Dairesi: 5. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/119
Karar No: 2020/1859
Karar Tarihi: 24.09.2020



Karar veren Konya Bölge İdare Mahkemesi 5. İdari Dava Dairesi'nce işin gereği görüşüldü:
 
Dava; Kongo uyruklu davacının ikamet izninin iptaline ilişkin Antalya Valiliği (İl Göç İdaresi Müdürlüğü)nün 18/01/2019 tarih 4616502 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
 
13.08.2016 gün ve 29800 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu'nun "Çalışma izninde yetki ve yükümlülük" başlıklı 6 ıncı maddesinin ikinci fıkrasında bu Kanun kapsamında yer alan yabancıların çalışma izni olmaksızın Türkiye'de çalışmaları veya çalıştırılmalarının yasak olduğu hüküm altına alınmış, aynı kanunun çalışma izni türleri başlıklı 10 uncu maddesinde " (1) Başvurunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde yabancıya, iş veya hizmet sözleşmesinin süresini aşmamak koşuluyla, gerçek veya tüzel kişiye ya da kamu kurum veya kuruluşuna ait belirli bir işyerinde veya bunların aynı işkolundaki işyerlerinde belirli bir işte çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok bir yıl geçerli çalışma izni verilir. (2) Bu Kanunun 7 nci maddesine göre yapılacak uzatma başvurusunun olumlu değerlendirilmesi hâlinde yabancıya aynı işverene bağlı olarak ilk uzatma başvurusunda en çok iki yıl, sonraki uzatma başvurularında ise en çok üç yıla kadar çalışma izni verilir. Ancak, farklı bir işveren yanında çalışmak üzere yapılan başvurular bu maddenin birinci fıkrası kapsamında değerlendirilir. (3) Türkiye’de uzun dönem ikamet izni veya en az sekiz yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar süresiz çalışma iznine başvurabilir. Ancak, yabancının başvuru şartlarını taşıması yabancıya mutlak hak sağlamaz. (4) Süresiz çalışma izni olan yabancı, uzun dönem ikamet izninin sağladığı tüm haklardan yararlanır. Süresiz çalışma izni olan yabancı, özel kanunlardaki düzenlemeler hariç, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili mevzuat hükümlerine tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanır. Süresiz çalışma izni olan yabancının seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı ile askerlik hizmeti yapma yükümlülüğü yoktur. (5) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre kurulmuş olan; a) Limited şirketlerin şirket ortağı olan müdürü, b) Anonim şirketlerin şirket ortağı olan yönetim kurulu üyesi, c) Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin yönetici olan komandite ortağı, olan yabancılar çalışma izni alarak çalışabilirler. (6) Profesyonel meslek mensubu yabancılara, diğer kanunlarda belirtilen özel şartların sağlanması kaydıyla bağımsız çalışma izni verilebilir. (7) Bağımsız çalışma izninin uluslararası işgücü politikası doğrultusunda değerlendirilmesinde, yabancının; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi, yabancı şirket ortağı ise sermaye payı ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri doğrultusunda Bakanlıkça belirlenecek diğer hususlar dikkate alınır. (8) Bağımsız çalışma izni, bu maddede yer alan süre sınırlamalarına tabi olmaksızın süreli olarak düzenlenir." hükmüne, 12 inci maddesinin birinci fıkrasında "Bu Kanuna göre verilen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, 6458 sayılı Kanunun 27 nci maddesi uyarınca ikamet izni yerine geçer. Ancak, 6458 sayılı Kanunda tanımlanan mülteci ya da ikincil koruma statüsü dışında yabancının herhangi bir nedenle ikamet izni olması yabancıya çalışma hakkı vermez." hükmüne, çalışma izni muafiyeti başlıklı 13.maddesinin "(1)Çalışma izni muafiyeti kapsamında olan yabancılar, çalışma izni muafiyeti almak kaydıyla çalışabilir... (7) 6102 sayılı Kanuna göre kurulmuş anonim şirketlerin Türkiye’de ikamet etmeyen yönetim kurulu üyesi ve diğer şirketlerin yönetici sıfatı olmayan ortağı ile Türkiye’de gerçekleştirdiği faaliyetleri yüz seksen gün içinde doksan günü geçmeyen sınırötesi hizmet sunucusu, çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilir." düzenlemesine yer verilmiş, denetleme yetkisi başlıklı 23. maddesinin ikinci fıkrasında "Kamu idarelerinin denetim elemanları ile kolluk kuvvetlerinin, kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim, inceleme ve kontrol sırasında yabancı çalıştıran işverenler ile yabancıların bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirmediklerini tespit etmeleri hâlinde, durum Bakanlığa bildirilir." hükümlerine yer verilmiştir.
 
6458 sayılı Yasanın "Öğrenci ikamet izninin reddi, iptali veya uzatılmaması" başlıklı 40. maddesi "Aşağıdaki hâllerde öğrenci ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edilir, süresi bitenler uzatılmaz:
 
c)Öğrenci ikamet izninin, veriliş amacı dışında kullanıldığının belirlenmesi"
 
ç)Hakkında geçerli sınırdışı etme kararı veya Türkiye'ye giriş yasağı bulunması" kurallarına yer verilmiştir.
 
Dava dosyasının incelenmesinden, Kongo uyruklu davacının ikamet izninin iptaline ilişkin Antalya Valiliği (İl Göç İdaresi Müdürlüğü)nin 18/01/2019 tarih 4616502 sayılı işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
Uyuşmazlıkta, davacının çalışma izni olmadan çalıştığı gerekçesiyle dava konusu işlem tesis edilmiş ise de; dosyada mevcut Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesince düzenlenen 21.01.2019 tarihli ve ...1824 sayılı belgeden, davacının Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü örgün öğretim 4/7 sınıf/yarıyıl öğrencisi olduğu bazen günübirlik çalıştığı, hatta ücretini de alamadığı anlaşılmakta olup, öğrencilerin harçlığını çıkarmak için İş Kanunu kapsamında sürekli veya kısmi süreli nitelikte bulunmayan yani bu şekilde süreklilik arzetmeyen günübirlik çalışmalarının öğrenci ikamet izninin veriliş amacı dışında kullanıldığı sonucuna varılması için yeterli gerekçe teşkil etmeyeceği sonucuna varılmıştır.
 
Bu durumda; öğrencilerin harçlığını çıkarmak için İş Kanunu kapsamında sürekli veya kısmi süreli nitelikte bulunmayan yani bu şekilde süreklilik arzetmeyen günübirlik çalışmalarının öğrenci ikamet izninin veriliş amacı dışında kullanıldığı sonucuna varılması için yeterli gerekçe teşkil etmeyeceği sonucuna varıldığından, zaman zaman yaptığı (üstelik ücretinide alamadığı) günübirlik çalışmaları sebebiyle, çalışma izni olmadan çalıştığından hareketle öğrenci olan davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk, bu işlemin iptali isteğiyle açılan davanın reddi yolundaki istinaf konusu kararda hukuki isabet bulunmamıştır.
 
Açıklanan nedenlerle, davacının istinaf isteminin kabulüne, Antalya 1. İdare Mahkemesi'nce verilen 04/10/2019 günlü, E:2019/523, K:2019/1024 sayılı kararın kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, davacının adli yardım talebi kabul edildiğinden dolayı peşin alınmayan ve aşağıda dökümü gösterilen toplam 274,60-TL posta giderinin davalı idareden tahsili amacıyla Mahkemesince ilgili vergi dairesine müzekkere yazılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1,700.00-TL avukatlık ücretinin davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, 2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin 6. fıkrası gereğince kesin olarak, 24/09/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy