Rekabet Kurumu Başkanlığından,
(Danıştay’ın Kararları Üzerine Verilen)
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2003-1-85 (Soruşturma)
Karar Sayısı : 10-57/1141-430
Karar Tarihi : 2.9.2010
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER 10
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Doç. Dr. Mustafa ATEŞ, Mehmet Akif ERSiN,
İsmail Hakkı KARAKELLE, Doç. Dr. Cevdet İlhan
GÜNAY, Murat ÇETiNKAYA, Reşit GÜRPINAR
B. RAPORTÖRLER : M. Ömür PAŞAOĞLU, Cengiz SOYSAL,
Harun ULU, Cumhur Atalay HATİPOĞLU
C. ŞİKAYET EDEN : Re’sen 20
D. İLGİLİ TARAFLAR :
- Glencore İstanbul Madencilik ve Ticaret
A.Ş.
Büyükdere Caddesi Kanyon İş Merkezi
No:185 Kat:9 Levent/İstanbul
Temsilcisi: Av. İlmutluhan SELÇUK
Ebulula Mardin Cad. Cağlayan Sit. B Blok
No:24 Daire:4 Akatlar 34335 30
Beşiktaş/İstanbul
- Minerkom Mineral ve Katı Yakıtlar A.Ş.
Esentepe Mahallesi Bahar Sokak No:32/4
Şişli/İstanbul
Temsilcisi: Av. İlmutluhan SELÇUK
Ebulula Mardin Cad. Cağlayan Sit. B Blok
No:24 Daire:4 Akatlar 34335
Beşiktaş/İstanbul
40
E. DOSYA KONUSU : İthal kömür pazarında rekabetin kısıtlanıp
kısıtlanmadığı ile ilgili olarak verilen Rekabet Kurulunun 25.7.2006 tarih
ve 06-55/712-202 sayılı kararının iptaline ilişkin Danıştay kararları üzerine
ilgili dosya konusunun davacılar yönüyle yeniden değerlendirilmesi.
F. İDDİALARIN ÖZETİ : İthal parça kömür pazarında yapılan tespitler
sonucu söz konusu pazarda Kanun’un 4. maddesinin ihlal edildiği iddiası.
10-57/1141-430
2
G. DOSYA EVRELERİ : Kurum kayıtlarına 23.6.2003 tarihinde giren 50
A.Hamit Çetin ve Nevzat Hancı imzalı şikayet dilekçesinde; Erzurum’da 2002
yılında 100 ABD Doları/ton fiyattan satılan Rus meşeli kömürünün 2003
yılında 140-150 ABD Doları/ton’dan satıldığı ileri sürülerek kömürün gerçek
fiyatı ile satılmasının temin edilmesi talep edilmiştir.
Kurum kayıtlarına 14.7.2003 tarihinde giren bir diğer yazı ile 15.7.2003
tarihinde giren şikayet dilekçesinde, Van’da 130-140 ABD Doları/ton fiyattan
satılan kömürün, kömür satıcılarının kooperatif bünyesinde anlaşmaları
sonucu 8.7.2003 tarihinden itibaren tek fiyattan, 200 ABD Doları/ton’dan
satışa sunulduğu iddia edilerek gereğinin yapılması talep edilmiştir. Diğer 60
yandan, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından gönderilen ve Kurum
kayıtlarına 23.7.2003 tarihinde intikal eden yazının ekinde, İzmir’deki ithal
kömür fiyatlarındaki artış ile ilgili şikayetlerini dile getiren Mesut Güngör isimli
tüketicinin başvurusuna yer verilmiştir.
Konuyla ilgili olarak hazırlanan 17.7.2003 tarih ve 2003-1-85/BN-03-HU sayılı
bilgi notu Rekabet Kurulu’nun 24.7.2003 tarihli toplantısında görüşülmüş ve
başta Erzurum, Van, İzmir illeri ithal kömür piyasasındaki satıcılar olmak
üzere, ithal kömür pazarında yer alan tüm teşebbüslere yönelik olarak
önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. 70
Yapılan Önaraştırma sonucu hazırlanan 4.9.2003 tarih ve 2003-1-85/ÖA-03-
HU sayılı Rapor, Rekabet Kurulu’nun 11.9.2003 tarihli toplantısında
görüşülmüş; İthal kömür piyasasının yakından izlenmesi ve aralarında
rekabeti kısıtlayıcı anlaşma bulunup bulunmadığının daha iyi anlaşılması
amacıyla aralarında Krutrade AG, Mir Trade AG ve Glencore AG’nin de
bulunduğu, Türkiye’ye kömür ihraç eden şirketler hakkında önaraştırma
açılmasına karar verilmiştir.
Yapılan önaraştırma sonucu hazırlanan 21.5.2004 tarih, 2003-1-85/ÖA-04-80
MÖP sayılı Önaraştırma Raporu, Rekabet Kurulu’nun 3.6.2004 tarihli
toplantısında görüşülerek; Krutrade AG (Krutrade), Mir Trade AG (Mir Trade)
ile Glencore International AG (Glencore International)’nin bağlı şirketleri
Glencore İstanbul Madencilik Ticaret A.Ş. (Glencore İstanbul) ve Minerkom
Mineral ve Katı Yakıtlar Tic. A.Ş. (Minerkom) hakkında, 4054 sayılı Kanun’u
ihlal edip etmediklerinin belirlenmesi amacı ile soruşturma açılmasına karar
verilmiştir.
Soruşturma açılan teşebbüslerden Glencore İstanbul ve Minerkom A.Ş.‘ye
21.6.2004 tarihli yazılar ile soruşturma açıldığına ilişkin bildirim yapılmış ve 90
konuyla ilgili yazılı savunmaların 30 gün içerisinde gönderilmesi gerektiği
belirtilmiştir. Glencore İstanbul ve Minerkom A.Ş.’nin ilk yazılı savunmaları
süresi içerisinde Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
Haklarında soruşturma açılan teşebbüslerden yurtdışında yerleşik olan
Krutrade AG ve Mir Trade AG‘ye soruşturma açıldığına ve ilk yazılı
savunmaların gönderilmesi gerektiğine ilişkin tebligatlar Dışişleri Bakanlığı
marifetiyle yapılmak üzere Bakanlığa 22.6.2004 tarih ve 2305 sayılı yazı
gönderilmiştir. Söz konusu yazıda özetle,
10-57/1141-430
3
T.C. Dışişleri Bakanlığı’na gönderilen 22.6.2004 ve 2305 sayılı bir yazı ile 100
merkezi Avusturya’da bulunan Krutrade ile merkezi İsviçre’de bulunan Mir
Trade’e haklarında soruşturma açıldığına ve ilk yazılı savunmaların
gönderilmesi gerektiğine ilişkin kararının tebliğ edilmesi için ilgili ülkelerin
yetkili makamları nezdinde gerekli işlemlerin yapılması talep edilmiştir.
Öte yandan, Krutade hakkında soruşturma açıldığına ilişkin olarak Krutrade
Türkiye İrtibat Bürosu’na 21.6.2004 tarihli bir tebligat gönderilmiştir.
Krutrade’in ilk yazılı savunması 20.7.2004 tarihinde, süresi içerisinde Kurum
kayıtlarına intikal etmiştir. Krutrade bu savunmasında, İstanbul’daki irtibat 110
bürosunun kapatıldığını, bundan sonraki yazışmaların Avusturya’daki adrese
yapılması gerektiğini beyan etmiştir. Mir Trade’den ise Kurumumuza herhangi
bir savunma gönderilmemiştir. Dışişleri Bakanlığı’nın 28.7.2004 tarih ve 280-
96 sayılı yazısında, Bern Büyükelçiliğimiz tarafından yapılan araştırma
sonucunda, Mir Trade’in kayıtlarda özel bir posta ve kurye firması olarak yer
aldığının; firma adına kayıtlı adreste Korowo Invest AG isimli bir Rus
firmasının da isminin kayıtlı olduğunun ve Mir Trade AG adına kayıtlı
telefonların “Korowo Invest AG” olarak açıldığının tespit edildiği ifade
edilmiştir.
120
T.C. Dışişleri Bakanlığı’na gönderilen 11.6.2004 ve 2149 sayılı diğer bir yazı
ile söz konusu soruşturma hakkında bilgi verilmiş ve özetle,
- Soruşturma kapsamındaki teşebbüslerden Krutrade’in merkezinin
Avusturya’da, Glencore International AG ve Mir Trade’in merkezlerinin ise
İsviçre’de bulunduğu, söz konusu ülkelerin sırasıyla AB ve EFTA üyesi
ülkeler oldukları,
- Türkiye ile Avrupa Toplulukları arasındaki 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi
Kararı’nın “Rekabet” başlıklı II. Bölümü Gümrük Birliği’nin rekabet kurallarını 130
düzenlediği; bu bölümde özetle Türkiye ve Avrupa Birliği arasındaki ticareti
etkileyen rekabeti sınırlandırıcı teşebbüs eylemlerinin yasaklanmasına
yönelik düzenlemelere yer verildiği; Kararın 37. maddesinde Gümrük
Birliği’nin rekabet kurallarının nasıl uygulanacağını belirlemek üzere Ortaklık
Konseyi tarafından uygulama kurallarının kabul edilmesinin öngörüldüğü;
ancak bugüne kadar AT-Türkiye Ortaklık Konseyi tarafından bu yönde bir
düzenleme yapılamadığı; diğer yandan, Gümrük Birliği Kararı’nın 43.
