Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2014-3-47 (Muafiyet/Menfi Tespit)
Karar Sayısı : 14-29/592-258
Karar Tarihi : 20.08.2014
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR,
Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ
B. RAPORTÖRLER: Nesrin ATA, Ferhat BOZKAYA, Name AKÇA
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN :- Eczacıbaşı Baxter Hastane Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Temsilcisi: Av. Dr. İ. Yılmaz ASLAN
Gazi Umur Paşa Sokak Bimar Plaza No: 38/8
Balmumcu-Beşiktaş / İstanbul
(1) D. DOSYA KONUSU: Eczacıbaşı Baxter Hastane Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile
ecza depoları arasında akdedilen tip sözleşme niteliğindeki 6 adet Depo
Sözleşmesi’ne muafiyet tanınması talebi.
(2) E. DOSYA EVRELERİ: Rekabet Kurumu (Kurum) kayıtlarına 15.07.2014 tarih ve 4043
sayı ile giren bildirim üzerine düzenlenen 15.08.2014 tarih ve 2014-3-47/MM sayılı Menfi
Tespit/Muafiyet Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(3) F. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; Eczacıbaşı Baxter Hastane Ürünleri
Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Aspendos Ecza Deposu Med. Ürün. Tur. ve Tic. A.Ş. , Avrasya
İlaç Ecza Deposu Med. Ürün. Tic. A.Ş. , Birlik Ecza Deposu Ltd. Şti., Doruk Ecza Deposu
Tic. Ltd. Şti., Erdem Ecza Deposu Ticaret A.Ş. , Gökay Ecza Deposu San. ve Tic. A.Ş. ,
Göksu Ecza Deposu Sağlık Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. , Gül Ecza Deposu San. ve Tic.
A.Ş. , Kordon Ecza Deposu Tic. A.Ş. , Pharmatürk Ecza Deposu Tic. A.Ş. , Uzmanlar
İlaç Ecza Deposu Medikal Ürünler Tic. A.Ş. ve Yeni Dicle Ecza Deposu Medikal Tic. Ltd.
Şti. arasında imzalanan 6 adet “Depo Sözleşmesi”nin içerdiği rekabete aykırı hükümler
nedeniyle menfi tespit alamayacağı; 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup
Muafiyeti Tebliği’nin (2002/2 sayılı Tebliğ) 2. maddesinde belirlenen pazar payı eşiğinin
aşılması nedeniyle grup muafiyetinden yararlanamayacağı; ancak 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 5. maddesinin birinci fıkrasında
sayılan şartların tamamını karşılaması nedeniyle anılan Sözleşmeye bireysel muafiyet
tanınabileceği sonuç ve kanaatine ulaşıldığı ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. Taraflar
G.1.1. Eczacıbaşı Baxter Hastane Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (EBAX)
(4) EBAX, Eczacıbaşı ile Baxter World Trade Co’nun ortak kontrolüne sahip olduğu bir ortak
girişim şirketidir. EBAX; hastane ürünleri (paranteral solüsyonlar, infüzyon sistemleri,
parenteral beslenme ürünleri, anestezi ürünleri, yoğun bakım ürünleri, onkoloji ürünleri),
renal ürünler (periton diyalizi ve hemodiyaliz ürünleri) ile biyolojik ürünler üretimi ve ithalatı
konusunda faaliyet göstermektedir. EBAX’ın ortak kontrolünü elinde bulunduran
Eczacıbaşı; yapı ürünleri, ilaç ve sağlık ürünleri, kozmetik ürünleri, tüketim ürünleri,
14-29/592-258
2 / 7
finans, bilgi teknolojileri, kaynak teknolojileri, madencilik, gayrimenkul geliştirme ve
inşaat, Baxter grubu ise; başta hemofili, böbrek yetmezliği, bağışıklık sistemi bozuklukları,
kanser gibi rahatsızlıkların tedavilerinde kullanılan cihaz, ekipman, solüsyon ve diğer
çözümlerin üretimi olmak üzere sağlık teknolojileri alanlarında faaliyet göstermektedir.
G.1.2. Sözleşmeye Taraf Olan Ecza Depoları
(5) Sözleşmeye taraf on iki adet ecza deposu Aspendos Ecza Deposu Med. Ürün. Tur. Ve
Tic. A.Ş. (Aspendos Ecza), Avrasya İlaç Ecza Deposu Med. Ürün. Tic. A.Ş. (Avrasya
Ecza), Birlik Ecza Deposu Ltd. Şti. (Birlik Ecza), Doruk Ecza Deposu Tic. Ltd. Şti. (Doruk
Ecza), Erdem Ecza Deposu Ticaret A.Ş. (Erdem Ecza), Gökay Ecza Deposu San. Ve
Tic. A.Ş. (Gökay Ecza), Göksu Ecza Deposu Sağlık Ürünleri San. Ve Tic. A.Ş. (Göksu
Ecza), Gül Ecza Deposu San. Ve Tic. A.Ş. (Gül Ecza), Kordon Ecza Deposu Tic. A.Ş.
(Kordon Ecza), Pharmatürk Ecza Deposu Tic. A.Ş. (Pharmatürk Ecza), Uzmanlar İlaç
Ecza Deposu Medikal Ürünler Tic. A.Ş. (Uzmanlar Ecza) ve Yeni Dicle Ecza Deposu
Medikal Tic. Ltd. Şti. (Yeni Dicle Ecza) olup, bunlar genel itibariyle; toptan ilaç satışı ve
dağıtımı, tıbbi malzeme alım-satımı ile ihale depoculuğu faaliyetlerinde bulunmaktadır.
G.2. İlgili Pazar
G.2.1. İlgili Ürün Pazarı
(6) 2002/2 sayılı Tebliğ’in 2. maddesinde tanımlanan dikey anlaşmaların Tebliğ kapsamında
olduğu ve Tebliğ’le sağlanan muafiyetin ilgili pazardaki payın %40’ı aşmaması
durumunda uygulanacağı ifade edilmektedir. Yine aynı maddenin devamında, tek alıcıya
sağlama yükümlülüğü içeren dikey anlaşmalarda anlaşmanın Tebliğ ile tanınan
muafiyetten yararlanabilmesi için, alıcının anlaşma konusu malları ve hizmetleri aldığı
ilgili pazardaki payının da %40’ı aşmaması gerektiği belirtilmektedir.
(7) Türüne göre konu edilen ürünler değişmekle birlikte muafiyet başvurusuna konu
Sözleşmeler, temel olarak hastane ürünleri, renal ürünler ve biyolojik ürünler üretimi ve
ithalatı alanında faaliyet gösteren EBAX ile toptan satış faaliyetiyle iştigal eden ecza
depoları arasında akdedilmektedir.
(8) İlgili sektöre ilişkin Rekabet Kurulu (Kurul) tarafından yapılan incelemelerde ürün
pazarlarının belirlenmesinde kullanılan sınıflandırmaların temel olarak; ilaçların tedavi
edici özellikleri, içerdiği etkin maddeler ve pazarda sunumuna ilişkin formları, miktarları,
orijinal olup olmaması ve reçeteli ya da reçetesiz satılabilmesine göre oluşturulduğu
görülmektedir.
(9) Beşeri ilaçlara ilişkin sınıflandırma Kurul’un muhtelif kararlarında belirtildiği üzere Dünya
Sağlık Örgütü’nün tanımladığı Anatomik Tedavi Sınıflandırmasına (ATC) göre çeşitli
gruplara ayrılmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımladığı ATC’nin üçüncü
kademesinde (ATC-3), ilaçlar kullanım amaçlarına göre ayrılmakta, aynı tedavi edici
özelliklere sahip olan ilaçlar aynı gruba dâhil edilmektedir. Daha dar veya daha geniş
pazar tanımları mümkün olmakla birlikte, ATC-3 sınıflandırması ilgili ürün pazarı
tanımlamalarında temel kabul edilmektedir1.
(10) Geçmiş tarihli Kurul kararlarında2, sağlayıcı ilaç firmalarıyla ecza depoları arasında
akdedilen ve mevcut dosya ile benzer nitelikte ilişkileri düzenleyen, ihale kanalında birçok
ürün kategorisinde toplu ihtiyaca cevap veren satışların gerçekleştirilmesi, bildirime konu
1 20.10.2005 tarih ve 05-70/970-267 sayılı Kurul kararı.
2 31.05.2012 tarih ve 12-29/851-251sayılı “Gilead/Beşer Ecza Deposu” kararı, 06.04.2012 tarih 12-17/495-
138 sayılı “Merck Sharp Dorme/Beşer Ecza Deposu” kararı.
14-29/592-258
3 / 7
sözleşmelerin ilaç firmasının ürün portföyünü bir bütün olarak kapsaması ve bildirimin bir
bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği dikkate alınarak belirli bir pazar tanımı
yapılmamıştır.
(11) Yukarıda yapılan açıklamalar ve geçmiş Kurul kararları ışığında mevcut dosya
çerçevesinde, her bir ürün özelinde kesin pazar tanımı yapılmasına ihtiyaç duyulmamıştır.
G.2.2. İlgili Coğrafi Pazar
(12) İlgili coğrafi pazar "Türkiye" olarak belirlenmiştir.
G.3. Yapılan Tespitler ve Hukuki Değerlendirme
G.3.1. Bildirime Konu Sözleşmeler
(13) EBAX ile söz konusu on iki ecza deposu arasında akdedilen tip sözleşme niteliğindeki 6
(altı) tür depo sözleşmesi (Sözleşme/Sözleşmeler) imzalanmış olup bu Sözleşme
türlerinin, sözleşmenin konusu ve içerdiği dikey sınırlamalar dikkate alınarak
oluşturulduğu dosya içeriğinden anlaşılmıştır. İncelenen Sözleşmeler kapsamında EBAX;
sözleşme konusu ürünler için açılan ihalelere katılmak, ihale şartlarını yerine getirmek,
ihalenin kazanılması halinde ilgili ihale alıcısı ile sözleşme imzalamak, ihale konusu
ürünleri teslim etmek konusunda Sözleşme tarafı ecza depolarını münhasır depo olarak
tayin etmeyi taahhüt etmektedir. Aşağıdaki tabloda Sözleşmelerin kapsamı ve ilgili
ürünlerin rakibinin ya da endikasyon muadilinin bulunup bulunmadığına yer verilmiştir.
Tablo 1: Sözleşmeler’in kapsamı ve ilgili ürünlere rakip ürünlerin olup olmadığı
Sözleşme
No Kapsam Rakip Ürün Depo
1
Kamuya bağlı sağlık kurum ve kuruluşları
tarafından açılan Kamu İhale Sözleşmeleri
kapsamına giren, çerçeve sözleşme
ihaleleri, toplu alım ihaleleri ve doğrudan
teminlerde dâhil olmak üzere tüm ihaleler.
İlaç ve tıbbi
malzemelerden
oluşan ürünler için
rakip ürünler
mevcuttur.
Birlik, Doruk, Erdem,
Göksu, Gökay, Gül ve
Yeni Dicle Ecza
Depoları
2 1 ile aynı.
Ürünlerin jeneriği
ve endikasyon
muadili
bulunmaktadır.
Gül Ecza Deposu
3
Bölge sınırları içerisindeki özel hastaneler,
özel hastane grupları, vakıf yükseköğretim
kurumları/özel vakıf üniversiteleri, özel
diyaliz merkezleri, diğer özel sağlık
kuruluşları.
1 ile aynı. Doruk Ecza Deposu
4 3 ile aynı 2 ile aynı
Aspen
