşturmayacağı, başka bir anlatımla, konut kullanımlı bir alanda, konut kullanımına yönelik yapı ruhsatına dayalı olarak inşa edilen yapının bazı kısımlarının ticari kullanımlara ayrılması durumunda, yapı ruhsatının bir kısmı değiştirilerek bu kısımların ticari kullanımına olanak tanıyacak yeni bir yapı ruhsatı düzenlenmeyip, yalnızca mevzuatın gerektirdiği izin ve işyeri ruhsatının alınması ile konut kullanımlı bağımsız bölümlerde söz konusu işyerlerinin açılmasının olanaklı olduğu, ancak aynı alanın imar planı kararlarına aykırı bir şekilde yapılaşmasına olanak tanınması imar mevzuatı uyarınca mümkün olmadığından, idare mahkemesi kararı yerinde bulunmamıştır.
 
Bu durumda; yukarıda anılan 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 3.maddesi uyarınca, herhangi bir sahanın, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılamayacağı açık olup; yürürlükteki 1/1000 ölçekli imar planında konut alanında kalan Samsun ili, Terme ilçesi, ... Mevki, 16 pafta, 2543 parsel sayılı taşınmaza, ofis ve işyeri yapılmak üzere düzenlenen 12/07/2017 günlü, 119/89 sayılı yapı ruhsatında hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki idare mahkemesi kararının bu kısmında ise hukuki isabet görülmemiştir.
 
Açıklanan nedenlerle, Samsun 2. İdare Mahkemesince verilen 28/03/2020 günlü, E:2018/437, K:2019/351sayılıkararın, imar durum belgesine ilişkin kısmı yönünden istinaf başvurusunun reddine, yapı ruhsatına ilişkin kısmı yönünden ise istinaf başvurusunun kabulü ile kararın bu kısmının kaldırılmasına, dava konusu 12/07/2017 günlü, 119/89 sayılı yapı ruhsatın iptaline, dava kısmen iptal, kısmen ret ile sonuçlandığından, dava ve istinaf aşamasına ait aşağıda dökümü yapılan toplam 415,35.-TL yargılama giderinin davadaki haklılık oranına göre belirlenen 207,675.- TL'sinin davacı üzerinde bırakılmasına, kalan 207,675-TL yargılama gideri ile kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen 2.590,00-TL vekalet ücretinin davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, 2.590,00-TL vekalet ücretinin de davacı tarafından davalı idareye ödenmesine, artan posta gideri avansının davacıya iadesine, 2577 sayılı Kanunun 45. maddesinin 6. fıkrası uyarınca kesin olarak, 11/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy