Dairesi: 4. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/431
Karar No: 2020/775
Karar Tarihi: 06.10.2020



İSTEMİN ÖZETİ: Dava, Rize ili, Kalkandere İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde jandarma uzman onbaşı olarak görev yapan davacı tarafından, 7068 sayılı Kanunun 8/5-ç-4 maddesinde yer alan "Amirin usulüne göre verdiği emri yerine getirmemek" disiplin suçunu işlediğinden bahisle "24 ay uzun süreli durdurma cezası" ile cezalandırılmasına ve anılan cezanın brüt aylığından 1/3 oranında kesinti yapılarak uygulanmasına ilişkin 28/05/2019 tarih ve 2019/10 sayılı Rize İl Jandarma Disiplin Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
 
Rize İdare Mahkemesi'nin 25/11/2019 gün ve E:2019/328, K:2019/887 sayılı kararıyla; davacının amiri tarafından usulüne uygun şekilde "…. ve … Köylerinde muhtarlık seçimi oylarının eşit çıkması sebebiyle 01 Nisan 2019 günü Kalkandere Adliyesinde İlçe Seçim Kurulunda muhtarlık oyları tekrar sayılacak, sayımdan sonra Kalkandere Adliyesinde, ... ve ... köylerinde tartışmalar yaşanabilir, bu tartışmalar toplumsal olaya dönüşebilir, bu sebeple herkes evinde hazır bulunsun, olası bir olaya müdahale etmek için hepinizi hemen birliğe çağırabiliriz, kimse benden habersiz ... dışına çıkmasın." yönünde verilen emrin, 01/04/2019 tarihinde saat 20:00 sıralarında Rize il merkezine giderek davacı tarafından yerine getirilmediğinin sabit olduğu, dolayısıyla davacının bu eyleminin "Amirin usulüne uygun olarak verdiği emri yerine getirmemek" niteliğinde olduğu sonucuna varıldığından, davacının üzerine atılı fiilin sübut bulduğu anlaşılmış olup, davacının sübut bulan eylemi nedeniyle yirmidört ay uzun süreli durdurma cezası karşılığı olarak yine aynı Kanun'un 8/6 maddesi gereğince brüt aylığından 1/3 oranında kesinti yapılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
 
Davacı tarafından; disiplin cezasına konu emri duymadığı ve bilmediği, cezalandırılmasına gerekçe yapılan ifadelerin baskı ile alındığı, ifade sahiplerinin bizzat beyanlarının doğru olmadığını ifade ettikleri, tarafına görevi ile ilgili olmayan bir emir verildiği, emre aykırılık nedeniyle herhangi bir zarar meydana gelmediği, emrin Anayasanın 23.maddesinde düzenlenen seyahat hürriyetine aykırılık teşkil ettiği ileri sürülerek mahkeme kararının istinaf yolu ile incelenerek kaldırılması ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Samsun Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi'nce dava dosyası 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi hükümleri doğrultusunda incelenerek işin gereği görüşüldü:
 
Dava, Rize ili, Kalkandere İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde jandarma uzman onbaşı olarak görev yapan davacı tarafından, 7068 sayılı Kanunun 8/5-ç-4 maddesinde yer alan "Amirin usulüne göre verdiği emri yerine getirmemek" disiplin suçunu işlediğinden bahisle "24 ay uzun süreli durdurma cezası" ile cezalandırılmasına ve anılan cezanın brüt aylığından 1/3 oranında kesinti yapılarak uygulanmasına ilişkin 28/05/2019 tarih ve 2019/10 sayılı Rize İl Jandarma Disiplin Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
 
08/03/2018 tarih ve 30354 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un "Disiplin Cezası Verilecek Fiiller" başlıklı 8. maddesinin 2. fıkrasının (ı) bendinde "Bu fıkrada disiplinsizlik olarak saptanan eylem, işlem, tutum ve davranışlar dışında herhangi bir biçimde görevin takdir ve yerine getirilmesinde müsamaha ve savsaklama göstermek." fiilinin kınama cezası, 5. fıkrasının ç/4 bendinde ise "Amirin usulüne göre verdiği emri yerine getirmemek." fiili yirmidört ay uzun süreli durdurma cezasını gerektirdiği hüküm altına alınmış, aynı maddenin yedinci fıkrasında" Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında, terfileri 27/7/1967
 
tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine tabi olan personelin; ..b) Uzun süreli durdurma cezası verilmesini gerektiren hallerde brüt aylıklarının 1/3’ü ila
 
1/2’si, kesilir" hükmüne yer verilmiştir.
 
Dava dosyasının incelenmesinden, Rize ili Kalkandere İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde jandarma uzman onbaşı olarak görev yapan davacı hakkında " 01 Nisan 2019 günü saat 14:00 sıralarında Kalkandere İlçe JK. J.Asb.Bçvş. ...'in, Mahalli İdareler Genel Seçiminde görev alan bazı personeli evine istirahate gönderirken "... ve ... Köylerinde muhtarlık seçimi oylarının eşit çıkması sebebiyle 01 Nisan 2019 günü Kalkandere Adliyesinde İlçe Seçim Kurulunda muhtarlık oyları tekrar sayılacak, sayımdan sonra Kalkandere Adliyesinde, ... ve ... köylerinde tartışmalar yaşanabilir, bu tartışmalar toplumsal olaya dönüşebilir, bu sebeple herkes evinde hazır bulunsun, olası bir olaya müdahale etmek için hepinizi hemen birliğe çağırabiliriz, kimse benden habersiz Kalkandere dışına çıkmasın." şeklinde sözlü emir vermesine rağmen J.Uzm.Onb. K1, J.Uzm.Onb. K4 ve J.Uzm.Onb. ….'ın 01 Nisan 2019 günü saat 20:00 sıralarında hiçbir sıralı amirinden izin almaksızın ve bilgi vermeksizin Rize il merkezine gitmesi olayı" ile ilgili başlatılan soruşturma sonucunda düzenlenen 04/04/2019 tarihli soruşturma raporunda, davacının da içinde bulunduğu personellerin İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından verilen emir ve talimatlara aykırı hareket ettikleri tespit edildiğinden, bu kapsamda davacının 7068 sayılı Kanunun 8/5-ç-4 maddesinde yer alan "Amirin usulüne göre verdiği emri yerine getirmemek" disiplin suçunu işlediğinden bahisle "24 ay uzun süreli durdurma cezası" ile cezalandırılması teklifiyle birlikte karar verilmek üzere tahkikat dosyasının İl Jandarma Disiplin Kuruluna gönderilmesi üzerine, Rize İl Jandarma Disiplin Kurulunun 28/05/2019 tarih ve 2019/10 sayılı işlemi ile 7068 sayılı Kanunun 8/5-ç-4 maddesinde yer alan "Amirin usulüne göre verdiği emri yerine getirmemek" disiplin suçunu işlediğinden bahisle davacının "24 ay uzun süreli durdurma cezası" ile cezalandırılmasına ve anılan cezanın brüt aylığından 1/3 oranında kesinti yapılarak uygulanmasına karar verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
Disiplin cezaları, kamu hizmetlerinin yürütülmesi ve kamu yararının devamlılığının sağlanması amacıyla kamu görevlileri için görev, yetki ve sorumlulukları bakımından yasal olarak getirilmiş bulunan yaptırımlar olup, kamu hizmetlerinin en iyi şekilde yürütülmesi, kamu yararının devamlılığı bakımından gerekli görülmüştür. Bu hizmetleri yürüten kamu görevlilerinin görev anlayışları, hizmete bağlılıkları, yetkileri ve sorumlulukları kamu hizmeti ve kamu yararı ile sınırlandırılarak kamu hizmetleri disiplin altına alınmıştır.
 
Ceza hukukundaki kanunilik ilkesinin disiplin hükümleri için de geçerli olduğu, ancak idarenin teşkilat yapısı, faaliyetlerinin çeşitli ve değişken olması nedeniyle disiplin cezasını gerektiren tüm fiillerin kanunla belirlenmesinin zorluğu düşünüldüğünde ceza hukukundaki kadar katı bir kanunilik anlayışının benimsenmediği, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesi hükmü ile kanunilik ilkesine istisna getirildiği görülmektedir.
 
Ancak, anılan hükümle getirilen istisnayla disiplin cezasına konu fiilin vasıflandırılması konusunda idareye bir takdir yetkisi tanınmış olduğu kabul edilse bile; bu yetkinin kanunilik ilkesinin bir unsuru olan ve somut fiilin soyut kurala uygunluğu anlamına gelen tipiklik kuralının ihlali şeklinde kullanılmaması gerekmektedir.
 
Uyuşmazlık konusu olayda; amiri tarafından "... ve ... Köylerinde muhtarlık seçimi oylarının eşit çıkması sebebiyle 01 Nisan 2019 günü Kalkandere Adliyesinde İlçe Seçim Kurulunda muhtarlık oyları tekrar sayılacak, sayımdan sonra Kalkandere Adliyesinde, ... ve ... köylerinde tartışmalar yaşanabilir, bu tartışmalar toplumsal olaya dönüşebilir, bu sebeple herkes evinde hazır bulunsun, olası bir olaya müdahale etmek için hepinizi hemen birliğe çağırabiliriz, kimse benden habersiz ... dışına çıkmasın." yönünde verilen emrin, davacı tarafından, 01/04/2019 tarihinde saat 20:00 sıralarında Rize il merkezine gidilerek yerine getirilmediği ve bu suretle davacıya "Amirin usulüne uygun olarak verdiği emri yerine getirmemek" fiilini işlediğinden bahisle dava konusu disiplin cezası verilmiş ise de; söz konusu madde kapsamında disiplin cezası verilebilmesi için, göreve ilişkin verilen bir emrin yine görev sırasında yerine getirilmemiş olması gerektiği, olayda ise anılan koşulların bir arada gerçekleşmediği, dolayısıyla davacının eyleminin, 7068 sayılı Kanunun 8/5-ç-4 maddesinde yer alan "Amirin usulüne göre verdiği emri yerine getirmemek" disiplin suçunun maddi unsuruna vücut vermediği, söz konusu eylemin, anılan Kanun'un 8. maddesinin 2. fıkrasının (ı) bendinde öngörülen "Bu fıkrada disiplinsizlik olarak saptanan eylem, işlem, tutum ve davranışlar dışında herhangi bir biçimde görevin takdir ve yerine getirilmesinde müsamaha ve savsaklama göstermek." kapsamında değerlendirilebileceği ve bu fiilin karşılığının da kınama cezası olduğunun anlaşılması karşısında, kanuni tipiklik ilkesine aykırı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
 
Öte yandan, davalı idarece davacının eylemi hakkında yeniden bir değerlendirme yapılarak, tipiklik, elverişlilik ve orantılılık ilkeleri de gözönünde bulundurulmak suretiyle eylemin karşılığı olan disiplin cezasının verilebileceği açıktır.
 
Açıklanan nedenlerle, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Rize İdare Mahkemesi'nin 25/11/2019 gün ve E:2019/328, K:2019/887 sayılı kararın kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, dava ve istinaf aşamasına ait aşağıda dökümü yapılan toplam 703,55 TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00-TL avukatlık ücretinin davalı idare tarafından davacıya verilmesine, artan posta avansının re'sen davacıya iadesine, 06/10/2020 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy