BU KARAR DANISTAY 13.DAIRESI’NCE IPTAL
EDILMISTIR. REKABET KURULU’NUN
AYNIKONUYA ILISKIN 19.12.2005 / 24.04.2006 /
22.05.2006 TARIH VE 05-85/1181-335 / 06-29/364-93 /
06-35/441-113 NOLU KARARLARINA INTERNET
SAYFAMIZDAKI KARAR ARAMA BÖLÜMÜNDEN
ERİŞEBİLİRSİNİZ.
02-53/685-278
2
REKABET KURUMU
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : D3/1/Ş.Y.-00/3 (Soruşturma)
Karar Sayısı : 02-53/685-278
Karar Tarihi : 6.9.2002
Dosya Konusu : Yonga ve lif levha üreticilerinin satış fiyatını birlikte
belirlemek suretiyle 4054 sayılı Kanun’un ihlal
ettikleri iddiası.
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. M. Tamer MÜFTÜOĞLU
Üyeler : Dr. Kemal EROL (İkinci Başkan), İsmet CANTÜRK,
Nejdet KARACEHENNEM, A. Ersan GÖKMEN, R. Müfit
SONBAY, Murat GENCER, Mustafa PARLAK, Prof. Dr.
Zühtü AYTAÇ, Rıfkı ÜNAL
B. SORUŞTURMA HEYETİ
Başkan : Murat GENCER
Raportörler : Pelin UYANIK, Ali İhsan ÇAĞLAYAN
C. ŞİKAYET EDEN
Türkiye Ağaç İşleri Esnaf ve Sanatkarları Federasyonu
Gazimustafakemal Bulvarı No: 107/4 06570 Maltepe-Ankara
D. HAKKINDA SORUŞTURMA YAPILANLAR
1.Çamsan Ağaç Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Çamsan)
Uzunisa Kökenli Köyü- ORDU
Temsilcileri: Av. Akın BALCI
Sağlık Sok. No: 10/7 Sıhhıye-Ankara
Av. Dr. Nurkut İNAN ve Av. İbrahim GÜL
Cinnah Cad. 31B/1 06680 Çankaya-Ankara
2.Dekor Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi (Dekor)
Organize Sanayi Bölgesi 1. Cad. 26110- Eskişehir
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
3.Devrektaş Devrek Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Devrektaş)
Devrek- Zonguldak
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
02-53/685-278
3
4.Divapan Entegre Ağaç Panel Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Divapan)
Tokuşlar Köyü Yığılca Yolu-Düzce
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
5.Düzsan Düzce Birlik Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Düzsan)
İskele Meydanı Damga Sok. İffet Gülhan İş Merkezi 9/6 Kadıköy-İstanbul
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
6.Kastamonu Entegre Ağaç Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Kastamonu
Entegre/Yongapan)
Üsküp Sok. No: 23 34160 Bayrampaşa-İstanbul
Temsilcileri: Av. İlhan İMİK ve Av. Barış ÖNER
Kemeraltı Cad. No 46/3 Tophane-İstanbul
7.Köy Kalkınma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Birliği (Köykobir)
Yonga Levha Fabrikası Batlama Mevkii-Giresun
8.Masstaş Mudurnu Abant Sunta Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Masstaş)
Dolantı Sok. No: 21 06160 Siteler-Ankara
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
9.Orma Orman Mahsülleri İntegre Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Orma)
İstiklal Mah. Atatürk Bulvarı 32310 Isparta
Temsilcisi: Prof. Dr. İ. Yılmaz ASLAN
Çıkıntı Sok., Altıparmak Sitesi, C. Blok D: 21 Altıparmak-Bursa
10.SFC Entegre Orman Ürünleri Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş. (SFC)
Alemdağ Cad. No: 46 Adım Plaza D Blok Kat: 1 Büyükçamlıca-İstanbul
Temsilcileri: Prof. Dr. Arif ESİN, Bülent ÇAMLICA ve M. Fevzi TOKSOY
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
11.Yıldız Sunta MDF Orman Ürünleri Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş.(Yıldız
MDF)
Beşevler Mah. Sanayi Bölge No: 35 Uzunçiftlik-İzmit
Temsilcisi: Av. Oya BOSTANCI
Beşevler Mah. Sanayi Bölge No: 35 Uzunçiftlik-İzmit
12.Yontaş Yonga Levha Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Yontaş)
Acıbadem Cad. No: 78/1 Kadıköy-İstanbul
02-53/685-278
4
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
13.Yonga Levha Sanayicileri Derneği (Dernek)
Meşrutiyet Cad. Aslı Han A Blok No: 18 Kat: 7 Galatasaray-İstanbul
Temsilcisi: Prof. Dr. Arif ESİN
Akaretler Sıraevleri, S.Seba Cad., No: 67, Beşiktaş-İstanbul
E. İDDİALARIN ÖZETİ
Yonga levha ve/veya lif levha (MDF) piyasasında faaliyet gösteren
teşebbüslerin; ayda bir ya da bazen daha değişik aralıklarla düzenlenen
toplantılarda biraraya geldikleri ve bu toplantılarda yonga levha ve/veya
MDF’nin satış ve vade koşullarını belirledikleri, dolayısıyla yonga levha
ve/veya lif levha (MDF) piyasasında rekabeti engellemeye yönelik davranışlar
içinde bulundukları iddia edilmektedir.
F. DOSYA EVRELERİ
Türkiye Ağaç İşleri Esnaf ve Sanatkarları Federasyonu’nun, ağaç sanayii
sektöründe yonga levha üretimi ile iştigal eden fabrikaların ürünlerine aynı
tarihlerde ve aynı oranlarda zam yaptıklarına ilişkin, Rekabet Kurumu
kayıtlarına 15.5.2000 tarih ve 1853 sayı ile intikal eden başvurusu üzerine
21.7.2000 tarih ve D3/1/Ş.Y.-00/03 sayılı İlk İnceleme Raporu hazırlanmıştır.
Söz konusu İlk İnceleme Raporunun görüşülmesi sonucunda alınan
25.7.2000 tarih ve 00-28/302-171 sayılı Rekabet Kurulu Kararı ile; konuya
ilişkin olarak 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 40.
maddesinin 1. fıkrası gereğince önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
Yapılan önaraştırma sonucunda Kurum raportörleri tarafından hazırlanan
14.2.2001 tarih ve D3/2/P.U.-01/2 sayılı Önaraştırma Raporu Kurul’a
sunulmuştur. Kurul söz konusu Önaraştırma Raporunu görüşerek 27.2.2001
tarih ve 01-10/92-M sayı ile; Çamsan, Dekor, Devrektaş, Divapan, Düzsan,
Kastamonu Entegre, Köykobir, Masstaş, Orma, SFC, Yıldız MDF, Yontaş ile
Yonga Levha Sanayicileri Derneği hakkında yonga levha ve/veya lif levha
satış fiyatlarını birlikte belirlemek suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin
(a) bendini ihlal edip etmediklerinin belirlenmesi için Kanun’un 41. maddesi
uyarınca soruşturma yapılmasına karar vermiştir.
14.3.2001 tarihinde, Kanun'un 43/2. maddesi uyarınca ilgililere soruşturma
açıldığına dair bildirimde bulunularak kendilerinden 30 gün içinde ilk yazılı
savunmalarını göndermeleri istenmiştir. Tarafların ilk yazılı savunmaları süresi
içinde Kurum kayıtlarına intikal etmiştir. Taraflardan Köykobir ise ilk yazılı
savunmasını göndermemiştir.
Kurul, 22.8.2001 tarih ve 01-40/396-M sayılı Kararı ile; yürütülmekte olan
soruşturmanın 27.8.2001 tarihinde sona eren süresinin, 4054 sayılı Kanun’un
43. maddesinin 1. fıkrası çerçevesinde 6 ay uzatılmasına karar vermiştir.
02-53/685-278
5
Soruşturma sonucunda hazırlanan 27.2.2002 tarih ve SR/02-1 sayılı
Soruşturma Raporu Kanun'un 45/1. maddesi uyarınca Başkanlıkça tüm Kurul
Üyeleri ile ilgili taraflara tebliğ olunmuş ve aynı maddenin 2. fıkrası gereğince
taraflardan 30 gün içinde yazılı savunmalarını göndermeleri istenmiştir.
Soruşturma Raporu'nun tebliğini takiben; Çamsan, Dekor, Devrektaş,
Divapan, Düzsan, Kastamonu Entegre, Masstaş, Orma, SFC, Yontaş ve
Dernek’in Kanun’un 45. maddesinin 2. fıkrası uyarınca talep ettikleri ek süre
kendilerine Kurul Kararı ile tanınmış, ilgili teşebbüslerin yazılı savunması
yasal süresi içinde en son 30.4.2000 tarihinde olmak üzere Kurum'a intikal
etmiştir. Teşebbüslerden Devrektaş ve Köykobir’in ikinci yazılı savunmaları
Kurumumuza intikal etmemiştir. Bu aşamada teşebbüslerden sadece
Kastamonu sözlü savunma talebinde bulunmuştur.
Soruşturma Heyeti’nin hazırladığı 15.5.2002 tarihli "Ek Yazılı Görüş",
Kanun'un 45/2. maddesi uyarınca, 16.5.2002 tarihinde tüm Kurul Üyeleri ve
taraflara tebliğ edilmiştir. Çamsan, Dekor, Devrektaş, Düzsan, Kastamonu
Entegre, Masstaş, SFC, Yontaş ve Dernek’in Kanun’un 45. maddesinin 2.
fıkrası uyarınca talep ettikleri ek süre kendilerine Kurul Kararı ile tanınmış,
ilgili teşebbüslerin ek görüşe karşı cevapları yasal süreleri içinde en son
16.7.2000 tarihinde olmak üzere Rekabet Kurumu'na intikal etmiştir.
Teşebbüslerden Divapan, Köykobir ve Yıldız MDF üçüncü yazılı savunmaları
Kurumumuza intikal etmemiştir.
Söz konusu teşebbüsler ek yazılı görüşe cevaplarında Kanun’un 46. maddesi
uyarınca sözlü savunma toplantısı yapılmasını talep etmişlerdir.
Rekabet Kurulu'nun 25.7.2002 tarih ve 02-45 sayılı toplantısında, yürütülen
soruşturma ile ilgili olarak 4.9.2002 tarihinde sözlü savunma toplantısı
yapılmasına ve sözlü savunma toplantısına soruşturma kapsamındaki
teşebbüslerin davet edilmesine karar verilmiş ve sözlü savunma toplantısı
davetiyeleri, Kanun'un 46/2. maddesi uyarınca ilgililere gönderilmiştir.
4.9.2002 tarihinde sözlü savunma toplantısı yapılmıştır.
Rekabet Kurulu 6.9.2002 tarihinde 02-53/685-278 sayılı nihai kararını
vermiştir.
G. RAPORTÖRLERİN GÖRÜŞÜ
İlgili raporda; yonga levha ve/veya lif levha (MDF) piyasasında faaliyet
gösteren teşebbüslerin; sektör sorunlarını görüşmek üzere Yonga Levha
Sanayicileri Derneği tarafından organize edilen aylık toplantılarda ve/veya bu
toplantıların dışında zaman zaman biraraya geldiği ve bu toplantılarda yonga
levha ve/veya MDF’nin satış ve vade koşullarını belirlediği, dolayısıyla yonga
levha ve/veya lif levha (MDF) piyasasında rekabeti engellemeye yönelik
davranışlar içinde bulunduğu kanaati üzerine Rekabet Kurulu’nun aldığı
soruşturma kararı çerçevesinde yapılan incelemeler, teşebbüslerin ve
Derneğin ilk yazılı savunmaları ve soruşturma döneminde elde edilen yeni
bilgi ve belgelerin ışığında;
02-53/685-278
6
- Çamsan Ağaç San. ve Tic. A.Ş.,
- Dekor Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti.,
- Devrektaş Devrek Orman Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.,
- Divapan Entegre Ağaç Panel San. ve Tic. A.Ş.,
- Düzsan Düzce Birlik Orman Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.,
- Kastamonu Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş.,
- Köy Kalkınma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Birliği,
- Masstaş Mudurnu Abant Sunta San. ve Tic. A.Ş.,
- Orma Orman Mahsulleri Integre San. ve Tic. A.Ş.,
- SFC Entegre Orman Ürünleri San. Tesisl. ve Tic. A.Ş.,
- Yıldız Sunta MDF Orman Ürünleri San. Tesisl. ve Tic. A.Ş.,
- Yontaş Yonga Levha San. ve Tic. A.Ş. ile
- Yonga Levha Sanayicileri Derneği’nin
4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi ile hukuka aykırı ilan edilen ve yasaklanan
eylemleri gerçekleştirdiklerinin tesbit edildiği,
Yapılan bu tesbitlere dayanılarak, özetle,
- soruşturulan teşebbüslerin ve Derneğin 1993’ten bu yana sürdürülen
anlaşma düzenine dahil olmaları ve böylece 4054 sayılı Kanun’un 4.
maddesini ihlal etmeleri karşısında, Kanun’un 16. maddesinin 2. fıkrası
gereği cezalandırılmaları,
- anlaşma düzenine ilişkin herhangi bir bildirim yapılmaması nedeniyle
soruşturulan teşebbüslere Kanun’un 16. madde (c) bendi uyarınca ceza
verilmemesi gerektiği,
Divapan Entegre Ağaç Panel San. ve Tic. A.Ş. ve Çamsan Ağaç Sanayi ve
Ticaret A.Ş. ile Köy Kalkınma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Birliği
hakkında ceza takdir edilirken yukarıda belirtilen hafifletici nedenlerin dikkate
alınması gerektiği ifade edilmektedir.
H. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
H.1. İlgili Pazar
H.1. 1. İlgili Ürün Pazarı
Halk arasında sunta (suni tahta) olarak bilinen yonga levha, genellikle
lignoselülozik (selüloz içeren odunumsu) hammaddeden elde edilen yonga
veya küçük parçacıkların sentetik bir reçine ya da uygun bir yapıştırıcı yardımı
ile ısı ve basınç altında geniş ve büyük yüzeyli levhalar haline getirilmesi ile
elde edilen ve gerek mobilya yapımında gerekse başka amaçlarla kullanılan
bir malzemedir. Kereste ve kontrplak üretimi için, kalın çaplı düzgün gövdeli,
uzun ve fazla miktarda odun kusurları içermeyen tomrukların kullanılması
gerekmekte olup bu tür hammaddelerin bulunması nispeten zor ve pahalıdır.
Halbuki yonga levha üretimi için kullanılacak hammaddede bu tür özellikler
aranmadığı gibi bitki artıkları bile değerlendirilebilmektedir.
Yonga levhalar birçok kullanım yeri için gerekli fiziksel ve mekanik özellikleri
taşırlar; düzgün yüzeylidir, istenen kalınlıkta üretilebilir, homojen bir yapıya
02-53/685-278
7
sahiptir, çivi, vida, tutkal ve diğer malzemelerle birleştirilebilir, büyük ebatlarda
üretilmiş olması işçilikten tasarruf sağlar, üst yüzey işlemleri uygulanabilir,
yongaların koruyucu, yanmayı geciktiren maddelerle işleme sokulmasıyla
çeşitli özellikler kazandırılabilir, işlenmesi kolaydır, masif ağaç malzemede
görülen budak, çürüklük ve lif kıvrıklığı gibi kusurlar bulunmaz ve nispeten
ucuzdur.
Yonga levha üretiminde kullanılan hammaddelerin %90'ı odun ve
lignoselülozik malzemelerdir. Bu amaçla genellikle, bakım ve aralama
kesimleri ile ağaçların budanması sonunda elde edilen ince yuvarlak odunlar,
dal ve tepe uçları ile ağaç endüstrisi artıkları yonga levha üretiminde
kullanılmaktadır. Batı Avrupa'da başlangıçta iğne yapraklı ağaç odunları
(ladin, çam, köknar ve Sıtka ladini) tercih edilirken, daha sonraları ekonomik
olmaları ve kolay temin edilmelerinden dolayı kayın, huş, kavak, kızılağaç ve
söğüt gibi yapraklı ağaç türleri de kullanılmaya başlanmıştır. Yonga levhalar
mobilya sektörü dışında kat döşemeleri, prefabrik ev yapımı ve kapı göbeği
imalatında kullanılmaktadır.
MDF kelime anlamı ile orta yoğunlukta lif levha olup, ağaç liflerinin sıcakta
sertleşen sentetik reçine ile birbirine kaynaştırılması suretiyle levhalar halinde
üretilen ahşap esaslı bir malzemedir. Yonga levhada odun, yonga (kıymık)
haline getirilirken, MDF’de daha da ileriye gidilerek odun, en küçük fiziksel
özelliği olan liflerine kadar ayrıştırılmaktadır.
Lif levhalar Türk standartlarına göre üç çeşittir. Bunlar; yumuşak, orta ve sert
lif levhalardır. Orta sert lif levhalar (MDF) son 25 yıl içinde mobilya
endüstrisinde gittikçe artan bir oranda kullanılmaya başlamıştır.
MDF'nin her noktasında liflerin eşit dağılması ve çok yoğun bulunuşu
levhaların her iki yüzünün olduğu kadar, kenarlarının da makina ile herhangi
bir kırılma olmaksızın ya da malzeme parçacıkları arasında boşluklar ortaya
çıkmaksızın işlenmesine imkan sağlamaktadır. Bu sayede MDF, masa
tablaları, kapı panelleri, kenarları zırhlı ve profil yüzeyli çekmece alınları gibi
parçaların üretilmesinde başarı ile kullanılmaktadır. Son derece düzgün ve
homojen bir yüzeye sahip olan MDF, gerek boyama, gerekse dekoratif folyo
veya ahşap kaplamada çok iyi bir taban oluşturmaktadır. Bu özellikleri,
MDF’nin pek çok uygulamada masif ahşaba alternatif olarak kullanılmasına
olanak sağlamaktadır.
Levha endüstrileri içinde kontrplak endüstrisi ve kaplama endüstrisi yüksek
kaliteli ve değerli odun işlemektedir. Kaliteli odunların azalması ile birlikte bu
ürünlerin fiyatı da artmaktadır. Buna karşılık MDF'nin kontrplak ve hatta yonga
levhadan daha düşük kalitedeki odunlardan üretilebilmesi, masif ağaca aynı
kolaylıkla (hatta daha kolay) işlenebilen fakat daha ekonomik bir alternatif
oluşturmasına ve bunun sonucu olarak da pek çok kullanım yerinde masif
ahşabın yerini almasına yol açmıştır.
MDF aslında sert lif levha ile yonga levhanın üstün özelliklerinin kombine
edildiği bir levha ürünüdür. Zira MDF üretiminde sert lif levhada olduğu gibi
lifler, yonga levhada olduğu gibi de tutkal kullanılmaktadır. Liflerin kullanılması
02-53/685-278
8
yüzeylerin sert lif levha gibi düzgün ve yeknesak olmasını, tutkal kullanılması
ise levhaların dayanımının yüksek olmasını sağlamaktadır. Yonga levha ve
MDF'nin laminat adı verilen ince bir melamin levha ile kaplanmış halleri
suntalam ve MDFlam olarak bilinmektedir.
Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere yonga levha ve MDF oldukça
farklı iki üründür. Her ne kadar MDF, yonga levhanın kullanılabildiği birçok
yerde ikame edilebilse de, MDF'nin daha pahalı ve daha kaliteli bir ürün
olmasından dolayı, bu ikame sınırlı kalmaktadır. Bu iki ürün özellikle mobilya
endüstrisinde birbirini tamamlayan iki ayrı ürün olarak kullanılmaktadır.
Dolayısıyla ilgili pazar, yonga levha pazarı ve MDF pazarı olarak
belirlenmiştir.
H.1.2. İlgili Coğrafi Pazar
Yonga ve lif levha firmalarının üretim tesislerinin Marmara, Orta ve Doğu
Karadeniz bölgelerinde yoğunlaştığı görülse de üretilen levhalar bayiler ve
toptancılar vasıtasıyla tüm Türkiye'de bu ürünleri kullanan imalatçılara
ulaştırılmaktadır. Dolayısıyla ilgili coğrafi pazar, Türkiye Cumhuriyeti
sınırları olarak belirlenmiştir.
H.2. Haklarında Soruşturma Yürütülen Taraflar
H.2.1. Çamsan Ağaç Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Çamsan)
Şirket Ordu ilinde 1978 yılında kurulmuş ve 1984'te faaliyete geçmiştir.
Türkiye’deki ilk MDF üretim tesisini kuran Çamsan, aynı zamanda en büyük
MDF entegre kuruluşu olarak sektörün lideridir. Çok ortaklı halka açık bir
şirket olan Çamsan ham MDF, kaplamalı MDF, Laminat parke, yapı profilleri,
profil, kağıt emprenyesi, formaldehit ve tutkal üretmektedir. Firmanın yönetim
kurulu; Yüksel Poyraz (Yönetim Kurulu Başkanı), Şükrü Bodur (Başkan
Vekili), Fikri Taştemel, Mustafa Poyraz, Altan Bodur, Hakan Poyraz ve
Gökhan Poyraz’dan oluşmaktadır. Şirketin ortaklık yapısına Tablo 1’de yer
verilmiştir.
Tablo: 1 Çamsan Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Çamsar A.Ş. 21.52
Yüksel Poyraz 20.28
Aztaş. A.Ş. 15.08
Hakan Poyraz 10.37
Şükrü Bodur 10.76
Diğer Ortaklar (3930 kişi) 21.99
TOPLAM 100.00
H.2.2. Dekor Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. (Dekor)
1998 yılında kurulan şirket, Eskişehir’de bulunan Suntasan Orman Sanayi ve
Ticaret A.Ş.’nin fabrikasını aynı yıl içerisinde kiralayarak üretime geçmiştir.
02-53/685-278
9
Çıplak yonga levha ve melamin kaplamalı yonga levha üreten teşebbüsün
ortaklık yapısına Tablo 2’de yer verilmiştir.
Tablo: 2 Dekor Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Kadri Yücel Kaymaz 33.3
Ebu Müslüm Taşcan 33.3
Mehmet Selçuk Yahyagil 33.3
TOPLAM 100.0
H.2.3. Devrektaş Devrek Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
(Devrektaş)
Devrektaş, Zonguldak Devrek’te kurulan ve 1979 yılından bu yana çok ortaklı
olarak faaliyet gösteren bir şirkettir. Çıplak yonga levha ve melaminli kaplama
yonga levha üreten şirketin yönetim kurulu; Mehmet Zeki Hacıkulaoğlu
(Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Aza), Samim Sırrı Yücel (Yönetim
Kurulu Başkan Vekili), İsmet Metin, Hayri Özen, Mustafa Semerci’den
oluşmakta olup ortaklık yapısına Tablo 3’te yer verilmiştir.
Tablo: 3 Devrektaş Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
M.Zeki Hacıkulaoğlu 20.00
Suzan Hacıkulaoğlu 19.36
Zonguldak Valiliği Öz. İd. Md. 3.00
Devrek Belediyesi Başkanlığı 0.78
Diğer Ortaklar (2699 Ortak) 56.86
TOPLAM 100.00
H.2.4. Divapan Entegre Ağaç Panel Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Divapan)
Şirket, 1995 yılında Düzpan Düzce Ağaç Panel San. ve Tic. A.Ş. olarak
kurulmuş ve 1998 yılında Konya merkezli Kombassan Grubu tarafından
devralınarak Divapan Entegre Ağaç Panel San. ve Tic. A.Ş. ünvanını almıştır.
Şirketin merkezi fabrikanın da bulunduğu Düzce’dedir. Çıplak ve kaplamalı
MDF ve dekoratif profil üreten teşebbüsün yönetim kurulu; Haşim Bayram
(Yönetim Kurulu Başkanı), Haşim Şahin (Yönetim Kurulu Başkan Vekili),
Osman Nuri Sarı, Ebubekir Sarı, Mehmet B. Pişirici’den oluşmakta olup
ortaklık yapısına Tablo 4’te yer verilmiştir.
Tablo: 4 Divapan Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Kombassan İnş. Tar. A.Ş. 100.00
TOPLAM 100.00
H.2.5. Düzsan Düzce Birlik Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
(Düzsan)
Düzsan, 1970 yılında Düzce’de kurulmuş; çıplak yonga levha, melaminli
yonga levha ve iç fındık imalatı ve satışı ile iştigal eden, hisse senetleri halka
arz edilmiş, fakat İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem görmeyen bir
anonim ortaklıktır. Hisse senetlerinin tamamı hamiline olup ortak sayısı
02-53/685-278
10
hakkında kesin bir bilgi yoktur. Teşebbüsün yönetim kurulu; Yılmaz Öney
(Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Aza), Sedat Öney (Yönetim Kurulu
Başkan Vekili), Mustafa Öztürk, Hasan Sakaoğlu, Sadık Konca’dan
oluşmaktadır. Şirkette % 5 ve daha fazla pay sahibi olan ortaklar aşağıdaki
gibidir:
Tablo: 5 Düzsan Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Yılmaz Öney 16.52
Sedat Öney 6.32
Nejat Öney 6.04
Diğer 71.12
TOPLAM 100.00
H.2.6. Kastamonu Entegre Ağaç Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Yongapan)
1969 yılında İstanbul’da kurulan şirket 1971 yılında Kastamonu’da ilk üretim
tesisini açmış, 1987’den itibaren de Gebze’de de üretime başlamıştır. Yonga
levha, melamin ve ahşap kaplamalı yonga levha, MDF levha, melamin ve
ahşap kaplamalı MDF levha, masif panel, laminat parke ve kontrplak üretimi
ve satışı yapılan ürünlerdir. Şirketin yönetim kurulu; Ahmet Yahya Kiğılı (İdare
Meclisi Başkanı) Halit Çizmeci (İdare Meclisi Başkan Vekili), Mehmet Orhan
İdil, Haluk Yıldız’dan oluşmaktadır. Teşebbüsün ortaklık yapısına Tablo 6’da
yer verilmiştir.
Tablo: 6 Yongapan Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI
Ahmet Yahya Kiğılı 38.8
Hayat Holding A.Ş. 7.21
M. Avni Kiğılı 6.00
Fuat Ceritoğlu 5.00
Diğer Ortaklar 37.99
Toplam 100.00
H.2.7. Köy Kalkınma ve Diğer Tarımsal Amaçlı Kooperatifler Birliği
(Köykobir)
Köykobir, Giresun’da kooperatifçiliğe destek olmak üzere 14.10.1969 tarihinde
7 Köy Kalkınma Kooperatifinin birleşmesiyle kurulmuş, 1979 yılında da yonga
levha üretimine başlanmıştır. 1998 yılının Mayıs ayında faaliyetleri
durdurulmuş olan fabrika o günden beri atıl haldedir. 1998 yılından beri
Köykobir Yönetim Kurulu Başkanı olan Selim Sağlık ile 22.6.2001 tarihinde
görüşülmüş ve Soruşturma Bildirim Yazısı ile sunulan belgelerde adı geçen
Dernek toplantılarına katılan eski Genel Müdür Yardımcısı Yalçın Aktaş ve
eski Yönetim Kurulu Başkanı Murat Cürgül’ün 1998 yılında görevlerinden
ayrıldığı öğrenilmiştir. Durum, yönetim kurulu karar defterinin incelenmesiyle
de tesbit edilmiştir. Sağlık, Aktaş ve Cürgül’ün katıldıkları Dernek toplantıları
hakkında bilgi sahibi olmadığını beyan etmiştir.
02-53/685-278
11
H.2.8. Masstaş Mudurnu Abant Sunta Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Masstaş)
Masstaş, 1975 yılında çok ortaklı bir şirket olarak kurulmuş olup birçok kere el
değiştirdikten sonra son olarak Gentaş Grubu’na dahil olarak faaliyet
göstermeye başlamıştır. Merkezi fabrikanın da bulunduğu Mudurnu olan
teşebbüs, çıplak ve melamin kaplamalı yonga levha üretiminde
bulunmaktadır. Şirketin yönetim kurulu; Ahmet Kahraman (Yönetim Kurulu
Başkanı ve Murahhas Aza), Abdurrahman Kahraman (Yönetim Kurulu Başkan
Vekili), Mehmet Ziya Kahraman, Mustafa Astarcı, Halil İbrahim Kahraman’dan
oluşmaktadır. Teşebbüsün ortaklık yapısına Tablo 7’de yer verilmiştir.
Tablo: 7 Masstaş Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Gentaş A.Ş. 50.00
Mustafa AstarcıI 17.17
Diğer 32.83
TOPLAM 100.00
H.2.9. Orma Orman Mahsulleri İntegre Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Orma)
Şirket 1970 yılında fabrikanın da bulunduğu Isparta’da kurulmuş olup başlıca
üretim faaliyetleri, kaplamalı ve kaplamasız yonga levha, melamin emprenye
edilmiş kağıt ve sanayi bıçaklarıdır. Şirketin yönetim kurulu; Şevket Demirel
(Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Aza), Neslihan Demirel (Yönetim
Kurulu Başkanı Vekili ve Murahhas Aza Yardımcısı), T. Selahattin Özmen,
Asuman Esin, Ömer Çivril, Yılmaz Kasap’tan oluşmaktadır. Teşebbüsün
ortaklık yapısına Tablo 8’de yer verilmiştir.
Tablo:8 Orma Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Göltaş A.Ş. 15.00
Göl Yatırım A.Ş. 58.00
Diğer Ortaklar 27.00
TOPLAM 100.00
H.2.10. SFC Entegre Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (SFC)
Kastamonu’da kurulu olan SFC, 1976 yılından beri faaliyet göstermektedir.
1978 yılında yonga levha üretimine başlanmış, sonraki yıllarda şirket
kaplama, kontrplak, MDF (1996 yılında), formaldehit reçineleri, tutkal üretimini
ilave etmiştir. Şirketin yönetim kurulu; Fuat Ceritoğlu (Yönetim Kurulu Başkanı
ve Murahhas Aza), Ahmet Ceritoğlu (Yönetim Kurulu Başkan Vekili), Mehmet
Ceritoğlu, Bülent Bay, Mustafa S.R. Onursal’dan oluşmaktadır. Teşebbüsün
ortaklık yapısına Tablo 9’da yer verilmiştir.
02-53/685-278
12
Tablo: 9 SFC Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Mehmet Ceritoğlu 16.00
Nüket Bay 15.52
Murat Ceritoğlu 15.00
Ahmet Ceritoğlu 15.00
Nazlı Ceritoğlu 12.00
Fuat Ceritoğlu 10.00
Diğer 16.48
TOPLAM 100.00
H.2.11. Yıldız Sunta MDF Orman Ürünleri Sanayi Tesisleri ve Ticaret A.Ş.
(Yıldız MDF)
Yıldız MDF, Düzbağ Orman Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. olarak 1976 yılında
Gaziantep’te kurulmuş olup, 1989 yılında unvan değiştirmiştir. Şirketin İzmit
(MDF) ve Gaziantep’te iki fabrikası bulunmaktadır. Gaziantep yonga levha
fabrikası gayrifaal durumdadır. İzmit’te 1998 yılında faaliyete geçen tesis,
MDF ve MDFlam üretmektedir. Şirketin yönetim kurulu; Ahmet Yıldız (Yönetim
Kurulu Başkanı), Fehmi Yıldız (Yönetim Kurulu Başkan Vekili), Salih Yıldız, S.
Hatun Muhassıloğlu, Meryem Tatari ve Hacer Yıldız’dan oluşmaktadır.
Teşebbüsün ortaklık yapısına Tablo 10’da yer verilmiştir.
Tablo: 10 Yıldız MDF Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Yıldız İnşaat Toprak A.Ş. 31.32
Ahmet Yıldız 30.04
Yıldız Bungalov A.Ş. 19.46
Yıldız İnşaat A.Ş. 9.00
Salih Yıldız 2.24
Sırma H.Muhassıloğlu 2.02
Meryem Tatari 2.02
Hacer Yıldız 2.02
Yıldız Kimya A.Ş. 1.00
Fehmi Yıldız 0.88
TOPLAM 100.00
H.2.12. Yontaş Yonga Levha Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Yontaş)
1977 yılında İstanbul’da kurulan Yontaş’ın ilk fabrikası Samsun Terme’de
bulunmakta olup 2001 yılında Cide Pelikan yonga levha fabrikası
devralınmıştır. Şirket, çıplak ve melaminli yonga levha üretimi yapmakta olup
teşebbüsün yönetim kurulu; Hasan Ekşi (Yönetim Kurulu Başkanı), Bülent
Ekşi (Yönetim Kurulu Başkan Vekili) ve Emine Ekşi’den oluşmaktadır.
Teşebbüse ait ortaklık yapısına Tablo 11’de yer verilmiştir.
Tablo: 11 Yontaş Ortaklık Yapısı
HİSSEDAR HİSSE ORANI (%)
Hasan Ekşi 49.90
Bülent Ekşi 49.90
İslam Kalkınma Bankası 0.13
Diğer 0.07
TOPLAM 100.00
02-53/685-278
13
H.2.13. YONGA LEVHA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ
Merkezi İstanbul’da olan Dernek, 15 kurucu üye tarafından 1985 yılında
kurulmuştur. Tüzel kişiler dernek üyesi olamadıklarından sektörde faaliyet
gösteren teşebbüsleri temsile yetkili kişiler, üye olarak faaliyet göstermektedir.
Teşebbüs temsilcilerinin işten ayrılmaları veya teşebbüs sahibinin el
değiştirmesi hali sıkça rastlandığı için Dernek üye sayısı sürekli
değişmektedir.
H.3. Tesbit ve Deliller
Önaraştırma, tarafların yazılı savunmaları ve soruşturma sürecinde 4054
sayılı Kanun'un 14, 15 ve 44. maddeleri uyarınca yapılan yerinde incelemeler
ve ilgililerden bilgi isteme sonucunda elde edilen bulgular aşağıda
sunulmuştur.
H.3.1. Yonga Levha Fiyatının Belirlenmesine İlişkin Eylemler
-17.12.1993 tarihinde yapılan ve Novapan tarafından düzenlenen toplantıya
Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Masstaş, Gentaş, Köykobir1, Orma,
Samedoğlu, Tever, Yongapan, Yonsan, MKE Etağ, Orüs, Sumaş, Sunta ve
SFC’nin temsilcileri katılmıştır. Dernek Genel Sekreteri tarafından toplantıya
ilişkin hazırlanan özet raporunda2, iç pazar durumu görüşülerek, "...İstanbul ve
Ankara pazarlarına mal satan firmaların 375/380 lik listeleri deklere ederek
350/355 lik listeleri uygulamaya koydukları tesbit edildi. Bu nedenle artan
maliyetler de dikkate alınarak 375 lik listeleri deklere etmeyen firmaların
hemen deklere ederek 350/355 lik listeleri uygulamaya koymaları hususunda
mutabakat sağlandı[ğı]..." belirtilmektedir (Belge 13).
-9.9.1995 tarihinde Orma tarafından düzenlenen ve Çamsan, Devrektaş,
Düzsan, Sumaş, Tever, Yongapan, Yontaş, MKE ve Orüs’ün temsilcilerinin
katıldığı toplantının özet raporunda katılımcıların şu kararları aldıkları
görülmektedir: "...1- Fiyatların 18 mm kalınlıkta 183* 366 cm. ebatlı yonga
levha için 1.100.000 + KDV fiyatın 20 Eylül 1995 tarihinden itibaren tatbik
edilmesine, 1.200.000 + KDV fiyatın deklere edilerek 5 Ekim 1995 tarihinden
itibaren uygulanmaya alınmasına, 2- Fiyat tespitlerinde İstanbul'daki fabrikalar
ile Taşra’daki fabrikalar arasındaki nakliye farkları dikkate alınarak
İstanbul'daki fabrikaların birinci maddede sözü edilen fiyatlarını nakliye farkını
da taşıyacak şekilde tespit etmelerine, …karar verilmiştir..." (Belge 2).
-15.5.1996'da yapılan ve Düzsan tarafından organize edilen toplantıya Foça
Sunta, Devrektaş, Kastamonu Entegre, Anadolu Yonga, Çamsan, Masstaş,
Köykobir, Yontaş, Suntasan, MKE Etağ, Gentaş ve Orma’nın temsilcileri
katılmıştır. Toplantı özet raporunda, toplantıda "iç pazar durumu" başlığı
altında "...1.8'lik listelerin 20.5.1996'dan itibaren uygulanması, 2.0'lık listelerin
1 MKE Etağ, Köykobir, Anadolu Sunta, mevcut durum itibariyle faaliyet göstermemektedir.
2Dernek’in organizasyonuyla biraraya gelinmekte ve toplantılara ilişkin Dernek Genel Sekreteri “toplantı
özet raporu” hazırlamaktadır. Bundan böyle özet rapor olarak anılacaktır.
3 Söz konusu belge numaraları soruşturma raporundaki belge numaralarını göstermektedir.
02-53/685-278
14
5.6.1996'da deklare edilerek 20 Haziran’da uygulanması tavsiye...” edildiği
belirtilmiştir (Belge 3).
-4.12.1996 tarihinde Masstaş tarafından düzenlenen toplantı sonucunda
Dernek Yönetim Kurulu’nca hazırlanan faaliyet raporunda; "…girdilerdeki
artışlar devam ederken yurtiçi kurulu kapasitenin artmış olması nedeni ile
Türkiye genelinde önemli ölçüde fiyat kargaşası yaşandığı, bu nedenlerle
firmaların yeni yıla girerken satış politikalarını ciddi olarak gözden geçirmek
zorunda olduğu…" ifade edilmektedir (Belge 4).
-8.1.1997 tarihinde İstanbul'da yapılan toplantıya ilişkin Dernek Yönetim
Kurulu faaliyet raporunda; bir önceki toplantıda alınan karar gereği fiyat
kargaşasını önlemek amacı ile önerilen toplantının 21.1.1997 tarihinde
İnegöl'de gerçekleştirildiği, toplantıya Sumaş, Foça Sunta, Serdar ve Anadolu
Yonga'nın katıldığı, Setaş'ın katılmadığı belirtilmiş ve devamında şu ifadeler
kullanılmıştır: "...Söz konusu toplantıda 15 Şubat’ta uygulanması öngörülen
fiyata kademeli olarak geçişin sağlanması hususunda mutabakata varıldığı
öğrenilerek sizlere durum 24/1/997 gün ve 8 sayılı yazımızla intikal ettirilmiştir.
Bilahare yapılan temaslardan, fiyatların KDV dahil ve hariç olarak tesbiti
hususunda SETAŞ ile mutabakat sağlanamadığı öğrenilmiş ve piyasada
beklenilen neticenin alınamadığı maalesef müşahade edilmiştir…" (Belge 5).
-10.1.1997 tarihli Dernek eski Genel Sekreteri tarafından üyelere gönderilen
sirkülerde "8.1.1997 tarihinde İstanbul'da yapılan toplantıda alınan karar
gereği firmaların müşterilere yapacağı deklarasyon metni" sunularak "...bu
deklarasyonun yeni yayınlanacak fiyat listeleri ile birlikte müşterilere
gönderilmesi gerektiği..." belirtilmiştir. İlgili yazı, Dernek Giden Evrak defterinin
3 sıra numarası ile 10.1.1997 tarihinde tüm firmalara gönderilmiştir (Belge 6).
-24.1.1997 tarihinde Dernek, söz konusu tarihte yapılan İnegöl toplantısının
neticesini tüm firmalara göndermiştir (Belge 6).
-19.2.1997 tarihinde Köykobir tarafından organize edilen toplantıya Çamsan,
Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Orma, Samedoğlu, SFC, Suntasan, Tever,
Teverpan, Yongapan, Yontaş, Yonsan, M.K.E. Etağ, Ayonsan4, Cisan ve
Pelikan’ın temsilcileri katılmış olup toplantıya ilişkin olarak Dernek Genel
Sekreteri tarafından hazırlanan özet raporda iç pazar durumuna ilişkin şu
ifadeler yer almaktadır: “...Maliyet artışları ve uygulanmakta olan satış
politikaları dikkate alınarak; 2,2 Mil TL/A 183 x 366, 18 mm. listelerin hemen
uygulanması, 2.4 Mil TL/A listelerinde en kısa sürede yayınlanarak 1 martta
uygulamaya geçilmesi, bu uygulamalarında belirli merkezlerde kontrol
edilmesi tavsiyeye şayan görüldü..." (Belge 7).
-19.3.1997 tarihinde SFC tarafından organize edilen toplantıya, Devrektaş,
Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Masstaş, Köykobir, Orma, Suntasan, Tever,
Teverpan, Kastamonu Entegre, Yonsan, Ayorsan, Vezirağaç ve Köseoğlu’nun
temsilcileri katılmış olup toplantı özet raporunda; iç pazar durumunun
görüşülerek değerlendirildiği ve "...hemen deklere edilmek ve 1/4/997
4 Mevcut durum itibariyle faaliyet göstermemektedir.
02-53/685-278
15
tarihinde uygulanmak üzere, bir ay vadeli çıplak levha fiyatlarının 2.4 Mil.TL/A,
Melaminlide ise B/B 3.7 Mil.TL/A. listelerin neşrinin tavsiyeye şayan olduğu
tesbit edildi[ği]..." ifade edilmiştir. Anılan raporda ayrıca; "...piyasadaki fiyat
anarşisini önlemek bakımından İstanbul grubunun Tever, Teverpan,
Yongapan, Devrektaş, Suntasan (Koordinatör Tever A.Ş.), Ankara ve Orta
Anadolu Grubunun Yongapan, Düzsan, Masstaş, Serda Anadolu, Setaş,
Yontaş, SFC, Köykobir (Koordinatör Yonsan), Güneydoğu Grubunun
Samedoğlu, Yıldız ve Orma (Koordinatör Samedoğlu A.Ş.) oluşturulmasına ve
grupların toplantılarının da ayrıca merkezce takip edilerek bilgi alınmasının
uygun olacağına...” karar verildiği ifade edilmiştir (Belge 8).
-Dernek Yönetim Kurulunun 16.5.1997 tarihinde yaptığı toplantıda "...Sektörün
içinde bulunduğu ciddi durum gözönüne alınarak, problemleri ortaya koymak,
sorunlarla ilgili çözüm önerilerini geliştirmek; problemlere çözüm bulmak
amacı ile sektörel bazda bir değerlendirme yapmak ve bu toplantıya sadece
işverenlerin (tesis sahiplerinin) davet edilmesine, toplantının 28.5.1997'de
…tertip edilmesine… karar verildi”ği ifade edilmektedir. Bu toplantıya ilişkin
hazırlanan Dernek Yönetim Kurulu faaliyet raporunda, "piyasa durumu"
başlığı altında "...hammaddeye OGM'ce $’a bağlı olarak yapılacak zamlar
dikkate alınarak sektörümüzce fiyat ve satış politikalarının daha dikkatli
bir şekilde değerlendirilmesinin faideli olacağı..." kanısına varıldığı
belirtilmiştir (Belge 9).
-28.5.1997 tarihinde İstanbul'da düzenlenen toplantıya Anadolu Yonga, Cisan,
Çamsan, Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Köykobir, Masstaş, Orma,
Samedoğlu, Suntasan, Tever, Teverpan, Yongapan, Yontaş, Yonsan, M.K.E.
Etağ, Ayorsan ve Vezirağaç’ın temsilcileri katılmıştır. Toplantıda iç piyasaya
ilişkin yapılan değerlendirmelerde bazı firmaların devamlı olarak yaptığı
kampanyalı satışların fiyat istikrarı açısından problem yarattığı belirtilmiş ve
toplantı sonucunda şu kararlar alınmıştır: "...Netice olarak bölgesel özel
şartlar ve farklılıklar da dikkate alınarak prensipte: Piyasaya arz edilen
ürünlerde, maliyetler dikkate alınarak asgari TABAN FİYATLARININ tesbit
edilmesinin daha gerçekçi ve uygun olacağı kararlaştırıldı. Fiyat tesbitlerinde,
enflasyon değerlerinin mutlaka dikkate alınması gerektiği ve rakkamın da % 6
olarak tesbiti uygun mütalaa olundu. (Aylık bazda) Girdilerde tesbit edilen
fiyat artışlarınında mutlaka fiyatlara intikal ettirilmesinin kaçınılmaz olduğu
hususu tesbit edildi. Bu nedenlerle, mevcut maliyetler ve girdiler dikkate
alınarak: 1/6/997 tarihinde deklere edilmek ve 9 Haziran 1997 tarihinde
uygulanmak üzere: Standard çıplak levha TABAN fiyatının 2.750 + KDV Adet,
Melaminli levhanın taban fiyatının B/B 4.100 + KDV Adet, Melaminli Desenli
levha taban fiyatının 4.300 + KDV Adet olarak tesbit ve tavsiyesine, Normal ve
ince levha fiyatları ile MDF fiyatlarının bu baz taban fiyatları dikkate alınarak,
firmalar arasında kurulacak diyalog ve bölgesel bazda yapılacak
toplantılarla tesbit edilmesinin tavsiyeye şayan olduğu Aylık % 6 fiyat
artışlarınında enflasyonla ilgili olarak dikkate alınmasına karar verildi." (Belge
10).
-3.6.1997 tarihinde Orta Anadolu pazarına mal arz eden firmalar Düzce’de
toplanmış ve "kesin bir şekilde uyulmak kaydıyla" şu kararları almıştır: "...a)
Herhangi bir nedenle bu kararlardan vazgeçilmek veya uyulmasında sıkıntı
02-53/685-278
16
olacak durumlar meydana geldiğinde tekrar toplantı yapılacaktır...c) Fiat
tespiti 210 x 280 18 mm Baz Fiyat 2.000.000.- TL Peşin, 210 x 280 18
mm Baz Fiyat 2.400.000.- 60 gün vade, 366 x 183 18 mm Baz Fiyat
2.330.000.- Peşin, 366 x 183 18 mm Baz Fiyat 2.750.000.-60 gün vade.
Uygulamaya azami 15 gün ek süre ilave edilecektir. d) Uygulama 09/06/1997
tarihinde başlayacaktır. e) Her ay % 6 zam otomatik olarak uygulanacaktır…"
Toplantıya iştirak eden Yongapan eski Genel Müdürü, Düzsan Yönetim
Kurulu Başkanı, Devrektaş Murahhas Azası, Köykobir eski Genel Müdür
Yardımcısı, Masstaş Yönetim Kurulu Başkanı ve Yontaş Yönetim Kurulu
Başkanı anlaşmayı imzalamıştır (Belge 11).
-25.6.1997 tarihinde İstanbul'da Yontaş tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Köykobir, Masstaş, Orma,
Samedoğlu, Suntasan, Tever, Yongapan, Yontaş, Ayorsan, Düzpan ve
Köseoğlu’nun temsilcileri katılmış olup toplantıda iç pazar durumu
görüşülmüş, "...Odun ve diğer girdilerdeki zamlar dikkate alınarak neticede 1
Temmuz 1997’de deklere edilmesi ve 14 Temmuz 1997'de uygulanmak
kaydıyla; Standart çıplak levha (60 günlük asgari) taban fiyatının 3.000.000 +
KDV, İstanbul için 3.075.000+KDV, Melaminli levhada B/B 4.450.000 + KDV
(İstanbul için +75.000), D/D 4.700.000 + KDV (İstanbul için + 75.000), olarak
tavsiyesi uygun mütalâa” edilmiştir (Belge 12).
-25.6.1997 tarihli Dernek tarafından organize edilen toplantıya ilişkin notlar
olduğu anlaşılan ve Yongapan'dan elde edilen belgede, piyasanın bir önceki
fiyatı (2.750.000 TL.) benimsediği ve yeni fiyata geçilebileceği ifadeleri yer
almaktadır (Belge 13).
-25.6.1997 tarihinde yapılan toplantının değerlendirildiği 22.7.1997 tarihli
Dernek Yönetim Kurulu faaliyet raporunda, "...maliyet ve dolayısıyla
uygulanacak satış ve fiyat politikalarımızın ciddi olarak değerlendirilmesinde
zaruret...” görüldüğü ifade edilmektedir (Belge 14).
-4.8.1997’de Dernek tarafından, tüm firmalara Giden Evrak 103 sıra numarası
ile “fiyat sirkülerlerinin gönderilmesi” hakkında bir yazı yazılmıştır (Belge 15).
-16.9.1997 tarihinde Isparta'da Orma tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Köykobir, Samedoğlu, Sumaş, Suntasan, Tever,
Teverpan, Kastamonu Entegre, Yontaş, Yonsan, M.K.E. Etağ katılmış olup
tolantının sonucunda; "...Artan maliyetler dikkate alınarak, standard çıplak
levhanın 3.700 artı KDV, Melaminli B/B 5.500 artı KDV, Melaminli D/D 5.750
artı KDV fiyatın uygulanmasının tavsiyeye şayan olduğu, deklerenin
30/9/1997 tarihinde yapılıp uygulamaya 10 ekimde başlanılması uygun
mütalaa edildi..." kararına varılmıştır (Belge 16).
-Orma, 26.9.1997 tarihinde Düzsan Ankara yetkilisine Orma'nın yeni fiyat
listesini fakslamış, metnin ilk sayfasında ise yeni Melamin Kaplı Yonga Levha
(MKYL) fiyat listesi gönderilen üretici firmaların listesini çıkarmıştır. Bir diğer
metinde ise 97/2 Yonga Levha (YL) listesi gönderilen üretici firmalar
işaretlenmiştir (Belge 17).
02-53/685-278
17
-22.10.1997 tarihinde İstanbul'da yapılan ve Foça Sunta tarafından organize
edilen toplantıya, Çamsan, Devrektaş, Düzpan, Düzsan, Kastamonu Entegre,
Köseoğlu, Köykobir, Orma, Samedoğlu, Setaş, Sumaş, Suntasan, Teverpan,
Yonsan ve Yontaş’ın temsilcileri katılmış olup toplantı özet raporunda;
"...Maliyetler dikkate alınarak 1 Kasımda deklere 10 kasımda uygulanmak
üzere standard çıplak 4.000 artı KDV: Melaminli B/B 6.000 artı KDV D/D
6.600 artı KDV (taban) fiyatlar tavsiye...” edildiği ifade edilmiştir (Belge 18).
-14.2.1998 tarihinde Orma Murahhas Aza Yardımcısı tarafından Devrektaş
Yönetim Kurulu Başkanı'na Orma'nın 19.02.1998 tarihinde uygulayacağı yeni
fiyat listeleri fakslanmıştır (Belge 19).
-Devrektaş evsahipliğinde düzenlenen 25.2.1998 tarihli toplantı için gönderilen
davetiyede gündem maddeleri arasında iç piyasanın görüşülmesi ve satış
fiyatlarının Dolar bazında belirlenebilmesi için görüşme ifadeleri yer
almaktadır (Belge 20).
-23.3.1998 tarihli Orma yazısında 21.3.1998 tarihinde yapılan şirket içi
toplantının sonuçlarına yer verilmiştir. Söz konusu metinde Pazartesi günü
yeni liste hazırlanacaktır ve “...fiyat listeleri ilk olarak yonga levha fabrikalarına
fakslanacaktır...”. ifadesi bulunmaktadır (Belge 21).
-27.4.1998 tarihinde Suntasan'dan Hakan Besler'in Yonsan’dan Hüseyin
Şairoğlu, Tever’den Osman Nuri Tever, Devrektaş’tan M. Zeki Kulaoğlu ve
Orma’dan Ömer Yiğitbaşı'nın ilgilerine gönderdiği faks metninde toplantıda
kabul edilen listenin deklare ve uygulama tarihini bildirmelerini istemiş ve
şöyle devam etmiştir: "...Olması gereken tarih Deklare 30.4.1998, Uygulama
11.5.1998, Belirtilen tarihlerde mutabık kalmamız gerekmektedir..." (Belge
22).
-9.9.1998 tarihli Dernek Yönetim Kurulu faaliyet raporuna göre; Orma
Murahhas Aza Yardımcısı, 12.9.1998 tarihine ertelenen toplantının bir önceki
toplantıyla arasının fazla olması nedeniyle, “...piyasa koşullarının görüşülüp
değerlendirilmesi amacıyla özellikle ara bir toplantının yapılması hususunu
israrla..." talep etmiştir. Talep üzerine "...özellikle İstanbul piyasasında söz
sahibi firmalar dikkate alınarak gerekli temaslar yapılmış…", ancak toplantı
gerçekleştirilememiştir (Belge 23).
-12.9.1998 tarihinde Isparta’da Orma tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Divapan, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu Entegre,
Köseoğlu, Karbir, Samedoğlu, SFC, Setaş, Suntasan, Dekor, Tever, Yıldız
MDF, Yonsan ve Yontaş’ın temsilcileri katılmıştır. Özet raporda; “…piyasadaki
durgunluk, fiyat istikrarsızlığı, haksız rekabet koşulları, gittikçe artan; özellikle
MDF ithalatı üzerinde önemle durularak...” değerlendirildiği, 17.9.1998'de
İstanbul'da bölgesel bazda toplantı yapılması kararlaştırıldığı, ancak
toplantının yapılamadığı belirtilmiştir (Belge 24).
-6.10.1998 tarihinde Orma Murahhas Aza Yardımcısı tarafından Devrektaş
Yönetim Kurulu Başkanı'na Orma'nın 23.10.1998 tarihinde uygulayacağı yeni
fiyat listeleri fakslanmıştır (Belge 25).
02-53/685-278
18
-7.10.1998 tarihinde İstanbul'da Setaş tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Divapan, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu Entegre,
Köseoğlu, Karbir, Masstaş, Orma, Samedoğlu, SFC, Sumaş, Dekor, Tever,
Teverpan, Yonsan ve Yontaş’ın temsilcileri katılmıştır. Özet raporda belirtildiği
üzere; “...bölgesel bazda sorunların tartışılarak çözüm yolları aranmasının şart
olduğu görüşünde birleşildi... ...İstanbul Grubu (Tever, Teverpan, Devrektaş,
Suntasan, Kastamonu Entegre/Yongapan, Orma, Düzsan ve Yonsan),...
Ankara Grubu (Devrektaş, Düzsan, Masstaş, Yongapan, Yontaş, Karbir ve
Setaş), ...İnegöl Grubu (Starwood, Sumaş, Setaş, Yongapan, Foça Sunta,
Anadolu ve İlkersan) ve Köseoğlu ile Samedoğlu…” firmalarının oluşturacağı
grubun toplanmalarına karar verilmiştir (Belge 26).
-7.10.1998 tarihinde yapılan toplantıya katılan Devrektaş Genel Müdürü'nün
notlarından toplantıda firmaların satış fiyatı ve koşullarının konuşulduğu,
bölgesel toplantı tarih ve katılımcılarının belirlendiği görülmekte; ayrıca bir
önceki Isparta Orma toplantısında fiyatlara ilişkin karar alındığı, bu karara
uyulup uyulmadığının tartışıldığı anlaşılmaktadır (Belge 27).
-Dernek Başkanı'nın üyelere gönderdiği 15.10.1998 tarihli toplantıya ilişkin
davetiyede şu ifadeler kullanılmıştır: "… toplantılarımızda müşterek hareket
etme yönünde karar alamama noktasına gelinmiştir...Enflasyon rakamları
ortada iken nerede ise bir yıldır aynı fiyatla mal satılmasının her gün artan
maliyetlere rağmen önümüze konulan hayali kârların hesabını sormadık.
Bizim sorunlarımızı kendimizden başka kimsenin çözemeyeceğini bildiğimiz
halde birlik ve beraberlik unsurunu hiçe saydık...lütfen geliniz olayları beraber
tartışalım, çözüm önerilerini, otokontrol sistemlerini kendimiz tespit edelim.
…toplantıya kendiniz katılınız. Şayet bu mümkün olmaz ise…sizi ve
şirketinizi tam olarak temsile yetkili, sizin adınıza karar verebilecek, sözü
ve kararları sizi bağlayacak bir temsilcinizin …toplantımıza katılmasını
tekrar rica ederim. " İlgili yazı, Dernek kayıt defterinin 93 sıra numarası ile tüm
firmalara gönderilmiştir (Belge 28).
-20.10.1998 tarihli Dernek Yönetim Kurulu faaliyet raporunda, 13.10.1998'de
İstanbul Grubu olarak yapılması planlanan toplantıya Tever, Teverpan,
Devrektaş, Orma ve Düzsan iştirak etmiştir. Yongapan temsilcisinin yerine
gönderdiği şirket çalışanının "...toplantıya dinleyici olarak katılmak üzere
görevlendirildiğini, herhangi bir konu üzerinde görüşmek ve karar almak
yetkisinin olmadığını..." beyan etmesi üzerine yapılamadığı belirtilmiştir.
Aynı nedenle Ankara Grubu’nun toplantısı da iptal edilmiş, diğer bölgesel
toplantıların yer ve zamanı da tesbit edilememiştir (Belge 29).
-21.10.1998 tarihinde İstanbul'da Teverpan tarafından organize edilen
toplantıya, Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu Entegre, Köseoğlu,
Masstaş, Orma, Samedoğlu, Sumaş, SFC, Suntasan, Dekor, Tever,
Vezirağaç, Yonsan, Yıldız Sunta, Yontaş ve Divapan’ın temsilcileri katılmıştır.
Özet raporda; “...otokontrol sisteminin dernekçe kurulması üzerinde duruldu.
Bölgesel bazda toplantılara devam zaruretine işaret edildi. Otokontrolün
öncelikle bölgesel bazda sağlanmasına işaret edildi...” ifadesi görülmektedir
(Belge 30).
02-53/685-278
19
-11.11.1998 tarihinde İstanbul'da Masstaş tarafından düzenlenen toplantıya
Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Köseoğlu, M.K.E. Etağ, Orma, Sumaş,
Suntasan, Tever, Teverpan, Yonsan ve Yontaş’ın temsilcileri katılmıştır. Özet
raporda; “...bölgesel toplantılara devam edilmesi gerektiğine işaretle,
önümüzdeki hafta İstanbul gurubunun toplanması...”na karar verildiği ifade
edilmiştir. Orma Murahhas Azası, “...Dernekte genel durumu da kontrol
edebilecek bir reorganizasyona gidilmesi gereğini...” vurgulamıştır (Belge 31).
-3.2.1999 tarihinde İstanbul'da SFC tarafından organize edilen toplantıya
Çamsan, Devrektaş, Foça Sunta, Kastamonu Entegre, Köseoğlu, Masstaş,
Orma, Samedoğlu, Dekor, Tever ve Teverpan’ın temsilcileri katılmıştır.
Toplantı özet raporuna göre; 10 Şubat 1999 tarihinde bölgesel bazda
değerlendirme yapılmak üzere Kastamonu Entegre, Orma, Tever, Yonsan,
Dekor ve Devrektaş yetkililerinin toplanması karara bağlanmıştır (Belge 32).
-2.3.1999 tarihli Dernek Yönetim Kurulu Faaliyet Raporuna göre 10 Şubat
1999 tarihinde Orma, Tever ve Kastamonu Entegre teşebbüslerinin
temsilcileri biraraya gelmiştir. Raporda “...Toplantıda bölgesel bazda sorunlar
dile getirilerek değerlendirilmiş bulunmaktadır...” ifadesi yer almaktadır (Belge
33).
-3.3.1999 tarihinde İstanbul’da Yonsan tarafından organize edilen toplantıya
Divapan, Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Kastamonu Entegre, Köseoğlu,
Karbir, Masstaş, M.K.E. Etağ, Orma, Samedoğlu, SFC, Sumaş, Dekor, Tever,
Teverpan, Vezirağaç, Yıldız MDF’nin temsilcileri katılmıştır. Toplantı özet
raporunda, “...bölgesel toplantıların faydası nedeni ile devamına karar
verildi...” ibaresi bulunmaktadır (Belge 34).
-Divapan Yönetim Kurulu Üyesi’nin 3.3.1999 tarihli toplantıya ilişkin
notlarından toplantıda katılımcı firmaların uygulama fiyatlarının konuşulduğu
anlaşılmaktadır. Toplantıda Orma Satış Bölüm Başkanı’na her ay düzenli liste
gönderilmesine ve bir sonraki haftada MDF toplantısı yapılmasına karar
verildiği belirtilmektedir. Belirlenen fiyatlar “...10 Mart’ta herkes, 15 Mart’ta
Yongapan A.Ş. (Kastamonu Entegre A.Ş.) listeleri deklare edecek. Öneri
1:Sunta (çıplak) 6.250.000, B/B 10.000.000, D/D 11.000.000. Öneri 2:Sunta
(çıplak) 7.000.000. B/B 11.000.000, D/D 12.000.000...” şeklindedir (Belge
35).
-Kastamonu Entegre’den elde edilen ve belge üzerindeki fiyatlardan 3.3.1999
tarihli toplantıya ait olduğu tahmin edilen notlardan toplantıda firmaların satış
fiyat ve vadelerinin konuşulduğu ve bölgesel toplantılar yapıldığı
anlaşılmaktadır (Belge 36).
-7.4.1999 tarihinde Çamsan tarafından organize edilen toplantıya Çamsan,
Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Kastamonu Entegre, Orma, Samedoğlu,
Sumaş, Dekor, Tever, Vezirağaç, Yıldız MDF, Yonsan ve Starwood’un
temsilcileri katılmıştır. Toplantı özet raporunda; “...19.3.1999'da yapılan
İstanbul’da yapılan bölgesel bazdaki toplantı ile ilgili olarak durum
değerlendirmesi yapıldı... ...MDF üreticilerinin bir araya gelerek MDF üretimi
ile ilgili bir değerlendirme toplantısı yapılması hususunda mutabık kalındı(ğı),
02-53/685-278
20
bu toplantının Dernek koordinatörlüğünde .. gerçekleştirilmesinin
beklen[diği]…" belirtilmiştir (Belge 37).
-Yıldız MDF Yönetim Kurulu Başkanı'nın ajandasındaki notlardan da 7.4.1999
tarihinde yapılan toplantıda firmaların satış fiyat ve koşullarının görüşüldüğü
anlaşılmaktadır (Belge 38).
-19.4.1999 tarihinde Dekor'dan Hakan Besler'in Orma Murahhas Aza
Yardımcısı'na gönderdiği yazıda şu ifadeler kullanılmaktadır: "20 Nisan 1999
tarihi itibari ile satışımız kesinlikle kapanacaktır. Yeni liste uygulamamız(da)
60 gün vade, % 15 peşinat iskontosu öngörülmektedir. Çıkarmış olduğunuz
listeye gereken desteği en kısa sürede vereceğimizi bilmenizi isterim..."
(Belge 39).
-22.4.1999 Dekor'dan Hakan Besler'in Orma Murahhas Aza Yardımcısı'na
gönderdiği yazıda şu ifadeler kullanılmaktadır: "20 Nisan 1999 tarihi itibari ile
satışımız kesinlikle kapanmıştır. Aksine uygulamam söz konusu değildir.
Sizlere bilgi veren kişilerde kasıt olduğunu düşünüyorum. İmkanı varsa lütfen
eski fiyatlı 1 kamyon mal bulabilir misiniz? Piyasada yoğun bir talep var,
toplantıda yeni liste konuşulması gerekiyor." Söz konusu yazışmaların
Dekor’un, 9.4.1999’da geçmesi gereken yeni listesinin uygulamasına
başlamadığı için gerçekleştiği anlaşılmaktadır (Belge 40).
-28.4.1999 tarihinde İstanbul’da Divapan tarafından organize edilen toplantıya
Devrektaş, Foça Sunta, Gentaş, Kastamonu Entegre, Köseoğlu, Masstaş,
Orma, SFC, Dekor, Tever, Teverpan, Yonsan ve Yontaş’ın temsilcileri
katılmıştır. Toplantı özet raporunda; SFC temsilcisinin "...İstanbul'da
Kastamonu Ent. A.Ş.- SFC A.Ş.- Yıldız Sunta A.Ş.- Divapan A.Ş. ve Çamsan
A.Ş. katılımı ile yapılan MDF üreticilerinin toplantısı hakkında detaylı
açıklamalarda...” bulunduğu belirtilmiştir (Belge 41).
-Orma Murahhas Aza Yardımcısı tarafından Devrektaş Yönetim Kurulu
Başkanı’na 7.5.1999 tarihinde Tever firmasının 15.5.1999 uygulama tarihli
fiyat listesi fakslanmıştır (Belge 42).
-Divapan Yönetim Kurulu Üyesi’nin notlarından 30.8.1999 tarihli toplantıda
fiyat konuşulduğu anlaşılmaktadır (Belge 43).
-Divapan Yönetim Kurulu Üyesi’nin ajandasında yer alan 2.10.1999 tarihli
Isparta toplantısına ilişkin notlarında, fiyat konusunda alınan karar aşağıdaki
gibidir: “...Çıplak 9 000 000 vade 60 gün, B/B 14 000 000 vade 60 gün,
vadeden geri dönüş aylık %7, Deklare tarihi 8.10.1999, Tatbik tarihi 15.10’dan
20.10’a kadar...” Ayrıca notlarda B/B 12.500.000 uygulamasının olumlu sonuç
verdiği belirtilmiştir (Belge 44).
-Yongapan Genel Müdür Yardımcısı’nın eski Genel Müdür’e sunduğu
2.10.1999 tarihli toplantıda zam kararı alındığı ifade edilerek yeni satış fiyatları
belirtilmiştir (Belge 45).
02-53/685-278
21
-2000 yılı başında yapılmış bir toplantıya ait Dernek Genel Sekreteri’nin
notlarında 1999 yılı değerlendirmesi yapılmıştır. Notlarda yer alan şu ifade,
fiyat tesbitine yönelik rekabet ihlallerinin bilinçli olduğunu göstermesi
bakımından önemlidir: “...Levhaya zam yaparsanız rekabet yasası ve
tüketici dernekleri bizi batırır. Belli bir rakam[a] %2 koyarak açık
vermeden devam...”. Söz konusu notlardan ayrıca Orma Murahhas
Azası’nın şu ifadeleri kullandığı görülmektedir “...Sektör iyi durumdadır.
Önümüzdeki yılın mesken problemi inşaat sektörü canlanaca[ktır]. 2000’e
girmeden önce kaybedilen %30[u] zamla fitleyelim ve maliyetleri
yakalayalım...” (Belge 46).
-2.2.2000 tarihinde İstanbul’da Düzsan tarafından organize edilen toplantıya
Devrektaş, Düzsan, Foça Sunta, Gentaş, Kastamonu Entegre, Masstaş,
Samedoğlu, Sumaş, Tever, Teverpan ve Yontaş’ın temsilcileri katılmıştır.
Toplantı özet raporundan, “...bölgesel bazda toplantılar düzenlenmesi
kararlaştırıldı[ğı]...” anlaşılmaktadır (Belge 47).
-Yukarıda yer verilen karar gereği “...İstanbul Grubu olarak 15 Şubat ya da 16
Şubat 2000 tarihinde İstanbul’da Dernek Merkezinde...” toplanılmasına karar
verilmiş ve 9.2.2000 tarihinde yazılan yazıyla Dernek tarafından tarihin
belirlenmesi için İstanbul Grubu üyelerinden uygun tarihi seçmeleri istenmiştir
(Belge 48).
-Dekor Şirket Müdürü'ne ait ajandanın 17.2.2000 ve 18.2.2000 tarihli
sayfalarında yer alan notlardan, 15.2.2000 veya 16.2.2000 tarihinde toplantı
yapıldığı ve firmaların satış fiyat ve koşullarının konuşulduğu anlaşılmaktadır
(Belge 49).
-1.3.2000 tarihli toplantıya ilişkin Dernek Genel Sekreteri’nin notlarında “İnegöl
ve mobilya üreticilerinin Rekabet Yasası gereği şikayet” ettikleri, Odalar
Birliğinin firma bazında savunma istediği, ayda bir toplanılması hususu
Rekabet Kurulu’na Odalar Birliği tarafından şikayet edilirse “hep bir ağızdan
cevap yazılacağı” belirtilmiştir. Notlardan toplantıya katılan firmaların
uyguladıkları fiyatların konuşulduğu anlaşılmaktadır. Fiyatlar konusunda
alınan karar; “...1.83x3.66 çıplak 10.200.000, 2 ay vade, B/B 15.740.000, D/D
17.000.000 aylık vade farkı %4..”. Ayrıca notlarda “...Tatbiki olmuş olması
lazım. 3-5 gün mal yollamayın. Bayramdan sonra bir tek bu liste
uygulanacak...”.ifadesi görülmektedir. İlave olarak söz konusu notlarda Yıldız
MDF Yönetim Kurulu Başkanı’nın, “...Kendi içimizde bir sorgulama yapıp
kanaatkar olalım. Fiyatları belli bir oranda tutalım…” şeklinde görüş bildirdiği
anlaşılmaktadır. Bu hususların yanısıra K
