Yeniden Yapılandırma Kurumu Olarak; KONKORDATO

Bu yazımızda; yapılan yeni düzenlemeyle birlikte adını şu sıralarda çokça duyduğumuz telaffuzunda ise güçlük çektiğimiz Konkordato Düzenlemesine değineceğiz.

Peki nedir bu Konkordato;

Konkordato İcra ve İflas Kanununda düzenlenmiş ve basit anlatımıyla: Borçlarını ödeyemeyecek duruma gelen veya vadesi geldiğinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlunun alacaklılarından indirim ve yeni bir vade talep ederek borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel daha kötü durumlardan kurtulmak amacıyla başvurduğu bir yoldur. Piyasa koşulları, ekonomik kriz, kötüniyetli olmayan borçluları, borçlarını ödeyemeyecek duruma düşürebilir. Mali durumu bozulmuş ve bu nedenle borçlarını vadesinde ödeyemeyecek durumda olan borçlu, alacaklılarının çoğunluğu ile bir anlaşma yaparak, kendisine alacaklılarının tanıdığı süre içinde borçlarını ödeme olanağı tanımış olur. Bu durumda bulunan bir borçlu alacaklılarının kanunda öngörülen orandaki çoğunluğu ile anlaşırken çok kez onlardan yeni bir süre (mehil) alma yanında, ayrıca alacaklarının bir kısmından da vazgeçmelerini ister.

Konkordato sürecinde borçlu Geçici Mühletle birlikte İcra ve İflas Kanununa göre kendisine karşı başlatılacak takiplerden ve haciz işlemlerinden kurtulmuş olacaktır. Bu sayede borçlunun mevcut malvarlığının korunması ve ekonomik faaliyetlerine devam etmesi mümkün hale gelecektir. Konkordato sürecinde aslında hem borçlunun hem de alacaklıların menfaati düşünülmektedir. Şöyle ki Konkordato uygulaması sonucunda borçlu mali durumun bozulması nedeniyle ödeyemediği borçlarını belirli bir ödeme periyoduna yayarken alacaklılar da bu düzelme neticesinde tahsil edememe tehlikesi yaşadıklarını alacaklarını borçlunun durumunun düzelmesiyle tahsil edebilir duruma geleceklerdir. Aslında bu kurumun asıl amacı piyasa güvenliği ve ticari hayatın devamlılığını sağlamaktır.

Konkordatoya kimler nasıl başvurabilir;

Öncelikle Konkordatoya başvurmak için Tüzel kişi olma gibi bir zorunluluk yoktur. Şahıslar da kendi borçlarından dolayı Konkordatoya başvurabilir. Hatta alacaklılar bile Borçlu için Konkordato talep edebilir. Her ne kadar alacaklının borçlu hakkında konkordato talep etmesi imkansız gibi gözükse de belirli şartların varlığı halinde mümkündür.Hemen örneklemek gerekirse; alacaklının alacağı uzun vadeli olsun, bu vade dolana kadar borçlunun malvarlığı diğer alacaklılar tarafından tüketilme ihtimali varsa bu durumda Alacaklı da Borçlu hakkında Konkordato talep edebilecektir.

Konkordatoya başvurulurken bulunması gereken belgeler ve başvuru mercii kanunda belirtilmiş olup, Borçlunun borçlarını hangi oranda ve vadede ödeyeceğini, Alacaklıların alacaklarından hangi oranda vazgeçmiş sayılacakları gibi unsurları gösteren bir Ön proje, Borçlunun malvarlığını gösterir belgeler, Bağımsız denetçiden alınacak finansal analiz raporları gibi kanunda belirtilen diğer belgelerle birlikte; borçlu iflasa tabi ise borçlunun işlem merkezinin bulunduğu, iflasa tabi değilse yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi’ne başvurularak talep edilebilir.

Yeni Düzenlemeyle Gelen Geçici Mühlet, Kesin Mühlet ve Sonuçları;

Mahkeme gerekli belgelerin tamamlanmasının ardından derhal geçici mühlet kararı verir ve mühlet kararıyla birlikte Konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olup olmadığının yakından incelenmesi amacıyla geçici bir Konkordato Komiseri görevlendirir. Geçici Mühlet süresi 3 aydır. Ancak Mahkeme bunu talep üzere 2 ay daha uzatabilir. Bu süreç sonunda Komiserin düzenleyeceği rapor ilgili kişilerin itirazları da dikkate alınarak yapılacak duruşma ile birlikte Konkordatonun başarıya ulaşmasının mümkün olduğunun anlaşılması halinde borçluya 1 yıllık kesin mühlet verilir. Bu süre de belirli şartlarda 6 ay daha uzatılabilir.

Kesin Mühletin Alacaklılar Bakımından Sonuçları;

Verilen Mühlet içerisinde borçlu aleyhine (işçi-işveren ilişkisinden kaynaklanan alacaklar, nafaka alacakları gibi imtiyazlı alacaklar hariç) devlet alacakları da dâhil hiçbir şekilde icra takibi başlatılamaz ve daha öncesinde başlamış olanlar da durur. İhtiyati haciz ve İhtiyati Tedbir kararları uygulanamaz, zamanaşımı ve hak düşürücü süreler de işlemez. Ayrıca rehinli alacak hariç her türlü alacağa faiz işlemesi durur. Rehinli alacaklarla ilgili Rehinin Paraya çevrilmesi yoluyla takip yapılabilir ancak bu takip nedeniyle muhafaza yapılamaz ve Rehinli malın satışı istenemez.

Kesin Mühletin Borçlu Bakımından Sonuçları;

Borçlu komiserin nezareti altında işlemlerine devam edebilir. Ancak mahkeme bazı işlemlerin yalnız Komiserin izni ile yapılmasına veya borçlunun yerine Komiserin işletmenin faaliyetine devam etmesine karar verebilir.

Borçlu mahkemenin izni dışında Mühlet kararından itibaren rehin tesis edemez, kefil olamaz, taşınmaz ve işletmenin devamlı tesisatını kısmen dahi olsa devredemez, karşılıksız tasarruflarda (bağış gibi) bulunamaz. Bunlara uymadığı takdirde yapılan işlemler geçersizdir. Hemen belirtmek gerekir ki Konkordatonun Borçluya karşı açılmış hukuk davalarına ve ceza davalarına karşı bir etkisi yoktur. Açılan bu davalar devam eder.

En çok merak edilen; Konkordato’nun Çeklere Etkisi

Hemen belirtelim ki Konkordato ilan edildikten sonra henüz vadesi gelmemiş olan çekler vadesi geldiğinde bankaya ibraz edilebilir ve karşılıksızdır işlemi yapılabilir. Her ne kadar Konkordato ilan ederek çeklerin ibrazı ve karşılıksızdır işlemi yapılmasına engel olunamasa da bu çeklere dayanarak icra takibi yapılamayacak ve yapılmış takipler de duracaktır. Peki hemen soralım Konkordato halinde bulunan borçluya karşı Karşılıksız Çekten dolayı şikayette bulunulabilir mi? Yukarı da belirttiğimiz gibi Konkordatonun hukuk ve ceza davalarına bir etkisi bulunmamaktadır. Ancak konkordato ilan eden ve ilan ettiği projede -önceden- ilgili tarihte çekin karşılığını bulunduramayacağını beyan eden kişi bakımından; 5941 sayılı Çek Kanunu m.5 de düzenlenen karşılıksız çek suçunun maddi ve manevi unsurlarının oluştuğu söylenebilirse de, mahkemenin konkordato hakkında vereceği kararla birlikte artık bu fiilin hukuka aykırılığından bahsedilemeyeceğinden, suçun hukuka aykırılık unsuru gerçekleşmeyecek ve suç oluşmayacaktır. Bu nedenle konkordato ilanını, bir hukuka uygunluk nedeni olarak nitelendirmek isabetli olacaktır

Peki Son Olarak Bu Konkordatonun Maliyeti Nedir?

Konkordato sürecinin maliyeti şirketin büyüklüğüne küçüklüğüne, iflasa tabi olup olmamasına göre değişim göstermektedir. Ancak Konkordatoya başvurma gereği duyacak iflasa tabi ortalama bir şirketin; Bağımsız denetçiler, Konkordatoya başlamadan önce hazırlanacak proje, Avukatlık ücretleri, tebligat ücretleri, harç giderleri, Konkordato Komiseri ücreti düşünüldüğünde 50.000 TL - 150.000 TL aralığında bir masrafı gözden çıkarması gerekmektedir. Buradan da anlaşılacağı gibi Konkordato aslında çok küçük ölçekli şirketlere veya şahıslara değil en azından orta ölçekli şirketlere yönelik bir yapılandırma kurumudur.

Av. İLYAS KARAHAN