REKABET KURUMU
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2010-1-196 (Muafiyet)
Karar Sayısı : 11-54/1393-501
Karar Tarihi : 27.10.2011
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, İsmail Hakkı KARAKELLE,
Doç. Dr. Cevdet İlhan GÜNAY, Dr. Murat ÇETİNKAYA,
Reşit GÜRPINAR, Prof. Dr. Metin TOPRAK 10
B. RAPORTÖR : Harun ULU
C. BİLDİRİMDE
BULUNAN : Petrol Ofisi A.Ş.
Temsilcisi: Dr. Aydın ÖZTUNALI
Turan Güneş Bul. 63/1 Yıldız/Ankara
D. DOSYA KONUSU: Petrol Ofisi A.Ş. (POAŞ) ile Alko Petrol Ürünleri San. Tic.
Ltd. Şti. (Alko Petrol) arasındaki dikey ilişkiye bireysel muafiyet tanınması talebi.
E. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 29.06.2010 tarihinde 5073 sayı ile giren
bildirim üzerine, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un ve 2002/2 sayılı
Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği’nin ilgili hükümleri uyarınca yapılan 20
inceleme sonucunda düzenlenen 17.10.2011 tarih ve 2010-1-196/MM-11-264.HU
sayılı Muafiyet Ön İnceleme Raporu 20.10.2011 tarih ve REK.0.15.00.00-130/291
sayılı Başkanlık Önergesi ile 11-54 sayılı Kurul toplantısında görüşülerek karara
bağlanmıştır.
F. RAPORTÖRÜN GÖRÜŞÜ: İlgili raporda;
- POAŞ ile bildirime konu bayi arasındaki dikey anlaşmaya, daha önce üzerinde
istasyonlu akaryakıt bayilik faaliyeti yapılmamış arsa üzerinde maliyeti POAŞ
tarafından karşılanmak suretiyle kurulan istasyona ilişkin olması nedeniyle, anlaşmanın
ilk olarak imzalandığı tarihten itibaren beşinci yılın sonunda, “bayinin POAŞ tarafından
üstlenilen ilişkiye özgü yatırımın varsa kalan süreye tekabül eden bedelini ödeyerek 30
anlaşmayı sona erdirebilmesi” konusunda tarafların anlaşmaları koşuluyla, imza
tarihinden itibaren on yıla kadar muafiyet tanınabileceği,
- Bahse konu anlaşmanın muafiyetten yararlanacağı sürenin hesaplanmasında,
başlangıç tarihi olarak EPDK lisans tarihinin esas alınması yönündeki talebin
reddedilmesinin yerinde olacağı
görüşü ifade edilmiştir.
G. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
G.1. İlgili Pazar
Taraflar arasındaki “Bayilik Sözleşmesi”nin kapsamı göz önüne alındığında, bildirime
konu işlem çerçevesinde ilgili ürün pazarı, “oto-LPG dışında kalan otomotiv yakıtları”, 40
“oto-LPG” ve “madeni yağ” pazarları olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte, emsal Kurul
kararları ve başvurunun içeriği ve etki alanı da dikkate alınarak, değerlendirmede
öncelikle oto-LPG dışında kalan otomotiv yakıtları pazarı göz önünde
bulundurulmuştur. Diğer taraftan, gerek beyaz akaryakıt ürünleri, gerekse oto-LPG ve
madeni yağ dağıtım faaliyetlerinin yurt çapında gerçekleştirilmesi ve ilgili hizmetler
bakımından rekabet şartlarının farklılaşmasına neden olacak bir unsur bulunmaması
nedeniyle ilgili coğrafi pazar “Türkiye” olarak kabul edilmiştir.
11-54/1393-501
2
G.2. Bildirim Konusu İşlem
Dosyadaki bilgilere göre, 19.09.2003 tarihinde POAŞ ile Kardeşler Petrol arasında
İstanbul ili, Kartal ilçesinde bulunan taşınmazda inşa edilecek akaryakıt istasyonu ile 50
ilgili bir bayilik sözleşmesi yapılmıştır. Taraflar arasında aynı tarihte düzenlenen ve
yapılacak yatırımlarla tarafların karşılıklı hak ve yükümlülüklerini düzenleyen protokolle
POAŞ istasyona ilişkin tüm yatırımları karşılamayı üstlenmişken Kardeşler Petrol
POAŞ’a 15 yıl süre ile ilgili taşınmazda intifa hakkı tanımıştır.
İlgili başvuruda, bayi ile POAŞ arasında 2003 yılında sözleşme ve protokoller
yapılmasına rağmen istasyonun faaliyete EPDK’dan lisans alındığı tarih olan
06.08.2008 tarihinde başladığı ifade edilerek, ilgili anlaşmaya EPDK lisans tarihinden
itibaren 5+5 yıllık muafiyet tanınması talep edilmektedir.
G.3. Değerlendirme
2002/2 sayılı Tebliğ’in sağladığı grup muafiyetinden yararlanabilmek için öncelikle 60
sağlayıcının veya tek alıcıya sağlama yükümlülüğü içeren anlaşmalarda alıcının pazar
payının %40 eşiğini aşmaması gerekmektedir. Rekabet Kurulunun ilgili ürün pazarında
aldığı benzer kararlarda ve EPDK tarafından yayınlanan 2010 yılı Petrol Piyasası
Sektör Raporu’nda da sabit olduğu üzere, oto-LPG dışında kalan otomotiv yakıtları
pazarında tek başına %40 pazar payı eşiğini aşan herhangi bir teşebbüs
bulunmamaktadır. Bu nedenle, ilgili sözleşmenin 2002/2 sayılı Tebliğ’in 4. maddesinde
yer alan “Anlaşmaları Grup Muafiyeti Kapsamı Dışına Çıkaran Sınırlamalar” ve 5.
madde ile getirilen “Rekabet Etmeme Yükümlülüğü” açısından değerlendirilmesi
gerekmektedir. Bu çerçevede bildirim konusu sözleşmeler Tebliğ’in 4. maddesinde yer
alan sınırlama
