Dairesi: 6. İdari Dava Dairesi
Esas No: 2020/806
Karar No: 2020/521
Karar Tarihi: 01.07.2020



İSTEMİN ÖZETİ: Davacının maliki olduğu .... plakalı aracının tescilli olduğu ilçe dışında servis taşımacılığı yaptığından bahisle 1 ay süre ile meslek ve ticaretten men edilmesi ve 2.190,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 24.05.2016 tarih ve 2016/3568 sayılı Encümen Kararının iptali istemiyle açılan davada; "...Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve salahiyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince yaptırım uygulanacağının açık olduğu, dava konusu işlem ile tesis edilen meslek ve ticaretten men cezasının da bu kapsamda kaldığı değerlendirildiğinden davanın meslek ve ticaretten men'ine ilişkin kısmında hukuka aykırılık görülmemiştir. Dava konusu encümen kararına dayanak alınan yönetmelik hükmünün ve anılan yönetmelik hükmünde değişiklik yapılmasına ilişkin meclis kararının Bursa 2. İdare Mahkemesince hukuka aykırı bulunarak iptal edilmiş olması, bu kararın istinaf incelemesinde İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 6.İdare Dava Dairesinin E:2016/213, K:2017/2 sayılı kararı ile kısmen iptal, kısmen ret edilmesi nedeniyle, anılan yönetmelik hükmüne istinaden tesis edilen dava konusu encümen kararının para cezasının 9 kat arttırılmasına ilişkin kısmının hukuka aykırı olduğu sonuç ve kanatine varılmıştır." gerekçesiyle aracın meslek ve ticaretten men'ine ilişkin kısmı ile idari para cezasının 219,00 TL'lik kısmına yönelik davanın reddine, idari para cezasının 1.971,00 TL'lik kısmının iptaline yönelik olarak verilen Bursa 3. İdare Mahkemesinin 06/06/2017 tarih ve E:2017/183, K:2017/1006sayılı kararının; davacı tarafından redde ilişkin kısım açısından; 1608 sayılı Kanunda "yasaklanan faaliyetten men" ibaresi bulunduğu halde aracın 1 ay süreyle hiçbir ticari faaliyete devam ettirilmemesi şeklinde uygulama yapıldığı, belediyenin Kanundan kaynaklanan yetkisini keyfi kullandığı; davalı idare tarafından, idari para cezasının 1.971,00 TL'lik ilişkin kısım açısından; Belediye Kanunu ve Kabahatler Kanunu uyarınca verilen para cezasında hukuka aykırılık olmadığı iddiasıyla istinaf yoluyla incelenerek kaldırılması istenilmektedir.
 
SAVUNMANIN ÖZETİ: Davacı tarafından savunma verilmemiş; davalı idare tarafından emsal kararların aynı yönde olduğu istinaf talebinin reddi gerektiği savunulmuştur.
 
TÜRK MİLLETİ ADINA
 
Karar veren İstanbul Bölge İdare Mahkemesi Altıncı İdare Dava Dairesince; Dairemizin 21/09/2017 tarih ve E:2017/601, K:2017/469 sayılı istinaf taleplerinin reddine dair kararı Danıştay Sekizinci Dairesinin 25/12/2019 tarih E:2018/441, K:2019/12714 sayılı kararı ile davacıya ait aracın bir ay süreyle meslekten men'ine ilişkin encümen kararına yönelik kısmı temyizen incelenerek bozulmuş olduğundan bozma kararına uyularak sadece bozulan kısım yönünden istinaf talebinin gereği görüşüldü:
 
Dava; davacının maliki olduğu .... plakalı aracının tescilli olduğu ilçe dışında servis taşımacılığı yaptığından bahisle 1 ay süre ile meslek ve ticaretten men edilmesi ve 2.190,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 24.05.2016 tarih ve 2016/3568 sayılı Encümen Kararının iptali istemiyle açılmıştır.
 
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesinin (b) bendinde; "Kanunların belediyeye verdiği yetkiler çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, belediye yasakları koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek", (f) bendinde; "Toplu taşıma yapmak; bu amaçla otobüs, deniz ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem dâhil her türlü toplu taşıma sistemlerini kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek", (p) bendinde; "Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen hertürlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesini gerektirdiği bütün işleri yürütmek" belediyelerin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.
 
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun "Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları" başlıklı 7. maddesinin (f) bendinde; "Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek" büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
 
Öte yandan, 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkındaki 16 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanunun Bazı Maddelerini Muadil Kanun'un 1/1. maddesinde ‘’Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerinin verdiği vazife ve salahiyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatler Kanununun 32 nci maddesi hükmüne göre idari para cezası ve yasaklanan faaliyetin men’ine karar verilir. Bu kararda ilgili kişiye bir süre de verilebilir.’’ hükmüne yer verilmiştir.
 
5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 4. maddesinde; "(1) Hangi fiillerin kabahat oluşturduğu, Kanunda açıkça tanımlanabileceği gibi; Kanunun kapsam ve koşulları bakımından belirlediği çerçeve hükmün içeriği, idarenin genel ve düzenleyici işlemleriyle de doldurulabilir.
 
(2) Kabahat karşılığı olan yaptırımların türü, süresi ve miktarı ancak kanunla belirlenebilir." hükmü yer almaktadır.
 
Bursa Büyükşehir Belediyesi Taksi-Dolmuş-Minibüs ve Servis Araçları Yönetmeliği'nin Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin 17/03/2016 tarih ve 515 sayılı kararı ile değiştirilen "Denetim ve Cezalar" başlıklı 18.maddesinin 2. fıkrası ile "Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı davranışta bulunanlar, ticari plakalı araçlarıyla güzergahları dışında faaliyette bulunanlar ve izinsiz olarak taşımacılık yapanlar hakkında 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkındaki Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanun ve 5326 saylı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır. Belirtilen aykırı davranışlarda bulunan araçlar hakkında ilk seferinde 5326 sayılı Kanun ve 1608 sayılı Yasaya göre tespit edilen para cezasının 10 katı para cezası ile 1 ay süre ile meslek ve ticaretten men cezası verilir. Ayrıca aynı fiilin birden fazla tekrarı halinde, her defasında 20 kat olarak idari para cezası ve 2 ay meslek ve ticaretten men cezası uygulanır" şeklinde düzenleme getirilmiştir.
 
Dosyasının incelenmesinden, davacı şirkete ait .... sayılı plakanın Karacabey ilçesine tahsis edilen plakalar arasında yer aldığı görülmekte ise de, davalı belediye tarafından yürürlüğe konulmuş olan ve işlem tarihinde yürürlükte olan yönetmelik hükümleri kapsamında davalı belediye sınırları içerisinde servis taşımacılığı yapmak için gerekli izinlerin alınmadığının Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı zabıta ekiplerince 04/05/2016 tarihinde yapılan denetimde tespit edilmesi üzerine Bursa Büyükşehir Belediyesi Taksi-Dolmuş-Minibüs ve Servis Araçları Yönetmeliği'nin 18/2. maddesinde yer verilen emre aykırı biçimde taşıma yapılması sebebiyle 1608 sayılı Kanun'un 1. maddesi uyarınca 1 ay süreyle meslek ve ticaretten men ve 5326 sayılı Kanun'un 32. maddesi uyarınca 2-190,00 TL para cezası verilmesine ilişkin dava konusu encümen kararının alındığı anlaşılmaktadır.
 
Yukarıda aktarılan Yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, belediye sınırları içinde toplu taşıma ile ilgili olarak belediyelerin düzenleme yapma, ceza verme görev ve yetkisinin bulunduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
 
Uyuşmazlıkta, 1608 sayılı Kanun'un yukarıda aktarılan 1. maddesi uyarınca "yasaklanan faaliyetin men'ine" karar verileceği kuralına yer verilmiş olup bu kural uyarınca tescilli olduğu ilçe sınırları dışında servis taşımacılığı yaptığından bahisle davacı hakkında izinli hat dışında taşımacılık yapmasını engelleyecek şekilde işlem tesis edilerek davacının izinsiz olarak çalıştığı hattaki faaliyetinin yasaklanması gerekmekte iken davacının tescilli olduğu ilçe sınırları içerisinde de çalışmasına engel olacak şekilde tümüyle meslek ve ticaretten men kararı verildiği görüldüğünden, dava konusu encümen kararının meslek ve ticareti icradan 30 gün süreyle men etme şeklindeki kısmının bu yönüyle hukuka uygun olmadığı anlaşıldığından kararın bu kısmında hukuki isabet görülmemiştir.
 
Açıklanan nedenlerle; davacının istinaf talebinin kabulüne, Bursa 3. İdare Mahkemesinin 06/06/2017 tarih ve E:2017/183, K:2017/1006 sayılı kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, dava nihai olarak kısmen iptal kısmen ret ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan 645,10-TL yargılama giderinin yarısı olan 322,55-TL'nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, diğer yarısının davacı üzerinde bırakılmasına, davalı idarenin yaptığı aşağıda dökümü yapılan masrafların yarısı olan 241,00-TL'nin davacı tarafından davalı idareye verilmesine, diğer yarısının davalı üzerinde bırakılmasına, ilk derece mahkemesince vekalet ücretine hükmedildiğinden bu aşamada yeniden vekalet ücreti hükmedilmesine gerek olmadığına, posta gideri avansından artan kısmın mahkemesince taraflara iadesine, kararın tebliğini izleyen 30 gün içerisinde Dairemiz aracılığıyla Danıştay nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere 01/07/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy