Dairesi: 4. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2021/1374
Karar No: 2022/150
Karar Tarihi: 04.02.2022



İSTEMİN ÖZETİ: Dava, Çorum İl Jandarma Komutanlığında uzman erbaş olarak görev yapmakta olan davacı tarafından; hakkında yürütülen disiplin soruşturması neticesinde 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 8/6-ç maddesi uyarınca "yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak'' fiilini işlediğinden bahisle meslekten çıkarılmasına ilişkin Çorum İl Jandarma Disiplin Kurulunun 02.09.2020 tarih ve 2020/20 sayılı kararının, Jandarma Genel Komutanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun 26.01.2021 tarih ve 2021/16 sayılı kararıyla uygun bulunarak, 07/06/2021 tarihinde İçişleri Bakanı tarafından onaylanmasına ilişkin işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
 
Çorum İdare Mahkemesi'nin 03/11/2021 gün ve E:2021/536, K:2021/865 sayılı kararıyla; Çorum İl Jandarma Komutanlığı'nın 11/08/2020 tarih ve 88004111-150.06-407536 sayılı savunma istem yazısında; "Akıncı Kışlası Asayiş Komando Bölük Komutanlığı emrinde acemi er eğitimi alan J.Er S.Ç. ve J.Er İ.S. ile yapılan görüşmede, komando bölük komutanlığı emrinde görev yapan J.Uzm.Çvş A. G.'a kendilerine para çekmesi için banka hesap kartlarını verdiklerini ancak, J.Uzm.Çvş A. G.'un kendilerinin bilgisi dışında hesaplarından para çektiğini ve Çorum ilinde bulunan çeşitli yerlerde kartlarından alış-veriş yaparak harcamada bulunduğu, J.Er İ.S.'nun hesabında 900-TL para olduğu ve bu paranın 400-TL'sini ATM'den çekerek kendisine verdiği ancak hesabında kalan paradan 350-TL'lik kısmını Çorum ilinde bulunan çeşitli iş yerlerinde harcadığı, J.Er S. K.'nun hesabında 450-TL para olduğu ve bu paranın 400-TL'sini çekerek kendisine verdiği, kalan 50-TL'sini ise harcadığının iddia edildiği" belirtilerek yazılı savunması talep edilerek, 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun'un 31'inci maddesinin 3'üncü fıkrası gereğince, soruşturma evrakını inceleme hakkı olduğunun bildirildiği, bunun üzerine davacı tarafından verilen savunma dilekçesinde; ayrıntılı bir şekilde iddialara yönelik açıklamalarda bulunularak savunma yapıldığı, davacı tarafından verilen savunmada üzerine isnat edilen maddi eylemi detayıyla bildiğinin net şekilde anlaşıldığı sonucuna ulaşılmış olup, bu nedenle davacının savunma hakkının usulüne uygun kullandırılmayarak, savunma hakkının kısıtlandığı iddiasının yerinde olmadığı, işin esasına gelince, davacının, görev yaptığı Komutanlık emrinde vatani hizmetini yapmakta olan müşteki erlere, üstlük ilişkisini kullanarak dolaylı da olsa üzerlerinde nüfuz oluşturmak suretiyle banka kartlarını alarak, bilgileri ve izinleri olmadan harcamada bulunduğu sabit olup, daha önce de benzer bir eylemi nedeniyle disiplin cezası aldığı gözetilerek alt ceza uygulamasına gidilmeksizin, eylemine uyan meslekten çıkarılma cezasıyla cezalandırılmasına dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, diğer yandan; dava konusu işlem hukuka uygun görüldüğünden, bu işlemden dolayı yoksun kalınan parasal hakların tazmini talebinin de kabulüne olanak bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
 
Davacı tarafından; kendisini şikayet eden erler ile arasındaki hukuki ilişkinin hatalı olarak nitelendirildiği, yüksek disiplin kurulu tarafından son savunması alınmadan işlem tesis edildiği, disiplin soruşturmasında tarafsızlık ilkesine uyulmadığı, bir alt ceza verilmesi hususunda değerlendirme yapılmadığı, ölçülülük ilkesine aykırı davranıldığı, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülerek mahkeme kararının istinaf yolu ile incelenerek kaldırılması ve dava konusu işlemin iptali ile davanın kabulüne karar verilmesi istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Davacının istinaf başvurusunun reddi gerektiği savunulmuştur.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Samsun Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi'nce, dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden, davacının yürütmenin durdurulması talebi hakkında karar verilmeksizin, dava dosyası 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi hükümleri doğrultusunda incelenerek işin gereği görüşüldü:
 
KARAR: Dava, Çorum İl Jandarma Komutanlığında uzman erbaş olarak görev yapmakta olan davacı tarafından; hakkında yürütülen disiplin soruşturması neticesinde 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 8/6-ç maddesi uyarınca "yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak'' fiilini işlediğinden bahisle meslekten çıkarılmasına ilişkin Çorum İl Jandarma Disiplin Kurulunun 02.09.2020 tarih ve 2020/20 sayılı kararının, Jandarma Genel Komutanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun 26.01.2021 tarih ve 2021/16 sayılı kararıyla uygun bulunarak, 07/06/2021 tarihinde İçişleri Bakanı tarafından onaylanmasına ilişkin işlemin iptali ile bu işlem nedeniyle mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
 
7068 sayılı Kanun'un "Jandarma teşkilatı disiplin kurullarının görev ve yetkileri" başlıklı 20. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin 2. alt bendinde, İl jandarma disiplin kurulunun il jandarma, ilçe jandarma ve geçici bölge komutanlıklarındaki uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve sözleşmeli erlere Devlet memurluğundan çıkarma cezası dışında kalan disiplin cezalarını vermeye yetkili oldukları; "Jandarma teşkilatı disiplin kurullarınca verilen kararların kesinleşmesi" başlıklı 21. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, İl jandarma disiplin kurulunun meslekten çıkarma cezası dışındaki kararlarının valinin onayıyla; meslekten çıkarma cezası kararlarının ise valinin önerisi, Jandarma Genel Komutanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun uygun görüşü ve Bakanın onayıyla kesinleşeceği; "Savunma hakkı" başlıklı 31. maddesinde ise; "(1) Disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından savunma alınmadan disiplin cezası verilemez. (2) Disiplin amirince veya yetkili disiplin kurulu başkanı ya da görevlendireceği kurul üyelerinden biri tarafından ilgiliden savunma istenir. Savunma için verilen süre yedi günden az olamaz. Süresi içinde savunmasını yapmayan personel, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. (3) Hakkında disiplin soruşturması yapılan personel, ikinci fıkra gereğince kendisinden savunma istenmesinden itibaren soruşturma evrakını inceleme hakkına sahiptir. (4) Hakkında meslekten çıkarma cezası veya Devlet memurluğundan çıkarma cezası istenen personel, soruşturma evrakını incelemeye, tanık dinletmeye, disiplin kurulunda sözlü veya yazılı olarak kendisi veya vekili vasıtasıyla savunma yapma hakkına sahiptir." düzenlemelerine yer verilmiştir.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; Çorum İl Jandarma Komutanlığında uzman erbaş olarak görev yapmakta olan davacı tarafından; 20/07/2020 günü, Akıncı Kışlası Asayiş Bölük Komutanlığı emrinde acemi er eğitimi alan J.Er S.Çavdarlı ve J.Er İ.S. ile yapılan görüşmede komando bölük komutanlığı emrinde görev yapan J.Uzm.Çvş A. G.'a kendilerine para çekmesi için banka hesap kartlarını verdiklerini ancak, J.Uzm.Çvş A. G.'un kendilerinin bilgisi dışında hesaplarından para çektiğini ve Çorum ilinde bulunan çeşitli yerlerde kartlarından alış-veriş yaparak harcamada bulunduğu yönündeki beyanları üzere tutulan tutanak sonrasında hakkında başlatılan disiplin soruşturması neticesinde hazırlanan raporda özetle; "....J.Uzm.Çvş A. G.'un kendisine nakit para çekilmesi için verilen banka kartlarını sahibine iade etmeyip, kart sahibinin bilgisi ve rızası bulunmadan harcama yapmak için kullanmasına ilişkin disiplinsizliği maddi menfaat sağlamak için gerçekleştirdiği, disiplinsizliğine neden olan eylemi hemşehricilik saiki ile çalışmakta olduğu görevi kullanarak gerçekleştirdiği, J.Uzm.Çvş A. G.'un alınan ifadesinde gösterdiği pişmanlık ve samimi ikrarında bu disiplinsizliği düzenli olarak iddia adı verilen şans oyununu oynadığından, bu oyunlarda maddi kaybı bulunduğundan ve hakkında icra takiplerinden kaynaklı yaşadığı maddi sıkıntılardan dolayı kasıtlı olarak yaptığının tespit edildiği, J.Uzm.Çvş A. G.'un daha önceki disiplin durumu incelendiğinde ise, hakkında 13.06.2019 tarihinde meydana gelen J.Er F.B.'ın Akıncı kışlasına giriş yaptığı şahsi aracın aynı kışlada görevli diğer personeller tarafından şahsi kullanımı disiplinsizliğinden haberdar olduğu halde sıralı disiplin amirlerine bildirmediğinden "Amir ve Üstlerine iletilmesi gereken olay, bilgi ve emirleri zamanında iletmemek" disiplinsizliğinden, 20.06.2019 tarihinde yine aynı kışlada bedelli olarak askerlik yükümlülüğünü tamamlayan J.Er M.Ç.'dan maddi sıkıntı yaşadığını beyan ederek 5.000-TL borç para aldığı ve bu durumun tespit edilmesi üzerine hakkında "Doğrudan ve aracı eliyle astlarından yada iş sahiplerinden hediye veya borç almak" disiplinsizliği dolayısıyla disiplin cezası aldığı, ayrıca disiplin soruşturmasına konu eylem nedeniyle......"Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması" suçundan adli soruşturma başlatıldığı...tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde...."Meslekten Çıkarma" disiplin cezasını gerektiren 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 8/6-ç maddesi uyarınca "yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak'' disiplinsizliğini gerçekleştirdiği değerlendirilerek....cezanın Disiplin Kurulları yetkileri arasında olduğundan dosyanın İl J.K.lığı Disiplin Kuruluna sevk edilmesi..." üzerine, Çorum İl Jandarma Disiplin Kurulu tarafından 11/08/2020 tarihli yazı ile davacının savunmasının istenildiği, davacının savunması ve toplanan delilleri değerlendiren Disiplin Kurulu tarafından alınan 02.09.2020 tarih ve 2020/20 sayılı karar ile 7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun'un 8/6-ç maddesi uyarınca "yetkisini veya nüfuzunu kendisine veya başkalarına çıkar sağlamak amacıyla ya da kin ve dostluk gibi nedenlerle kötüye kullanmak'' disiplinsizliği nedeniyle "Meslekten Çıkarma" cezası ile cezalandırılmasına ve dosyanın 7068 sayılı Kanun'un 21/a maddesi uyarınca Jandarma Genel Komutanlığı Yüksek Disiplin Kuruluna gönderilmesi üzerine, konuyu değerlendirilen Jandarma Genel Komutanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun 26/01/2021 tarih ve 2021/16 sayılı kararı ile davacı hakkında verilen meslekten çıkarma cezasının uygun olduğu değerlendirilerek, 07/06/2021 tarihli bakan onayı ile söz konusu işlemin kesinleşmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır..
 
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri değerlendirildiğinde, il ve ilçe jandarma komutanlıklarında jandarma uzman erbaş olarak görev yapanlara meslekten çıkarma cezası verme hususunda il jandarma disiplin kurullarının yetkili olduğu, il jandarma disiplin kurullarının meslekten çıkarma kararlarının valinin önerisi, Jandarma Genel Komutanlığı Yüksek Disiplin Kurulunun uygun görüşü ve bakan onayıyla kesinleşeceği, dolayısıyla, dava konusu meslekten çıkarma cezası işlemini tesis etme konusunda yetkili olan kurulun il disiplin kurulu olduğu, bu kurul tarafından usulüne uygun bir şekilde alınan savunma sonrasında tesis edilen işlemde savunma hakkının ihlali yönünden hukuka aykırı bir durumun söz konusu olmayacağı, yüksek disiplin kurulunca, il disiplin kurulu tarafından meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılan personelin tekrardan son savunmasının alınması gerektiğine dair yasal bir zorunluluk bulunmadığı açıktır.
 
Bununla birlikte, ilgililer hakkında meslekten çıkarma cezası verilebilmesi için, söz konusu disiplin cezasını vermeye yetkili merciiler tarafından, ilgili kamu görevlisinin hakkındaki iddiaları ve önerilen disiplin cezasını öğrenmesi sağlanarak, savunma yapmasına ve kullanmak istiyorsa 7068 sayılı Kanun'un 31. maddesinin dördüncü fıkrasında bahsi geçen hakları kullanmasına imkan tanınmasının hukuken zorunlu olduğu tartışmasızdır.
 
Bu durumda; davacının il jandarma disiplin kurulunca savunmasının istenilmesine ilişkin savunma istem yazısı incelendiğinde, yalnızca isnat edilen fiillerin belirtildiği, hakkında meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmasına dair teklif getirildiği yönünde herhangi bir ibareye yer verilmediği gibi savunma istem yazısının 7068 sayılı Kanun'un 31. maddesinin dördüncü fıkrasında bahsi geçen hakları kullanmasına imkan tanıyacak şekilde de düzenlenmediğinin görülmesi karşısında, davacıya usulüne uygun bir şekilde savunma hakkı tanınmaksızın tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, işin esasına girilerek davanın reddi yolunda verilen istinafa konu kararda ise hukuki isabet görülmemiştir.
 
Öte yandan, davacının dava konusu işlem nedeniyle uğradığı maddi kayıplarının yasal faizi ile birlikte tazmini istemine gelince;
 
Anayasanın 125. maddesi uyarınca, hukuka aykırı olduğu tespit edilen dava konusu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının hak ediş tarihlerinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idareler tarafından davacıya ödenmesi gerektiği kuşkusuzdur.
 
Öte yandan; usulüne uygun bir şekilde savunması alındıktan sonra davacı hakkında yeni bir işlem tesis edilip edilmeyeceği hususunda davalı idarenin takdir hakkı olduğu açıktır.
 
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Çorum İdare Mahkemesi'nin 03/11/2021 gün ve E:2021/536, K:2021/865 sayılı kararın kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, dava konusu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının hak ediş tarihlerinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idareler tarafından davacıya ödenmesine, adli yardım talebi kabul edildiğinden davacıdan peşin alınmayan, aşağıda dökümü yapılan dava ve istinaf aşamasına ilişkin toplam 651,40 TL yargılama giderinin davalı idareden tahsili amacıyla Mahkemesince ilgili Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne tahsil müzekkeresi yazılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 2.550,00-TL avukatlık ücretinin (tek bir vekalet ücreti olarak) davalı idareler tarafından davacıya verilmesine, artan posta avansının karar kesinleştikten sonra re'sen taraflara iadesine, kararın tebliğini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere, 04.02.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy