(2972 S. K. m. 8) (298 S. K. m. 14) (2820 S. K. m. 20, 36)
RGT: 02.01.2019
RG NO: 30643 (Mükerrer)
Karar No: 1
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 8. maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Mahalli idareler seçimleri beş yılda bir yapılır. Her seçim döneminin beşinci yılındaki 1 Ocak günü seçimin başlangıç tarihidir. Aynı yılın Mart ayının son Pazar günü oy verme günüdür.” hükmüne istinaden, mahalli idareler seçimleri 31 Mart 2019 Pazar günü yapılacaktır.
Seçimlere katılma yeterliliğini taşıyan siyasi partilerin tespit ve ilânında 2972 sayılı Kanunda özel hüküm bulunmadığından, seçimlere katılma yeterliliğini taşıyan siyasi partilerin tespiti hususunda 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun ilgili hükümleri uygulanacaktır.
Yukarıda belirtilen kanun hükümleri dikkate alınarak, seçimlere katılabilecek siyasi partilerin tespit edilerek, yürütülecek seçim iş ve işlemlerinde uygulanmasına ve 298 sayılı Kanunun 14. maddesinin onbirinci fıkrası uyarınca da ilânına karar verilmesi gerekmiş olmakla, konu incelenerek;
Gereği görüşülüp düşünüldü:
2972 sayılı Kanunun 8. maddesinin birinci fıkrasında yer alan; “Mahalli idareler seçimleri beş yılda bir yapılır. Her seçim döneminin beşinci yılındaki 1 Ocak günü seçimin başlangıç tarihidir. Aynı yılın Mart ayının son Pazar günü oy verme günüdür.” hükmüne istinaden, mahalli idareler seçimleri 31 Mart 2019 Pazar günü yapılacaktır.
298 sayılı Kanunun 14. maddesinin onbirinci fıkrasında; siyasi partilerin, milletvekili, belediye başkanlığı, belediye meclisi ve il genel meclisi üyelikleri seçimlerine katılabilmeleri için illerin en az yarısında, oy verme gününden en az altı ay önce teşkilat kurmaları ve büyük kongrelerini yapmış olmaları veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde gruplarının bulunması gerektiği vurgulanmıştır. Aynı Kanun hükmünün devamında da bir ilde teşkilatlanmanın; merkez ilçesi dâhil o ilin ilçelerinin en az üçte birinde teşkilat kurma anlamına geldiği hükme bağlanmıştır. 2820 sayılı Kanunun 20. maddesinin birinci fıkrasında ise, siyasi partilerin ilçe teşkilatının; ilçe kongresi, ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu ve kurulmuş ise belde teşkilatından meydana geleceği, parti tüzüğünde ilçe disiplin kurulunun teşkilinin de öngörülebileceği ve beldelerde teşkilat kurulmasının zorunlu olmadığı düzenlemesine yer verilmiştir.
2820 sayılı Kanunun 36. maddesinin birinci fıkrasında; siyasi partilerin seçimlere katılabilmesi için illerin en az yarısında oy verme gününden en az altı ay evvel teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olması veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunmasının şart olduğu, ikinci fıkrasında da; bir ilde teşkilatlanmanın, merkez ilçesi dâhil o ilin ilçelerinin en az üçte birinde teşkilat kurmayı gerektireceği vurgulanmıştır.
2820 sayılı Kanunun 20. maddesinde, ilçe teşkilatının; ilçe kongresi, ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulu ve parti tüzüğünde öngörülmüşse disiplin kurulundan teşkili öngörülmüştür. İlçe teşkilatının varlığından bahsedilebilmesi için, ilçe kongresinin yapılarak anılan organların oluşturulması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan kanun hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; siyasi partilerin bir ilde teşkilatlanmasının varlığından bahsedilebilmesi için, o ilin merkez ilçe dâhil ilçelerinin en az üçte birinde teşkilat kurmaları ve ilçe kongrelerini yapmaları; seçime katılma yeterliğini sağlayabilmeleri için de illerin en az yarısında teşkilatlanmaları ya da Türkiye Büyük Millet Meclisinde gruplarının bulunması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu esaslar çerçevesinde;
Yukarıda belirtilen kanun hükümleri dikkate alınarak, seçimlere katılabilecek siyasi partilerin tespit edilerek, yürütülecek seçim iş ve işlemlerinde uygulanmasına ve 298 sayılı Kanunun 14. maddesinin onbirinci fıkrası uyarınca da ilânına karar verilmesi gerekmekte olup, seçime katılabilecek siyasi partileri saptama ve ilân etme görev ve yetkisi 298 ve 2820 sayılı Kanunlara göre Kurulumuza ait bulunduğundan, seçimlere katılma yeterliliğini taşıyan siyasi partilerin tespiti gerekmektedir.
Bu nedenle; Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının 23/11/2018 günlü, 387082 sayılı yazısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 23/11/2018 tarihli, 564 sayılı yazısı ile bu yazı ekinde gönderilen bilgisayar CD’sinin incelenmesi sonucunda;
I-A) 298 sayılı Kanunun 14. maddesinin onbirinci fıkrası ile 2820 sayılı Kanunun 20. ve 36. maddelerine göre, illerin en az yarısında oy verme günü olan 31 Mart 2019 tarihinden en az altı ay öncesi itibariyle teşkilat kurmuş ve büyük kongrelerini yapmış olan siyasi partilerin (alfabetik sıralamaya göre);
1.Adalet ve Kalkınma Partisi,
2.Bağımsız Türkiye Partisi,
3.Büyük Birlik Partisi,
4.Cumhuriyet Halk Partisi,
5.Demokrat Parti,
6.Demokratik Sol Parti,
7.Halkların Demokratik Partisi.
8.Hür Dava Partisi,
9.İyi Parti
10. Milliyetçi Hareket Partisi,
11. Saadet Partisi,
12. Türkiye Komünist Partisi
13. Vatan Partisi olduğu,
B) Diğer partilerin ise genel kongre veya teşkilatlanma koşulunu yerine getiremedikleri, dolayısıyla 298 sayılı Kanunun 14. maddesinin onbirinci fıkrasında öngörülen nitelikleri kazanamadıkları, saptanmıştır.
II- Ayrıca, Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu olan partilerin;
1- Adalet ve Kalkınma Partisi,
2- Cumhuriyet Halk Partisi,
3- Halkların Demokratik Partisi,
4- Milliyetçi Hareket Partisi,
5- İyi Parti
olduğu belirlenmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
I- 298 sayılı Kanunun; 14. maddesinin 11. fıkrası ile 2820 sayılı Kanunun 36. maddesinde öngörülen koşulları taşıyan siyasi partilerin;
1. Adalet ve Kalkınma Partisi,
2. Bağımsız Türkiye Partisi,
3. Büyük Birlik Partisi,
4. Cumhuriyet Halk Partisi,
5. Demokrat Parti,
6. Demokratik Sol Parti,
7. Halkların Demokratik Partisi,
8. Hür Dava Partisi,
9. İyi Parti
10. Milliyetçi Hareket Partisi,
11. Saadet Partisi,
12. Türkiye Komünist Partisi
13. Vatan Partisi olduğunun tespit ve ilanına,
II- Karar örneğinin Resmi Gazetede yayımlanmasına,
III- Karar örneğinin seçime katılma yeterliliğine sahip siyasi partilerin genel başkanlıklarına gönderilmesine,
IV- Karar örneğinin;
a) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce Kurulumuzun www.ysk.gov.tr internet adresinde yayınlanmasına,
b) Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğünce il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına Kurum içi elektronik posta ile iletilmesine,
02/01/2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy