Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2015-3-67 (Ortak Girişim)
Karar Sayısı : 15-42/697-251
Karar Tarihi : 02.12.2015
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Ömer TORLAK
Üyeler : Arslan NARİN, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN,
Doç. Dr. Tahir SARAÇ, Kenan TÜRK
B. RAPORTÖRLER : Erdem AKTEKİN, Name AKÇA
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN :- GOOGLE Life Sciences LLC ve Aventis Inc.
Temsilcileri: Av. Gönenç GÜRKAYNAK, Av. K. Korhan YILDIRIM,
Av. Betül BAŞ ÇÖMLEKÇİ
Çitlenbik Sokak, No: 12, Yıldız Mahallesi, Beşiktaş/İstanbul
(1) D. DOSYA KONUSU: Aventis Inc. ve GOOGLE Life Sciences LLC tarafından ortak
girişim kurulması işlemine izin verilmesi talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 05.11.2015 tarih ve 5171
sayı ile giren bildirim üzerine düzenlenen 19.11.2015 tarih ve 2015-3-67/Öİ sayılı
Devralma Ön İnceleme Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda özetle; dosya konusu işleme izin verilmesi
gerektiği kanaat ve sonucuna ulaşıldığı ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. Taraflar
(4) GOOGLE Life Sciences LLC (GLS); GOOGLE Inc.’in (GOOGLE) yaşam bilimlerine ilişkin
projelerine yatırım sağlamak amacıyla kurulmuştur. Diyabet, parkinson hastaları gibi
çeşitli hastalar için yüksek teknoloji içeren tedavi ve tanı ürünlerine yönelik işbirliği ve
yatırım faaliyetleri yürütmektedir. Teşebbüsün hali hazırda Türkiye’de faaliyeti
bulunmamaktadır. ABD menşeili teknoloji devi GOOGLE; ücretsiz bir internet arama
motoru işletmekte ve kendisinin ve ortaklarının internet sitelerinde internet üzerinden
reklam alanı sunmakta olup, gelirinin neredeyse tamamını internet üzerinden verilen
reklamlardan elde etmektedir. GOOGLE ayrıca açık kaynak bir mobil yazılım platformu
olan Android'i kullanıcılara sunmaktadır. GOOGLE Türkiye'de, Türkiye'den GOOGLE
vasıtasıyla reklam veren kişilere internet üzerinden reklam için pazarlama hizmetleri
sağlamaktadır.
(5) SANOFİ S.A’nın (SANOFİ) yüzde yüz iştiraki olan Aventis Inc. (AVENTİS); bildirime konu
işlem için kurulmuş özel maksatlı bir şirkettir. SANOFİ ise beşeri ilaç üretimi ve satışı
alanında faaliyet göstermektedir.
15-42/697-251
2 / 6
G.2. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
(6) GLS ile AVENTİS arasında imzalanan İşbirliği Anlaşması (Anlaşma) uyarınca, taraflar
ABD’de yerleşik bir ortak girişim şirketi kurmak konusunda anlaşmışlardır. İşlem
neticesinde; her iki tarafın da ortak girişimde %50 oranında hisseye sahip olacağı ve
şirketin tarafların ortak kontrolünde olacağı dosya içeriğinden anlaşılmıştır.
(7) Şirket, diyabet hastalarına mevcut durumda ayrı ayrı sunulan; diyabetle mücadele
yöntemleri, glikoz izleme sistemleri, insülin kullanma sistemleri, hasta destek sistemleri
gibi hasta bakımına yönelik hizmetleri, geliştireceği bir e-sağlık platformunda birleştirerek
tek bir bütün hizmet olarak sunmayı hedeflemektedir. Veri analizleri ve iletişim
teknolojilerinden yoğun olarak faydalanan ve dijital sağlık teknolojileri başlığı altında
konumlandırılan bu ve benzeri hizmetler; hastalara, kronik hastalıkları kendi kendilerine
idare edebilmeleri için daha fazla araç sağlayabilmekte ve sağlık hizmeti yetkililerine
hastaları periyodikten ziyade tam zamanlı olarak uzaktan destekleme, izleme ve tedavi
etme imkanı vermektedir. Bu bağlamda, diyabet hastalığı özelinde ortak girişimin temel
hedefi, çeşitli araçlarla hastalara, kaliteli ve gelişmiş bir hayat ve beslenme tarzı ile ilaç
kullanma rehberinin de içinde olduğu bir sistemi kişiye özel bir biçimde sunmaktır. (…..)
başında faaliyete geçmesi beklenen ortak girişimin, anılan hizmeti öncellikli olarak (…..)
pazarlarında sunması hedeflenmektedir.
G.2.1. İşlemin Niteliği
(8) 2010/4 sayılı Rekabet Kurulu’ndan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar
Hakkında Tebliğ’in (2010/4 sayılı Tebliğ) 5. maddesinin 3. fıkrası çerçevesinde, bir ortak
girişimin 2010/4 sayılı Tebliğ kapsamında bir devralma olarak değerlendirilebilmesi için
“ortak kontrol” ve “tam işlevsellik (bağımsız iktisadi varlık)” koşullarını taşıması
gerekmektedir.
G.2.1.1. Ortak Kontrol
(9) Birleşme ve Devralma Sayılan Haller ve Kontrol Kavramı Hakkında Kılavuz’un (Kılavuz)
58. paragrafında ortak kontrol kavramı; “İki ya da daha fazla teşebbüs ya da kişi başka
bir teşebbüs üzerinde belirleyici etki uygulama imkânına sahipse ortak kontrolden söz
edilecektir. Bu anlamda belirleyici etki bir teşebbüsün stratejik ticari davranışlarını
belirleyen eylemleri engelleme yetkisi anlamına gelir. Belirli bir hissedara bir teşebbüste
stratejik kararları belirleme yetkisi veren tek kontrolün aksine, ortak kontrolün özelliği iki
ya da daha fazla ana şirketin önerilen stratejik kararları reddetme yetkisinden
kaynaklanan kilitleme olasılığıdır. Ortak kontrole sahip hissedarlar ortak girişimin ticari
politikasına karar verirken ortak bir anlayışa sahip olmak ve işbirliği yapmak zorundadır.
Hissedarlar (ana şirketler) kontrol edilen teşebbüsle (ortak girişim) ilgili önemli kararlarda
mutabakata varmak zorundaysa ortak kontrol söz konusudur.” şeklinde ifade edilmiştir.
(10) Kılavuz’un ilgili bölümünde yukarıda bahsi geçen “stratejik kararlar”ın neleri kapsadığına
yönelik bir tanımlama yapılmamış olmakla birlikte, Kılavuz’un takip eden “Veto Hakları”
kısmında, biri veya daha fazlasının üzerinde taraflardan birinin veto hakkının bulunması
halinde, şirketin ortak kontrol altında olduğunun kabul edileceği stratejik kararlara ilişkin
örnekler verilmiştir (para. 55-59). Buna göre; yönetim kurulu üyeleri gibi üst yönetimin
yapısının, işletme planının, bütçenin, yatırımların belirlenmesine ilişkin kararlar stratejik
kararlar arasında sayılmıştır.
15-42/697-251
3 / 6
(11) Ortak kontrole ilişkin olarak Bildirim Formu’nda; tarafların imzaladıkları Anlaşma’ya ek
olarak gelecekte, ortak girişimin yönetimine ilişkin koşulları ayrıntılı olarak
düzenleyecekleri bir limited şirket işletme anlaşması, ortak girişimin işletilmesine ilişkin
koşulları belirleyen bir işbirliği anlaşması ve gelişim planı imzalayacakları, ancak bu
belgelerin henüz hazır olmadığı ifade edilmiştir. Bununla birlikte taraflar, imzalanacak
sözleşmelerin içereceği bazı temel hükümler üzerinde Anlaşma ile mutabakata
varmışlardır.
(12) Dosya içeriğinden, Kılavuz’da kurulacak bir ortak girişimde, tarafların ortak kontrolünden
bahsedilebilmesi için gerekli görülen; yönetim kurulunun yapısının belirlenmesi, işletme
planının belirlenmesi, belirli büyüklükte borçlanma veya yatırım kararları alınması gibi
stratejik kararların her iki işlem tarafının da mutabakatı ile alınacağı anlaşılmıştır. Bu
itibarla, kurulacak ortak girişimin işlem taraflarının ortak kontrolünde olacağı tespit
edilmiştir.
G.2.1.2. Tam İşlevsellik
(13) Bir ortak girişimin 2010/4 sayılı Tebliğ kapsamında yoğunlaşma olarak kabul edilmesi için
aranan kriterlerden diğeri de, kurulacak işletmenin bağımsız bir iktisadi varlık niteliği
taşımasıdır. Bu kriter ile aranan özellik ortak girişimin, kurucularından bağımsız olarak
ilgili pazarda faaliyetlerini kalıcı olarak sürdürebilen ayrı bir iktisadi işletme olarak teşekkül
etmesidir. Bununla birlikte, Kılavuz’da da belirtildiği üzere; “Bir ortak girişimin tam işlevsel
bir teşebbüs olabilmesi için operasyonel bakımdan iktisadi bağımsızlığa sahip olması
gerekmekte olup bu durum stratejik kararların alınmasında da ana teşebbüslerden
bağımsız hareket edebileceği anlamına gelmez. Aksi bir değerlendirmede, ortak kontrol
edilen bir teşebbüs hiçbir zaman tam işlevsel
