Dairesi: 1. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/346
Karar No: 2020/246
Karar Tarihi: 10.04.2020



Davacı …. tarafından, kamu görevinden çıkarıldığı tarih ile iade edildiği tarih arasındaki mali ve sosyal haklarının davalı idarece ödemesi yapılırken hata yapıldığından bahisle, "geriye dönük toplu olarak tahakkuk ettirilen (Temmuz 2016- Aralık 2018 arası) maaşında eksik hesaplanan Gelir Vergisi ve fazla uygulanan Asgari Geçim İndirimi" nedeniyle davacı adına düzenlenen 14.01.2020 tarih ve 2020/1 sayılı Borç Bildirim Belgesinin 4.089,19-TL tutarındaki asgari geçim indirimden kaynaklanan kısmının iptali istemiyle Manisa Vergi Dairesi Başkanlığı'na karşı açılan davanın görev yönünden reddine ve dosyanın görevli Manisa İdare Mahkemesine gönderilmesine ilişkin Manisa Vergi Mahkemesi Hakimliği'nin 11/03/2020 gün ve E:2020/763, K:2020/340 sayılı kararı üzerine dosyanın gönderildiği Manisa 2. İdare Mahkemesi Hakimliği'nin 27/03/2020 gün ve E:2020/236, K:2020/169 sayılı kararı ile davanın Vergi Mahkemesinin görev alanına girdiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine ve görevli mahkemenin tayini için dosyanın 2577 sayılı Kanun'un 43/1-b bendi uyarınca İzmir Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmakla işin gereği görüşüldü;
 
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 43/1. maddesinde; "idare ve vergi mahkemeleri, idari yargının görev alanına giren bir davada görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle davanın reddine karar verirlerse dosyayı Danıştay'a veya görevli ve yetkili idare veya vergi mahkemesine gönderirler. a)Görevsizlik sebebiyle gönderilen dosyalarda Danıştay, davayı görevi içinde görmezse dosyanın yetkili ve görevli mahkemeye gönderilmesine karar verir.b)Görevsizlik veya yetkisizlik sebebiyle dosyanın gönderildiği mahkeme kendini görevsiz veya yetkisiz gördüğü takdirde, söz konusu mahkeme ile ilk görevsizlik veya yetkisizlik kararını veren mahkeme aynı bölge idare mahkemesinin yargı çevresinde ise, uyuşmazlık bölge idare mahkemesince, aksi halde Danıştayca çözümlenir." hükmü mevcuttur.
 
2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un 6. maddesinde; "Vergi mahkemeleri; a) Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları, b) (a) bendindeki konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları, c) Diğer kanunlarla verilen işleri çözümler." hükmüne yer verilmiş; anılan Yasa'nın 5. maddesinin 1. fıkrasında da: "İdare mahkemeleri, vergi mahkemelerinin görevlerine giren davalarla ilk derece Danıştay'da çözümlenecek olanlar dışındaki; a) İptal davalarını, b) Tam yargı davalarını, c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan idarî sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davaları, d) Diğer kanunlarla verilen işleri, çözümler." hükmü yer almıştır.
 
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "Asgarî geçim indirimi" başlıklı 32 nci maddesinde ise; "Ücretin gerçek usûlde vergilendirilmesinde asgarî geçim indirimi uygulanır. Asgarî geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgarî ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için % 50’si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10’u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için % 7,5, üçüncü çocuk için %10, diğer çocuklar için % 5’idir. Gelirin kısmî döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınır. Asgarî geçim indirimi, bu fıkraya göre belirlenen tutar ile 103 üncü maddedeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanır. Mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde iade yapılmaz...." düzenlemesi yer almıştır.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; Manisa ili, Kula ilçesinde ..... olarak görev yapmakta iken, FETÖ/PDY soruşturması kapsamında görevine son verildikten sonra OHAL İşlemleri İnceleme Komisyonu kararı ile 03.01.2019 tarihinde yeniden göreve başlatılan davacıya, kamu görevinden çıkarıldığı tarih ile iade edildiği tarih arasındaki mali ve sosyal haklarının ödendiği, akabinde davalı idarece söz konusu ödeme yapılırken hata yapıldığının anlaşıldığından bahisle, "geriye dönük toplu olarak tahakkuk ettirilen (Temmuz 2016- Aralık 2018 arası) maaşında eksik hesaplanan Gelir Vergisi ve fazla uygulanan Asgari Geçim İndirimi" nedeniyle 14.01.2020 tarih ve 2020/1 sayılı Borç Bildirim Belgesi düzenlenerek davacıya tebliğ edildiği, söz konusu borç bildirim belgesine ilişkin işlemin 4.089,19 TL tutarındaki asgari geçim indirimden kaynaklanan kısmının iptaline karar verilmesi istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
2577 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen hükümlerine göre, idari yargıda, idare mahkemeleri genel görevli, vergi mahkemeleri ise sadece Kanun'da sayılan davalara bakabilecek özel görevli yargı mercileridir. Özel görevli idari yargı yeri olarak vergi mahkemelerinin görev alanı 2576 sayılı Kanun'un 6. maddesinde gösterilmiş olup, vergi mahkemeleri, genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaların ve bu konularda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'un uygulanmasına ilişkin davaların çözümüyle görevlidir. Kanunla sınırları çizilen alan dışında kalan ve özel görevli başka idari yargı yerinin görevine girmeyen idari uyuşmazlıklara ise idare mahkemeleri bakmakla görevlidir.
 
Bakılan davada uyuşmazlığın, davacının kamu görevinden ihraç edilmesi nedeniyle, görevden uzakta kaldığı dönem için davacıya yapılan geçmişe dönük maaş ödemesinde, ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indirimini düzenleyen hukuk müesssesinin, (193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 32. maddesinin) uygulanıp uygulanmayacağından kaynaklandığı görülmektedir.
 
Kamu giderlerini karşılamak amacıyla yasalara dayanılarak ilgili mükellefler hakkında kamu gücü kullanılarak tesis edilen vergileme işlemlerinde, vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyetinin esas alınacağı vergi hukukunun temel ilkelerindendir.
 
Bu durumda, uyuşmazlığa konu olayın esasını; ücretlerin vergilendirilmesi aşamasında uygulanan ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 32 nci maddesinde öngörülen asgari geçim indiriminin, davacıya yapılan geçmişe dönük maaş ödemesi esnasında tatbik edilip edilemeyeceği hususunun oluşturduğu anlaşıldığından, ihtilafın mahiyeti ve niteliği ile yasal dayanağı bir arada ele alındığında, yukarıda yer alan mevzuat hükümleri uyarınca, uyuşmazlığın görüm ve çözümünün, idari davalarda özel görevli mahkeme sıfatını taşıyan vergi mahkemesinin görev alanına girdiği sonucuna varılmıştır.
 
Açıklanan nedenlerle; davanın görüm ve çözümünde Vergi Mahkemesinin görevli olduğuna, Manisa Vergi Mahkemesi Hakimliği'nin 11/03/2020 gün ve E:2020/763, K:2020/340 sayılı kararının kaldırılmasına, dosyanın Manisa Vergi Mahkemesine gönderilesine, kararın bir örneğinin Manisa İdare Mahkemesine ve taraflara Mahkemesince tebliğine, 2577 sayılı Yasa’nın 43. maddesi uyarınca, 10/04/2020 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy