Dairesi: 2. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2022/455
Karar No: 2022/585
Karar Tarihi: 17.03.2022



İSTEMİN ÖZETİ: Davacı tarafından, maliki olduğu Malatya ili, Battalgazi ilçesi, Hanımınçiftliği Mahallesi, Karakaş mevkii 2692 parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Malatya Büyükşehir Belediye Meclisinin 17.08.2021 tarih ve 263 sayılı kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli İlave+Revizyon Nazım İmar Planı ve dayanağı 1/25000 ölçekli Nazım İmar Planının davacı parseline ilişkin kısmının iptali istemiyle açılan davada; Malatya 1. İdare Mahkemesince verilen 25/11/2021 gün ve E:2021/907, K:2021/1080 sayılı "2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15. maddesinin 1/(b) bendi hükmü uyarınca davanın süre aşımı yönünden reddine" ilişkin kararın, davacı vekili tarafından; idare tarafından usul ve yasaya aykırı olarak işlem tesis edildiği, idarenin cevabı yazısının kendilerince beklenilmiş olması nedeniyle davanın zaman aşımına uğramasının söz konusu olmadığı, davacının mahkemeye erişim hakkına yönelik bir müdahalenin bulunduğu, Mahkemelerin usul kurallarını uygularken yargılamanın hakkaniyetine zarar getirecek ölçüde katı şekilcilikten kaçınmaları gerektiği, Mahkeme kararının usul ve yasaya aykırılık teşkil ettiği ileri sürülerek istinaf yoluyla incelenerek kaldırılması istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Davacı tarafın istinaf başvurusunun usul ve yasa hükümleri uyarınca hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek istinaf isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesi'nce işin gereği görüşüldü:
 
KARAR: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinin birinci fıkrasında; idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine başvurulabileceği; 5. fıkrasında, bölge idare mahkemesinin, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme, yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hakim tarafından bakılmış olması hallerinde, istinaf başvurusunun kabulüyle, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye göndereceği, bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararlarının kesin olduğu hükümleri yer almaktadır.
 
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hüküm altına alınmakla, ilanı gereken düzenleyici işlemler yönünden ilgililere uygulama üzerine dava açma olanağı tanındığı tartışmasızdır. Aynı Kanunun 11. maddesinin dava konusu işlem öncesinde idareye yapılan başvuru tarihindeki şekliyle ilk üç bendinde ise, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılmasının, geri alınmasının, değiştirilmesinin veya yeni bir işlem tesis edilmesinin üst makamdan, üst makam yoksa işlemi tesis etmiş olan makamdan idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, başvuruya altmış gün içinde cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı, isteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması durumunda ise dava açma süresinin yeniden işlemeye başlayacağı ve başvurma tarihine kadar geçen sürenin de hesaba katılacağı hükme bağlanmıştır.
 
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların ve planların belediye meclisince on beş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu hükümlerine yer verilmiştir.
 
3194 sayılı İmar Kanunu ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesi ile üst makamlara başvurmayı düzenleyen 11. maddesi hükümleri karşısında, imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren işlem tarihi itibariyle 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği; imar planlarına askı süresi içinde bir itirazda bulunulmamış ise, davanın, 2577 sayılı Kanunun 7. maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması gerektiği, ancak bu süreler içerisinde dava açılmamış olması halinde imar planının uygulanmaya konulması ile birlikte uygulama işlemi üzerine işlem ile birlikte imar planına veya doğrudan işlemin dayanağı olan imar planına karşı yeniden dava açma hakkının bulunduğu ve bu aşamada dava açma süresinin uygulama işleminin süresine tabi olduğunda tartışma bulunmamaktadır.
 
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre nazım imar planının büyükşehir belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra kesinleşeceği açık olup, bu süre içinde yapılan itirazların tamamı ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde nazım imar planının yeniden aynı süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi, buna göre dava açma süresinin son ilan süresinin son gününden itibaren başlatılması gerekmektedir.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının maliki olduğu, Malatya İli, Battalgazi İlçesi, Hanımınçiftliği Mahallesi, Karakaş mevkii 2692 parseli de kapsayan alana ilişkin hazırlanarak Malatya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 08.08.2019 tarih ve 240 sayılı kararı ile onaylanan 1/5.000 ölçekli Hanımınçifliği - Orduzu İlave + Revizyon Nazım İmar Planı'nın 26.08.2019-25.09.2019 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edildiği, askı süresi içerisinde yapılan bir kısım itirazların 13.11.2019 tarihli ve 349 sayılı meclis kararı ile kabul edildiği ve anılan meclis kararının 27.11.2019-27.12.2019 tarihleri arasında askıya çıkarılarak yeniden ilan edildiği, bu askı süresi içerisinde yapılan itirazların yeniden bir kısmının kabul edilmesi üzerine Malatya Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 12.02.2020 tarihli ve 37 sayılı kararı ile kabul edilen planın yeniden 24.02.2020 - 25.03.2020 tarihleri arasında askı ilana çıkarıldığı, bu askı süresi içerisinde yapılan itirazların 16.06.2020 tarih ve 173 sayılı meclis kararı ile reddedildiği, daha sonra Malatya İli Battalgazi İlçesi sınırları içerisinde imar planları bulunan alanların tamamında bütüncül olarak yapılan 1/5.000 ölçekli İlave + Revizyon Nazım İmar Planı'nın 10.07.2020 tarihli ve 231 sayılı meclis kararı ile kabul edildiği, bu planın 23.07.2020- 22.08.2020 tarihleri arasında askı ilanına çıkarıldığı, askı süresi içerisinde yapılan bir kısım itirazların 16.03.2021 tarihli ve 98 sayılı meclis kararı ile kabul edilerek planın yeniden 05.04.2021-05.05.2021 tarihleri arasında askı ilanına çıkarıldığı, davacı vekilince plana karşı 18.04.2021 tarihli dilekçe ile itiraz edildiği, söz konusu itirazın 17.08.2021 tarihli ve 263 sayılı Malatya Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile reddine karar verildiği, anılan kararın davacının beyanına göre 22.09.2021 tarihinde tebliği üzerine 08.10.2021 tarihinde dava konusu 1/5000 ölçekli İlave+Revizyon Nazım İmar Planı ve dayanağı 1/25000 ölçekli Nazım İmar Planının davacının parseline ilişkin kısmının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararında; "... söz konusu Malatya İli, Battalgazi İlçesi, Hanımınçiftliği Mahallesi, Karakaş mevkii 2692 sayılı parseli de kapsayana alana ilişkin son olarak Malatya Büyükşehir Belediye Meclisinin 16.03.2021 tarihli ve 98 sayılı meclis kararı ile onaylanan 1/5.000 ölçekli İlave + Revizyon Nazım İmar Planı'nın 3194 sayılı Kanun'un 8. maddesi uyarınca 05.04.2021-05.05.2021 tarihleri arasında askıya çıkarılmak suretiyle ilanının yapıldığı, davacı tarafın askı süresi içerisinde 18.04.2021 tarihli dilekçe ile yaptığı itirazın aktarılan 2577 sayılı Kanunun 11.maddesi kapsamında olduğu ve yapılan bu itirazın anılan madde uyarınca 04.07.2021 tarihinde zımnen reddedilmiş sayılacağı göz önüne alındığında, anılan bu tarihten itibaren (60) gün içerisinde, diğer bir ifade ile de, en son 02.09.2021 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 08.10.2021 tarihinde açılan iş bu davanın esasının süre aşımı nedeniyle incelenmesine olanak bulunmamakta olup, 1/5.000 ölçekli İlave + Revizyon Nazım İmar Planı'na karşı açılan dava süresinde olmadığından dayanağı 1/25000 ölçekli nazım imar planına karşı açılan davanın da süresinde olmayacağı açıktır.
 
Öte yandan, davacının itirazını reddeden 17.08.2021 tarih ve 263 sayılı Malatya Büyükşehir Belediye Meclisi kararının 14.09.2021 tarih ve 37698 sayılı yazı ile davacıya 22.09.2021 tarihinde tebliğ edilmesi, yukarıda aktarılan Kanun hükümleri uyarınca onaylanan imar planlarının ilan edilmeleri ile duyurulmasının sağlanacağı, ayrıca bir tebligat veya bildirim yolu öngörülmediği de dikkate alındığında, geçirilen dava açma süresinin yeniden ihyası sonucunu doğurmadığı ..." gerekçesiyle davanın süre aşımı yönünden reddine hükmedildiği görülmüştür.
 
Uyuşmazlık konusu olayda; Malatya İli Battalgazi İlçesi sınırları içerisinde imar planları bulunan alanların tamamında bütüncül olarak yapılan 1/5.000 ölçekli İlave + Revizyon Nazım İmar Planı'nın 10.07.2020 tarihli ve 231 sayılı meclis kararı ile kabul edildiği, bu planın 23.07.2020 - 22.08.2020 tarihleri arasında askı ilanına çıkarıldığı, askı süresi içerisinde yapılan bir kısım itirazların 16.03.2021 tarihli ve 98 sayılı meclis kararı ile kabul edilerek planın yeniden 05.04.2021-05.05.2021 tarihleri arasında askı ilanına çıkarıldığı, davacı vekilince plana karşı 18.04.2021 tarihli dilekçe ile itiraz edildiği, kaldı ki 16.03.2021 tarihli ve 98 sayılı meclis kararına karşı davacı tarafından askı süresi içerisinde itirazda bulunulmamış olsa dahi, söz konusu karara diğer ilgililer tarafından yapılan itirazların kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda tesis edilen dava konusu 17.08.2021 tarihli ve 263 sayılı Malatya Büyükşehir Belediye Meclisi kararında bir kısım itirazların kabul edilip bir kısmının reddedilerek 07.09.2021 - 07.10.2021 tarihlerinde yeniden askıya çıkarılarak ilan edilmesi üzerine dava açma süresinin tüm ilgililer bakımından yeniden başlayacağı, buna göre; planın askıdan indirildiği 07/10/2021 tarihini takip eden altmış gün içerisinde, 08/10/2021 tarihinde açılan iş bu davada süre aşımı bulunmadığı, dolayısıyla uyuşmazlığın esası incelenmek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, davanın süre aşımı yönünden reddi yolundaki istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
 
Sonuç: Açıklanan nedenlerle; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, Malatya 1. İdare Mahkemesince verilen 25/11/2021 gün ve E:2021/907, K:2021/1080 sayılı kararın kaldırılmasına, yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak uyuşmazlığın esası incelenmek suretiyle bir karar verilmek üzere dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, kaldırma kararı üzerine Mahkemesince yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm kurulmasına yer olmadığına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45/5 maddesi gereğince temyiz yolu kapalı olmak üzere kesin olarak, 17.03.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy