Rekabet Kurumu Başkanlığından,

REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2006-2-62 (Soruşturma)
Karar Sayısı : 07-56/672-209
Karar Tarihi : 4.7.2007
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Tuncay SONGÖR (İkinci Başkan)
Üyeler : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI, M. Sıraç ASLAN, 10
Süreyya ÇAKIN, Mehmet Akif ERSİN.
B. RAPORTÖRLER : Murat ÇETİNKAYA, Bayram Ali GEÇGİL,
Şerife Demet KAYA, Erdem AYGÜN, Hüseyin ORMAN
C. ŞİKÂYET EDEN : - İhbar
D. HAKKINDA SORUŞTURMA YAPILANLAR:
- Bemka Emaye Bobin Teli ve Kablo San. A.Ş.
Altunizade, Kısıklı Cad. No:2 Kat:1 Üsküdar/İstanbul
Temsilcisi Dr. Metin KANMAZ
Bağdat Cad. No:187 Kat:3 Daire:8 Selamiçeşme 34730 Kadıköy/İstanbul
- Elsan Elektrik Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. 20
Atatürk Bulvarı No:1/1 75.Yıl Esnaf Sarayı Kat:2 Denizli
Temsilcisi Av. Besim BAŞARAN
Türk Hava Kurumu İş Hanı, K:5, D: 505-506 Denizli
- Emtel Emaye Tel ve Kablo San. A.Ş.
Organize Sanayi Bölgesi, DES Sanayi Sitesi Yolcuzade Sok.
C 16, Blok No:6 Dudulu, Ümraniye/İstanbul
- Erikoğlu Emaye Bakır Tel San. A.Ş.
Ankara Karayolu 8. km Akkale Denizli
Temsilcileri Av. Onur DAYIOĞLU, Av. Kemal MURTEZAOĞLU
Atatürk Bulvarı Berkman İşh. No:108 K:2/35 Denizli 30
- Hes Hacılar Elektrik San. ve Tic. A.Ş.
Erciyes Mahallesi, Hes Caddesi, No:22 Hacılar/Kayseri
Temsilcileri Av. Ömer TÜRKTEKİN, Av. Muzaffer CENGİZ,
Av. Levent TÜRKTEKİN
Serçeönü Mah. Pervane Cad. No:11, Kalender İş Merkezi K:7/11 Kayseri
- Santel Emaye Bobin Teli San. ve Tic. A.Ş.
Temsilcisi Av. Ömer YILMAZ
Atatürk Mah. Fevzi Çakmak Cad. No:176 Şekerpınar, Gebze/Kocaeli
E. DOSYA KONUSU: Emaye Bobin Teli sektöründe faaliyet gösteren
teşebbüslerin 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal edip etmedikleri. 40
F. İDDİALARIN ÖZETİ: Emaye Bobin Teli (EBT) pazarında faaliyet gösteren altı
teşebbüsün hepsinin fiyat listelerinin aynı zamanda değişiklik göstermesinin ve
listelerde bulunan EBT fiyatlarının birebir aynı olmasının 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesini ihlal ettiği iddia edilmektedir.
G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 26.5.2006 tarih, 277 sayı ile giren dilekçe
üzerine yapılan inceleme neticesinde hazırlanan 9.6.2006 tarih, 2006-2-62/İİ-06-EA
07-56/672-209
2
sayılı İlk İnceleme Raporu, 13.6.2006 tarih ve REK.0.06.00.00-110/96 sayılı
Başkanlık önergesi ile 06-44 sayılı Rekabet Kurulu toplantısında ele alınmış ve 06-
44/552-M sayılı Karar ile “Emaye Bobin Teli Sektörü”ne yönelik önaraştırma
açılmasına karar verilmiştir. 50
Önaraştırma kapsamında EBT piyasası, bu piyasada faaliyet gösteren teşebbüsler
ve şikâyete konu olan fiyat listeleri incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda
hazırlanan 7.7.2006 tarih ve 2006-2-62/ÖA-06-MÇ sayılı Önaraştırma Raporu
13.7.2006 tarih ve 06-51 sayılı Kurul toplantısında görüşülerek 06-51/658-M sayılı
karar ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (4054 sayılı Kanun) 4.
maddesinin ihlal edilip edilmediğinin tespit edilmesi amacıyla, Bemka Emaye Bobin
Teli ve Kablo Sanayi A.Ş. (Bemka), Elsan Elektrik Gereçleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
(Elsan), Emtel Emaye Tel ve Kablo Sanayi A.Ş. (Emtel), Erikoğlu Emaye Bakır Tel
Sanayi A.Ş. (Erikoğlu), Hes Hacılar Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Hes), Santel
Emaye Bobin Teli Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Santel) hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41 60
vd. maddeleri uyarınca soruşturma açılmasına karar verilmiştir.
Soruşturma açılan teşebbüslere, haklarında 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi
uyarınca soruşturma açıldığı kararı, ileri sürülen iddiaların türü ve niteliği hakkında
gerekli bilgiler de verilmek suretiyle 21.7.2006 tarih ve 2533, 2534, 2535, 2536, 2537,
2538 sayılı yazılar ile bildirilerek yazılı savunmaların 30 gün içerisinde gönderilmesi
talep edilmiştir.
İlk yazılı savunmalar Kurum kayıtlarına sırasıyla Hes’ten 17.8.2006 tarih ve 5633 sayı
ile, Emtel’den 21.8.2006 tarih ve 5674 sayı ile, Elsan’dan 23.8.2006 tarih ve 5708
sayı ile, Bemka’dan 23.8.2006 tarih ve 5733 sayı ile, Santel’den 24.8.2006 tarih ve
5744 sayı ile, Erikoğlu’ndan 25.8.2006 tarih ve 5751 sayı ile girmiştir. 70
Dosya kapsamında kullanılması planlanan EBT sektörüne ilişkin teşebbüs bazında
dış ticaret verileri hakkında 29.8.2006 tarih ve 471 sayılı yazı ile Dış Ticaret
Müsteşarlığı (DTM)’na bilgi talebi yazısı gönderilmiş, söz konusu yazının cevabı
18.9.2006 tarih ve 6304 sayı ile Kuruma intikal etmiştir. DTM’nin ilgili yazısı üzerine
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’na 26.9.2006 tarih ve 3398 sayı ile yazı gönderilmiş,
söz konusu yazının cevabı 2.10.2006 tarih ve 6614 sayı ile Kuruma girmiştir.
Bemka’dan, savunmalarında yer alan ifadeler nedeniyle kendilerinin ve bazı EBT
üreticilerinin üye olduğu Dernekte derlenen istatistikî belgeler istenmiştir. Bunun
üzerine söz konusu belge 22.11.2006 tarih ve 7888 sayı ile Kuruma intikal etmiştir.
Ayrıca, önaraştırma ve soruşturma kapsamında taraflardan ortaklık yapıları, satış 80
rakamları, fiyat listeleri vb. konularda istenen çeşitli bilgi ve belgeler Kuruma intikal
etmiştir.
Söz konusu savunma yazıları ve gelen bilgiler değerlendirilerek hazırlanan 11.1.2007
tarih ve SR/07-1 sayılı Soruşturma Raporu ve ekleri Kurul üyelerine sunulmuş ve
12.1.2007 tarihli yazılarımız ile taraflara tebliğ edilmiştir. Kendilerine gönderilen
Soruşturma Raporu üzerine soruşturma kapsamındaki teşebbüslerden Emtel’in ikinci
yazılı savunması 12.2.2007 ve 1055 sayı ile, Hes’in ikinci yazılı savunması 13.2.2007
tarih ve 1094 sayı ile, Erikoğlu’nun ikinci yazılı savunması 14.2.2007 tarih ve 1105
sayı ile, Santel’in ikinci yazılı savunması 16.2.2007 tarih ve 1178 sayı ile (gönderdiği
ek bilgiler 20.2.2007 tarih ve 1259 sayı ile), Kurum kayıtlarına intikal etmiştir. Elsan 90
ve Bemka ise gönderdikleri ve Kurum kayıtlarına 14.2.2007 tarih ve 1119 sayı ile giriş
yapan dilekçelerinde 4054 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca 30 günlük ek süre
talebinde bulunmuşlardır. Alınan 8.2.2007 tarihli, 07-13/113-M sayılı ve 15.2.2007
tarihli, 07/139-M sayılı Kurul kararları ile Bemka’nın ve Elsan’ın söz konusu talepleri
kabul edilmiştir. Bemka’nın ikinci yazılı savunması 13.3.2007 tarih ve 1958 sayı ile
07-56/672-209
3
Elsan’ın ikinci yazılı savunması 19.3.2007 tarih ve 2101 sayı ile, Kurum kayıtlarına
giriş yapmıştır.
İkinci yazılı savunmanın Kurum’a intikal etmesinin ardından Soruşturma Heyeti’nin
hazırladığı 2.4.2007 tarihli Ek Yazılı Görüş, Kanun’un 45/2. maddesi uyarınca tüm
Kurul Üyelerine ve soruşturmaya konu teşebbüslere tebliğ edilmiştir. Söz konusu 100
teşebbüslerin 3. yazılı savunmalarının yasal süresi içinde Kurum’a intikal etmesinin
ardından, Kurul tarafından 3.7.2007 tarihinde sözlü savunma toplantısı yapılmıştır.
Rekabet Kurulu, 3.7.2007 tarihinde yapılan ilk oylama sonucunda 4054 sayılı
Kanun’un 51. maddesinde belirlenen karar yeter sayısının oluşmaması nedeniyle
yine aynı maddede belirtilen yöntem izlenerek kararın ikinci oylamaya kalmasına
OYBİRLİĞİ ile karar verdikten sonra, 4.7.2007 tarih ve 07-56/672-209 sayı ile nihai
kararını vermiş, söz konusu karar 11.7.2007 tarihinde ilgililere tefhim edilmiştir.
H. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ: İlgili Soruşturma Raporu ve Ek Görüş’te;
1- Emaye bobin teli pazarında faaliyet gösteren ve soruşturmaya konu teşebbüslerin
4054 Sayılı Kanun’un 4. maddesinde yasaklanan eylemleri gerçekleştirmeleri 110
nedeniyle 16. maddenin ikinci fıkrası gereğince idari para cezası ile
cezalandırılmaları,
2. Ceza takdirinde, uygulamada liste fiyatlarına bağlı kalınmamasının hafifletici neden
olarak dikkate alınması
gerektiği sonucuna ulaşıldığı ifade edilmektedir.
I. İNCELEME DEĞERLENDİRME VE HUKUKİ DAYANAK
I.1. Taraflar
I.1.1. Bemka Emaye Bobin Teli Ve Kablo Sanayi A.Ş. (Bemka)
Bemka, Emsan Emaye Tel Sanayi A.Ş. (Emsan), Kavi Kablo ve Emaye Bobin Teli
Sanayi A.Ş. (Kavi), Botel Bobin Teli Kablo Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Botel) ve Bektaş 120
Bakır Emaye Kablo Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Bektaş)'ın birlikteliği ile kurulmuştur.
Şirketin ortak girişim olarak kurulmasına Rekabet Kurulu 11.07.2002 tarih ve 02–
43/504–209 sayılı Kararı (Bemka Kararı) ile izin vermiştir.
Mevcut durumda (……….) ton/yıl kapasitesiyle Türkiye'nin en büyük EBT üreticisi
olan Bemka, İstanbul'un Anadolu yakasında Gebze Sanayi Bölgesi'nde ve Avrupa
yakasında Sefaköy’deki fabrikalarında faaliyet göstermektedir. Bemka, ürettiği
ürünleri ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Slovenya, Hırvatistan, Macaristan,
Portekiz, Romanya, Rusya, Türk Cumhuriyetleri, Kıbrıs, Nijerya, Mısır, Cezayir,
Tunus Libya ve Suriye gibi ülkelere ihraç etmektedir.
2005 yılında yurtiçi (………) ton, yurtdışı ise (……) ton olmak üzere toplam (……) 130
ton, 2006 yılında ise (Mayıs sonu itibarıyla) yurtiçi (……), yurtdışı (……), toplam
(……) ton emaye bobin teli satışı gerçekleştirmiştir. 2005 yılı itibarıyla toplam satışları
(……………) YTL’dir. Bemka’nın soruşturma dönemindeki ortaklık yapısı aşağıdaki
gibidir.
Tablo 1: Bemka’nın Ortaklık Yapısı
Hissedar Hisse Oranı Hissedar Hisse Oranı
Emsan. %36,475 İbrahim Güngör %0,025
Kavi. %23,975 Mehmet Emin Cankurtaran %0,025
Botel %22,475 Levent Gabay %0,025
Bektaş %16,975
Hüsamettin KAVİ %0,025 Toplam %100

07-56/672-209
4
I.1.2. Elsan Elektrik Gereçleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Elsan)
Elsan, Denizli’de faaliyet göstermekte olup, yıllık (……) ton kapasiteli üretim tesisine
sahiptir. 2005 yılı gelir tablosundan teşebbüsün net satış rakamının (……………) YTL
olduğu anlaşılmaktadır. 140
Tablo 2: Elsan’ın Ortaklık Yapısı
Hissedar Hisse Oranı (%)
Ceyhan Saldanlı 46,024
Ali Yağlı 46,024
Mustafa Baltalı 0,09
Mehmet Akif Gül 7,49
Mehmet Yağlı 0,002
Tümaş A.Ş. 0,37
Toplam 100
I.1.3. Emtel Emaye Tel ve Kablo Sanayi A.Ş. (Emtel)
Emtel, 1974’ten itibaren EBT sektöründe faaliyet göstermektedir. Emtel’in 2005
yılında elde ettiği ciro ise (……………) YTL’dir. Emtel’in ortaklık yapısı aşağıdaki
gibidir.
Tablo 3: Emtel’in Ortaklık Yapısı
Hissedar Hisse Oranı (%)
Mustafa Bingöl 11
Oğuz Bingöl 20
Fatih Bedri Bingöl 10
H. İbrahim Bingöl 10
Kadın Bingöl 12
Y. Serdar Bingöl 13, 875
Turgut Bingöl 11, 875
Hatice Bingöl 2, 5
Hanife Bingöl 1, 875
Dudu Bingöl (Özkul) 1, 875
M. Saadettin Gökçe 5
Toplam 100
I.1.4. Erikoğlu Emaye Bakır Tel Sanayi A.Ş. (Erikoğlu)
Denizli’de 1989 yılında faaliyete geçmiş olan teşebbüsün yıllık kapasitesi (…….)
ton’dur. Erikoğlu’nun 2005 yılı cirosu (……………) YTL’dir.
Tablo 4: Erikoğlu’nun Ortaklık Yapısı 150
Hissedar Hisse Oranı (%)
A.N.E. Holding 99,40
Hüseyin Erikoğlu 0,16
Vedat Erikoğlu 0,16
Sedat Erikoğlu 0,16
Nilgün Keçeci 0,11
Necip Işık 0,012
Saadet Erikoğlu 0,003
A. Nuri Erikoğlu 0,001
Ali İhsan Gerzile 0,001
Diğer (Hisse oranı %0,0009 ‘un altında olan şahıslar) 0,0067
Toplam 100
I.1.5. Hes Hacılar Elektrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Hes)
Hes, Kayseri’de üretim tesislerine sahip olup kablo ve EBT üretmektedir. Hes’in kablo
satışları da dâhil toplam cirosu 2005 yıllında (……………) YTL’dir. EBT satışından
elde ettiği 2005 cirosu ise (……………) YTL’dir. Hes’in ortaklık yapısı aşağıdaki
gibidir.


07-56/672-209
5
Tablo 5: Hes’in Ortaklık Yapısı
Hissedar Hisse Oranı (%)
Hacı Sami Boydak Grubu 33, 520
H. Mustafa Boydak Grubu 24, 957
Mehmet Boydak Grubu 3, 530
H. Hüseyin Gürdoğan Grubu 6, 261
Mehmet Gürdoğan Grubu 6, 261
Hamit Gürdoğan Grubu 6, 261
Hilmi Gürdoğan Grubu 6, 261
Diğer Ortaklar 12, 950
Toplam 100
I.1.6. Santel Emaye Bobin Teli Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Santel)
Santel, 1986 yılında kurulmuş olup 1990 yılından itibaren Gebze’de, 0,050–4,500 160
mm arasındaki çaplarda EBT üretmekte ve yurtiçi ve yurtdışına satış yapmaktadır.
2005 yılına ait net satışları (……………) YTL’dir. Yıllık üretim kapasitesi (…….)
tondur. Santel’in ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir:
Tablo 6: Santel’in Ortaklık Yapısı
Hissedar Hisse Oranı (%)
Mehmet İlhan Özbek 46
Nihat Ayyıldız 45
Banu Yılmaz 2, 5
Çiğdem Ayyıldız 2, 5
Sedat Özbek 1
Murat Ayhan Özbek 1
Vedat Özbek 1
Mesude Özbek 1
Toplam 100
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. EBT Sektörü Hakkında Genel Bilgiler
EBT genel olarak, yüzeyinin makaraya sarıldığında kısa devre yapmasını önleyecek
şekilde ince bir izolasyon malzemesiyle kaplanan ve sanayide kullanılan bir tel
türüdür. EBT, külçe veya levha halindeki bakırın eritilerek kalıplara alınması, kalıp
halindeki bakırın, makaralar yardımıyla çekilip inceltilerek istenilen kalınlıkta tel haline 170
getirilmesiyle ve bu işlemin ertesinde, elde edilen telin üzerinin poliüretan, polyester
ya da polyester-imid gibi ısıya dayanaklı ve bakırın iletkenliğini bozmayacak çeşitli
kimyasal maddelerle kaplanması-verniklenmesi ile elde edilir. EBT’nin
hammaddesinin büyük kısmını bakır oluşturmaktadır. Bakırın fiyatı ise Londra Metal
Borsası (LME) gibi borsalarda belirlenmekte ve bakırı kullanan üreticiler ticari
faaliyetlerinde genellikle bu borsalardaki fiyatları takip edip uygulamaktadır.
EBT televizyon, radyo, video, müzik seti ve benzeri elektronik cihazların, trafo ve
elektrik motorlarının, büro ve hesap makinelerinin ve bunların yanı sıra enerji
üretiminde kullanılan balast ve dağıtım transformatörlerinin üretiminde
kullanılmaktadır. 180
I.2.2. Türkiye’de EBT Üretimi ve Üreticileri
Türkiye’de 7 büyük teşebbüs ile bunların dışında bazı küçük teşebbüsler tarafından
EBT üretimi yapılmaktadır. Bemka, Hes, Erikoğlu, Elsan, Santel, Emtel ve Gamak
Makina Sanayi A.Ş. (Gamak) EBT üretimi yapan büyük teşebbüslerden olup, bu
grupta yer alan Gamak kendi ürettiği makineler için üretim yapmakta ve dışarıya ürün
satmamaktadır. Bemka’dan gelen istatistikî bilgide sektörün toplam kapasitesinin
yaklaşık olarak 44 bin ton/yıl olduğu belirtilmektedir.
07-56/672-209
6
Soruşturma kapsamında faaliyetleri incelenen teşebbüslerin yurt içi ve yurt dışı
satışları, bu satışlardan elde ettikleri ciro ile bu kalemlere göre elde ettikleri pazar
payları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir: 190
Tablo 7: İlgili Soruşturma kapsamındaki teşebbüslerin ciro ve pazar payı verileri
Y.içi Ciro (Milyon YTL) Y.dışı Ciro Pazar payı (ciroya göre)
Bemka (….) (….) (….)
Elsan (….) (….) (….)
Emtel (….) (….) (….)
Erikoğlu (….) (….) (….)
Hes (….) (….) (….)
Santel (….) (….) (….)
Toplam 161,4 45,9 100
*Pazar payları yurt içi ciroya göre hesaplanmıştır. Pazar payı hesaplamasında, üretim miktarları sektördeki toplam
üretimin yaklaşık %4’ünü gerçekleştiren küçük ölçekli firmaların ciroları değerlendirmeye alınmamıştır.
TÜİK’den gelen verilere göre sektöre ilişkin ihracat ve ithalat bilgileri aşağıdaki
tabloda sunulmaktadır:
Tablo 8 : EBT sektörüne ilişkin dış ticaret rakamları
2006* 2005 2004 2003 2002
İhracat (ton) 5500 8900 4900 3750 3400
İhracat (% değişim) 80 31 10 -
İthalat (ton) 600 3900 3100 2800 3300
İthalat (% değişim) 25 12 -17 -
Net Dış Ticaret (ton) 4900 5000 1800 950 100
* 2006 yılı verileri ilk 6 aylık dönemi içermektedir.
Üreticilerden bir kısmı Kablo ve İzoleli İletken Sanayicileri Derneği (Dernek) adı
altında İstanbul’da kurulan derneğin üyesidirler.
I.2.3. İlgili Ürün Pazarı 200
Soruşturma kapsamındaki teşebbüslerin soruşturmaya konu olan faaliyetlerini EBT
üretimi ve satışı oluşturmaktadır. EBT gerek fiyat, gerekse kullanım amaçları
bakımından diğer kablo ve sair ürünlerden ayrılmaktadır. EBT, bakırın yanı sıra
alüminyumdan da üretilebilmektedir. Her iki maddeden yapılan EBT’nin, kullanım
alanlarının benzer olduğu dikkate alındığında birbirini ikame edebileceği
görülmektedir. Dolayısıyla, ilgili ürün pazarı, “Emaye Bobin Teli pazarı” şeklinde
tanımlanmıştır. Ancak, dosya konusunda incelenen teşebbüs faaliyetleri hammaddesi
bakır olan EBT’ye ilişkindir.
I.2.4. İlgili Coğrafi Pazar
EBT’nin, pazarda yer alan teşebbüsler tarafından tüm Türkiye sınırları içinde satış ve 210
pazarlamasının olması, Türkiye içinde farklı bölgelerin birbirinden ayrı pazarlar olarak
değerlendirilmesini gerektirecek unsurların bulunmaması nedeniyle ilgili coğrafi pazar
“Türkiye Cumhuriyeti sınırları” olarak belirlenmiştir.
I.3. Yapılan Tespitler ve Deliller
Kuruma intikal eden ihbar sonrasında raportörlerce yapılan incelemelerde EBT
pazarında faaliyet gösteren, kapasitesi büyük altı teşebbüsten dört tanesinin fiyat
listelerinin aynı zamanda değiştiği ve listelerde bulunan yaklaşık 40 değişik çaptaki
EBT fiyatlarının birebir aynı olduğu tespit edilmiştir. Aynı fiyatların söz konusu olması,
fiyatların ortak bir irade ile belirlendiği şüphesini ve fiyat listeleri internette
yayınlanmayan ve başka bir şekilde listelerine ulaşılamayan diğer iki teşebbüsün de 220
liste fiyatlarının aynı olabileceği ve diğer 4 teşebbüs ile aynı zamanda fiyat listelerini
değiştirmiş olabileceği kuşkusunu gündeme getirmiştir.

07-56/672-209
7
I.3.1. Yerinde İncelemelerde Elde Edilen Belgeler
Dosya kapsamında raportörlerce yapılan yerinde incelemelerin ardından;
- EBT üreten ve ilk inceleme safhasında fiyat listelerine ulaşılamayan Bemka ve
Elsan’ın fiyat listelerinin de aynı olduğu, dolayısıyla EBT üreten altı büyük
teşebbüsün hepsinin fiyatlarının aynı olduğu,
- İlk inceleme sürecinde üç kez aynı zamanda değiştirilen fiyat listelerinin, 2006
yılı ve daha öncesinde de aynı tarihlerde değiştirildiği, 230
- 8.5.2006 tarihinden önce Bemka’nın iki ayrı fiyat listesi yayınladığı,
- 8.5.2006 tarihinden sonra ise Bemka’nın tek fiyat listesi yayınlandığı ve bu
listenin diğer EBT üreticilerinin fiyat listeleri ile aynı olduğu,
- Elsan firmasından alınan belgeler incelendiğinde, Bemka’dan Elsan’a
gönderilen fiyat listelerinin 8.5.2006 tarihinden sonra başladığı
tespit edilmiştir. Söz konusu tespitlere ilişkin dosyada yer alan ve raportörlerce
yerinde incelemelerde elde edilen bilgi ve belgelere ise aşağıda yer verilmiştir:
Belge 1: Hes’te yapılan yerinde incelemede, bilgisayarı incelenen teşebbüs
yetkililerinden Mahmut İLGÜZ’ün e-posta kutusunda yer alan, Ekaş’ın Müşteri
Temsilcisi Vural TUMBA tarafından 30.12.2005 saat 11:21 de gönderilen bir başka e-240
postada;
“Sn. Mahmut Bey, Bemka’nın firmamızı arayarak ABB’ye ait tekliflerinde fiyat indirimi
yapmak zorunda kaldıklarını belirtmeleri üzerine, revize edilen 30.12.05 tarihli yeni
fiyatlarımız ekte belirtildiği şekildedir. Gereği için bilgilerinize arz ederiz.”
ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.
Belge 2: Gebze-Kocaeli’nde bulunan Santel firmasında yapılan incelemede, Fabrika
Müdürü Atalay YELTEKİN’in bilgisayarında bulunan e-posta kutusunda yer alan ve
Erikoğlu yetkililerinden Harun TAN tarafından gönderilen e-postada;
“Arkadaşlar, 15.12.2005, İletkenciler Derneği, Saat 13:00-16:30, doldurulacak format
ektedir, 5’er adet kopyasıyla beraber, kolay gelsin.” 250
ifadeleri yer almakta ve bahsi geçen ekte de müşteri-dönem-satış miktarı bilgilerinin
bulunduğu tablo bulunmaktadır
Santel’den alınan belgeler arasında, söz konusu tablonun bir boş nüshasının yanında
bir sütunu dolu nüshası da bulunmuştur. Dolu nüshada yer alan müşteri ve tarih bazlı
satış verilerinin hangi teşebbüse ait olduğu anlaşılamamakla beraber, veriler
incelendiğinde satış verisi bulunan teşebbüsün ABB ve Arçelik’e satış yaptığı
anlaşılmıştır. Ayrıca, belirtilmesi gereken diğer önemli bir nokta ise Santel’in Derneğe
üye olmayışıdır. Dernekten alınan “üye firmalar listesine” bakıldığında Santel’in
Derneğe üye olmadığı görülmüştür.
Belge 3: İstanbul’da bulunan Emtel’de yapılan yerinde incelemede, 30.1.2006 260
tarihinde, saat 17:20’de Elsan’dan Emtel’e çekilmiş olan ve Elsan’ın 30.1.2006
tarihinden itibaren uygulayacağı fiyat listesinin bulunduğu bir faks bulunmuştur.
Belge 4: Hes yetkilisi Şükrü KAKİLLİOĞLU’nun e-posta kutusunda yer alan ve Ekaş
yetkilisi Serdar GÜNAL tarafından 10.4.2006 saat 13:26’da gönderilen diğer bir e-
postada da;
“Sn. Şükrü Bey, EBT üreticileri 2006 yılı pazar dağılımını değerlendirmek üzere 13-
14 Nisan tarihlerinde toplanacaktır. (13:30) Müşteri dağılımlarını belirlerken,
07-56/672-209
8
makinelerimizin doluluğunu da dikkate almamız için fabrikadan ilgili arkadaşın bu
toplantıya katılımı faydalı olacaktır. Gereğini rica ederim…”
ifadesi yer almaktadır. 270
Belge 5: Elsan’da yapılan yerinde incelemede, 12.6.2006 tarihinde saat 16:36’da
Erikoğlu’ndan Elsan’a çekilmiş faks bulunmuştur. Söz konusu faksta, Erikoğlu’nun
12.6.2006 tarihinden itibaren uygulayacağı fiyat listesi bulunmaktadır.
Belge 6: Yukarıda belirtilen belgelerin yanı sıra, Elsan firmasında, faks olarak
gelmiş, Erikoğlu’nun ve Bemka’nın 2006 yılındaki fiyat listeleri, Erikoğlu firmasında,
Bemka’nın fiyat listeleri bulunmuştur.
Belge 7: Ekaş’ta incelenen ajandanın 3.7.2006 tarihli sayfasında “Emaye Bobin Teli
Fiyat Listesi (Bemka’dan istenebilir)” yazmaktadır. Anılan ajandanın 17.4.2006 tarihli
sayfasında EBT fiyat listesi için Erikoğlu’nun aranacağı yazılmaktadır.
I.3.2. Yerinde İnceleme Tutanakları 280
EBT sektörüne açılan önaraştırma kapsamında, 22.6.2006 tarihinde sektörde faaliyet
gösteren önemli büyüklükteki altı teşebbüste ve Dernekte, 4054 sayılı Kanun’un 15.
maddesi çerçevesinde mahkeme kararı alınarak yerinde inceleme yapılmıştır.
Denizli’de faaliyet gösteren (……....)’da yapılan yerinde incelemenin ardından tutulan
ve söz konusu firmanın yetkililerinden Genel Müdür (……..) ve Satış Müdürü
(…………...) ’nın imzalarının bulunduğu tutanakta yer alan ifadelerde özetle,
“EBT fiyatları bakır fiyatlarına bağlı olarak değişiyor. Bakır fiyatlarındaki değişikliğe
göre yeni listeler oluşturuluyor. Bu listeler üzerinden iskonto ile satış yapılmaktadır.
Listeleri Bemka ve Erikoğlu hazırlıyor. Eskiden iki ayrı liste hazırlanıyordu. Şimdi artık
tek liste hazırlanıyor. …. Tüm firmalar aynı listeyi yayınlıyorlar. Eskiden her EBT 290
üreticisinin kendi fiyat listesi vardı ve müşteriye uygulanan iskonto oranları çok
değiştiği için müşterinin kafası karışıyordu. … 2006 Mayıstan itibaren tek liste
uygulanmaktadır. Mayıstan önce 2-3 yıl kadar Bemka ayrı Erikoğlu ayrı liste
yayınlamaktaydı. Bemka dışındakiler Erikoğlu’nun listesini dikkate alıyorlardı. Tek
fiyat listesine geçme kararı (dernek çatısı altında) sektör toplantısında alındı…
Önceleri fiyat listeleri aracı kişilerden ya da dolaylı olarak Bemka’dan alınmaktayken
Derneğin kurulmasının ardından fiyat listesi doğrudan Bemka’dan Elsan’a faks
çekilmeye başlanmıştır. Tek fiyat listesi yayınlanmaya başlamasını ardından Bemka
ve Erikoğlu ile Elsan arasında doğrudan faks iletişimi sağlanmıştır. Fiyat listesini
içeren fakslar Bemka’dan ve Erikoğlu’ndan (……..)’ın Genel Müdürlüğü’ne 300
çekilmektedir. Diğer emaye bobin teli üreticilerine de fakslar doğrudan
gönderilmektedir….”
(……..)’nın yetkililerinden Genel Müdür (………….)’nün imzasının bulunduğu
tutanakta ise;
“… fiyat listelerimiz özellikle günlük ve haftalık olarak takip ettiğimiz uluslar arası
bakır ve hammadde fiyatlarındaki, kurlardaki ve diğer maliyet kalemlerindeki
değişmeler dikkate alınarak hazırlanmaktadır. Günlük bazda alım yapan firmalar için
ise liste üzerinden parametresel değişimlere bakılarak fiyatlandırma yapılmaktadır.
Bu nedenle rakiplerimiz bizim listelerimize bakarak fiyat oluşturuyor
olabilirler….Büyük üreticilerle ve KOBİ’lerle liste fiyatından değil, alıcı şirketin 310
durumuna göre yapılan pazarlıklar ile münferit olarak tespit edilen fiyatlar üzerinden
satış yapılmaktadır. Bayilerle olan alım satım ilişkisinde de gerektiğinde liste fiyatları
dışında her bayinin kendi özel durumuna (güvenilirlik, satış miktarı vb.) ve iç
piyasadaki rekabet koşullarına göre iskontolar ve vade yapılabilmektedir. Bu
çerçevede, listeye bağlı satışlar toplam içinde küçük bir yer işgal
07-56/672-209
9
etmektedir…Önceden iki liste (alt liste- üst liste) vardı. Özellikle rakip firmalar alt liste
mallarının kalitesi düşük olduğu söylentileri yaymaya çalıştıkları için şimdi tek listeye
geçildi…”
şeklinde ifadeler bulunmaktadır.
(……..)’de faaliyet gösteren (……..) yetkililerinden Genel Müdür Yardımcıları (……..) 320
ve (……..) tarafından imzalanan tutanakta ise;
“… bu piyasadaki firmalar birbirlerinin açıklanan listelerine bakmak suretiyle liste
yayımlayabilirler. Piyasada listeler genelde bu şekilde oluşur. …”.
ifadesi bulunmaktadır.
(……..) – (……..)’nde faaliyet gösteren (……..)’in yetkililerinden Fabrika Müdürü
(……..) tarafından imzalanan tutanakta;
“… piyasada faaliyet gösteren büyük firmalar borsadaki ve döviz kurundaki
değişiklikler doğrultusunda fiyat listelerini yenilemekte ve (……..) bu fiyat listelerini
aynen yayınlamaktadır. (……..), Erikoğlu firmasının liste fiyatlarını aynen
uygulamaktadır. Sektördeki diğer firmalar da, piyasadan geri kalmamak ve bakır 330
fiyatlarındaki değişikliklerden olumsuz etkilenmemek için büyük firmaların listelerini
aynı gün yürürlüğe koymaktadırlar. Üreticilerin liste fiyatları aynı olmakla birlikte
fiiliyatta gerçekleşen fiyatlar firmaların değişik iskonto oranları uygulaması nedeniyle
farklılık arzetmektedir. …”
ifadesi yer almaktadır.
(……..)’da faaliyet gösteren (……..) yetkilisi Genel Müdür (……..) tarafından
imzalanan tutanakta;
“… emaye bobin teli fiyatlarını, bakır, elektrik, vernik, makara, döviz fiyatlarının
hareketine göre belirliyoruz. Bu unsurlar göz önüne alınarak fiyat listeleri
hazırlanmaktadır. Söz konusu fiyat listeleri üzerinden ödeme şekillerine göre 340
indirimler uygulanmaktadır.”
ifadeleri yer almaktadır.
I.4. Teşebbüslerin Savunmaları
Tarafların savunmalarında;
Eksik bilgi ve belge gönderilip savunma haklarının kısıtlandığına ilişkin olarak;
- Kanun’un 43/2. fıkrasına atıfta bulunarak kendilerine iddiaların türü ve niteliği
hakkında yeterince bilgi, belge ve soruşturma raporunun gönderilmediği,
- Raporun ve dosyaların gönderilmesi için Kurul kararı alınması gerektiği,
- Bu durumda gönderilen karardaki iddiaların açık olmaması nedeniyle kendilerine
dosyaya giriş engelinin yaratıldığı ve savunma haklarının kısıtlandığı, 350
Fiyat listelerine ilişkin olarak;
- Sektörde tek fiyat listesinin sektörün oligopolistik yapısından kaynaklandığı,
- Müşterilerin büyük firmaların listesi üzerinden pazarlık yapılmasını talep ettikleri
ve bu nedenle küçük firmaların da o listeyi kullandığı,
- Maliyetlerin büyük bir kısmını bakırım kaplaması ve bakırın fiyatının da LME’de
belirlenmesi nedeniyle tek fiyatın oluşmasının rasyonel ve doğal olduğu,
- Tek fiyat listesinin belirlenmesinde teşebbüsler arası bir anlaşma olmadığı ancak
büyük teşebbüslerin listesinin takip edildiği ((……..) ikinci yazılı savunmasında,
yerinde inceleme sırasında tutulan tutanakta ve ilk savunmasında tek fiyat
listesinin dernekte belirlendiği yönündeki ifadesini değiştirmiş, tutanakta imzası 360
07-56/672-209
10
bulunan Genel Müdürün İstanbul’da yapılan toplantıya katılmadığını beyan
etmiştir. Bemka da benzer şekilde söz konusu kişinin toplantılara katılmadığını bu
nedenle ifadesinin bir delil sayılmayacağına savunmalarında yer vermiştir.),
- Firmaların fiyat listesi konusunda uyumlu eylem içerisinde olmadıkları, bunun için
yeterli ve gerekçeli bir delilin olmadığı (özellikle 2. savunmada belirtilmiştir.),
- Sektörde ithalat imkanlarının olması ve karlılığın düşük olması ve rekabetin
iskontolarla yaşanması nedeniyle uyumlu eylemin olmasının mümkün olmadığı
(özellikle 2. savunmada belirtilmiştir.),
- Her firmanın fiyat listeleri üzerinden değişik oranlarda iskonto uygulaması
nedeniyle sektörde tek fiyat listesinin olmasının rekabeti kısıtlamadığı, 370
- Fiyat listesinin bağımsı