Dairesi: 4. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/124
Karar No: 2020/1495
Karar Tarihi: 29.09.2020



(375 S. KHK. Geç. m. 12, Ek m. 9, 10)
 
İSTEMİN KONUSU: 2002 yılında vergi denetmen yardımcılığına, 2006 yılında vergi denetmenliğine, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı'nın kurulması ile 2011 yılında vergi müfettişi kadrosuna, 09/01/2019 tarihinde 1. kadro dereceli vergi müfettişliğine atanan ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Konya Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı'nda görev yapan davacı tarafından, 02/11/2011 tarihinde 666 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'da yapılan değişiklikle kamu görevlilerinin mali haklarına düzenlemeler getirilmesi nedeniyle bu düzenlemeler doğrultusunda mali haklarının ödenmesi istemiyle 15/02/2019 tarihinde yapmış olduğu başvurusunun reddedilmesine ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Konya Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı'nın 15/02/2019 tarih ve E:1783 sayılı işleminin iptali ile 15/01/2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere özlük ve mali haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
 
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Kişilerin mevzuat değişikliği nedeniyle hak kaybına uğramaması için 15/01/2012 tarihinden önce yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre alması gereken maaş ile 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 12. maddeye göre hesaplanan maaşın karşılaştırılarak yüksek olan tutar üzerinden ödeme yapılacağı, bu karşılaştırmanın her yıl 1 Ocak tarihi itibariyle geçerli olan maaş katsayılarıyla yapılacağı ve 375 sayılı KHK'nın Ek 10. maddesine göre hesaplanan tutarın yüksek olduğu tarihten itibaren kişinin maaşının yeni sisteme göre hesaplanacağı anlaşıldığı, 15/01/2012 tarihinden önce 375 sayılı KHK'ya ekli II ve III sayılı cetvellerde sayılan unvanlarda bulunanlar açısından eski ve yeni maaş karşılaştırılması yapılarak yüksek olan maaş sisteminin uygulanmasının amaçlandığı, ilgililere uygulanmasına devam olunan mevzuat hükümlerine göre mali haklar kapsamında fiilen yapılması öngörülen her türlü ödemelerin toplam net tutarının, herhangi bir nedenle ek 10. maddeye göre ödenmesi öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarına eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihten itibaren yeni sisteme göre mali haklarının ödenmesi gerektiği, 375 sayılı KHK'nın Ek 10. madde hükümlerine göre yeni maaş sistemine geçildikten sonra, bir daha eskisi yüksek olsa dahi eski maaş sistemine dönülemeyeceğine dair kanunda açık bir hüküm bulunmadığı gerçeğiyle birlikte, yasanın kişilerin mali haklarında herhangi bir kayba yol açacak tasarrufu da öngörmediğinin kabulünün gerektiği, dolayısıyla, 2. ve 3. dereceli kadrolarda bulunup yeni sistemden maaş alan vergi müfettişlerinin 1. dereceli kadroya atanmaları halinde karşılaştırma yapılarak yüksek olan maaşın ödenmesi gerektiği, bir başka ifadeyle, vergi müfettişinin birinci dereceye ataması yapıldıktan sonra tekrar 15/01/2012 tarihinden önce geçerli olan mevzuat hükümlerine göre maaşının ödenmesinin mevzuat gereği olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı, yeni sistemden maaş alan vergi müfettişlerinin 1. dereceli kadroya atanmaları halinde karşılaştırma yapılarak yüksek olan maaşın ödenmesi gerektiği görülmüş olup, yapılan karşılaştırma sonucunda eski sistemden maaş almaya devam eden davacının, bu durumunu değiştiren bir halinin de söz konusu olmadığı gözönüne alındığında, bu hesap ve olgu gözardı edilerek 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye eklenen geçici 12, ek 9 ve ek 10. maddeler uyarınca eski ve yeni sisteme göre maaş karşılaştırmasının yapılarak maaş ve özlük haklarının yüksek olan üzerinden ödenmesi istemiyle yapılan 15/02/2019 tarihli başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Konya Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı'nın 15/02/2019 tarih ve E:1783 sayılı işleminin hukuka ve mevzuata uygun olmadığı sonucuna varıldığı, diğer taraftan iptali istenen işlemde hukuka aykırılık bulunduğundan davacının, maaş ve özlük haklarının ödenmesine karar verilmesi isteminin de kabulü gerektiği gerekçesiyle, Konya 1.İdare Mahkemesi'nin 10/10/2019 gün ve E: 2019/187, K: 2019/1031 sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline, davacının maaş farkının hesaplanarak 15.01.2019 tarihinden itibaren davalı idareden alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
 
İSTİNAF DİLEKÇESİ ÖZETİ: Davalı idare vekili tarafından; İdarece tesis edilen işlemlerin hukuka aykırı olarak değil, bilakis mevzuat hükümleri gereğince yapıldığı, ayrıca kamu görevlilerinin parasal hak unsurlarının tespiti, hesaplanması, tahakkuku, ödenmesi gibi işlemlerin, ancak bunlara olanak veren açık yasal düzenlemelerle yapılabileceği, bu hakkın açıkça öngörülmediği hallerde mahkemelerin yorum yoluyla idareyi ödemeye mecbur kılmasının mümkün bulunmadığı ileri sürülerek kaldırılması istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Konya Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi'nce işin gereği görüşüldü:
 
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
 
Dava; 2002 yılında vergi denetmen yardımcılığına, 2006 yılında vergi denetmenliğine, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı'nın kurulması ile 2011 yılında vergi müfettişi kadrosuna, 09/01/2019 tarihinde 1. kadro dereceli vergi müfettişliğine atanan ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Konya Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı'nda görev yapan davacı tarafından, 02/11/2011 tarihinde 666 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'da yapılan değişiklikle kamu görevlilerinin mali haklarına düzenlemeler getirilmesi nedeniyle bu düzenlemeler doğrultusunda mali haklarının ödenmesi istemiyle 15/02/2019 tarihinde yapmış olduğu başvurusunun reddedilmesine ilişkin Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Konya Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı'nın 15/02/2019 tarih ve E:1783 sayılı işleminin iptali ile 15/01/2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere özlük ve mali haklarının ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
 
02.11.2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ve 15.01.2012 tarihinde yürürlüğe giren Ek 10. maddede; "Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı İdari Teşkilatı, Başbakanlık ve bakanlıklar ile bunların bağlı ve ilgili kuruluşları(Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile 2659 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 2 nci maddesi kapsamında bulunanlar hariç), sosyal güvenlik kurumları, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Yükseköğretim Kurulu, Üniversitelerarası Kurul ve Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının; ...
 
c) Merkez teşkilatlarında; Dışişleri Meslek Memuru ve Konsolosluk ve İhtisas Memurları, özel yarışma sınavı sonucunda mesleğe yardımcı veya stajyer olarak alınıp belirli süreli yetiştirme döneminden sonra özel bir yeterlik sınavı sonunda müfettiş, uzman, denetçi, kontrolör, aktüer ve stenograf unvanlı kadrolara (mevzuatı uyarınca söz konusu kadrolara atananlar dâhil) atananlar ve bunların yardımcı ve stajyerleri ile iç denetçilerden ekli (III) sayılı Cetvelde yer alan unvanlı kadrolarda bulunanlardan, aylıklarını 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre almakta olanlara anılan Cetvellerde kadro unvanlarına karşılık gelen gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarlarda ücret ve tazminat verilir. Bu ödemelere hak kazanılmasında ve bunların ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. Ekli (II) ve (III) sayılı Cetvellerde atandıkları kadro dereceleri esas alınarak belirlenen ücret ve tazminatlar, 657 sayılı Kanunun 45 inci maddesine göre atananlar ile haklarında aynı Kanunun 67 nci maddesi uygulananlar için kazanılmış hak aylık dereceleri dikkate alınarak ödenir. Tazminat damga vergisi hariç herhangi bir vergiye tabi tutulmaz.
 
Bu madde kapsamına giren personele; bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 inci maddesinin (D) bendi, 2 nci, 28 inci, ek 1 inci, ek 4 üncü ve ek 13 üncü maddeleri hariç olmak üzere diğer maddelerinde öngörülen her türlü ödemeler ile ek 9 uncu maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında belirtilen mevzuat hükümlerine göre yapılan ödemeler, 4/6/1937 tarihli ve 3201 sayılı Kanunun ek 21 inci maddesinde öngörülen ödeme, 657 sayılı Kanunda ödenmesi öngörülen aylık, ek gösterge, zam ve tazminatlar ve makam tazminatı ile avukatlık vekalet ücreti ve temsil tazminatı ödenmez. ..." kuralına yer verilmiştir.
 
Diğer taraftan, 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen ve 15.01.2012 tarihinde yürürlüğe giren Geçici 12. maddede ise "Ekli (II) ve (III) sayılı Cetvellerde yer alanlara, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç olmak üzere kadrolarına bağlı olarak mali haklar kapsamında fiilen yapılan her türlü ödemeler (ikramiyelerin bir aya isabet eden tutarı dahil) toplamı net tutarının; ek 10 uncu maddeye göre söz konusu kadro unvanları için öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarından fazla olması halinde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte anılan kadro unvanlarında bulunanlar hakkında (yardımcı veya stajyerlikten uzman, müfettiş, denetçi, kontrolör, stenograf ve aktüer unvanlı kadrolara atananlar ile bu mesleklere mensup olup idari görevlerde bulunanlardan anılan kadrolara yeniden atananlar dahil), bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinin geçici 10 uncu ve geçici 15 inci madde hükümleri dikkate alınmak suretiyle uygulanmasına devam olunur. Uygulanmasına devam olunan mevzuat hükümlerine göre mali haklar kapsamında fiilen yapılması öngörülen her türlü ödemeler toplamı net tutarının, herhangi bir nedenle ek 10 uncu maddeye göre ödenmesi öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarına eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihten itibaren bunların mali hakları ek 10 uncu maddeye göre belirlenir. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra ekli (II) ve (III) sayılı Cetvellerde yer alan unvanlı kadrolara atananların mali hakları ek 10 uncu maddeye göre ödenir." kuralı yer almıştır.
 
Yukarıda yer verilen mevzuatın birlikte değerlendirilmesinden; 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 10. maddesi kapsamında yer alan kurumların (Bakanlıklar dahil) merkez teşkilatındaki bazı kadrolara (müfettiş, uzman, denetçi gibi) atananlara, ekli (III) sayılı Cetvelde kadro unvanlarına karşılık gelen gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarlarda "ücret" ve "tazminat" verilmesi kurala bağlanarak bu personel için yeni bir maaş sisteminin öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
 
Öte yandan, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 12. maddesinde ise 15.01.2012 tarihinden önce anılan kadrolarda bulunan personelin (eski maaş sisteminden) almakta oldukları ödemelerin, Ek 10. maddeye göre söz konusu kadro unvanları için öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarından (yeni maaş sisteminden) fazla olması halinde, 15.01.2012 tarihinden önceki mevzuat hükümleri çerçevesinde eski maaş unsurlarından (eski maaş sisteminden) yararlanmaya devam etmelerinin öngörüldüğü; bununla birlikte eski maaş sisteminde ödenen net tutarın, herhangi bir nedenle Ek 10. maddeye (yeni sisteme) göre ödenmesi öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarına eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihten itibaren bunların mali haklarının Ek 10. maddeye (yeni sisteme) göre belirlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı Konya Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı'nda görev yapan davacının, 2002 yılında vergi denetmen yardımcılığına, 2006 yılında vergi denetmenliğine, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı'nın kurulması ile 2011 yılında vergi müfettişi kadrosuna, 09/01/2019 tarihinde 1. kadro dereceli vergi müfettişliğine atandığı, 02/11/2011 tarihinde 666 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK'da yapılan değişiklikle kamu görevlilerinin mali haklarına düzenlemeler getirilmesi nedeniyle bu düzenlemeler doğrultusunda mali haklarının ödenmesi istemiyle 15/02/2019 tarihinde davalı idareye başvuru yaptığı, yapmış olduğu başvurusunun reddine ilişkin 15/02/2019 tarih ve E:1783 sayılı dava konusu işlemin iptali istemiyle de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
İşbu uyuşmazlık ile aynı mahiyette olan uyuşmazlıklarda ilk derece mahkemelerince verilen "iptal" kararlarına karşı yapılan istinaf başvuruları Dairemizce reddedilmiştir. Ancak bu konuya ilişkin olarak Erzurum Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu'nun 09/10/2018 tarih ve E:2018/3, K:2018/3 sayılı kararıyla, Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesiyle, Dairemiz arasında farklı yönde kararlar verilmiş olması sebebiyle anılan kararlar arasındaki aykırılığın giderilmesi amacıyla 2576 sayılı Kanun'un 3/C maddesinin 5.fıkrası uyarınca karar verilmek üzere dava dosyasının Danıştay'a gönderilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireler Kurulu'nun 24/02/2020 tarih ve E:2020/17, K:2020/19 sayılı kararıyla aykırılığın, Erzurum Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesi'nin 01/03/2018 tarih ve E:2017/1429, K:2018/374 sayılı kararı doğrultusunda giderilmesine karar verildiği görüldüğünden, içtihat değişikliğine gidilmesi zorunluluğu hasıl olmuştur.
 
Bu duruma göre; 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 10. maddesine göre, davacıya 15.01.2012 tarihinden önceki mevzuat hükümlerine (eski maaş sistemine) göre ödenmekte olan toplam net tutarın, herhangi bir nedenle Ek 10. maddeye (yeni sisteme) göre ödenmesi öngörülen toplam net tutara eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihten itibaren, davacının mali haklarının Ek 10. maddeye (yeni sisteme) göre belirlenmesi gerektiği ve bu maaş sistemine geçildikten sonra davacıya eski maaş sistemine göre ödeme yapılmasının mümkün bulunmadığı, dolayısıyla 15.01.2012 tarihinden itibaren Ek 10. maddeye (yeni sisteme) göre mali hakları belirlenen davacının, yeniden 15.01.2012 tarihinden önceki mevzuat hükümlerinden (eski maaş sisteminden) yararlandırılması mümkün bulunmadığından, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
 
Diğer bir ifadeyle, eski maaş sisteminde ödenen net tutarın, herhangi bir nedenle Ek 10. maddeye (yeni sisteme) göre ödenmesi öngörülen ücret ve tazminat toplamı net tutarına eşit duruma geldiği veya daha düşük kaldığı tarihe kadar karşılaştırmaya devam edilmesi gerektiği, Ek 10. madde (yeni sistem) uyarınca ödeme yapılmaya başlanıldığı tarihten itibaren ise tekrar kıyaslama yapılması gerektiğine yönelik herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı, dolayısıyla Ek 10. madde kapsamında ödeme yapılmaktayken üst derecelere yükselmesi gerçekleşen ilgililere, yeniden kıyaslama yapılarak, 15/01/2012 tarihinden önce yürürlükte olan mevzuat uyarınca öngörülen ödemenin daha yüksek olduğunun tespiti halinde tekrar eski mevzuat hükümlerine göre ödeme yapılmasının, getirilen düzenlemenin amacına uygun olmayacağı açıktır.
 
Bu nedenle; eski ve yeni sistem arasında karşılaştırma yapılarak yeni sisteme göre hesaplanan maaşın 15/01/2012 tarihinden önce yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre uygulanan maaştan yüksek olması nedeniyle, kendisine yeni sistem üzerinden ödeme yapılmaya başlanan davacıya, üst dereceye yükseldiğinden bahisle yeniden kıyaslama yapılması suretiyle daha yüksek olan eski sistem üzerinden maaş ödenmesi olanağı bulunmamaktadır.
 
Öte yandan; dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından davacının maaşının yeniden hesaplanarak oluşan farkın yasal faizi ile birlikte ödenmesi talebinin de reddi gerekmektedir.
 
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle,
 
1-) İstinaf isteminin kabulüne,
 
2-) Konya 1. İdare Mahkemesi'nin 10/10/2019 gün ve E: 2019/187, K: 2019/1031 sayılı kararının kaldırılmasına, davanın reddine,
 
3-) Aşağıda dökümü yapılan mahkeme aşamasına ilişkin 158,80-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
 
4-) İstinaf aşamasında yapılan 62,50-TL yargılama gideri ile karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarınca belirlenen 1.700,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine, davalı idarenin harçtan muaf olması nedeniyle alınmayan 89,60-TL YD harcı ile 148,60-TL harcın davacıdan tahsili için Mahkemesince müzekkere yazılmasına,
 
5-) Artan posta ücretinin istemi halinde Mahkemesince taraflara iadesine, 2577 sayılı Kanun'un 45. maddesi uyarınca 29/09/2020 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
 


Full & Egal Universal Law Academy