maddesi Kararın tarafı olan Türkiye ve Avrupa Topluluğu için uygulamada
işbirliği yapmayı öngören önemli bir düzenleme getirdiği; bu maddeye göre,
taraflardan herhangi biri diğerinin egemenlik sınırları dahilinde gerçekleşen 140
ve kendi pazarındaki rekabeti sınırlandıran eylemler olduğunu tespit etmesi
halinde, ilgili tarafa bu eylemlere yönelik olarak diğer taraftan gerekli
tedbirleri almasını ve uygun şekilde yardımcı olmasını talep etme hakkı
verildiği,
- Aynı şekilde, Türkiye ile EFTA arasında yapılan Serbest Ticaret
Anlaşması’nın 17. maddesinde rekabet kurallarının düzenlendiği; bu
maddede EFTA ülkeleri ve Türkiye arasındaki ticareti etkileyici nitelikte olan
rekabeti sınırlandırıcı eylemlerin yasaklanmasının öngörüldüğü; ilgili
10-57/1141-430
4
maddenin son fıkrasına göre, anlaşmanın tarafı olan herhangi bir devlet bu 150
maddede yasaklanan eylemlerin diğer tarafın egemenlik sınırları dahilinde
gerçekleştiğini tespit ederse, Anlaşmanın 23. maddesinde belirlenen koruma
tedbirlerine başvurma imkanına sahip olduğu; 23. maddenin ilk fıkrasında,
bu maddede belirlenen koruma tedbirlerinin uygulanmasından önce, ilgili
tarafların sorun çözümü için işbirliği yapmalarının öngörüldüğü,
- Öte yandan, Türkiye’de yapılan incelemelerde, soruşturma kapsamındaki
teşebbüslerin eylemlerinin AB ve EFTA üyesi ülkeleri de etkilediğine ilişkin
bazı belgeler elde edildiği,
160
- Bu çerçevede, AT Komisyonu’nun 4 No.lu Rekabet Genel Müdürlüğü,
Avusturya Rekabet Otoritesi ve İsviçre Rekabet Otoritesi’nden, söz konusu
teşebbüslerin genel merkezlerinde inceleme yapmalarına, bu incelemeler
sonucu elde edilen bilgi ve belgelerden Türkiye pazarlarını ilgilendirenlerin
Türk Rekabet Kurumu’na iletilmesine, adı geçen teşebbüslerin rekabeti
kısıtlayıcı eylemleri ile ilgili olarak uygun görülen diğer tedbirlerin alınmasına
yönelik bir işbirliği talebinde bulunulmasının yerinde olacağı
ifade edilmiştir.
170
T.C. Dışişleri Bakanlığı’nın Kurum kayıtlarına 30.7.2004 tarih ve 4231 sayı ile
giren yazısında özetle,
- Kurumumuzun talepleri doğrultusunda Dış Temsilciliklerimiz kanalıyla
gerekli girişimlerin başlatıldığı,
- Bu girişimlerin sonucunda, Avrupa Komisyonu yetkililerinin Komisyon’un
kendi yargısal yetki alanının dışında kalan herhangi bir üçüncü ülkeyle,
şirketler ve bunların faaliyetlerine ilişkin belge ve bilgileri paylaşmalarının
mümkün olmadığını; bu yaklaşımın mesleki gizliliğin korunması ilkesine 180
dayandığını; öte yandan esasen talebimizin haklı olduğunu, ancak firmaları
ve genellikle önemli meblağları ilgilendiren bur tür konuların çok büyük
hassasiyet ve tartışma yarattığını; firmaların hukuken donanımlı ve saldırgan
olduklarını, bu açıdan Komisyon olarak attıkları her adımı hukuken sağlam
temellere dayandırmaları gerektiğini, kendilerinin de zaman zaman benzer
durumlar yaşadıklarını ve üçüncü ülkelerden bilgi ve belge temin
edemediklerini ifade ettikleri,
- Avusturya Federal Rekabet Otoritesi’nin, konunun AB’ye üye ülkelerle değil,
Topluluk düzeyinde ele alınması gerektiği yönünde yanıt verdiğini, 190
- İsviçre Rekabet Otoritesi yetkililerinin, merkezi İsviçre’de bulunan firmlar
hakkında yerinde inceleme yapılabilmesi için, bunların İsviçre’deki anti tekel
yasalarını ihlal ettiğine dair emarelerin olması gerektiğini; bu nedenle
Türkiye’deki anti tekel yasalarını ihlal etse dahi, hukuken bu firmalar
hakkında süreç başlatmalarının mümkün olamayacağını; keza, İsviçre
firmalarına ait bilgi ve belgelerin iletilmesi için de, ilgili tarafların izninin
gerektiğini, bu gibi vak’alarda ifade ettikleri EFTA sürecinin pratikte hiçbir
10-57/1141-430
5
etkisinin olmadığını, OECD kanalının kullanılmasının daha fazla sonuç
verebildiğini ifade ettikleri, 200
- Anılan iki İsviçre firması hakkında Bern Büyükelçiliğince yapılan
araştırmadan, Mir Trade’in kayıtlarda özel bir posta ve kurye firması olarak
yer aldığı; firma adına kayıtlı adreste Korowo Invest AG isimli bir Rus
firmasının da isminin kayıtlı olduğu ve Mir Trade adına kayıtlı telefonların
“Korowo Invest AG” olarak açıldığının tespit edildiği, ayrıca Mir Trade
firmasının adresinin aynı zamanda Avusturyalı firma Krutrade’in de adresi
olarak kayıtlarda yer aldığı, ancak Krutrade’in geçen ay İsviçre’de tasfiyeye
gittiği,
210
belirtilmektedir.
Rekabet Kurulu’nun 25.11.2004 tarihli toplantısında kömür ihraç eden şirketler
hakkında yürütülen soruşturmanın süresinin 3.12.2004 tarihinden itibaren 6 ay
uzatılmasına karar verilmiştir.
Soruşturma Heyetince tamamlanan 3.6.2005 tarih ve 2003-1-85/SR-05-MÖP
sayılı soruşturma raporu 12.7.2005 tarih ve 2595 sayılı bir yazı ile Glencore
İstanbul ve Minerkom’a tebliğ edilmiştir. Soruşturma aşamasında Mir Trade’in
İstanbul’da bir temsilcilik açtığı tespit edilmiş, bu nedenle soruşturma 220
raporunun tebligatı 12.7.2005 tarihli bir yazı ile söz konusu temsilciliğe
yapılmıştır. Ancak Krutrade’in İstanbul’daki temsilciliğinin kapatılması
nedeniyle, 12.7.2005 tarih ve 2596 sayılı bir yazı ile T.C. Dışişleri
Bakanlığı’ndan söz konusu teşebbüse yapılması gereken tebligata ilişkin
işlemler için gerekli girişimde bulunulması talep edilmiştir.
Glencore İstanbul ile Minerkom’un ve Mir Trade’in savunma sürelerinin
uzatılmasına ilişkin talepleri Rekabet Kurulu’nun 8.7.2005 ve tarihli 9.8.2005
tarihli toplantılarında ele alınmış, söz konusu teşebbüslere birer ay ek süre
tanınmıştır. 230
Glencore İstanbul ile Minerkom’un savunması 8.8.2005 tarihinde, Mir Trade’in
savunması ise 8.9.2005 tarihinde Kurum kayıtlarına intikal etmiştir.
T.C. Dışişleri Bakanlığı’nın 4.8.2005 tarihli yazısında, Krutrade AG’ye
soruşturma raporunun tebliği ile ilgili Avusturya Federal Dışişleri Bakanlığı
nezdinde girişimlerde bulunulduğu ve tebligat evrakının söz konusu makama
iletildiği, ancak Avusturya makamının ilgili evrakın “Türkiye-Avusturya Adli
Yardımlaşma Anlaşması” çerçevesinde mütalaa edilebileceğinin göz önünde
tutulması gerektiğini, bu takdirde istinabe evrakının Avusturya ile Türkiye 240
arasında uygulanan “Ceza İşlerinde Karşılıklı Yardım Avrupa Sözleşmesi”
uyarınca, T.C. Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel
Müdürlüğü tarafından Avusturya Adalet Bakanlığı’na doğrudan gönderilmesi
gerekeceğini bildirdiği ifade edilmiştir.
T.C. Dışişleri Bakanlığı’nın 18.8.2005 tarihli diğer bir yazısında, Avusturya
makamlarının, idari işlerle ilgili evrakın tebligatı konusunda Türkiye ile
Avusturya arasında uygulanan ikili veya çok taraflı bir anlaşma bulunmadığını,
10-57/1141-430
6
karşılıklılık ilkesi gereğince idari işlerle ilgili evrakların yurt dışında tebligatı
konusundaki Avrupa Sözleşmesi’ne uyulması şartıyla tebligatın 250
yapılabileceğini bildirdiklerini; Avusturya Dışişleri Bakanlığı’nın, Avusturya
tarafınca aynı doğrultuda yapılacak olan idari işlerle ilgili evrakın Türk
makamlarına tebliğ edilmesi halinde Türk tarafının nasıl bir tutum izleyeceğini
sordukları ifade edilmiştir.
Kurumumuzdan T.C. Dışişleri Bakanlığı’na gönderilen 7.9.2005 ve 24.10.2005
tarihli yazılarda, merkezleri yurt dışında bulunan ve soruşturma kapsamındaki
teşebbüslere yapılacak tebligatların akıbeti konusunda tekiden bilgi talep
edilmiştir.
260
T.C. Dışişleri Bakanlığı’nın 1.11.2005 tarihli yazısında, Krutrade firmasına
yapılması istenen tebligatın içeriğinin idari işlerle ilgili olması nedeniyle
Avusturya makamlarının anılan firmaya tebligat yapmadığı ve belgeleri
büyükelçiliğimize iade ettiği; söz konusu firmaya yapılacak tebligatın hangi yol
izlenmek suretiyle gerçekleştirilebileceği konusunda Bakanlık Hukuk
Müşavirliği ve Adalet Bakanlığı’ndan görüş istendiği; bu görüş alındığında
Kurumumuzun bilgisine sunulacağı belirtilmiştir.
Kurumumuzdan T.C. Dışişleri Bakanlığı’na gönderilen 16.12.2005 tarihli
yazıda, 270
- Bugüne kadar uluslararası tebligatlar ile ilgili somut bir gelişme
kaydedilemediği,
- Öte yandan Kurumumuzca yürütülen diğer bir soruşturma kapsamındaki
teşebbüslerden birinin yine bir AB üyesi ülkesi Yunanistan’da yerleşik
olduğu, ticari ilişkilerimizin büyük bir bölümünün AB üyesi ülkeler ile
gerçekleştirildiği ve mevcut durumda olduğu gibi önümüzdeki dönemde de
uluslararası nitelikte kartel soruşturmaları ile karşılaşılabileceği,
280
- Bugüne kadar Türkiye ile AB arasında rekabet alanında, 1/95 sayılı Ortaklık
Konseyi Kararı’nın 37. maddesinde de öngörülen uygulama kuralları
oluşturulamadığı,
- Bu nedenlerle, Türkiye ile AB arasında rekabet alanında bir “uygulama
anlaşmasına” ihtiyaç duyulduğu
belirtilmiştir.
T.C. Dışişleri Bakanlığı’nın Kurum kayıtlarına 21.12.2005 tarihinde yazısında,
290
- Bakanlık Hukuk Müşavirliği’nin uluslararası tebligatlar ile ilgili görüşünün
tamamlandığı, buna göre “Türkiye Cumhuriyeti ve Avusturya Cumhuriyeti’nin
taraf bulundukları 1.3.1954 tarihli Hukuk Usulüne Dair Lahey Sözleşmesi’ne
İlişkin Olarak Yapılan 16.9.1988 tarihli Ek Anlaşma”nın Kurumumuzca
izlenmesi gereken yönteme esas olacağı, bu çerçevede Kurumumuzca
yapılması düşünülen tebligata ilişkin evrakın Lahey Sözleşmesinin
uygulanmasında aynı zamanda Merkezi Makam olarak tayin edilen T.C.
10-57/1141-430
7
Adalet Bakanlığı – Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü
kanalı ile yapılmasının uygun olacağı,
300
- Öte yandan, 1/95 sayılı AB-Türkiye Ortaklık Konseyi Kararı’ndaki sürecin,
ülkemizle AB açısından karşılıklı hak ve yükümlülükler doğurması nedeniyle
Türkiye’nin AB Daimi Temsilciliği tarafından yürütülebileceği
ifade edilmiştir.
T.C. Dışişleri Bakanlığı’nın son yazısı dikkate alınarak, Rekabet Kurulu’nun
6.10.2005 tarih ve 05-65/927-M sayılı kararı ile Anadolu Cam ve Yioula SA’nın
pazar paylaşımı konusunda uluslararası bir kartel anlaşması içinde olup
olmadıklarının tespiti amacıyla açılan soruşturma kapsamında, Yunanistan’da
mukim Yioula SA’ya tebligatın bu kez T.C. Adalet Bakanlığı kanalıyla 310
gerçekleştirilmesi amacıyla söz konusu Bakanlığa başvurulmuştur.
T.C. Adalet Bakanlığı’nın Kurum kayıtlarına 16.12.2005 ve 28.12.2005
tarihinde giren yazılarında özetle,
- İki taraflı ve çok taraflı sözleşmeler ile karşılıklı nezaket kuralları
çerçevesinde, hukuki konularda adli makamlarca ve noterliklerce yurt
dışında bulunanlara tebliği talep edilen evrakın Bakanlık aracılığıyla tebliğin
yapılacağı ülkedeki yetkili makamlara ulaştırılacağı, ancak adli makamlar
dışındaki merciiler tarafından gönderilecek tebliğ evrakının T.C. Dışişleri 320
Bakanlığı’na iletilmesi gerektiği,
- Her iki sözleşmenin uygulama alanının hukuki, ticari adli ve gayri adli
belgelerle sınırlı oluşu nedeniyle, idari, sosyal ve mali alanlarına ilişkin
belgelerin sözleşme kapsamına girmediği,
- Diğer taraftan devletlerin cebri icra yetkilerinin coğrafi sınırları ile kısıtlı
olduğu ve idari para cezalarının yurt dışında tenfizini öngören bir anlaşma
olmadığı için, Rekabet Kurumunca verilecek idari para cezalarının
Yunanistan’da tenfizinin mümkün olamayacağı, ancak söz konusu gerçek 330
veya tüzel kişinin Türkiye temsilcisinin cezalandırılabileceği veya tahsilatın
Türkiye’deki malları üzerinden yapılabileceği
ifade edilmiştir.
Soruşturma Heyetinin hazırladığı Ek Yazılı Görüş, Kanun'un 45/2. maddesi
uyarınca 6.4.2006 tarihinde tüm Kurul Üyelerine ve taraflardan Mir Trade’e
11.4.2006 tarihinde, Glencore İstanbul ve Minerkom’a ise 10.4.2006 tarihinde
tebliğ edilmiştir. Mir Trade’nin savunması 27.4.2006 tarihinde, Glencore
İstanbul ve Minerkom’un savunmaları ise 24.4.2006 tarihli dilekçeler ile talep
edilen 30 günlük uzatımın ardından 9.6.2006 tarihinde Kurum'a intikal etmiştir. 340
Kurul tarafından 11.7.2006 tarihinde sözlü savunma toplantısının yapılmasına
karar verilmiştir.
11.7.2006 tarihinde yapılan sözlü savunma toplantısının ardından Kurul,
24.7.2006 tarihinde yaptığı toplanmış ancak bu tarihte karar yeter sayısı
bulunamadığından, 25.7.2006 tarihinde düzenlenen ikinci bir toplantıda 06-
55/712-202 sayı ile nihai kararını vermiştir.
10-57/1141-430
8
Danıştay 13. Dairesi, Minerkom ve Glencore İstanbul tarafından açılan
davalar sonunda verdiği 15.3.2010 tarih, 2010/2224 K. ve 2010/2223 K. sayılı
kararlarla, “sözlü savunma toplantısında hazır bulunmuş olan üyelerin karar 350
toplantısına katılmaları zorunluluğunun Kanun’un 51. maddesinin ikinci fıkrası
uyarınca alınan Kurul kararları yönünden aranmayacağı, bu nedenle ikinci
toplantıya sözlü savunma toplantısında bulunmadığı için katılmayan bir Kurul
üyesinin katılımı sağlanmadan dava konusu kararın alınmasının hukuka
uygun olmadığı” gerekçesiyle Kurul kararının davacı taraflara ilişkin kısımları
iptal edilmiştir. Bu nedenle, 25.7.2006 tarih ve 06-55/712-202 sayılı Kurul
kararının hukuken ortadan kalkmış olması sebebiyle konu hakkında Kurul
tarafından yeni bir karar alınması gereği doğmuştur.
Bunun üzerine anılan dosya üzerinde yapılan değerlendirmeler doğrultusunda 360
düzenlenen 16.7.2010 tarihli Bilgi Notu, 22.7.2010 tarih ve REK.0.05.00.00-
110/271 sayılı Başkanlık önergesi ile Kurul gündemine gelmiş, Rekabet
Kurulu, önaraştırma ve soruşturmaya ait tüm savunmaları, ek savunmaları,
sözlü savunma tutanaklarını, sözlü savunma toplantısının ses kayıtlarının
yazılı açılımını, raporları, Danıştay kararlarını, tüm dosya münderecatında yer
alan bilgi ve belgeleri inceleyerek 2.9.2010 tarihinde 10-57/1141-430 sayılı
nihai kararını vermiştir.
H. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili Rapor ve Ek Görüş’te;
370
Krutrade, Mir Trade ve Glencore AG’nin bağlı şirketleri Minerkom ile Glencore
İstanbul’un ithal parça kömür pazarının sağlayıcı seviyesinde fiyat tespitine,
piyasanın ve arz miktarının kontrolüne, piyasadaki rakiplerin ve ithalatçıların
faaliyetlerini zorlaştırılmasına yönelik olarak 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesindeki anlaşma anlamında rekabeti sınırlayıcı bir işbirliği içinde
olduğu,
Bu nedenle, anılan teşebbüslerin Kanun’un 16. maddesinin 2. fıkrası uyarınca
idari para cezası ile cezalandırılması gerektiği,
380
Dosya mevcudu belgeler ve yapılan savunmadaki bilgiler dikkate alındığında,
Mir Trade’in söz konusu ihlaldeki rolünün ve katılımının diğer teşebbüslere
göre daha az olduğu ve bu durumun Mir Trade’e verilecek idari cezanın
belirlenmesi aşamasında hafifletici bir neden olarak değerlendirilebileceği
ifade edilmektedir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. İlgili Pazar 390
I.1.1. İlgili Ürün Pazarı
Kömür; çoğunlukla karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan az miktarda kükürt
ve nitrojen içeren, kimyasal ve fiziksel olarak farklı yapıya sahip maden ve
kayaçtır. Diğer içerikleri ise kül teşkil eden inorganik bileşik ve mineral
maddelerdir.
10-57/1141-430
9
Enerji hammaddeleri içerisinde önemli bir yere sahip olan kömür, dünyada
geniş rezervlere ve yaygın tüketim alanlarına sahiptir. Kömürleşme süreci ve 400
yataklanma, nem içeriği, kül ve uçucu madde içeriği, sabit karbon miktarı,
kükürt ve mineral madde içeriklerinin yanısıra jeolojik, fiziksel, kimyasal ve
termik özellikler yönünden kömürler çok çeşitlilik gösterirler. Bu durum bir çok
ülkede kömürlerin birbirine benzer özellikler ve yakın değerler temelinde
sınıflandırılmasını zorunlu kılmıştır.
Uluslararası Kömür Kurulu'nca, birçok ülkeden temin edilen örnekler üzerinde
yapılan çalışmalar sonucu kömürler, kalorifik değer, uçucu madde içeriği, sabit
karbon miktarı, koklaşma ve kekleşme özellikleri temel alınarak sert ve
kahverengi kömürler olmak üzere iki sınıfa ayrılmıştır. 410
Bu sınıflandırma, kömürlerin genel özellikleri alınarak yapıldığı için oldukça
genel bir sınıflandırma şeklidir. Bunun dışında kömürler, içerdikleri kükürt,
uçucu madde ve nem miktarı gibi parametreler göz önüne alınarak daha
spesifik şekilde sınıflandırılmaktadır.
Kömür kullanımında genel olarak tane boyutu önemli bir faktördür. Kömürler,
eleme sistemindeki üst ve alt elek açıklıkları ile belirtilen boyut gruplarına
ayrılır. Çeşitli boyut grubundaki kömürler değişik tüketim yerlerinde
kullanılırlar. Piyasaya arz edilen ürünler, tane boyutunun yanı sıra kül, kükürt 420
ve nem içerikleri, mineral madde içerikleri ve kalorifik değerler ile
briketlenebilirlik parametreleri bazında sınıflandırılır.
Kömürler, maden işletmelerinde üretildiği şekilde (tüvenan) çeşitli kullanım
yerlerinde tüketildiği gibi, kurutulmuş kömür, yıkanmış kömür, briket kömür ve
kok kömürü olarak zenginleştirme işlemine tabi tutulmuş ürünler şeklinde de
piyasaya arz edilmektedir. Ürün boyutları, kullanım yerlerine ve yakma
sistemine göre tercih edilmektedir.
Kömürün kullanım alanları genel olarak ısınma amaçlı ve sanayi amaçlı olmak 430
üzere iki kısma ayrılmaktadır. Kömür ticaretinde, kullanım amaçlarına göre
istenen kalite için limitler düzenlenmektedir. Bu çerçevede kömür çeşitlerine
aşağıda yer verilmiştir:
a) Toz Kömür : Boyutu 18 mm.'in altında kalan kömürler olup demir-
çelik fabrikaları ve termik santrallerde kullanılmaktadır.
b) Parça Kömür : Boyutu 18 mm. ile 150 mm. arasındaki kömürler olup
ısınma amacıyla soba ve kaloriferlerde kullanılmaktadır. Parça
kömürler kendi içinde 3 gruba ayrılmaktadır: 440
- Fındık Kömür : Boyutu 18 mm.-25 mm. arasında olan parça
kömürdür.
- Ceviz Kömür : Boyutu 18 mm-70 mm. arasında olan ve sobada
kullanılmaya uygun olan kömürlerdir.
- Portakal Kömür : Boyutu 70 mm.- 150 mm. arasında olan ve
kaloriferde kullanılmaya uygun olan kömürlerdir.
10-57/1141-430
10
Üretilmesi, taşınması, yüklenmesi aşamalarında daha çok dikkat ve
işçilik gideri gerektirdiğinden parça kömürün fiyatı toz kömüre göre
yüksektir. Ancak, boyutlarından başka bir farkları bulunmayan parça
ve toz kömürün piyasa fiyatlarının değişimleri aynı yöndedir. 450
c) Briket Kömür: Toz kömürün katkılı veya katkısız olarak presle değişik
boyutlarda briketlenmesi sonucu oluşan üründür. Isınma amaçlı
kullanılır.
d) Kok Kömürü: Taşkömürlerin dönerli ve hareketli ızgara fırınlarda ısıl
işleme tabi tutulmasıyla elde edilen, zenginleştirilmiş üründür. Metalurji
ve porselen sanayisinde kullanılmaktadır.
Soruşturmanın konusu bakımından iki ilgili ürün pazarı tanımlanmış olup, 460
bunlar;
- ithal parça kömür pazarı
- ithal toz kömür pazarıdır.
Yerli parça ve toz kömürler kükürt ve uçucu oranının yüksek, kalori değerinin
düşük olması nedeniyle ithal kömürlerden ayrılmaktadır. Fiyat açısından
bakıldığında ise en kaliteli yerli kömürün ithal kömürün yarı fiyatına satıldığı
görülmektedir.
Elektrik, fuel-oil ve doğazgaz ise ısınma amaçlı parça kömüre alternatif 470
olabilecek diğer enerji çeşitleridir. Ancak elektrik ve fuel oilin birim kalori
üzerinden hesaplanan maliyetinin yüksek olması ve bundan da öte kömür
kullanıcısının kısa dönemde yakma sistemini doğalgaz dahil alternatif enerji
kullanımına çevirememesi nedeniyle ithal kömür ayrı bir ürün pazarı olarak
tanımlanmıştır.
Öte yandan, toz-parça kömür ayrımına da değinmek gerekmektedir. Toz ve
parça kömürü farklı ürün pazarları olarak tanımlanmasının iki ana nedeni
vardır.
480
İlk olarak neden bunların üretim metodlarına ilişkindir. Toz kömür üretimi için
buna uygun kırıcı makinalar ve ince eleklerden oluşan bir üretim sistem
kurulmaktadır. Parça kömür üretimi için ise, kömürü fazla ufalamayan kırıcılar
ile geniş elekler gerekmektedir.
Toz ve parça kömürün farklı pazarlar olarak tanımlanmasının ikinci nedeni
talep yönlüdür. Bu iki tür kömür farklı yakma sistemleri gerektirmektedir. Parça
kömür ısınma amaçlı olarak konut ve işyerlerindeki sobalarda kullanılırken, toz
kömür sanayi amaçlı olarak demirçelik, çimento fabrikaları ve termik
santrallerde kullanılmaktadır. 490
I.1.2. İlgili Coğrafi Pazar
İthal toz ve parça kömürler denizyolu ile tüketim bölgelerine en yakın limanlara
getirilmekte, bu limanlarda millileştirildikten sonra tüketiciye ulaştırılmaktadır.
10-57/1141-430
11
Söz konusu ürünlerin ülke genelinde dağıtımı ve satışının yapıldığı da dikkate
alınarak, ilgili coğrafi pazar Türkiye Cumhuriyeti sınırları olarak belirlenmiştir.
I.2. Yapılan İncelemelerde Elde Edilen Bilgi ve Belgeler
500
Soruşturma, Türkiye’ye kömür ihraç eden şirketlerin Türkiye’deki faaliyetlerine
yönelik olarak açılmıştır. Türkiye’ye kömür ihraç eden şirketlerden başlıcaları
Krutrade, Mir Trade ve Glencore AG’dir. Türkiye’de Glencore AG’nin iki şirketi,
Krutrade’in bir temsilciliği bulunmakta olup, bunlarda önaraştırma sürecinde
Raportörlerce yerince inceleme yapılmıştır. Ancak Kurul’un soruşturma
kararını takiben Kurumumuza gönderilen Krutrade’in yazılı savunmasında
temsilciliğin kapatıldığına ilişkin bir bilgi iletilmiştir. Mir Trade’in Türkiye’deki
temsilcisinin ofisi kapalı olduğu için önaraştırma esnasında burada yerinde
inceleme yapılamamış, ancak soruşturma safhasında söz konusu teşebbüsün
temsilciliğine gidilerek soruşturmaya ilişkin incelemeler tamamlanmıştır. 510
Adı geçenler dışında kalan diğer ihracatçı şirketlerin Türkiye’de şirketi veya
temsilciliği bulunmamaktadır. Bu doğrultuda, Glencore AG, Krutrade ve Mir
Trade ’de Raportörlerce yapılan yerinde incelemeler sonucu elde edilen bilgi
ve belgelere aşağıda yer verilmiştir.
Glencore İstanbul ve Minerkom A.Ş.’de yapılan yerinde incelemeler sonunda
büyük çoğunluğunu elektronik posta mesajlarının oluşturduğu belgeler
alınmıştır. Bu mesajların bir kısmı Glencore AG çalışanları ile Glencore
İstanbul – Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin arasındaki haberleşmelere 520
aitken, bir kısmı da Glencore AG yetkilileri veya Glencore İstanbul – Minerkom
A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin ile Krutrade’in bağlı bulunduğu Stin Holding
yetkilileri arasındaki haberleşmelere aittir. Dosya mevcudu bilgilerden
merkezi Avusturya’da bulunan Krutrade A.G.’nin, Moskova’da mukim
Stin-Holding bünyesinde faaliyet gösterdiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle
aşağıda yer verilen belgelerde ismi geçen Stin Holding yetkilileri Krutrade
yetkilileri olarak anılacaktır. Dosya mevcudu belgelerin diğer bölümü ise
Krutrade’in İstanbul İrtibat Bürosunda (İrtibat Bürosu) yapılan yerinde
incelemelerde elde edilmiştir.
530
Belge 1: Glencore İstanbul’da yapılan incelemelerde elde edilen ve üzerinde
tarih bulunmayan bir belgedeki ifadelere aşağıda aynen yer verilmiştir :
“Türkiye parça kömür pazarına ilişkin çeşitli yazışmalardan sonra bu piyasayı
bir ölçüde kontrol altına almak için aşağıdaki eylemler gerçekleştirilmelidir.
Parça kömür kaynakları ve miktarı:
CIS (Bağımsızlık Devletler Topluluğu)
540
Kru: 1.8 milyon ton civarında
Mir: 1.5 milyon ton civarında
Diğerleri: 06. Milyon ton civarında
10-57/1141-430
12
Toplam: 3.9 milyon ton civarında
RSA (Güney Afrika Cumhuriyeti)
GIAG : 08. Milyon ton civarında
CPSA : 0.4 milyon ton civarında 550
Sumo : 0.3 milyon ton civarında
Toplam: 1.5 milyon ton civarında
CIS ve RSA’dan sağlanan miktar 5.4 milyon ton civarında olup pazarın
%90’ının oluşturmaktadır. Bu 5.4 milyon ton’un 4.5 milyon tonunun KRU
(Krutrade AG), Mir (Mir Trade AG) ve GIAG (Glencore International AG)
tarafından kontrol edilebileceğine inanıyoruz.
CPSA (Coal Preparation Society of America) tüm kömürünü Odak ve 560
Torbapak’a satıyor. Mir’in ortağı olması nedeni ile Torbapak kontrol altında
tutulabilir.
Pazara tek tehdit Çin mallarından gelmektedir. Gerçekten Çin malları miktar
olarak 1 milyon ton civarında ve fiyat olarak 20-30 USD Dolar daha ucuz
gelmesi halinde pazar için bir tehdit oluşturur. Çin’den mal getiren ithalatçılara
baktığımızda Superkarbon ve Yıldırım’ı görüyoruz. Eğer Yıldırım’ı kontrol
edebilirsek Çin bu yıl olduğu kadar tehlikeli olmayacaktır.
Bu nedenle Kru, Mir ve GIAG’ın birlikte fiyat belirlemeleri ve piyasa ve 570
müşterileri kendi aralarında paylaşmaları gerektiğine inanıyoruz. Müşteri
paylaşımına gelince; kontrol edilmediği veya böyle bir oluşum içine
alınmadığında tehdit haline gelebilecek sınırlı sayıda ve güçlü ithalatçılar ortak
olarak alınmalıdır.
Bu tür ithalatçılar şunlar olabilir:
1) Yıldırım (Yılyak Yakıt Pazarlama Ticaret A.Ş.)
2) Atakaş (Atakaş Ticaret ve Nakliyecilik Ltd. Şti.)
3) Tayyib (Tayyib Madencilik A.Ş.) 580
4) Torbapak (Torbapak Madencilik San. Tic. A.Ş.)
5) Odak (Odak İç ve Dış Tic. A.Ş.)
6) Minerkom (Minerkom A.Ş.)
Yukarıda yer verilen 6 ithalatçıya belirli bir pazar verilmeli ve bunlar sadece 3
ihracatçı tarafında üretilen 4.5 milyon ton kömürün tamamının alımı ve
bedelinin ödenmesi için çaba göstermelidir.
Pazar ve müşteri paylaşımı için lütfen ek’e bakınız.
590
İsteğe bağlı olarak, 4.5 milyon tonun %10-20’si fiyatın yüksek olduğu sezonda
spot satış yoluyla daha küçük ithalatçılara satılabilir ve ek karlar elde
edilebilir.”
10-57/1141-430
13
Bu belgenin Ek’in de yer alan müşteri ve pazar paylaşımına ilişkin belgeye
aşağıda aynen yer verilmiştir.
KRU
1.800.000
MIR
1.500.000
GIAG
Ex RSA
800.000
Ex cis
300.000
CPSA
400.000
SUMO
300.000
TOPLAM
5.100.000
Karadeniz
Yıldırım
Tayyip
Diğerleri +10 $
500.000
20.000
400.000
100.000
500.000
400.000
120.000
Marmara
İstanbul:
Yıldırım
Tayyip
Atakaş
Minerkom/GIAG
Odak
Torbapak
Diğerleri +10 $
400.000
150.000
200.000
30.000
25.000
200.000
40.000
450.000
40.000
100.000
100.000
200.000
150.000
80.000
120.000
100.000
500.000
300.000
250.000
550.000
150.000
570.000
65.000
Gemlik:
Tayyip
Odak
Diğerleri +10 $
30.000
20.000
20.000
100.000
80.000
100.000
130.000
120.000
100.000
İzmir
Odak
30.000
30.000
80.000
140.000
İskenderun
Atakaş
Odak
Minerkom/GIAG
Tayyip
Diğerleri +10 $
270.000
100.000
25.000
20.000
200.000
300.000
150.000
40.000
100.000
270.000
60.000
550.000
300.000
25.000
TOPLAM 1.800.000 1.500.000 800.000 300.000 400.000 300.000 5.100.000
600
Yıldırım 1.000.000
Tayyip 1.130.000
Atakaş 520.000
Odak 470.000
Torbapak 570.000
Minerkom 1.100.000
Ara toplam 4.790.000
Diğerleri 310.000
TOPLAM 5.100.000
10-57/1141-430
14
610
Belge 2 : Glencore AG yetkilisi Tor Peterson tarafından Glencore İstanbul -
Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin’e gönderilen 31.12.2002 tarihli elektronik
mesajda,
- Krutrade yetkilisi Oleg ile yapılan uzun bir görüşme sonrasında Krutrade’in
2003 yılında başlamak üzere 2-3 kargo parça kömür vermeye razı olduğu,
- Krutrade’in Krufil’i elden çıkarmaya çalışırken bunun sağlanmasının çok
önemli bir gelişme olduğu,
- Oleg’in Glencore AG yetkilileri ile 2003 Ocak ayının ilk yarısında ofisinde
görüşmeyi umduğu, 620
- Selçuk Çetin’in toplantı öncesi tartışmak üzere mevcut pazar şartlarına
ilişkin ayrıntılı bir çalışma yapması gerektiği, çünkü Oleg’e pazara bakış
açıları, Güney Afrika kömürünün miktarı, müşteriler vs. hakkında bilgi
vermek istediği,
- Krutrade AG’nin ortak çalışma yapmak istediği, (Minerkom A.Ş.’nin)
stoklarını kontrol edilebilmesi nedeni ile aylık düzenli mal çekişi istediği
belirtilmektedir.
Bu elektronik mesaja cevaben diğer bir Glencore AG yetkilisi Daniel 630
Grunbaum’un gönderdiği 01.01.2003 tarihli mesajda;
“Problem değil. Büyük haber. Henüz hazırlanmış bir rapor var ama eğer
gerekli ise güncellenip gönderilebilir. Ona göstermek için müşterilerin ayrıntılı
listesi de var onunla rekabet ediyor olmayacağız.”
şeklinde bir ifade yer almaktadır.
Belge 3 : Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin’in Krutrade
yetkilisi Oleg Rosenberg ile Glencore yetkilisi Tor Peterson’a gönderdiği 640
21.1.2003 tarihli telefaks’ta özetle;
- 18.1.2003 tarihinde Moskova’da yapılan toplantıda dile getirilen Türkiye’de
kömür dağıtım işine girme fikri ile ilgili bir çalışma yaptıkları,
- buna göre, kömür dağıtım işinin riskli olduğu, satışların %80’inin Eylül-Aralık
döneminde gerçekleştiği ve ödemelerin TL. cinsinden yapılması nedeniyle
kur riski bulunduğu,
Diğer Önemli Malın kaynağı Miktar Not
İthalatçılar
Süperkarbon Çin 300.000
Akabe ??
Hakan Avustralya 300.000
Yılkarbon ??
Karaelmas çin 100.000 Sadece
Çin malına
Bağlı kalamaz
Enisa Çin 100.000
TOPLAM 800.000
10-57/1141-430
15
- Türkiye’de %40 oranında vergi ödendiği, satışların %30-40’ının nakit darlığı
çeken belediyelere yapıldığı belirtilerek, 3 ayrı CIF kömür satış fiyatı
üzerinden yapılan senaryolar sonucunda ulaşılan sonuçlara 650
yer verilmiştir.
Belge 4 : Glencore İstanbul-Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin tarafından
Krutrade AG yetkilisi Oleg Rozenberg’e gönderilen 03.02.2003 tarihli
telefaksta, Krutrade’e verilen Glencore AG’nin ithalat listelerinde Ova
Elektrik’in ithalatının eksik olduğu, ekte Ova Elektrik için güncellenmiş ithalat
listelerinin bulunduğu belirtilmiştir.
Belge 5 : Glencore AG yetkilisi Wilfrid Mare tarafından Glencore AG ve 660
Glencore İstanbul yetkililerine gönderilen 17.3.2003 tarihli “Mir trade- çeşitli
konular” başlıklı elektronik mesajda yer alan ifadelere aşağıda yer verilmiştir:
“Konuştuğum Lev Rybak (Mir Trade yetkilisi) aşağıdaki tavsiyeleri verdi:
1) Trabzon Limanı
Ona (Lev Rybak) gelen bilgiye göre Yıldırım limanı satın almadı, kiraladı.
Şu nedenlerden dolayı Onlar (mir trade) bunu bir tehlike olarak görmüyor. 670
- liman ücretleri bir yıl boyunca yükseltilemez.
ücretlerin aşağıdaki gibi olduğu ve tonaj arttıkça ücretin düştüğü anlaşılıyor…
- liman tam kapasitede çalışmıyor ve Mir, Yıldırım’ın mal çekmek için baskı
altında olacağına inanıyor.
- Yıldırım’ın oyun oynaması durumunda Mir, malı (yaklaşık her ay 25 kt )
Samsun/Ankara ve/veya İstanbul’a rahatça kaydırabilir (Kru’nun da 25 kt
göndermesiyle bu limana yılda 600 kt parça kömür gidecek)
680
Bu nedenle Mir rahatlamış görünüyor.
2) Satışlar /Mart 03
Mir, Mart 2003’te aşağıdaki satışları yapmış olacak:
- 90.000 MT SSPK, CIF 69 USD fiyatla
- 30,000 MT SSKO (13-50) 68 USD/MT fiyatla
ikisi de Marmara ve Karadeniz limanlarına. Tahmini yaklaşık 8-9 $/mt navlunla 690
Marmara’ya… Mir bu satışlardan hoşnut. Nisan bağlantılarını henüz
yapmadılar.
3) Toz kömür
Karadeniz:
10-57/1141-430
16
Mir, Enel’e Mart 03’deki son yüklemeyi yapıyor. (MHO (Glencore AG çalışanı
Michael Holm) – şimdiye kadar yüklenen tüm gemilerini takip ettiğin için
teşekkürler) bu konuda daha fazla tartışmaya gerek yok. 700
Lütfen dikkat edin, tüm b/l işaretliler İtalya için, fakat Mir her bir geminin varış
yerini takip etmiyor ve bazı gemilerin rotası değiştirilebilir. Enel’i
telaşlandırmamak için Lev ile bu konuyu daha fazla irdelemedim.
Baltık / Toz kömür Önerisi
Mir’in Vysotsk’taki 20.000 MT SS kömürünü (%22-24 uçuculu 6000 kal.
olduğu söyleniyor) harekete geçirene kadar her şey aynı kalacak. Bundan
sonra liman herhangi bir yeni malın taşınacağını doğrulamadı. 710
Bu sıkışık durumda, onlar (Mir trade) uygun gemi bulmaya çalışıyorlar ve bu
noktada yeni tekliflerle ilgilenebilirler. Gemi sorununun yanında, bu kömürün
tek başına kullanılması zordur, yalnızca harman yapılırsa aynı görünebilir,
bunu yapmaya isteksizler, bu nedenle Finlandiya’daki anlaşmalarını riske
atıyorlar. Tartışalım.”
Glencore İstanbul – Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin’in mesaja cevaben
Glencore AG yetkililerine gönderdiği 18.3.2003 tarihli mesajda aşağıdaki
ifadeler yer almaktadır: 720
“ Edindiğimiz bilgilere göre liman ücretleri %20 artırma konusunda yetkilidir.
Öte yandan Yıldırım büyük ihtimalle yüksek demoraja neden olan boşaltma
işlemlerini geciktirmek için hiç bir şey yapmaz.
O (Yıldırım) limanı sezonda bakım için kapatabilir, yani bu liman Trabzon’daki
herkes için bir baş ağrısı olabilir.
Anlaşma yaptığı ithalatçılar Trabzon’dayken, Mir’in gemilerin başka bir yere 730
yönlendirilebileceğine ilişkin açıklamasının hiç kimseye yararı olmaz.
İnanmıyorum, Samsun’daki ve diğer yerlerdeki ithalatçılar halihazırda kendileri
ya Kru ya da Mir’in malına adamışken ve daha fazla mal alamayacakken 630
kt’nun bir bölgeden diğer bir bölgeye kaydırılması imkansız.
(Mir trade’in) 69 USD/mt’dan satış yapmasına gelince bunu doğrulayabilirim,
ancak bu seviyedeki satışların %80’ini Karadeniz’e yapılıyor. Marmara
bölgesindeki ithalatçıların yalnızca %20’si bu fiyatlardan alım yapıyor. Bu yeni
fiyat düzeyine karşı direniş hala çok fazla.
740
Mir büyük ihtimalle Rusya’da stok yapmaya başlayacak veya bunun bir
kısmını ortağı Torbapak’a kaydıracak.
Kru, Atakaş’a Nisan-Haziran döneminde 240 kt. sattığı için daha az baskı
hissedecek.”
10-57/1141-430
17
Glencore AG yetkilisi Tor Peterson’un yukarıda yer alan mesajlara karşılık
Glencore AG ve Glencore İstanbul yetkililerine gönderdiği 18.03.2003 tarihli
elektronik mesajda;
750
“CES (Selçuk Çetin) ile aynı fikirdeyim, ve Yuksul-bey (Yüksel Yıldırım) ile de
görüştüm (Yeni arkadaşımız). WM (Glencore yetkilisi Wilfrid Mare), Mir’in ne
söylemesini bekliyorsun? Zor durumda olduklarını mı? Asla. Madenlerdeki
stoklarını takip etme konusunda onları zorlamalıyız, gerçi bunun
gerçekleşmeyeceğini biliyoruz ama toplantımızda da konuştuğumuz gibi bu
konuya dikkatlerini çekmeliyiz. Conares’in üst düzeyiyle temasta ol, çünkü
daha sonra Yıldırım’a bir öneriyle dönmek zorunda kalabiliriz. Aramızda
kalsın, GA (Kru Trade CEO’su Gennady Ayvazyan) geri dönecek, ve Eagle’i
dışarı atmak ve KRU/Yıldırım ve GIAG olarak buluşmak için anlaştık. Bu
bilgiyi kimseye sızdırma.” 760
Belge 6 : Krutrade yetkilisi Danilov’un Glencore AG yetkilisi Tor Peterson’a
gönderdiği 22.6.2004 tarihli elektronik mesajda bir müşterinin Krutrade’e
gönderdiği mektup yer almaktadır. Bu mesajda yer alan mektuba aşağıda
aynen yer verilmiştir:
“ bu gün Çin kömür pazarını araştırdım. China National isminde büyük bir
firma var. Süperkarbon firması Ocak başında doğrudan bu firma ile 320.000
ton’luk anlaşma yaptı. Her ay bir kargo hazırlıyorlar (bir kargo 40.000 ton).
Diğer firma Unicoal SPA. Bu firma da China National ile büyük bir kontrat 770
yaptı. Şimdiye kadar Çin’den 5 kargo aldılar. 4 kargo daha gelecek (bir kargo
40.000 ton) ve bunlar Ağustos sonuna kadar 1- karaelmas 2- odak firması 3-
nuryak firması 4- karaelmas + odak beraber firmalarına gelecek. Yıldırım
firması da bir kontrat yaptı ve Temmuz ortasında …(anlaşılmıyor) kargo
gebzeye geliyor (40000 mt). Bütün bu kargolar Gebze’ye geliyor ve Ağustos
sonuna kadar toplam tonaj minimum 500.000 mt. Ve fiyat sabit fiyat. Boşaltma
limanı günde 12.000 mt. Boşaltabilir. Navlun 15 USD. Ve FOB fiyat 35-42
USD. Fiyatlar değişebilir. Bu kaliteye bağlı. Görüldüğü gibi pazarın durumu
gelecekte iyi olmayacak. Lütfen bu konuya dikkat edin ve pazardaki
durumumuzu anlayın. Fark (75 USD-58 USD) 17 USD. Bu fiyat farkıyla 780
mevcut fiyatlarda satış yapamayız. Gelecekte iyi bir fiyat yapmalısınız ve bizi
alternatif kömürlere karşı korumalısınız.”
Glencore AG yetkilisi Tor Peterson’un bu mesaja cevaben gönderdiği
23.6.2004 tarihli mesajda ; “ İlginç. Gerçek bağlantıları görmek için Çin’deki
sağlayıcılar kontrol edilebilir. Çin’den bağlantı yaptığı anlaşılan Yıldırım’a da
sorulabilir. Baylar, bu sizin de çıkarınıza aykırı değil mi? tartışalım.”
şeklinde ifadeler yer almaktadır.
790
Belge 7 : Glencore AG yetkilisi Tor Peterson’un Krutrade AG yetkililerine
gönderdiği 22.9.2003 tarihli elektronik posta mesajında;
- Aker, Karaelmas ve Saitoğlu’nun her birinin 30 kt kömür alması halinde
Krutrade’in fiyatlarını kırmış olacakları ve bu miktarı almazlarsa bunun 90
kt’luk bir fazlalık anlamına geleceği,
10-57/1141-430
18
- Karadeniz’de Krutrade’in Eagle Energy’ye mal verdiğini duydukları, eğer bu
doğruysa bu malın niçin Glencore’a değilde Eagle Energy’ye verildiğini
anlayamadıkları, söz konusu malın Eagle Energy yerine Glencore AG’ye
verilmesi halinde bundan mutluluk duyacakları, 800
- Glencore AG’nin alıcı konumda olmasının ortak amaçların desteklenmesi
bakımından önemli olduğu
Belirtilmiştir.
Bu mesaja cevaben Krutrade yetkilisinin gönderdiği 26.09.2003 tarihli
mesajda Eagle Enerji’ye 100.000 ton kömür verilmediği, 10-15 kt kömür
vermeye devam ettikleri belirtilmiştir.
Glencore AG yetkilisinin Krutrade’den gelen bu mesaja cevaben gönderdiği 810
tarihli mesajda;
- Eagle Enerji’nin Yılkarbon’a 15.000 ton, Abdioğluna da 11.000 ton mal
verdiği, eğer 10-15.000 ton mal verildi ise bu şirketin başka yerden mal
aldığı,
- Bilindiği gibi Eagle Enerji’nin Conares’den mal alımını kesmesini başardıkları
ve pazarı bozacak ek mal alımı yapmamalarının sağlanması gerektiği
ifade edilmiştir.
820
Belge 8 : Krutrade’den Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk
Çetin’e gönderilen 19.12.2003 tarihli mesajda aşağıdaki ifadeler yer
almaktadır:
“ ilk olarak İstanbulu son ziyaretimizde bize göstermiş olduğunuz ilgiden dolayı
çok teşekkür ederiz. Öte yandan 18.12.2003 tarihli mektubunuzda belirtilen
2004 yılında bizim kömürümüzü almaya yönelik isteğinizden ötürü de teşekkür
ederiz.
Şurası açıktır ki Türkiye bizim parça kömür satış bölgelerimizden en 830
önemlilerinden bir tanesidir. Türkiye kömür pazarındaki olumlu gelişmeler
dikkate alındığında önümüzdeki en az üç yıl için bu pazara iyimser bakıyoruz.
18.12.2003 tarihli mektuptaki ana konuya geri dönecek olursak, bizim
gelecekteki olası ortağımız olmanız bakımından şirketinize olan saygımızı
belirtmek istiyoruz. İş gezisi sırasında pazardaki ileriye dönük fırsatları ve
müşterilerin 2004 yılına ilişkin düşüncelerini yakından gözlemledik. Buradan
edindiğimiz fikirlere göre 2004 yılı için fiyatlandırma stratejimizi oluşturuyoruz.
Teklifinizde belirtilen fiyatlar maalesef bizim mevcut Türkiye parça kömür
pazarına ilişkin değerlendirmelerimizle örtüşmüyor. Türk alıcılarına 840
bildirdiğimiz fiyatlardan 2004 yılına ilişkin bağlantıları yaptık. Fiyat yüksek
olmasına rağmen mevcut kaynaklarımızdan daha fazla teklif aldık.
Pazardaki Çin kaynaklı kömürün tüketim oranı, bunun kalitesinin kötü olması
nedeniyle yıldan yıla düşecektir. Pazardaki ana sağlayıcılar Rus ve Güney
Afrikalı sağlayıcılar olacaktır.”
10-57/1141-430
19
Belge 9 : Krutrade’den Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş.’ye gönderilen ve
üzerinde tarih bulunmayan bir mesajda şu ifadeler yer almaktadır.
“Stoklama, eleme ve paketleme kapasitenizi maksimumda tutmaya ve ürün 850
çeşitlendirmeye yönelik girişimlerinizi anlıyoruz.
Size aşağıda belirtilen şartlarla teslimat yapmayı teklif etmekten mutluluk
duyacağız
Miktar: her ay 5 kt SSPK
Her ay 10 kt SSOM
Teslimat: Ocak- Aralık 2004’de düzenli kargolar halinde İstanbul’a
860
Fiyat: SSPK 100 USD, CIF, tüm yıl sabit
SSOM 92 USD, CIF, tüm yıl sabit
Teklifimiz 22.12.2003 iş günü kapanışına kadar geçerlidir.
Desteğiniz ve işbirliğiniz için bir kez daha teşekkür ederiz.”
Belge 10 : Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin tarafından
22.12.2003 tarihinde Krutrade’e elektronik mesajda;
- Krutrade’in Türkiye kömür pazarına ilişkin görüş ve önerilerine katılındığı 870
ancak SSPK ile ilgili olarak tüm yıl sabit olarak teklif edilen fiyatın çok
yüksek olduğu,
- Türkiye’de pazarın çok güçlü olmasına rağmen, Çin, Endonezya ve
Avustralya’dan ne kadar kömür geleceği konusunda şüpheler bulunduğu,
- Mevcut fiyatlar hakkında fikir vermesi bakımından, Yıdırımlar’ın parça kömür
fiyatını 111 USD/ton’a düşürdükleri bunun da CIF bazda 73 USD/ton fiyata
karşılık geldiği,
- Çin’den 3,3 –3,5 milyon ton kömür gelmesinin beklendiği , bu kömürün CIF
fiyatının 70-74 USD /ton olduğu
- Minerkom A.Ş. olarak Krutrade’in kömürüne 15 USD /ton prim ödemeye 880
hazır oldukları, diğer vergi ve fonların eklenmesi ile bu farkın 21 USD /ton’a
çıkacağı, çünkü kömürün kalitesinin bu farkı haklı gösterebileceği,
- Bu çerçevede; aylık 20.000 ton SSPK için CIF 90 USD/ton, aylık 10.000 ton
SSOM için 80 USD /ton fiyat şeklindeki yeni tekliflerinin değerlendirilmesi
gerektiği
belirtilmiştir.
yetkilisinin Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin’e gönderdiği 26.12.2003 tarihli
mesajda, konuyla ilgili düşüncelerini 29.12.2003 tarihine kadar iletecekleri 890
belirtilmiştir.
Belge 11: Krutrade yetkilisi Kirill Lyubopytov tarafından Minerkom A.Ş. –
Glencore İstanbul yetkilisi Selçuk Çetin’e gönderilen, 6.1.2004 tarihli
“minerkom/sspk ve ssom sözleşmesi” başlıklı mesajda bir sözleşme taslağına
yer verilerek kontrol edilmesi istenmiştir.
10-57/1141-430
20
Minerkom A.Ş. – Glencore AG yetkilisi Selçuk Çetin’in bu mesaja cevaben
gönderdiği 6.1.2004 tarihli mesajda ödeme problemleri nedeniyle sözleşmenin
Minerkom A.Ş. ile değil, Glencore AG ile yapılmasının uygun olacağını
bildirmiştir. 900
Belge 12 : Krutrade yetkilisi Kirill Lyubopytov tarafından Glencore AG yetkilisi
Daniel Grumbaum’a gönderilen 20.1.2004 tarihli elektronik mesajda aşağıdaki
ifadeler yer almaktadır:
“Türkiye’de Glencore’un Krutrade‘in ürünlerini pazara sunarak trader gibi
hareket edeceğine yönelik bazı söylentiler dolaşıyor.
Bu tür düşünce ve yorumlara itibar edilmemesi, bunların bir dedikodu olarak
değerlendirilmesi gerekmektedir. Krutrade’in Glencore’a parça kömürü
sağlayacağına yönelik bilginin pazara sızmış olmasını görmemezlikten 910
gelemeyiz ve bazı kişilerin Krutrade ve Glencore’un parça kömür pazarındaki
işbirliğinin daha başlangıçta bozulmasından memnuniyet duyacaklarına
inanıyoruz.
Aynı zamanda bu önemli konu üzerindeki yorumlarınızı duymak istiyoruz.
Glencore Krutrade’den aldığı kömürü gerçekten başka firmalara satıyor mu?
Bunu sormak zorundayız çünkü böyle bir durumda kendi aramızda gereksiz
bir rekabet yaratmış olacağız ki bu yalnızca Türkiye pazarında değil diğer
pazarlarda da her zaman kaçınmaya çalıştığımız bir durumdur.”
Glencore AG yetkilisi Tor Peterson’un Glencore yetkililerine gönderdiği 920
20.1.2004 tarihli elektronik mesajda;
- Her zamanki gibi kibirli davranıp önemli bir sağlayıcının kaybedilmemesi
gerektiği,
- Krutrade’in, sağladığı kömürün sadece Belko ve nihai kullanıcılara satıldığını
düşünürken, bunun pazardaki teşebbüslere de satıldığının doğru olup
olmadığını merak ettiği,
- Hakim konumdayken ilişkilerin daha da gerginleştirilmesine izin
vermeyeceği,
- Şüpheleri gidermek için Krutrade’den Kirill ile bir araya gelip Türkiye 930
pazarının tartışılacağı bir toplantı düzenlenmesinin gerektiği
ifade edilmiştir.
Glencore İstanbul – Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin‘in bu mesaja
cevaben gönderdiği 20.01.2004 tarihli elektronik mesajda;
“Kirill’e cevap verdik ve mallarını kesinlikle üçüncü taraflara satmadığımızı,
yalnızca Minerkom’a verdiğimiz konusunda güvence verdik. Kirill ile
konuştuk ve parça kömürü ayrı bir yerde stokladığımızı ve diğer kömürlerle 940
karıştırmadığımızı göstermek amcıyla cuma günü stok sahalarımızı ziyaret
etmesi için davet ettik… Cuma günü onunla buluşacağız ve pazarı
tartışacağız.”
ifadeleri yer almaktadır.
10-57/1141-430
21
Glencore İstanbul – Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin, Glencore AG
yetkilisi Tor Peterson’a yönelik 20.01.2004 tarihli mesajında, Krutrade yetkilisi
Kiril ile Cuma günü pazarın tartışılacağı bir toplantı yapılacağını belirtmiştir.
950
Belge 13 : Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin ile
Krutrade yetkilisi Kirill Lyubopytov arasında 30.01-31.01.2004 tarihli
mesajlarda Glencore AG ve Krutrade arasında kömür alım anlaşması
yapmaya yönelik yazışmalar yapıldığı tespit edilmiştir.
Belge 14 : Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin’in
Glencore AG yetkilisi Tor Petorson’a gönderdiği 18.02.2004 tarihli elektronik
mesajda;
“ … Kirill’den (Krutrade yetkilisi) bir telefon aldım, Türkiye’de olduklarını ve 960
yarın akşam bizimle görüşmek istediklerini belirtti.”
Tor Petorson’un Selçuk Çetin’e gönderdiği 19.02.2004 tarihli e-mailde; “
Onlar kim. Onlarla görüş.”
Selçuk Çetin’in Tor Petorson’a gönderdiği 19.2.2004 tarihli elektronik
mesajda;
“ Kirill kendisinin ve A. Danilov’un bu akşam bizimle buluşacağını söyledi.”
970
ifadeleri yer almaktadır.
Belge 15 : Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin tarafından
Glencore AG yetkilerine gönderilen 12.3.2004 tarihli mesajda şu ifadelere
rastlanmaktadır:
“ Ek’te Kömür İthalatçıları Deneğinden gelen faks mesajının çevirisini
gönderiyorum.
14.03.2004, saat 14.00’deki toplantıya Türkiye’deki bütün kömür 980
ithalatçılarıyla birlikte biz de davet edildik.
Bu toplantının haksız rekabeti engellemek için, yani Torbapak tarafından
Yıldırım ve Tayyib’in fiyat dampingine karşı düzenlendiğini sanıyorum. Yıldırım
ve Tayyib, CIF bazda 75 USD’ye karşılık gelen, ucuz Çin kömürünü 110-115
USD’dan satıyorlar. Toplantının amacının uçucusu yüksek ucuz Çin
kömürünün Türkiye’ye ithal edilmesinin engellenmesi olduğuna inanıyorum…”
Belge 16 : Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin tarafından
Glencore AG yetkilerine gönderilen 18.3.2004 tarihli elektronik mesajda; 990
- Kömür İthalatçıları Derneği’nin Çevre Bakanlığının Türkiye’ye ithal edilecek
kömürün özelliklerine ilişkin parametreleri daraltacağı ve bunlara
uymayanlara ağır cezalar vereceğini bildirdiği,
10-57/1141-430
22
- Bu durumun uçucusu %30’un üstünde olan Çin ve Endonezya kömürleri ile
kül oranı %14’ü geçen Güney Afrika kömürleri için büyük problem
doğuracağı,
- Sonuçta bundan Krutrade ve Mir Trade AG’nin karlı çıkacağı
belirtilmektedir. 1000
Glencore AG yetkilisi Tor Peterson’un Selçuk Çetin’e gönderdiği 20.03.2004
tarihli mesajda Krutrade Glencore AG’ye mal vermeye istekliyken niçin
bunların alınmadığı sorulmuştur.
Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin’in Tor Petorson’a
cevabi mesajında;
- Krutrade ile iş yapamayan küçük ithalatçılardan her gün talep gelmesine
rağmen Krutrade’den alınan malların diğer ithalatçılara satılmasına izin 1010
verilmemesinin sorun yarattığı,
- Krutrade yetkilisi Kirill’in bu durumu yakından izlediği,
- Krutrade ile bu konunun görüşülüp küçük ithalatçılara satış yapmak izin
alma şansının olup olmadığı,
- Diğer bir seçeneğin bu kömürü Minerkom A.Ş.’ye almak olduğu, ancak
Türkiye’de daha fazla risk almak istenmediğinin Baar’daki toplantıda
konuşulduğu
ifade edilmektedir.
1020
Belge 17 : Glencore AG yetkilisi Tor Peterson tarafından Krutrade yetkililerine
gönderilen 20.3.2004 tarihli mesajda; Çevre Bakanlığı’nın ithal kömürde
spesifikasyonları yükselttiği, bu durumun Krutrade ve Mir Trade’in lehine
olduğu ve sezon başlamadan dahi fiyatları en az 10 USD artırabilmeleri için
yeterli koşulların oluştuğunu ifade etmiş, konuyla ilgili gelişmeleri
aktaracaklarını belirtmiştir. Mesajda ayrıca Rus kömürleri için olumlu gözüken
bu durumu konferansta Çin’lilerle ele almalarını teklif etmiştir.
Belge 18 : Glencore AG yetkilisi Clinton Ephron tarafından Glencore İstanbul-
Minerkom A.Ş. Yetkilisi Selçuk Çetin’e gönderilen 4.4.2004 tarihli mesajda; 1030
“Bu hafta Londra’da AD (Krutrade yetkilisi Alexey Danilov) ile konuştum ve
Krutrade’in bu kış sezonunda parça kömür için CNF bazda 150 $/ton fiyat
isteyeceğini öğrendim. Çok ciddi görünmesine rağmen bu hareketin gerçekçi
olup olmadığından emin değil… MIR’in de benzer fiyat isteyeceğini iddia
ettiler.
Bununla ilgili bir şey duydun mu?..”
ifadeleri yer almaktadır. 1040
Selçuk Çetin’in bu mesaja cevaben gönderdiği 5.4.2004 tarihli mesajda ise
aşağıdaki ifadeler yer almaktadır:
10-57/1141-430
23
“ Mir Trade’in Türkiye’deki adamı ile (Andre) çok defa görüştüm ve Nisan için
fiyatları CIF bazda 110 USD’ye çekmeleri gerektiğine inandığımızı söyledim…
fakat Mir Türkiye’deki durumun farkında ve bu yıl fiyatların 110 USD’nin çok
üzerine çıkmasının gerektiği konusunda hem fikirler…”
Belge 19 : Glencore AG yetkilisi Tor Peterson tarafından Selçuk Çetin’e 1050
gönderilen 20.4.2004 tarihli mesajda;
“… Anladığım kadarıyla bugün Kru ile görüşmüşünüz, bunu kendi ofisimizden
değil de Kru’dan öğrenmek üzücü… söylenmesi veya söylenmemesi gereken
bir şeyin olup olmadığını tartışmak ve Kru ile ilişkilerin nasıl gittiği hakkında
bilgi vermek için telefon edebilirdin.”
şeklinde ifadeler yer almaktadır.
Belge 20 : Glencore İstanbul - Minerkom A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin’in 1060
20.04.2004 tarihinde Glencore AG yetkilisi Tor Peterson’a gönderdiği mesaja
aşağıda yer verilmiştir;
“ Dün Yıldırım’la görüştüm ve aşağıda bilgileri size iletmemi istedi.
Hatırlayacağınız gibi Çevre Bakanlığı spektleri daralttı ve uçucusu %28’in
üzerinde olan kömürün ithalatına izin verilmeyecek. Yıldırım çoğu Çin menşeli
olan 450 kt kömürü olduğunu söyledi.
Yeni spektler/kısıtlamalar nedeniyle kömürü satamamaktan ve elindeki 1070
maldan kurtulmak için fiyatlarda dumping yapmak zorunda kalmaktan endişe
ediyor. Stoğunun ortalama maliyetinin CIF 70 USD olduğunu iddia etti.
Fiyatları düşürmeden önce bizden ve Tor’dan Kru/GIAG ve Yıldırım arasında
bu konunun görüşüleceği bir toplantı düzenlememizi istedi. Anlaşıldığı
kadarıyla Kru/Gennady ile arasında bir iletişim yok ve Tor’dan bir çözüm
bulmak ve aramızda uzun dönemli bir strateji üzerinde konuşmak için böyle bir
toplantı düzenlemesini istedi.”
Belge 21 : 1.3.2004 tarihli belgede İrtibat Bürosu’nun Krutrade AG’ye verilmek 1080
üzere düzenli olarak yapacağı istihbarat çalışmaları ve raporlamalar hakkında
ayrıntılı bilgiler yer almaktadır.
Belge 22 : 9.7.2003 tarihli “Görüşme Formu”ndan, Krutrade AG İrtibat Bürosu
yetkilileri Bülent Alsan ve Faruk Bengisu’nun, Glencore İstanbul ve Minerkom
A.Ş. yetkilisi Selçuk Çetin ile Beşiktaş Plaza’da buluştukları, söz konusu
kişilerin piyasaya ilişkin gelişmeler hakkında görüştükleri ve özellikle bölgesel
bazda ithalat ve satış miktarları konusunda bilgi alışverişinde bulundukları
anlaşılmaktadır. Belgede dikkat çeken bazı ifadelere aşağıda aynen yer
verilmiştir: 1090
“Mirtrade..Krutrade ile birlikte Türkiye’de “market maker”...
Yüksel Yıldırım ile Genady’nin arkadaşlığı eski yıllara dayanır...
Glencore’da kömür sektörünün başındaki adam ...Tor...
10-57/1141-430
24
Glencore’dan Selçuk Çetin’e göre.. Türkiye yılda 6 mıo (Milyon) ton kömür
ithal ediyor... 6 mıo (milyon) tonun bölgeler itibarıyle dağılımı şöyle..
Trabzon yöresi 800.000 ton rus kömürü...
Samsun yöresi 600-800.000 ton rus kömürü
Trabzon ve Samsun’a Yıldırım kardeşler hakimdir...
Marmara bölgesine 2 mıo ton rus... 1 mıo ton Güney Afrika kömürü boşaltılır... 1100
Aliağa yöresinde (Nemrut bay), Limaş limanına 300.000 ton Ege Gübre
limanına 100.000 ton GA kömürü boşaltılır.
İskenderun limanından da 500.000 ton GA... 500.000 ton rus kömürü ithal
edilir...”
Belge 23 : Krutrade İrtibat Bürosu yetkilisi Bülent Alsan’ın Krutrade AG
yetkilisi Gennady’e yazdığı 21.6.2003 tarihli mektuptaki bazı ifadelere aşağıda
aynen yer verilmiştir:
“...Bu nedenle, yapacağımız ilk toplantıda aşağıdaki gündem maddelerini 1110
tartışıp bir karara varmamızın yararlı olacağı görüşündeyim.
1. Ofis düzenlemesi
2. Steam Coal pazarlamasında genel stratejimiz nedir?
3. Rakiplere karşı nasıl bir tutum takınacağız? Sert mi...yoksa, Glencore
örneğinde olduğu gibi işbirliği yapacağımız rakipler var mı?
4. Steam Coal’da sabit fiat önerisiyle karşılaştığımızda tutumumuz ne olacak?
5. Ödeme şartlarımız nelerdir?
6. Krutrade Viyana ve Moskova bürolarının iç organizasyonunda kilit
noktalarda kimlerle temas kurmamız gerekiyor? 1120
7. Açık ihalelerde fiat tespiti nasıl olacak? İhaleye sizlerden bel
