Dairesi: 1. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2021/1673
Karar No: 2022/607
Karar Tarihi: 17.02.2022



İSTEMİN ÖZETİ: Davacı şirketin sahibi olduğu A... adresinde bulunan apartmanın 1,2,3,4. katlarında izinsiz barınma ve kaçak eğitim öğretim faaliyeti yapıldığından bahisle mühürlenerek kapatılmasına ve idari para cezası verilmesine dair Adana Valiliğinin 23.04.2020 tarih ve 6552780 sayılı işleminin iptali talebiyle açılan davada; "izinsiz öğrenci barındırma faaliyetinde bulunan yerlerin denetlenmesi amacıyla kurulan denetim komisyonu tarafından, davacıya ait apartmanda yapılan denetim sonucunda düzenlenen tutanak ile denetim kapsamında çekilen fotoğraflar ve diğer bilgi ve belgelerden, söz konusu apartmanın 1,2,3,4. Katlarında öğrenci barınma hizmeti amacıyla kullanıldığı hususunda tereddüt bulunmadığı, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca öğrenci barınma hizmeti sunmak amacıyla, Bakanlıktan veyahut yetkilendirdiği Valilikten işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmaksızın izinsiz öğrenci barındırma faaliyetinde bulunan davacı şirkete ait Adana ili, Seyhan ilçesi B... adresinde bulunan apartmanın 1,2,3,4. Katlarının kapatılmasına ve idari para cezası uygulanmasına ilişkin dava konusu işlemlerde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı" gerekçesiyle davanın reddine dair Adana 3. İdare Mahkemesi'nin 09/03/2021 tarih ve E:2020/965, K:2021/270 sayılı kararının; davacı tarafından; binada öğrenci barındırma faaliyeti yapılmadığı, bir yeri öğrencilere kiraya vermek ile öğrencileri orada barındırmanın birbirinden farklı olduğu, 16/07/2020 tarihli dilekçede ve sunulan eklerde kira sözleşmelerine ve faturalarına yer verildiği, her bir dairenin ayrı ayrı kira kontratlarının bulunduğu, yani dairelerin birbirinden bağımsız olarak ve mesken amaçlı kullanıldığı ileri sürülerek istinaf yoluyla incelenerek kaldırılması istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: İnceleme raporunda belirtilen adresteki yaşam tarzı ve yaşam alanlarının öğrenci evi niteliğinde bir barınma olmadığı, öğrenci pansiyonu, yurt vb. nitelikte izinsiz faaliyet olduğu ve bu yerlerin kapatılarak engellenmesi gerektiğinin açık olduğu, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek istinaf başvurusunun reddi gerektiği savunulmaktadır.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Adana Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi'nce dava dosyası 2577 sayılı Kanun'un 45. maddesi gereğince incelenerek işin gereği görüşüldü:
 
KARAR: Dava; davacı şirketin taşınmazının izinsiz barınma ve kaçak eğitim öğretim faaliyeti yapıldığından bahisle mühürlenerek kapatılmasına ve idari para cezası verilmesine dair 23.04.2020 tarih ve 6552780 sayılı işlemin iptali talebiyle açılmıştır.
 
5661 sayılı Yüksek Öğretim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun'un 1. maddesinde; gerçek ve tüzelkişiler tarafından yemekli ve yemeksiz öğrenci yurtları ve buna benzer kurumlar açılması ve işletilmesinin Milli Eğitim Bakanlığının iznine bağlı olduğu, Milli Eğitim Bakanlığı'nın bu gibi yurt ve kurumları tespit edeceği esaslara göre denetleyeceği düzenlendikten sonra anılan maddeye 694 sayılı KHK ile eklenen (h) bendinin Ek fıkrasında; ''Yurt ve benzeri kurumlar, ortaokul, ortaöğrenim ve yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti vermek amacıyla açılır ve bu Kanun ile 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesine göre işyeri açma ve çalışma ruhsatı alırlar. ......... Her ne ad altında olursa olsun, öğrenci barınma hizmetlerine ilişkin faaliyetlerin ruhsatsız yürütülmesi halinde brüt asgari ücretin yirmi katı idari para cezası uygulanır ve bu yerler valilikçe kapatılır." hükmüne yer verilmiştir.
 
20.02.2017 tarih ve 2017/10090 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilen ve 06.05.2017 tarih ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin 1. maddesinde; bu Yönetmeliğin amacının; ortaokul, imam-hatip ortaokulu ve ortaöğretim kurumları ile yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilere öğrenim dönemlerinde barınma hizmetleri sunmak amacıyla gerçek ve tüzel kişiler tarafından öğrenci yurdu, öğrenci pansiyonu, öğrenci apartları ve öğrenci stüdyo daireleri açılmasına, işletilmesine ve bunların denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu belirtildikten sonra, "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde; "Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; (...) b) Barınma hizmeti: Öğrencilerin öğrenim dönemi boyunca konaklaması, beslenme ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanması ve eğitim hazırlıklarını yapmasını sağlayıcı hizmetleri, g) Kurum: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren öğrenci yurdu, öğrenci pansiyonu, öğrenci apartları ve öğrenci stüdyo dairelerini, ı) Öğrenci apartları: Yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti vermek amacıyla açılmış, bağımsız girişi bulunan bir veya etrafı ihata duvarıyla çevrili ortak bir taşınmazın üzerinde tamamı kuruma ait birden fazla binadan oluşan ve bağımsız her dairesinde birden fazla odası bulunan kurumu, i) Öğrenci pansiyonu: Ortaöğretim kurumları ve yükseköğrenim öğrencileri için bağımsız bir bina veya etrafı ihata duvarıyla çevrili ortak bir taşınmazın üzerinde tamamı kuruma ait birden fazla binadan oluşan en az bir ay olmak üzere barınma hizmetlerinin sunulduğu kurumu, j) Öğrenci stüdyo daireleri: Yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti vermek amacıyla bir ana taşınmazın 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre bağımsız bölümlerinde öğrencilerin barındığı ve bazı hizmetlerin ortak sunulabildiği kurumu, k) Öğrenci yurdu: Bir binadan veya etrafı ihata duvarıyla çevrili ortak bir taşınmazın üzerinde tamamı kuruma ait birden fazla binadan oluşan, yatakhaneleri, ortak kullanım alanları bulunan ve toplu hizmetlerin sunulduğu kurumu ( ... ) ifade eder." hükmüne yer verilmiştir.
 
Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 3. maddesinde; "10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının ( c ) bendi ile 22/2/2005 tarihli ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen izin veya ruhsatlar, bu Kanun kapsamındaki özel öğretim kurumlarını kapsamaz. Özel öğretim kurumları mevzuatına uygun olmak kaydıyla işyeri açma ve çalışma ruhsatı Bakanlıkça verilir.
 
Bakanlık bu yetkisini valiliklere devredebilir.
 
Her ne ad altında olursa olsun, eğitim ve öğretim sunmak amacıyla yürütülen faaliyetler Bakanlığın izin ve denetimine tabidir. Bu faaliyetleri yürütenler, özel öğretim kurumları için bu Kanunda öngörülen kurallara uymakla yükümlüdür.
 
Bu Kanun kapsamındaki eğitim-öğretim faaliyetlerini yapan ancak bu Kanuna uygun olarak kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmeyen yerleri kuran veya işletenlere brüt asgari ücretin 20 katı idari para cezası uygulanır ve bu yerler valiliklerce kapatılır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir" hükmü yer almaktadır.
 
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun Tarifler başlıklı 2. maddesinde; "Bu Kanuna göre: a) Kat mülkiyetine konu olan gayrimenkulün bütününe (Anagayrimenkul); yalnız esas yapı kısmına ( Anayapı ) anagayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olup, bu Kanun hükümlerine göre bağımsız mülkiyete konu olan bölümlerine ( Bağımsız bölüm ); bir bağımsız bölümün dışında olup, doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan yerlere ( Eklenti ); bağımsız bölümler üzerinde kurulan mülkiyet hakkına ( Kat mülkiyeti ) ve bu hakka sahip olanlara ( Kat maliki ) ... denir " hükümlerine yer verilmiştir.
 
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 299. maddesinde; "Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir." şeklinde tanımlanmıştır.
 
Dava dosyasının tetkikinden; davacı şirketin sahibi olduğu Adana ili, Seyhan ilçesi Bahçeli evler mah. 54033 sok. No: 1 adresinde bulunan apartmanın 1,2,3,4. Katlarında, izinsiz öğrenci barınma hizmeti verildiğinin denetim neticesinde düzenlenen 03/04/2020 tarih ve 49-36 sayılı inceleme raporu ile tespit edildiğinden bahisle, anılan dairelerin kapatılmasına dair Valilik Oluruyla tesis edilen 23.04.2020 tarih ve 6552780 sayılı Adana Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ile davacının idari para cezası ile tecziyesine dair işlemin iptali talebiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
 
İhtilaf, mühürleme işlemine konu taşınmazda, izinsiz öğrenci barınma hizmeti verilip verilmediği hususundan kaynaklanmaktadır.
 
Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden, mühürlüme işlemine konu taşınmazın kat mülkiyeti esasına göre kurulmuş bağımsız bölümler olduğu, 6098 sayılı Kanun hükümlerine göre kiraya verildiği ve kira sözleşmesinin tanzim edildiği, ancak Yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti vermek amacıyla bir ana taşınmazın 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre bağımsız bölümlerinde öğrencilerin barındığı ve bazı hizmetlerin ortak sunulabildiği Öğrenci stüdyo daireleri kapsamında olmadığı, zira ortak hizmet sunulup sunulmadığı yönünde bir tespitin bulunmadığı, bağımsız bölümleri kiralayan kişilerin öğrenci olmasının, buranın öğrenci barınma hizmeti verilen yer olarak nitelendirilmesine imkân vermediği, çünkü, gerçek ve tüzelkişiler tarafından her ne ad altında olursa olsun, kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmeden öğrenci barınma hizmeti veren yer ile öğrenci ibaresi kullanılarak faaliyet gösteren barınma yeri kapsamında olmadığı ve bu yönde de bir tespit yapılmadığından, bağımsız bölümde kalan kişilerin nitelikleri nazara alınarak, izinsiz öğrenci barınma hizmeti veren kurum olarak değerlendirilmek suretiyle bağımsız bölümlerin kapatılması ve davacının idari para cezası ile tecziyesine dair dava konusu işlemde ve davanın reddine dair mahkeme kararında hukuki isabet görülmemiştir.
 
SONUÇ: Açıklanan sebeplerle;
 
1- İstinaf başvurusunun KABULÜNE, İstinafa konu Adana 3. İdare Mahkemesi'nin 09/03/2021 tarih ve E:2020/965, K:2021/270 sayılı kararının KALDIRILMASINA, dava konusu işlemin İPTALİNE,
 
2- Davacı tarafından dava aşamasında 320,90-TL ve istinaf aşamasında 288,60-TL olmak üzere sarf edilen toplam 609,50-TL muhakeme masrafının davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, bakiye posta avansının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 333. maddesi gereğince kararın kesinleşmesini müteakiben Mahkemesince re'sen yatırana iadesine,
 
3- 2577 sayılı Kanun'un 46 maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde Danıştay’a temyiz yolu açık olmak üzere, 17.02.2022 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.
 
MUHALEFET ŞERHİ
 
İstinaf başvurusuna konu mahkeme kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinde düzenlenen kararın kaldırılması sebeplerinin bulunmadığı anlaşıldığından, istinaf talebinin reddi gerektiği görüşüyle çoğunluk tarafından verilen karara katılmıyorum. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy