Dairesi: 9. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/448
Karar No: 2020/1252
Karar Tarihi: 11.11.2020



İSTEMİN ÖZETİ: Kocaeli İli, İzmit İlçesi, ... Mahallesinde bulunan 5045 ada, 1 ve 2 nolu parsellere dönüşen taşınmaz hakkında Kocaeli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2012/748, K:2014/352 sayılı dosyasında açılan davada 549,78 m²'lik kısmının taşınmazın beyanlar hanesine davacılar lehine yazılmasına karar verildiği belirtilerek, 6292 sayılı Kanun'un 6. maddesi uyarınca davacılara doğrudan satışının yapılması istemiyle yapılan başvurunun reddine dair 27/02/2019 tarih ve E.6816 sayılı Kocaeli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin ve buna bağlı 04/04/2019 tarihli, E.11826 sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada; dava konusu işlemin iptaline ilişkin, Kocaeli 1. İdare Mahkemesi'nce verilen 12/12/2019 tarih ve E:2019/516, K:2019/1404 sayılı kararın, davalı idare tarafından, davaya konu edilen işlemin 6292 sayılı Kanun ve 345 sıra nolu Milli Emlak Genel Tebliği hükmü kapsamında tesis edildiği, yapılan işlemde hukuka aykırılık olmadığı iddiasıyla,2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca istinaf yoluyla incelenerek kaldırılması istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Dokuzuncu İdare Dava Dairesince dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü:
 
Dava; Kocaeli İli, İzmit İlçesi, ... Mahallesi, 5045 ada, 1 ve 2 nolu parsellere dönüşen taşınmaz hakkında Kocaeli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2012/748, K:2014/352 sayılı dosyasında açılan davada 549,78 m²'lik kısmının taşınmazın beyanlar hanesine davacılar lehine yazılmasına karar verildiği belirtilerek, 6292 sayılı Kanun'un 6. maddesi uyarınca davacılara doğrudan satışının yapılması istemiyle yapılan başvurunun reddine dair 27/02/2019 tarih ve E.6816 sayılı Kocaeli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin ve buna bağlı 04/04/2019 tarihli, E.11826 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
 
Kocaeli 1. İdare Mahkemesi'nce; dava dosyasında yer verilen Kanun hükmünün incelenmesinden; ikinci fıkrada kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre oluşturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu taşınmazların 31/12/2011 tarihinden önce kullanıcısı ve/veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilecek kişilerden bu taşınmazları satın almak için süresi içerisinde idareye başvuran ve idarece tespit edilen satış bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler de hak sahibi sayılacağı belirtildikten sonra, başvuru sürelerinin düzenlendiği üçüncü fıkrada ise, ikinci fıkra kapsamında olanlar ise, güncelleme listelerinin tescil edildiği veya kadastro tutanaklarının kesinleştiği tarihten itibaren sekiz ay içinde idareye başvurarak, bu taşınmazların bedeli karşılığında kendilerine doğrudan satılmasını isteyebileceklerinin belirtildiği, üçüncü fıkrada mahkeme kararı gereği hak sahibi olanların, başvurularını hangi tarihten itibaren yapacaklarına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği gibi ne kadar süre içerisinde yapacaklarına ilişkin her hangi bir düzenlemeye de yer verilmediği görülmektedir. İkinci fıkrada yer alan "mahkeme kararlarına göre oluşturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre" ifadesinden, mahkeme kararı üzerine hak sahipliği durumunun tapu kütüğüne tescil ile başlayacağı, dolayısıyla da başvuru süresinin de, mahkeme kararının gereğinin tapu kütüğüne işlenmesi ile başlayacağı ve başvuru süresinin de, üçüncü fıkrada belirtilen sürenin olacağı, davacıların hak sahipliğinin tespitine ilişkin yargı kararının gereği, Mahkemelerince 21.09.2019 ve 01.10.2019 tarihinde yapılan ara karar cevabi yazılarından anlaşıldığı üzere tapuya tescil edilmediği, dolayısıyla başvuru süresi de tescil tarihinden itibaren başlayacağı dikkate alındığında, davacıların süresinde yaptıkları başvuru üzerine anılan Kanun'da öngörülen düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekirken, başvurunun süresinde yapılmadığı gerekçesiyle, reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline kararı verilmiştir.
 
Davalı idare tarafından, anılan kararın hukuka, usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek istinafen incelenerek kaldırılması istenilmektedir.
 
6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun'un 'Hak sahibi, başvuru ve doğrudan satış' başlıklı 6. maddesinde "(1) 2/B alanlarında bulunan taşınmazlar hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarına ya da kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre oluşturulan tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu taşınmazların 31/12/2011 tarihinden önce kullanıcısı ve/veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilen kişilerden bu taşınmazları satın almak için süresi içerisinde idareye başvuran ve idarece tespit edilen satış bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler bu Kanuna göre hak sahibi sayılır. (2) 2/B alanlarında bulunan taşınmazlar hakkında bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra düzenlenecek güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarına ya da kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre oluşturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre; bu taşınmazların 31/12/2011 tarihinden önce kullanıcısı ve/veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilecek kişilerden bu taşınmazları satın almak için süresi içerisinde idareye başvuran ve idarece tespit edilen satış bedelini itiraz ve dava konusu etmeksizin kabul edenler de hak sahibi sayılır. (3)Hak sahiplerinden birinci fıkra kapsamında olanlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde, ikinci fıkra kapsamında olanlar ise, güncelleme listelerinin tescil edildiği veya kadastro tutanaklarının kesinleştiği tarihten itibaren sekiz ay içinde idareye başvurarak, bu taşınmazların bedeli karşılığında kendilerine doğrudan satılmasını isteyebilirler..." hükmü yer almaktadır.
 
10/01/2013 tarih ve 28424 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 28/12/2012 günlü ve 2012/4146 sayılı Bakanlar Kurulu kararının 1. Maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan "Aynı Kanunun 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen ve bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra düzenlenen güncelleme listelerine veya kadastro tutanaklarına ya da kesinleşmiş mahkeme kararlarına göre oluşturulan tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre 2/B alanlarındaki taşınmazların kullanıcısı ve/veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilen kişilerin başvuru süresi iki ay uzatılmıştır." düzenlemesi ile, güncelleme listelerinin tescil edildiği veya kadastro tutanaklarının kesinleştiği tarihten itibaren sekiz ay olan başvuru süresi 10 aya çıkarılmıştır.
 
Dosyanın incelenmesinden; Kocaeli ili, İzmit ilçesi, ... Mahallesinde bulunan 993 parsel sayılı, 22161,68 m² büyüklüğündeki taşınmazın 2/B sahası olarak Hazine adına tescil edildiği, kadastro müdürlüğünce kullanıcılarının tespiti için 16/07/2010-16/08/2010 tarihleri arasında çalışma yapıldığı, bu çalışma sonucunda 993 sayılı parselin 5045 ada 1 ve 2 parsel olarak tespitinin yapıldığı, 1 parsel sayılı taşınmazın kullanıcısının ..., 2 parsel sayılı taşınmazın kullanıcısının ... olduğunun belirlendiği ve bu şekilde tapu kütüğünün beyanlar hanesine işlendiği, davacıların 993 parseldeki taşınmazın 4318m² kısmının murislerinin kullanımında olduğunu belirterek beyanlar hanesinde düzeltme yapılması istemiyle Kocaeli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açtığı, yapılan yargılama sonucunda; Mahkemenin 26/06/2014 günlü, E:2012/749 K:2014/352 sayılı kararıyla "Dava konusu ... 5045 ada 2 parsel sayılı taşınmazda bilirkişi ...'ın 06/05/2014 tarihli raporunda A harfi ile gösterilen 549,78 metrekarelik kısmın davacıların murisinin kullanımında olduğunun tespitine ve beyanlar hanesinde buna göre düzeltme yapılmasına, bilirkişi raporunun kararın eki sayılmasına, fazlaya ilişkin istemin reddine," karar verildiği, söz konusu bu kararın 02/01/2015 tarihinde kesinleştiği, davacıların 16/01/2019 tarihinde vekilleri aracılığıyla davalı idareye başvurarak, Kocaeli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin K:2014/352 sayılı ilamına istinaden 549,78 m² yerin adlarına satışının yapılmasını istediği, başvurunun 27/02/2019 tarihli, E.6816 sayılı işlemle reddi üzerine davacılardan ... tarafından 27/03/2019 tarihinde talebin yeniden değerlendirilmesinin istenildiği, 04/04/2019 tarihli, E.11826 sayılı işlemle bu talebin de reddedildiği, bunun akabinde davacılar tarafından açılan davada; 27/02/2019 tarihli, E.6816 sayılı ve buna bağlı 04/04/2019 tarihli, E.11826 sayılı işlemlerin iptalinin istenildiği anlaşılmaktadır.
 
Olayda, taşınmazın kullanıcılarının tespiti amacıyla kadastro çalışmasının 6292 sayılı Kanunun 19/04/2012 tarihinde yürürlüğe girmesinden önce 2010 yılında yapıldığı, davacıların 16/10/2012 tarihinde kadastro çalışmasına beyanlar hanesinde düzeltme yapılması için itiraz ettiği ve bu hususta verilen mahkeme kararının 02/01/2015 tarihinde kesinleştiği dikkate alındığında davacıların satın alma taleplerinin 6292 sayılı Kanunun 6. maddesinin (2) ve (3). fıkraları kapsamında incelenmesi gerekmektedir.
 
Yukarıda metnine yer verilen 6292 sayılı Kanunun 6. maddesinin (3). Fıkrasında yer alan hükme göre, hak sahiplerinin, güncelleme listelerinin tescil edildiği veya kadastro tutanaklarının kesinleştiği tarihten itibaren sekiz ay, Bakanlar Kurulu kararı ile uzatılmış haliyle on ay içinde satın alma talebiyle başvurması gerekmektedir.
 
Dosyada mevcut tapu kaydına göre; Kocaeli ili, İzmit ilçesi, ... 5045 ada, 2 parsel sayılı taşınmazın beyanlar hanesinde 27/09/2017 tarihinde 26358 yevmiye numarası ile aynen "Tescile yönelik kesinleşmiş mahkeme kararı vardır. Konu: Muhdesat Tesciline Yönelik Kesinleşmiş Mahkeme Kararı Vardır. Krokide A harfi ile gösterilen 549,78 m²'lik kısım davacıların murisinin kullanımındadır." şerhinin yer aldığı, yani Kocaeli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin K:2014/352 sayılı kararında geçen hüküm fıkrasının 27/09/2017 tarihinde tescil edildiği belirlendiğinden; istinaf incelemesi yapılan İdare Mahkemesi kararındaki tapuya tescilin henüz yapılmadığı yönündeki gerekçesi yerinde görülmemiştir.
 
Bu duruma göre; 27/09/2017 tescil tarihinden itibaren on ay içinde taşınmazın davacılara satılması istemiyle başvurulması gerekirken bu süre geçirildikten sonra 16/01/2019 tarihinde yapılan başvuru süresinde olmadığından davacıların satın alma talebinin süresinde olmadığından değerlendirmeye alınmaması yönündeki dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık, aksi yönde verilen Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
 
Diğer taraftan; 25/05/2018 tarihli ve 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve yayımı ile yürürlüğe giren 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 20. maddesiyle, 6292 sayılı Kanuna eklenen geçici 7. maddede, 2/B alanlarında bulunan taşınmazlar ile Hazineye ait tarım arazilerinin bu Kanun kapsamında satışına ilişkin olarak, bu Kanunun 6. maddesi kapsamında hak sahibi olup başvuru yapmayanların başvuru süresinin, 30/11/2018 tarihine kadar uzatıldığı hükme bağlanmış olup, davacıların 16/01/2019 tarihinde yaptığı başvuru 30/11/2018 tarihinden sonra olduğu için bu açıdan da başvuru süresinde değildir.
 
Açıklanan nedenlerle; davalı idare istinaf başvurusunun kabulüne, Kocaeli 1. İdare Mahkemesi'nce verilen 12/12/2019 tarih ve E:2019/516, K:2019/1404 sayılı kararın kaldırılmasına, davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan 217,00-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, istinaf aşamasında davalı idarece yapılan 94,50-TL yargılama gideri ile iş bu kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde duruşmasız işler için belirlenen 1.700,00.-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, esas ve istinaf safhasında tahsil edilen posta avansından kullanılmayan kısmın kararın kesinleşmesinden sonra mahkemesince taraflara resen iadesi gerektiğine, kararın taraflara tebliğine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün (30) içerisinde Danıştay nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, 11/11/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
 
 
AZLIK OYU
 
10.07.2019 tarih ve 30827 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Tapu Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 23. maddesi ile 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun'a Geçici 9. madde eklenmiş ve süresi içinde başvuru yapmayanların başvuru süresi 16.12.2019 tarihine kadar uzatılmıştır.
 
Dava dosyasının incelenmesinden 2B arazisi olarak hazine adına tescil edilen dava konusu Kocaeli ili, İzmit ilçesi, ... Mahallesinde bulunan 993 parsel sayılı taşınmazın, yapılan kadastro çalışmaları sonrasında 5045 ada 1 ve 2 parsel olarak tespitinin yapıldığı, davacıların 993 parseldeki taşınmazın 4318m²'lik kısmının murislerinin kullanımında olduğunu belirterek beyanlar hanesinde düzeltme yapılması istemiyle Kocaeli 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açtığı, açılan dava neticesinde 26/06/2014 günlü, E:2012/749 K:2014/352 sayılı karar ile dava konusu ... 5045 ada 2 parsel sayılı taşınmazda bilirkişi ...'ın 06/05/2014 tarihli raporunda A harfi ile gösterilen 549,78 metrekarelik kısmın davacıların murisinin kullanımında olduğunun tespitine ve beyanlar hanesinde buna göre düzeltme yapılmasına karar verildiği ve anılan düzeltmenin 27.09.2017 tarihinde taşınmaza ait tapu kaydının beyanlar hanesine işlendiği tapu kayıtlarının incelenmesinden anlaşılmaktadır.
 
Uyuşmazlık konusu olayda her ne kadar yerel mahkemece davacıların hak sahipliğinin tespitine ilişkin Kocaeli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi kararı gereğinin tapuya tescil edilmediği ve başvuru süresinin de tapuya tescil ile başlayacağı gerekçe gösterilerek dava konusu işlemin iptaline karar verilmişse de anılan düzeltmenin 27.09.2017 tarihinde taşınmaza ait tapu kaydının beyanlar hanesine işlendiği, davacıların 6292 sayılı Yasanın 6/3 maddesinde tanınan sürede satış talebiyle başvuruda bulunmadıkları, 16.01.2019 tarihinde satış talebiyle yaptıkları başvurunun reddine dair işlem ile anılan işleme yapılan 27.03.2019 tarihli itiraz başvurusunun reddine dair işlemin iptali istemiyle 17.05.2019 tarihinde bakılmakta olan davanın açıldığı, davacıların satış talebine ilişkin başvurularının reddine dair işlemlerin hukuken henüz kesinleşmediği dönemde, eş söyleyişle eldeki dava devam ederken 10.07.2019 tarihinde yayımlanmakla yürürlüğe giren 6292 sayılı Kanunun Geçici 9. maddesi ile süresi içinde başvuruda bulunmayan hak sahiplerinin başvuru süresinin 16.12.2019 tarihine kadar uzatıldığı, davacıların 16.01.2019 tarihli başvurularının da davanın devamı sırasında yürürlüğe giren uzatma düzenlemesi ile süresi içinde yapıldığının kabulü gerekeceği, süresinde yapılan başvuru nedeniyle işin esasına girilerek mevzuatta aranan şartlar yönünden inceleme yapılarak bir karar verilmesi gerektiği değerlendirmesiyle istinaf yoluyla kaldırılması istenilen İdare Mahkemesi kararında kanunda sayılan kaldırma nedenleri bulunmadığından ve dilekçede ileri sürülen iddialar da sözkonusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediğinden başvurunun yukarıda yer verilen gerekçeyle reddine karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle çoğunluk görüşüne katılmıyorum. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy