Dairesi: 4. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2022/219
Karar No: 2022/233
Karar Tarihi: 18.02.2022



İSTEMİN ÖZETİ: Dava, Samsun il Emniyet Müdürlüğü emrinde 3. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacının terfi ettirilmesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun 22/11/2016 tarih ve 2016/2 sayılı işlemi ile re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin Bakanlık Olur'unun iptali istemiyle açılmıştır.
 
Samsun 2. İdare Mahkemesi'nin 14/03/2018 gün ve E:2016/2182, K:2018/354 sayılı kararıyla; Samsun 2. İdare Mahkemesi'nin 30/12/2015 tarih ve E:2015/976 K:2015/2077 sayılı iptal kararının Danıştay Beşinci Dairesi'nin 20/02/2017 tarih ve 2016/26040 K:2017/3102 sayılı kararı ile bozulması üzerine Samsun 2. İdare Mahkemesi'nin 15/12/2017 tarih ve E:2017/1730 K:2017/2161 sayılı kararı ile bozma kararına uyularak "... re'sen emekliye sevk edilecek polis amirlerinin belirlenmesinde kamu yararı amacına aykırı ve hizmet gerekleri dışında subjektif sebeplerle hareket ettiğine ilişkin bir veri bulunmamaktadır. Hangi polis amirlerinin emekliye sevk edileceğinin belirlenmesi konusunda idarenin yargı kararı ile zorlanması da hukuken olanaklı olmadığı bu itibarla, Yasanın amir hükmü gereği mevcut emniyet amiri sayısını sınırlı sayıdaki kadro sayısına çekmek amacı dahilinde davalı idareye tanınan takdir yetkisi kullanılarak tesis edildiği anlaşılan dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir." gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği, bu durumda, 3. sınıf emniyet müdürü rütbesine terfi tarihi 30/06/2011 olan davacının Samsun 2. İdare Mahkemesi'nin 15/12/2017 tarih ve E:2017/1730 K:2017/2161 sayılı red kararı uyarınca 17/04/2015 tarihinden geçerli olmak üzere emekliye sevk işleminin mer'i olduğu dikkate alındığında, dava konusu edilen Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun 22/11/2016 tarih ve 2016/2 sayılı, davacı hakkında "terfi etmez" kararı verilmesine ilişkin işlem ile davacının re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin Bakanlık Olur'unda sonucu itibariyle hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
 
Davacı tarafından; Samsun 1. İdare Mahkemesi'nin 09/06/2016 tarih ve E:2015/1784 K:2016/1866 sayılı kararında davalı idare tarafından 12/08/2015 tarihinde hakkında verilen terfi etmez kararının kariyer ve liyakat ilkelerine aykırı olduğunun tespit edildiği, buna rağmen aynı nitelikte işlem tesis edilmesinin hukuk devleti ilkesi ve hukuk güvenliği ilkesi ile bağdaşmadığı, mesleğinde başarılı olduğu, işlemlerde kamu yararının bulunmadığı ileri sürülerek mahkeme kararının istinaf yolu ile incelenerek kaldırılması ve dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Savunma verilmemiştir.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren Samsun Bölge İdare Mahkemesi 4. İdari Dava Dairesi'nce, Samsun Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi'nin 14/03/2019 tarih ve E:2018/707, K:2019/256 sayılı, istinaf başvurusunun terfi ettirmeme işlemi yönünden reddine, re'sen emekliye sevk işlemi yönünden ise kabulü ile kararın bu kısmı kaldırılarak re'sen emekliye sevk işleminin iptaline dair kararının, Danıştay Onikinci Dairesi'nin 23/06/2021 tarih ve E:2021/1256, K:2021/4187 sayılı kararı ile, dava dilekçesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 5/1 ve 15/1-d maddeleri gereği reddedilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmasından sonra, dosyanın gönderildiği Samsun Bölge İdare Mahkemesi 1. İdari Dava Dairesi'nce "Memur/Re'sen Emeklilik ve Emekliğe Sevk İşleri" ve "Memur/İlerleme Yükselme-Terfi ve İntibak İşleri"nden kaynaklanan davaların istinaf başvurularının çözümlenmesinin Dairemizin görevinde olması nedeniyle dava dosyasının Dairemize gönderilmesi üzerine esasa alınan davada, bozma kararına uyularak dava dosyası yeniden incelenmek suretiyle işin gereği görüşüldü:
 
KARAR: Dava; Samsun il Emniyet Müdürlüğü emrinde 3. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacının terfi ettirilmesine ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun 22/11/2016 tarih ve 2016/2 sayılı işlemi ile re'sen emekliye sevk edilmesine ilişkin Bakanlık Olur'unun iptali istemiyle açılmıştır.
 
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 5. maddesinin birinci fıkrasında, "Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir." hükmüne yer verildikten sonra, 14. maddesinin üçüncü fıkrasının (g) bendinde, dilekçelerin 5. maddeye uygun olup olmadıkları yönüyle de inceleneceği ve altıncı fıkrasında, söz konusu hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı kurala bağlanmış; 15. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde de; 14. maddenin 3/g bendinde yazılı halde otuz gün içinde 5. maddeye uygun şekilde yeniden düzenlenmek üzere dilekçenin reddedileceği düzenlenmiştir.
 
Aynı Kanun'un 46. maddesinde, "Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştay’da, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir. "... c) Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları. ..." olarak sayma suretiyle belirtilmiştir.
 
Aynı Kanun'un 45/6. maddesinde ise, "Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir." hükmü yer almaktadır.
 
İdari yargılama usulünde, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılması gerektiğine ilişkin asıl kuralın istisnası olan, 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesinin birinci fıkrasına göre, birden fazla idari işleme karşı tek bir dilekçe ile dava açılabilmesi için, anılan maddede yer verilen "maddi veya hukuki yönden bağlılık" ya da "sebep-sonuç ilişkisi" koşullarının yanında İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun öngördüğü diğer şartların birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
 
Ayrıca; aralarında maddede aranan biçimde bağlılık ya da ilişki bulunsa bile, birden fazla idari işlemin aynı dilekçeyle idari davaya konu edilebilmesi için; işlemlere karşı başvurulabilecek kanun yollarının aynı olması gerekmektedir. Zira; bir işleme karşı temyiz kanun yoluna başvurulabilirken diğer işlemin istinaf kanun yoluna başvurulmasının ardından kesinleşecek olmasının mevzuata aykırılık oluşturacağı ve bu hususun öncelikle dikkate alınması gerektiği açıktır. Bu bağlamda, biri 2577 sayılı Kanun'un 46. maddesi hükmü uyarınca Danıştay'ın temyiz incelemesine tabi olan, diğeri aynı madde hükmü gereğince Bölge İdare Mahkemesinin istinaf incelemesi sonrasında kesinleşecek olan iki ayrı işlemin aynı dilekçe ile idari davaya konu edilmeleri, anılan mevzuat hükümlerine aykırılık oluşturacaktır.
 
Dava dosyasının incelenmesinden; Samsun İl Emniyet Müdürlüğü'nde 3. sınıf emniyet müdürü olarak görev yapan davacı hakkında, bir üst rütbeye terfi ettirilip ettirilmeyeceği hususunda idarece yapılan değerlendirme neticesinde, Emniyet Genel Müdürlüğü Yüksek Değerlendirme Kurulu'nun 22/11/2016 tarih ve 2016/2 sayılı kararı ile davacının 2. sınıf emniyet müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmeyerek 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun 55/19. maddesi uyarınca re'sen emekliye sevk edilmesi üzerine, aynı kararla tesis edilen iki farklı işlemin (terfi ettirmeme işlemi, re'sen emekliye sevk etme işlemi) iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
 
Davacının 2. sınıf emniyet müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmemesine dair işlem ile re'sen emekliye sevk edilmesine dair işlem arasında 2577 sayılı Kanun'un 5. maddesinde aranan biçimde bağlılık ya da ilişki bulunduğu kabul edilse bile, re'sen emeklilik işleminden kaynaklanan uyuşmazlık temyiz incelemesine tabi iken, 2. sınıf emniyet müdürlüğü rütbesine terfi ettirilmeme işleminin temyiz kanun yolu incelemesine tabi olmayıp istinaf aşamasında kesinleşecek işlemlerden olacağı açıktır.
 
Bu durumda, uyuşmazlık konusu her iki işleme karşı tek dilekçe ile dava açılması hukuken mümkün olmadığından, söz konusu işlemler için ayrı ayrı dava açılmak üzere 2577 sayılı Kanun'un 15/1-d. maddesi uyarınca dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken, İdare Mahkemesince bu husus gözetilmeksizin işin esası incelenerek verilen, istinaf başvurusuna konu kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.
 
Sonuç: Açıklanan nedenlerle; davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Samsun 2. İdare Mahkemesi'nin 14/03/2018 tarih ve E:2016/2182, K:2018/354 sayılı kararının kaldırılmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Samsun 2. İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, mahkemesince yeniden verilecek kararda yargılama giderleri hüküm altına alınacağından bu haliyle yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına yer olmadığına, 2577 sayılı Kanunun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca, 18.02.2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy