Dairesi: 3. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2021/25
Karar No: 2022/206
Karar Tarihi: 16.02.2022



İSTEMİN ÖZETİ: Giresun ili, Bulancak ilçesi, Ballıca Mahallesi, Barbaros Hayrettin Paşa Caddesi No:7/A adresinde faaliyet gösteren ve davacı tarafından işletilen "Elit Apart Pansiyon" isimli işyerine ilişkin 09/08/2017 tarih ve 96 sayılı işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptaline dair Bulancak Belediye Başkanlığı'nın 24/04/2019 tarih ve E.1844 sayılı işlemi ile söz konusu işyerinin mühürlenerek kapatılmasına dair Giresun Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 01/04/2019 tarih ve E.6574343 sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada; işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin işlem yönünden davanın reddine, mühürleme işlemi bakımından ise karar verilmesine yer olmadığına karar veren Ordu 1. İdare Mahkemesi'nin 09/10/2020 gün ve E:2019/1894, K:2020/1181 sayılı kararının; davacı vekili tarafından; düzenlenen yeni inceleme raporu ile birlikte Valilik makamına sunularak mühürleme ve kapatma kararının kaldırıldığı, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Yönetmeliği gereğince de işyerinde faaliyete aykırı iş yapılmış olduğunda faaliyete aykırı işlemlerden dolayı taraflarına bilgilendirme yapılmış olması ve faaliyete uygun hale getirmek için de süre verilmesinin gerektiği, yerel Mahkemenin davayı reddetmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesi uyarınca istinaf yolu ile incelenerek kaldırılması istemidir.
 
BULANCAK BELEDİYE BAŞKANLIĞININ SAVUNMA ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.
 
GİRESUN VALİLİĞİNİN SAVUNMA ÖZETİ: Davalı idare vekili tarafından; davacının istinaf dilekçesinde, işyerine ait kapatma ve mühürleme kararının kaldırıldığını, faaliyete aykırı iş yapılmış olduğunun tespiti halinde tarafına süre verilmesi gerektiğini iddia etmekte ise de, davacı tarafın bu iddialarının hukuken kabul edilebilir bir tarafı bulunmadığı ileri sürülerek davacının istinaf başvurusunun reddi gerektiği savunulmaktadır.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Samsun Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi'nce işin gereği görüşüldü:
 
KARAR: Dava, Giresun ili, Bulancak ilçesi, Ballıca Mahallesi, Barbaros Hayrettin Paşa Caddesi No:7/A adresinde faaliyet gösteren ve davacı tarafından işletilen "Elit Apart Pansiyon" isimli işyerine ilişkin 09/08/2017 tarih ve 96 sayılı işyeri açma ve çalıştırma ruhsatının iptaline dair Bulancak Belediye Başkanlığı'nın işlemi ile söz konusu işyerinin mühürlenerek kapatılmasına dair Giresun Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün işleminin iptali istemine ilişkindir.
 
İdare Mahkemesi'nce; davanın, davacıya ait işyerinin mühürlenerek kapatılmasına ilişkin kısmı yönünden; davalı Giresun Valiliği vekili tarafından Mahkemelerine sunulan 12/03/2020 havale tarihli dilekçe ekinde yer alan bilgi ve belgelerden davacı tarafından işletilen işyerine ilişkin 01/04/2019 tarih ve E:6574343 sayılı işlem ile tesis edilen mühürleme işleminin Giresun Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 19/11/2019 tarih ve E.22915627 sayılı işlemi ile kaldırıldığı dolayısıyla uyuşmazlık konusu mühürleme işleminin yine idarece tesis edilen işlemle geri alındığı anlaşıldığından; konusu kalmayan uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı, davanın işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin kısmı yönünden; davalı Bulancak Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen 09/08/2017 tarih ve 96 sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatında işyeri faaliyet konusu "pansiyon" olarak belirlendiği halde davacıya ait işyerinde ilgili yasal düzenlemelere aykırı biçimde ve ilgili mercilerden gerekli izinler alınmaksızın özel öğrenci barınma faaliyeti yürütüldüğü, dolayısıyla işyeri açma ve çalışma ruhsatı ile belirlenen faaliyet konusu dışında faaliyette bulunulduğu anlaşıldığından; davacıya ait işyerine ilişkin işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık olmadığı gerekçesiyle işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptaline ilişkin işlem yönünden davanın reddine, mühürleme işlemi bakımından ise karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
 
Yukarıda özetlenen ilk derece mahkemesi kararının, davanın işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali isteminin reddine ilişkin kısmı yönünden davacı tarafından istinaf yoluna başvurulduğu görülmekle, davanın işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali istemine dair kısmı yönünden münhasıran istinaf incelemesi yapılması gerekmektedir.
 
5661 sayılı Yüksek Öğrenim Öğrenci Yurtları ve Aşevleri Hakkındaki Kanuna Ek Kanun'un 1.maddesine 7078 sayılı Yasa'nın 19.maddesi ile eklenen ek 4.fıkrasında; "Yurt ve benzeri kurumlar, ortaokul, ortaöğrenim ve yükseköğrenim öğrencilerine barınma hizmeti vermek amacıyla açılır ve bu Kanun ile 25/8/2011 tarihli ve 652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 13 üncü maddesine göre işyeri açma ve çalışma ruhsatı alırlar. Öğrenim düzeyine göre barınma hizmeti verilecek öğrenciler ile bu hizmetin verilebileceği kurumlar ve bu hizmeti sunacak gerçek ve tüzel kişilerin nitelikleri ilgisine göre Millî Eğitim Bakanlığı veya Gençlik ve Spor Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenir. Her ne ad altında olursa olsun, öğrenci barınma hizmetlerine ilişkin faaliyetlerin ruhsatsız yürütülmesi halinde brüt asgari ücretin yirmi katı idari para cezası uygulanır ve bu yerler valilikçe kapatılır." düzenlemesine yer verilmiştir.
 
06/05/2017 tarih ve 30058 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve işlem tarihinde yürürlükte bulunan Özel Öğrenci Barınma Hizmetleri Yönetmeliği'nin, "Kurum açma izni ile işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali ve idari para cezaları" başlıklı 42.maddesinde; " ( ... ) ( 4 ) Her ne ad altında olursa olsun öğrenci barınma hizmetlerine ilişkin faaliyetlerin, Kanunun 1 inci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen ruhsat alınmadan yürütülmesi halinde aynı fıkrada belirtilen idari para cezası verilir ve bu yerler valilikçe kapatılır. ( ... )" düzenlemesi yer almıştır.
 
3572 sayılı İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun'un 4. maddesinde; "3. maddede belirtilen merciler, iznin verilmesi için yapılacak beyan ve incelemelerde aşağıda öngörülen genel kriterlere göre düzenlenecek yönetmeliği esas alırlar.
 
a)insan sağlığına zarar vermemek,
 
b)çevre kirliliğine yol açmamak,
 
c)yangın, patlama, genel güvenlik, iş güvenliği, işçi sağlığı, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamak."; 5.maddesinde; işyeri veya işletme açmak isteyen; işin özelliğine göre 4.maddede belirtilen yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olarak işyerini düzenledikten sonra başvuru formunu doldurarak 3.maddede belirtilen mercie ibraz ederler. bu başvurunun yönetmelikte öngörülen kriterlere uygun olarak doldurulduğunun tespiti halinde, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenerek ilgiliye verilir. İlgili, bu belgeye dayanarak işyeri açabilir. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı bütün işyerleri için tek tip olarak düzenlenir. Beyana göre tanzim edilen ruhsat müktesep hak doğurmaz."; 6.maddesinde; "İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri, 3.maddede belirtilen merciler tarafından ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına ruhsatın veriliş tarihini izleyen bir ay içinde kontrol ettirilirler. Bu süre içinde kontrol ettirilmemesi halinde, ilgili, çalışma ruhsatı almış sayılır ve kontrol görevini süresinde yerine getirmeyen kamu görevlileri hakkında yasal hükümler uygulanır. Ruhsat verilmesini takiben yapılacak kontrol ve denetimlerde, 4.maddede belirtilen Yönetmelikte öngörülen kriterlere aykırı beyan ve durumun tespiti halinde; verilmiş olan ruhsat, ilgili mevzuattaki hükümler çerçevesinde yetkili mercii veya mülki idare amirince iptal edilerek işyeri kapatılır ve ilgililer hakkında ayrıca işlem yapılır." kurallarına yer verilmiştir.
 
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerlerinde aranacak genel şartların sayıldığı 5. maddesinin (m) bendinde; 6.maddesinde; "Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. İşyerlerine bu Yönetmelikte belirtilen yetkili idareler dışında diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili meslek kuruluşları tarafından özel mevzuatına göre verilen izinler ile tescil ve benzeri işlemler bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat alma mükellefiyetini ortadan kaldırmaz. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır. ..." hükmüne, Ek 3.maddesinde; "13 üncü maddenin birinci fıkrası, 21 inci maddenin ikinci fıkrası ve 23 üncü maddenin beşinci fıkrası uyarınca yapılacak ilk denetimden sonra yetkili idarelerce yapılacak denetimlerde, işletmecinin kusurlu fiili sebebiyle iş yerinde oluşmuş, mer'i mevzuata aykırılıkların ve noksanlıkların tespiti halinde, bu aykırılıkların ve noksanlıkların giderilmesi için işletmeciye bir defaya mahsus onbeş günlük süre verilir. Verilen süre içinde tespit edilen aykırılıkların ve noksanlıkların giderilmemesi halinde 1608 sayılı Kanunun 1 inci maddesi gereğince işletmeciye idari para cezası verilir. Ayrıca gayrisıhhî müesseselerde aykırılık ve noksanlıklar giderilinceye kadar, sıhhi müesseselerde ise yetkili idarenin öngördüğü ve onbeş günden fazla olmayan bir süre kadar faaliyetin menine karar verilir. Aykırılıkların ve noksanlıkların giderildiğinin tespiti halinde iş yeri hakkında verilmiş olan men kararı derhal kaldırılır. Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri bakımından 2559 sayılı Kanunun 6 ncı ve 8 inci madde hükümleri saklıdır.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; Giresun ili, Bulancak ilçesi, Ballıca Mahallesi, Barbaros Hayrettin Paşa Caddesi No:7/A adresinde faaliyet gösteren ve davacı tarafından işletilen "Elit Apart Pansiyon" isimli işyerinde izinsiz biçimde öğrenci barınma hizmeti verildiği gerekçesi ile işyeri hakkında Bulancak Kaymakamlığı'nın 15/12/2017 tarih ve 21628373 sayılı oluru çerçevesinde inceleme başlatıldığı, neticesinde düzenlenen 10/01/2019 tarih ve E.667393 sayılı rapor ile isnat edilen izinsiz öğrenci barınma hizmeti verildiği iddialarının sübuta erdiğinden bahisle 5661 sayılı Yasa'nın 1.maddesi çerçevesinde işyerinin kapatılması teklifinin getirildiği, teklif çerçevesinde Giresun Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 01/04/2019 tarih ve E.6574343 sayılı işlemi ile adı geçen işyerinin mühürlenerek kapatılmasına karar verildiği, sonrasında Bulancak Belediye Başkanlığı Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü'nün 24/04/2019 tarih ve E.1844 sayılı işlemi ile işyerine ilişkin işyeri açma ve çalışma ruhsatının da iptaline karar verilmesi üzerine söz konusu kararların davacı yana tebliği üzerine istinaf incelemesine konu bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
 
Olayda ilk derece Mahkemesi kararında da yer verildiği üzere davacıya ait pansiyon ruhsatlı işyerinde ruhsat kapsamı dışında öğrenci barındırma faaliyeti yürütüldüğü sabit olmakla birlikte; yukarıda hükümlerine yer verilen kanun hükmü gereği izinsiz öğrenci barındırma faaliyeti yürütülen yerler için doğrudan Valilikler tarafından işyerinin kapatılacağı, bu faaliyet yönünden işyerinin men edileceği, ancak kişilerin ayrıca bir işletme ruhsatı bulunuyorsa bu ruhsat yönünden ilgili idare (olayımızda belediye) tarafından söz konusu faaliyetin tespiti üzerine faaliyet yürüten kişiye yukarıda hükmüne yer verilen Yönetmelik hükmü kapsamında yürüttüğü faaliyetin ruhsat kapsamı dışında bir faaliyet olduğu ve asıl faaliyetine dönmesi hususunda 15 günlük süre verilerek bu süre sonunda asıl faaliyetine geri dönmemesi halinde ruhsatın iptal edilebileceği açıktır.
 
Bakılan davada da davacı tarafından pansiyon ruhsatlı işletmesinde, ruhsat kapsamına dahil olmayan üst katlarında öğrenci barındırma faaliyetinin yürütüldüğü ve bu hususun davalı Valilik tarafından yerinde yapılan tespitlerle sübuta erdiği, ancak davacının faaliyet yürüttüğü adreste 1. katta pansiyon işletme ruhsatının da bulunduğu ( Bulancak Belediye Başkanlığı tarafından düzenlenen 09/08/2017 tarih ve 96 sayılı işyeri açma ve çalışma ruhsatı ), dolayısıyla davalı belediye tarafından söz konusu pansiyon işletmesi için yukarıda metnine yer verilen Yönetmelik hükmü işletilerek 15 gün süre verildikten sonra ruhsatın iptali yoluna gidebileceği dikkate alınarak bir işlem tesis edilmesi gerektiği açıktır.
 
Bu durumda dava konusu işyeri açma ve çalışma ruhsatının yukarıda metnine yer verilen Yönetmelik hükmü gereği 15 gün süre verilmeksizin iptaline dair dava konusu işlemde mevzuata uygunluk ve davayı reddeden Mahkeme kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
 
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, istinaf başvurusunun kabulüne, Ordu 1. İdare Mahkemesi'nin 09/10/2020 gün ve E:2019/1894, K:2020/1181 sayılı kararının işyeri açma ve çalışma ruhsatının iptali isteminin reddine ilişkin kısmının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, dava aşamasına ait 408,05-TL yargılama gideri ve istinaf başvuru aşamasına ait 296,10-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 2.550,00-TL vekalet ücretinin davalı idareler tarafından davacıya ödenmesine, resmi karşılanan 24,50-TL posta giderinin davalı idarelerden tahsil edilmesi için karar kesinleştikten sonra ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı'na Mahkemesince müzekkere yazılmasına, artan posta giderinin karar kesinleştikten sonra davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen 30 gün içinde Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere, 16.02.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)
 
 


Full & Egal Universal Law Academy