Dairesi: 3. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2021/438
Karar No: 2022/164
Karar Tarihi: 02.02.2022



İSTEMİN ÖZETİ: Davacı adına kayıtlı ... plaka sayılı aracın, ilgili belediyeden alınan çalışma izni/ruhsatında belirtilen faaliyet konusu dışında belediye sınırları dahilinde yolcu taşıdığı gerekçesiyle 2918 sayılı Kanunun Ek-2/4 maddesinin (b) bendi uyarınca 30 (otuz) gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin 03/09/2020 tarih ve 46685 seri numaralı araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle açılan davada; dava konusu işlemin iptaline karar veren Samsun 2. İdare Mahkemesi'nin 06/01/2021 gün ve E:2020/779, K:2021/24 sayılı kararının; davalı idare vekili tarafından; dava konusu işlemin yapıldığı tarihte ... plakalı aracın “Öğrenci” izin belgesi mevcut olup, “Personel” izin belgesinin olmadığı, istenilen bu belgelerin yasa ile düzenlendiği ve bu faaliyeti yapacak olan kişilerin muhakkak alması gereken belgeler olduğu, yasa tarafından belgelerin tamamlanması için süre verilmesine ilişkin yahut denetim yapan personelin bu hususta bir takdir yetkisinin bulunduğuna ilişkin bir hüküm içermediği, dolayısıyla idarelerinin yaptığı dava konusu işlemin usul ve yasaya uygun olarak düzenlendiği ileri sürülerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca istinaf yolu ile incelenerek kaldırılması istemidir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Samsun Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi'nce işin gereği görüşüldü:
 
KARAR: Dava, davacı adına kayıtlı ... plaka sayılı aracın, ilgili belediyeden alınan çalışma izni/ruhsatında belirtilen faaliyet konusu dışında belediye sınırları dahilinde yolcu taşıdığı gerekçesiyle 2918 sayılı Kanunun Ek-2/4 maddesinin (b) bendi uyarınca 30 (otuz) gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin 03/09/2020 tarih ve 46685 seri numaralı araç trafikten men tutanağının iptali istemine ilişkindir.
 
İdare Mahkemesi'nce; Eti Bakır isimli işyerinde çalışan personeli taşımak maksadıyla tanzim edilen 20.09.2019 tarihli personel servis aracı özel (güzergah) izin belgesi ile personel taşıma faaliyetinde bulunan ...plaka sayılı aracın, 03.09.2020 tarihinde arızalanması ve çekici vasıtasıyla tamir göreceği özel servise çekilmesi üzerine davacıya ait ... plaka sayılı aracın ikame araç olarak anılan personeli taşımak maksadıyla tahsis edildiği, davacıya ait araçla yapılan taşıma faaliyeti için araç içerisinde bulunan personelden herhangi bir ücret alınıp alınmadığı hususunun polis memurları tarafından tutulan tutanakta yer almadığı, 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinin düzenlenme amacının ise korsan taşımacılığın engellenmesi olduğu göz önünde bulundurulduğunda, davacıya ait araçla yapılan taşımacılık faaliyetinin sadece arıza süresince hizmetin sağlanması ve oluşan bir mağduriyetin giderilmesi amacıyla yapıldığı, ticari nitelikte olmadığı, süreklilik arz etmediği ve bir zorunluluktan kaynaklandığı, dolayısıyla 2918 sayılı Kanunun Ek 2/4 maddesi kapsamında yapılan bir taşımacılık faaliyetinden bahsedilemeyeceği kanaatine ulaşıldığından, bahse konu aracın 30 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
 
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek-2.maddesi'nin 3.bendinde; "10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında ilgili belediyeden;
 
a) Çalışma izni/ruhsatı almadan,
 
b) Alınan izin/ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında,
 
c) Alınan izin/ruhsatta belirtilen çalışma bölgesi/güzergâh dışında
 
belediye sınırları dâhilinde yolcu taşımak yasaktır. Bu fıkranın (a) bendine uymayanlara 5.010 Türk lirası, (b) bendine uymayanlara 2.018 Türk lirası, (c) bendine uymayanlara 1.002 Türk lirası idari para cezası verilir. Fiilin işlendiği tarihten itibaren geriye doğru bir yıl içinde tekerrürü hâlinde, bu fıkrada yer alan idari para cezaları iki kat olarak uygulanır. İşleteni veya sahibi, sürücüsünün kendisi olup olmadığına bakılmaksızın aracın bu maddenin üçüncü fıkrasına aykırı olarak kullanılmaması hususunda gerekli tedbirleri almak ve denetimini yapmakla yükümlüdür. Araç, bu maddenin üçüncü fıkrasının;
 
a) (a) bendinin ihlali hâlinde altmış gün,
 
b) (b) bendinin ihlali hâlinde otuz gün,
 
c) (c) bendinin ihlali hâlinde ise on beş gün süreyle trafikten menedilir." düzenlemesine yer verilmiştir.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; Samsun ili, Tekkeköy ilçesi, Atatürk Bulvarı, Azot Sapağı'nda Samsun İl Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'ne bağlı polis ekipleri tarafından 03.09.2020 tarihinde yapılan denetimde davacı adına kayıtlı ... plaka sayılı aracın durdurulduğu, söz konusu araç içerisinde 10 kişinin bulunduğu ve bu kişilerin Eti Bakır isimli işyerinde çalıştıklarının tespit edildiği, davacıya ait aracın öğrenci servis aracı özel izin belgesi bulunması ve personel servis aracı özel izin belgesi bulunmamasının tespiti neticesinde de, ilgili belediyeden alınan çalışma izni/ruhsatında belirtilen faaliyet konusu dışında belediye sınırları dahilinde yolcu taşındığı gerekçesiyle davacıya ait aracın 2918 sayılı Kanunun Ek-2. maddesinin 4. fıkrasının (b) bendi uyarınca 30 (otuz) gün süreyle trafikten men edilmesine karar verilmesi üzerine istinaf incelemesine konu bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
Yukarıda yer verilen maddeyle, "korsan" olarak tabir edilen şehir içinde ticari amaçlı kayıt dışı yolcu taşımacılığının engellenerek, özellikle büyükşehirlerde sayıları çok büyük boyutlara ulaşan, önemli şekilde vergi kaybına yol açan, hizmet alanlar yönünden de sıkıntı oluşturan yasa dışı taşımacılığın yol açtığı mağduriyetin önüne geçilmesi, bu çerçevede hem taşımacılık hizmetlerinin düzene sokulması hem de kurallara bağlı olarak yolcu taşımacılığı yapan esnafın haklarının korunmasının amaçlandığı görülmektedir.
 
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından dava dilekçesinde ileri sürülen "arkadaşı K. Ç.'e ait ...plaka sayılı aracın arızalanması sebebiyle bir defaya mahsus olmak üzere yalnızca olayın meydana geldiği 03.09.2020 tarihinde ve herhangi bir ticari amaç gütmeden uyuşmazlık konusu aracı servise çıkarmak zorunda kaldığı" iddiası ile dosya içeriğinde bulunan bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde; davacı adına kayıtlı ... plaka sayılı araca olay tarihinde Samsun Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi Başkanlığı'nca "Özel Dinamik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi-Ezgililer Okulları-Huriye Suer Anadolu Lisesi" öğrencilerini taşımak maksadıyla 11.10.2019 tarihli öğrenci servis aracı özel (güzergah) izin belgesi tanzim edildiği, yine davacı tarafça arızalandığı iddia edilen ...plaka sayılı araç hakkında da olay tarihinde Samsun Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi Başkanlığı'nca "E... B...-C..." personelini taşımak maksadıyla 20.09.2019 tarihli personel servis aracı özel (güzergah) izin belgesi tanzim edildiği, bahse konu aracın olayın meydana geldiği gün Atakum ilçesinden sanayiye çekildiğine dair çekici faturası ile özel bir serviste onarım gördüğüne dair servis faturasının bulunduğu, yine polis memurları tarafından uyuşmazlık konusu olaya ilişkin olarak tutulan 03.09.2020 tarihli tutanakta da davacı adına kayıtlı ... plaka sayılı araç içerisinde bulunan 10 (on) kişinin Eti Bakır isimli işyerinde çalıştıklarının tespit edildiği görülmektedir.
 
Olayda, her ne kadar dava dilekçesine eklenen faturalarla kendi aracıyla arızalanan ...plaka sayılı araç yerine ikame araç olarak servise çıkıldığı ileri sürülmekte ise de söz konusu faturaların kesin delil olarak kabul edilmesine olanak bulunmadığı, nitekim aynı gün içerisinde davalı idare, belediye veya başkaca bir kuruma arızalanan aracın durumu ile ilgili herhangi bir bildirimde de bulunulmadığı, dolayısıyla aracın çalışma izni bulunan faaliyet konusundan başka bir faaliyette kullanıldığı anlaşıldığından bahse konu aracın 30 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki mahkeme kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
 
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, istinaf başvurusunun kabulüne, Samsun 2. İdare Mahkemesi'nin 06/01/2021 gün ve E:2020/779, K:2021/24 sayılı kararının kaldırılmasına, davanın reddine, dava aşamasına ait 296,40-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 2.550,00-TL vekalet ücreti ile istinaf aşamasına ait 42,00-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, davalı idare harçtan muaf olduğu için istinaf başvuru aşamasında peşin alınmayan 162,10-TL istinaf başvuru harcının davacıdan tahsil edilmesi için karar kesinleştikten sonra ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı'na Mahkemesince müzekkere yazılmasına, artan posta giderinin karar kesinleştikten sonra taraflara iadesine, kararın tebliğini izleyen 30 gün içinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere, 02.02.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.(¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy