Dairesi: 1. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2019/694
Karar No: 2020/239
Karar Tarihi: 18.06.2020



İSTEMİN ÖZETİ :Dava; Samsun ….. Sıhhiye Okul ve Eğitim Merkezi Komutanlığı'nda uzman erbaş olarak görev yapan davacı tarafından, hakkında yapılan güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirildiğinden bahisle sözleşmesinin feshedilerek görevi ile ilişiğinin kesilmesine dair davalı idare işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının iadesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
 
Samsun 1. İdare Mahkemesi'nin 25/09/2019 gün ve E:2018/1725, K:2019/861 sayılı kararıyla; Mahkemelerinin 07/02/2019 tarihli ara kararı ile; "Davacının .... Özel Eğitim Öğretim Spor ve Sağlık Hizmetleri İnşaat Turizm San ve Tic. Ltd. Şti bünyesinde hangi görevle (öğretmen vs.) staj yaptığının ve söz konusu stajın yapılmasının isteğe bağlı mı olduğunun yoksa zorunluluktan mı kaynaklandığının sorularak, anılan hususa ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesinin" istenilmesi üzerine, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından gönderilen ara karar cevabı niteliğindeki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, davacının, 2012-2016 yılları arasında FETÖ/PDY terör örgütüne müzahir olduğu gerekçesiyle Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılan .... Özel Öğretim Spor ve Sağlık Hizmetleri A.Ş.'de eğitim gördüğü anlaşılmakta olup; bu doğrultuda, davacı tarafından icra edilecek olan görev, Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesinde milli güvenliğin tesisi amacına yönelik bir görev olduğundan, yapılacak görevin hassasiyeti, vasfı ve niteliği ile güvenlik soruşturması sonucunda elde edilen bilgiler birlikte değerlendirildiğinde, davacının, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle uzman erbaş ön sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, öte yandan, dava konusu işlem hukuka uygun bulunduğundan, davacının bu işlem nedeniyle mahrum kaldığı parasal haklarının iadesine karar verilmesi isteminin de yerinde görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
 
Davacı tarafından; güvenlik soruşturmasında bahsi geçen stajı zorunlu olarak yaptığı, anılan dönemde 16-17 yaşlarında olduğu ve FETÖ/PDY hakkında terör örgütü tanımlamasının henüz yapılmadığı, FETÖ/PDY hiyerarşik yapılanmasına dahil olmadığı, bu örgüt ile ilgili herhangi bir faaliyete katılmadığı, bylock kullanmadığı, Bank .... hesabının bulunmadığı, takdir yetkisinin kötüye kullanıldığı, şahsını terör örgütü ile ilişkilendirecek delil bulunmadığı, lekelenmeme ve çalışma haklarının ihlal edildiği ileri sürülerek istinaf yolu ile incelenerek kaldırılması ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: İstinaf başvuru dilekçesine cevap verilmemiştir.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Samsun Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi'nce dava dosyası 2577 sayılı Kanunun 45. maddesi uyarınca incelenerek işin gereği görüşüldü:
 
Dava; Samsun .. Sıhhıye Okul ve Eğitim Merkezi Komutanlığı'nda uzman erbaş olarak görev yapan davacı tarafından, hakkında yapılan güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirildiğinden bahisle sözleşmesinin feshedilerek görevi ile ilişiğinin kesilmesine dair davalı idare işleminin iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının iadesine karar verilmesi istemine ilişkindir.
 
3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu'nun 19. maddesinde; "Personelde aranacak nitelikler, müracaat şekli ve zamanı, müracaatın kabul edilmesi, sözleşmenin yapılması ve feshedilmesi sebepleri, verilecek sicilin şekil ve usulleri görevde başarısız olma ve kendilerinden istifade edilememe halleri ve bunlara yapılacak işlem şekli, sözleşmenin uzatılmasında uygulanacak esaslar, uzman onbaşıların uzman çavuş olabilmeleri için gerekli şartlar, astsubay sınıfına geçirilecekler için uygulanacak esaslar, astlık üstlük münasebetleri ile bu hususlardaki işlem şekli ve ilgili diğer hususlar kanunun yürürlüğe girmesini takip eden 6 ay içerisinde Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca müştereken çıkarılacak bir yönetmelikte gösterilir." hükmüne yer verilmiştir.
 
20/09/2005 tarih ve 25942 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Uzman Erbaş Yönetmeliği'nin "Personelde aranacak nitelikler" başlıklı 6. maddesinde; "Uzman erbaş olarak alınacaklarda aşağıdaki şartlar aranır:... g)İcra edilen temel askerlik eğitimini başarıyla tamamlayanlardan güvenlik soruşturması uygun olmak veya ilk atamaları doğrudan doğruya kıt’a veya birliklere yapılan uzman erbaşlar için güvenlik soruşturması uygun olmak...." düzenlemesine yer verilmiş, aynı maddenin ikinci fıkrasında; "Uzman erbaş olmak için gerek muvazzaflık görevini yaptığı sırada, gerekse terhislerini müteakip başvuruda bulunan ve alınmaları uygun görülen personelin, güvenlik soruşturmaları; kuvvet komutanlıkları veya Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yaptırılır. Temel askerlik eğitimi sırasında güvenlik soruşturması sonuçlanmayanların eğitimleri devam ettirilir. Bunlardan güvenlik soruşturmaları olumlu sonuçlananlar göreve başlatılır, olumsuz sonuçlananların ise Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ile ilişiği kesilir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin manevi şahsiyetine gölge düşüren veya askerliğin şeref ve haysiyeti ile bağdaşmayacak eylemlerde bulunanlar ile tutum ve davranışları ile yasa dışı siyasi, yıkıcı, bölücü ideolojik görüşü benimseyenler, uzman erbaş olarak istihdam edilmezler." kuralı yer almıştır.
 
12/04/2000 tarih ve 24018 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin 1. maddesinde; “Bu Yönetmeliğin amacı; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birim ve kısımlarını belirlemek, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel ile ilk defa veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacaklar hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını düzenlemektir." düzenlemesine, 2.maddesinde, "Bu Yönetmelik; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeleri, bunların toplanmasını ve işlemini yürüten bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili birim ve kısımlarının belirlenmesini, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personeli, ilk defa veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacakları ayrıca bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının yurtdışı teşkilatlarında sürekli görevlendirilecek bütün personel için yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının esas ve usullerini, bunu yapacak mercileri, hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacak gizlilik dereceli yerlerde çalışan kamu personeli ile meslek grupları ve üst kademe yöneticilerini kapsar." hükmüne, “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde; “f) Arşiv araştırması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının mevcut kayıtlardan saptanmasını,”, “g) Güvenlik soruşturması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesini,” tanımlarına yer verilmiş, 9.maddesinde. "Türk Silahlı Kuvvetleri personeli hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına ilişkin talepler Milli Savunma Bakanlığı tarafından Cumhurbaşkanlığına iletilir. Bunlar hakkındaki güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı ve/veya Emniyet Genel Müdürlüğüne yaptırılır" düzenlemesi yer almıştır.
 
Dosyanın incelenmesinden; Samsun ….. Sıhhıye Okul ve Eğitim Merkezi Komutanlığı'nda uzman erbaş olarak eğitim görmekte olan davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturması sonucunda, 2014- 2016 yılları arasında FETÖ/PDY silahlı terör örgütüne müzahir olduğu gerekçesiyle Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılan .... Özel Eğitim Öğretim Spor ve Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti.'de stajyer kaydının bulunduğunun tespit edildiği gerekçesiyle güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle 08/11/2018 tarih ve 2572713 sayılı emir gereğince 08/11/2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere sözleşmesinin feshedilmesi üzerine anılan işlemin iptali ve yoksun kaldığı parasal haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
Milli güvenliğin sağlanması görevini yerine getiren Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev alacak personelde bazı özel koşulların aranması, hizmetin niteliğinden kaynaklanmakta olup, nitekim Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından istihdam edilen personele ilişkin olarak yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına ilişkin olarak Yönetmelik'te özel bir düzenlemeye gidilmiştir.
 
Olayda, uzman erbaş olarak görev yapan davacının, FETÖ/PDY silahlı terör örgütüne müzahir olduğu gerekçesiyle Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılan .... Özel Eğitim Öğretim Spor ve Sağlık Hizmetleri İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti. 'nde 2014-2016 yılları arasında stajyer kaydının bulunduğundan bahisle güvenlik soruşturmasının olumsuz değerlendirildiği gerekçesiyle sözleşmesi feshedilmiş ise de, dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; 1998 doğumlu olan davacının, FETÖ/PDY'ye müzahir olduğundan bahisle kapatılan Özel Gaziantep Reşha Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Hemşirelik Alanı öğrencisi iken, Gaziantep İl Sağlık Müdürlüğü ile anılan okul arasında 20/09/2013 tarihinde imzalanan ve öğrencilerin, sağlık tesislerinde yapacakları mesleki beceri, eğitim, staj ve yaz uygulamaları esaslarını düzenlemek amacıyla hazırlanan protokol uyarınca ve Gaziantep İl Sağlık Müdürlüğü tarafından belirlenen tesiste staj yaptığı anlaşılmakta olup, davacının on sekiz yaşından küçük olduğu 2014-2016 yılları arasında, öğrencisi olduğu okul ile İl Sağlık Müdürlüğü arasında yapılan protokol uyarınca FETÖ/PDY'ye müzahir olduğu gerekçesiyle kapatılan Şirkette hemşirelik stajı yaptığı dikkate alındığında, bu durumun davacının, FETÖ/PDY silahlı terör örgütü ile irtibatının veya iltisakının bulunduğu yönünde değerlendirilemeyeceği, öte yandan, terör örgütleri ile irtibatı veya iltisakı olduğu yönünde başkaca bir somut tespit bulunmadığı gibi hakkında, bu yönde bir savcılık soruşturmasının veya ceza yargılamasının da bulunmadığı görüldüğünden, davacının güvenlik soruşturmasının olumsuz değerlendirilmesine olanak bulunmadığı sonucuna varılmış olup, sözleşmenin feshine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
 
Bununla birlikte, dava konusu işlemin hukuka aykırılığının yargı kararı ile belirlenmiş olması nedeniyle, Anayasa'nın 125.maddesi uyarınca davacının yoksun kaldığı parasal haklarının davalı idarece tazmini gerekmektedir.
 
Açıklanan nedenlerle, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Samsun 1. İdare Mahkemesi'nin 25/09/2019 günlü, E:2018/1725, K:2019/861 sayılı kararın kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, dava konusu işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, dava ve istinaf aşamasına ait aşağıda dökümü yapılan toplam 700,95 TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine, kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren otuz (30) gün içerisinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere, 18/06/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy