Dairesi: 7. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/535
Karar No: 2020/697
Karar Tarihi: 07.07.2020



(3213 S. K. m. 7, 24) (Maden Yönetmeliği m. 110)
 
İSTEMİN ÖZETİ: Manisa ili, Akhisar ilçesinde bulunan S:....... sayılı II(b) grubu işletme ruhsatı sahibi davacı tarafından, 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 7.maddesine göre alınması gereken izinlerin belirtilen süre içerisinde alınmadığından bahisle şirket hakkında aynı Kanun'un 24/11.maddesine dayalı olarak 77.632-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin 11.06.2019 tarih ve E.429430 sayılı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılan davada; Madencilik Yönetmeliği'nin 37.maddesinin 3.fıkrasının (b) bendi uyarınca, ruhsat sahibinin süresi içinde izin alınmamasında bir kusuru olup olmadığının, gerekirse ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınarak idarece açıklığa kavuşturulması, ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusuru var ise, süresi içinde izin alınmamasının beklenmeyen hal kapsamında değerlendirilmemesi, kusuru yok ise beklenmeyen halin varlığının kabul edilmesi, dolayısıyla ruhsat sahibinin süresi içinde izin alınmamasında bir kusuru olup olmadığı hususunun davalı idarece ortaya konulması gerekmekte olup, dava konusu uyuşmazlıkta, davalı idarece bu yönde inceleme ve araştırmada bulunulmaksızın doğrudan üç yıllık süre içinde gerekli izinlerin alınmadığından bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği görüldüğünden, idarece gerekli inceleme ve araştırma yapılmaksızın tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar veren Manisa 2. İdare Mahkemesi'nin 31/12/2019 gün ve E:2019/705, K:2019/1224sayılıkararının; davacı şirket uhdesinde bulunan S:....... sayılı II(b) grubu işletme ruhsatının 06.04.2016 tarihinde yürürlüğe girdiği, Maden Kanununun 7. maddesi kapsamında alınması gereken izinlerin (ÇED, GSM, Mülkiyet) ruhsat yürürlük tarihinden itibaren üç yıllık süre içerisinde Genel Müdürlüğe verilmediği, bu nedenle dava konusu işlemin tesis edildiği, buradaki amacın verilmiş olan ruhsatların atıl bir durumda kalmasını önlemek ve bir an önce faaliyete başlanılmasını sağlamak olduğu, aksi taktirde alınan ruhsatların 10 yıl atıl kaldığı ve ruhsatın bulunduğu alan üzerinde başka kişi ve kuruluşlara aynı grupta ruhsat verilemediği, bunun da gerçekten üretim yapıp istihdam sağlayacak kişi ve kuruluşların bu alan üzerinde aynı grupta ruhsat almasını engellemekte olduğu, mevzuatta bu konuya ilişkin hiçbir istisnaya yer verilmediği, 3 yıllık sürenin sonunda idari para cezası uygulanmasının Maden Kanunu'nun açık emri olduğu, idarenin bu hususta takdir yetkisinin bulunmadığı ileri sürülerek kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren İzmir Bölge İdare Mahkemesi Yedinci İdari Dava Dairesi'nce işin gereği görüşüldü:
 
Dava, 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 7.maddesine göre alınması gereken izinlerin belirtilen süre içerisinde alınmadığından bahisle davacı şirkete aynı Kanun'un 24/11.maddesi uyarınca 77.632-TL idari para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
 
3213 sayılı Maden Kanunu'nun7.maddesinde, "...Çevresel etki değerlendirmesi işlemleri Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından, diğer izinlere ilişkin işlemler de ilgili bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca çevresel etki değerlendirmesi sürecinden geç üç ay içinde bitirilir. Bakanlık ve diğer bakanlıkların mevzuatının gerektirdiği maddî yükümlülükler ruhsat sahibi tarafından karşılanır..." hükmü; 24. maddesinin 11.fıkrasında,"7 nci maddeye göre gerekli izinlerin alınmasından itibaren işletme izni verilir. Bu iznin verildiği tarihten itibaren Devlet hakkı alınır. Ruhsat sahibince, işletme ruhsatı yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içinde 7 nci maddeye göre alınması gerekli olan çevresel etki değerlendirme kararı, mülkiyet izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile Genel Müdürlüğün kayıtlarına işlenmiş alanlar ile ilgili izinlerin Genel Müdürlüğe verilmesini müteakip, işletme izni düzenlenir. Süresi içinde yükümlülükleri yerine getirilmeyen ruhsatlar için her yıl 50.000 TL idari para cezası verilir. İşletme ruhsat süresi sonuna kadar bu fıkrada belirtilen izinlerden dolayı işletme izninin alınamaması hâlinde ruhsat süresi uzatılmaz.'' hükmüne yer verilmiştir.
 
21.09.2017 tarih ve 30187 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan Maden Yönetmeliğinin "Alınması zorunlu izinler" başlıklı 110. maddesinin 1. fıkrasında; "Ruhsat sahibince, işletme ruhsatı yürürlük tarihinden itibaren üç yıl içinde Kanunun 7 nci maddesine göre alınması gerekli olan ÇED kararı, mülkiyet izni, işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile Genel Müdürlüğün kayıtlarına işlenmiş alanlar ile ilgili izinlerin alınarak Genel Müdürlüğe verilmesini müteakip işletme izni düzenlenir. Süresi içinde yükümlülükleri yerine getirilmeyen ruhsatlar için Kanunun 24 üncü maddesinin on birinci fıkrası gereğince işlem tesis edilir. İşletme ruhsat süresi sonuna kadar bu fıkrada belirtilen izinlerden dolayı işletme izninin alınamaması hâlinde ruhsat süresi uzatılmaz ve ruhsat iptal edilir." hükmüne; Üretim yapılmayan işletme izinli ruhsat sahaları ve tesisler başlıklı 37. maddesinde; "(1) İşletme izinli ruhsat sahalarında tespit tarihinden önceki son beş yıllık sürenin mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında herhangi üç yıldan fazla bir döneminde üretim yapılmaması veya bu beş yıllık sürenin herhangi üç yılındaki toplam üretim miktarının projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının %10’undan daha az olması halinde ruhsat sahiplerine Kanunun 24 üncü maddesinin on ikinci fıkrası gereğince idari para cezası verilir. İdari para cezasının uygulanmasından başlamak üzere bu fıkraya aykırı fiilin tekrar tespit edilmesi hâlinde ise ruhsat iptal edilir....
 
(3) Birinci fıkra gereğince değerlendirme yapılırken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurularak işlem tesis edilir:
 
a) İşletme ruhsatlarının yürürlükte olduğu süre içinde, işletme izinli olarak beş yılda üç yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen eğer bu süre içinde Genel Müdürlükçe kabul edilmiş bir geçici tatil süresi var ise bu süre bu kapsamda yapılan değerlendirmenin dışında tutularak süreler hesaplanır.
 
b) İşletme izinli sahalarda beklenmeyen hal kapsamındaki diğer kurumlardan alınması gereken izinlerin alınamaması durumunda, ruhsat sahibinin izin alınmamasında bir kusurunun olup olmadığı gerekirse ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından görüş alınarak açıklığa kavuşturulur. Ruhsat sahibinin gerekli iznin alınamamasında bir kusuru yok ise beklenmeyen hal kapsamında değerlendirilir...." hükmüne yer verilmiş; 3.maddesinde ise; terör, jeoloji, pazarlama, ulaştırma ve alt yapı şartlarındaki beklenmeyen değişiklikler ile ilgili mevzuat gereğince diğer kurumlardan alınması gereken izinlerin alınamaması durumları beklenmeyen haller olarak sayılmıştır.
 
Dosyanın incelenmesinden; Manisa ili Akhisar ilçesi sınırları içerisinde ve davacı uhdesinde bulunan S:....... sayılı II(b) grubu maden işletme ruhsat sahası ile ilgili olarak 06.04.2016 tarihinde maden işletme ruhsatının düzenlendiği, 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 7.maddesine göre alınması gereken izinlerin alınmadığından bahisle, aynı Kanun'un 24/11. maddesi uyarınca davacı hakkında 77.632,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünün 11.06.2019 tarih ve E.429430 sayılı işleminin tesis edilmesi üzerine söz konusu idari para cezasının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; 3213 sayılı Maden Kanunu'nunda düzenlenen izinlerin madencilik faaliyetlerinde Kanun’da öngörülen esas ve usullere uyulup uyulmadığının denetlenmesi bakımından önemli bir işleve sahiptir. Bu bağlamda kanun koyucunu tarafından, süresi içinde izinleri alınamamış ruhsatlar ile anılan izinleri süresi içinde alınarak Genel Müdürlüğe verilemeyen ruhsatlar hakkında idari para cezası öngörmek suretiyle belirtilen izinlerin alınması yönünde ruhsat sahiplerini zorlayarak bir yandan madencilik faaliyetlerinin denetlenmesini, diğer yandan işletme ruhsatı düzenlenmiş yerler hakkında işletme izni verilmesi suretiyle madencilik faaliyetlerinin devam ettirilmesini sağlanmaya çalıştığı açıktır. Bir başka anlatımla 3213 sayılı Maden Kanunu'nun işletme ruhsatı verilmesinden sonra öngörülen süreler içinde işletme izni alınması yönündeki düzenlemelerle, esasen kamuya ait olan maden sahasının atıl vaziyette bırakılmamasının amaçlandığı görülmekte olup, adına işletme ruhsatı düzenlenen kişinin, uhdesinde bulunan madeni işletmeye almak için öngörülen süreler içinde gerekli izinleri alarak işletme izni almasının gerektiği hedeflendiği, ancak işletme izni alınması için davalı idare dışındaki diğer idari merciilerden alınması gerekli izinlerin alınmasına mani teşkil edecek ve mücbir sebep boyutunda bir hukuki durumun ortaya çıkması üzerine ruhsat lehtarının bu durumu idaresine bildirmekle ve ek süre almakla mükellef olduğu, bu sorumluluğun yerine getirilmemesi halinde ilgilisinin 3213 sayılı Kanunda yer verilen müeyyidelerle karşı karşıya kalacağı da şüphesizdir.
 
Bu durumda, yukarıda anılan mevzuat hükümleri, yapılan açıklamalar ile dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacı şirketin, Manisa İli, Akhisar İlçesinde bulunan II(b) grup ....... nolu işletme ruhsatı için öngörülen ÇED belgesi, işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile mülkiyet izninin belirlenen üç yıl içinde davalı idareye sunulmadığı sabit olduğu anlaşıldığından, davacı şirketin 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 24/11. maddesi uyarınca, 06/04/2019 tarihine kadar olan dönem için, aynı Kanun'un 7. maddesinde öngörülen izinlerin davalı idareye sunulmadığından bahisle idari para cezası ile tecziyesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
 
Açıklanan nedenlerle; davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile Manisa 2. İdare Mahkemesi'nin 31/12/2019 gün ve E:2019/705, K:2019/1224 sayılı kararın kaldırılmasına, davanın reddine, davacı tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 217,10-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, davalı idare tarafından yapılan ve aşağıda dökümü gösterilen 73,00-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.700,00-TL vekalet ücretinin davacı tarafından davalı idareye verilmesine, yatırılan posta gideri avanslarından artan miktarların mahkemesince aidiyetlerine göre yatıranlara iadesine, 2577 sayılı Yasanın 45. maddesinin 6. fıkrasına göre kesin olarak, 07/07/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy