(2972 S. K. m. 23, 30, 31, 32) (442 S. K. m. 41) (4541 S. K. m. 18) (30 Mart 2014 Pazar Günü Yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerinde İl, İlçe Ve Geçici İlçe Seçim Kurullarının Görev Ve Yetkilerini Gösterir Genelge (Örnek: 139) m. 15)
Karar No: 613
Karar Tarihi: 01.03.2014 
Ortaköy İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 26/2/2014 tarihli, 49 sayılı yazıda; Yüksek Seçim Kurulunun 8/1/2014 tarihli, 23 sayılı kararı ekinde yer alan Örnek 138 sayılı Genelgenin Köy ve Mahalle seçimlerinde sonucun sayım ve döküm cetvellerine geçirilmesini düzenleyen 51. maddesinin (a) bendinin üçüncü fıkrasında; “Oy pusulalarının okunması ve cetvellere geçirilmesi bittikten sonra oy almış bir kimsenin adı ve soyadının yazılı olduğu sütunun altına, aldığı oy sayısı rakamla ve yazı ile yazılır. Oyların eşitliği halinde ad çekme ile kazanan muhtar belirlenerek sonuç orada bulunanlara yüksek sesle ilan olunur.” hükmü ile (b) bendinin ikinci fıkrasında; “Oy pusulalarının okunması ve cetvellere geçirilmesi bittikten sonra, oy almış her adayın adı ve soyadının yazılı olduğu sütunun altına, aldığı oy sayısı rakamla ve yazı ile yazılır. En yüksek oy alan adaydan başlanarak sıralanır. Oyların eşitliği halinde ad çekme ile kazanan üye ve sıralaması belirlenerek sonuç orada bulunanlara yüksek sesle ilan olunur.” hükümleri gereğince muhtar ve azalardan eşit sayıda oy alanların belirlenme yetkisinin sandık kurullarına verildiği, 298 sayılı Kanunun 10. maddesinde seçim sonuçlarının ilçe seçim kurullarınca birleştirilmesi ve denetlenmesinin düzenlendiği, 2972 sayılı 23. maddesinde eşit oy alacakların seçim kurulunca yapılacak kura soncuna göre belirleneceği düzenlenmiş olup, 2972 sayılı Kanunun 32. maddesinde; “Mahalle muhtarlığı ve ihtiyar heyeti için, mahalle; köy muhtarlığı ve ihtiyar meclisi için köy; seçim çevresidir. ” hükmü gereğince Muhtar ve İhtiyar Meclis/Heyetinin tek sandık çevresinde olduğu takdirde sandık kurulunca eşit oy alan adaylar arasında çekilecek kuranın belirleyici olacağı, ancak seçim çevresinde birden fazla sandık kurulunun bulunduğu takdirde seçim sonuçlarının birleştirilmeden her sandık kurulunun kura çekerek kazanan adayı belirlemesinin mümkün gözükmediği ve kargaşaya neden olacağının düşünüldüğü belirtilerek, Muhtar ve İhtiyar Meclis/Heyeti adaylarının eşit oy alması durumunda kazananları belirleyen kuranın, seçim kurulu mu yoksa sandık kurulunca mı yapılacağı hususunda tereddüde düşüldüğü incelenerek yeniden değerlendirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'un;
30. maddesinde;
a) Köy ihtiyar meclisine, son genel nüfus sayımı sonuçlarına göre;
Nüfusu 1 000'e kadar olan köylerde 8
Nüfusu 1 001'den 2000'e kadar olan köylerde 10
Nüfusu 2 000'den fazla olan köylerde
12 Üye seçilir.
Seçilecek üye sayısı ilçe seçim kurulu başkanınca belirlenir.
Oyların tasnifi sonucunda en çok oy alanlardan başlanarak nüfusu 1 000'e kadar olan köylerde ilk dört üye, nüfusu 1001'den 2 000'e kadar olan köylerde ilk beş üye ve nüfusu 2000'den fazla olan köylerde ilk altı üye asıl, geri kalanlar ise yedek üye olur.
b) Mahalle ihtiyar heyetine sekiz üye seçilir. Oyların tasnifi sonucunda en çok oy alan dört üye asıl, geri kalanlar ise yedek üye olur.
31. maddesinde;
Köy muhtarlığı ve köy ihtiyar meclisi üyeliği, mahalle muhtarlığı ve mahalle ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde adaylık usulü yoktur.
En az altı aydan beri o mahalle veya köyde oturmak şartıyla 25 yaşını dolduran her Türk vatandaşı, bu Kanunda ve bu Kanunun atıf yaptığı diğer kanunlarda öngörülen hükümlerce seçilmeye mani hali olmamak kaydıyla, muhtar, ihtiyar meclisi ve ihtiyar heyeti üyesi seçilebilir. Bunlar için ilkokul mezuniyeti şartı aranmaz; okur-yazar olmak yeterlidir.
442 sayılı Köy Kanununun 41 inci maddesi gereğince görevden uzaklaştırılan köy muhtarları ile 4541 sayılı Şehir ve Kasabalarda Mahalle Muhtar ve İhtiyar Heyetleri Teşkiline Dair Kanunun 18 inci maddesine göre sıfatları kaldırılan mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri tekrar aynı görevlere seçilemezler.
32. maddesinin 3. fıkrasında;
“Muhtar ile ihtiyar meclisi veya heyeti üyelerinin seçiminde; muhtar ile bu Kanunun 30 uncu maddesinin (a) ve (b) bentlerinde gösterilen ihtiyar meclisi veya heyeti üye sayısı kadar ismin birlikte yazılı olduğu oy pusulası kullanılır. Oy pusulası Yüksek Seçim Kurulunca hazırlanan özel zarfa konularak oy sandığına atılır.”
hükümleri yer almaktadır.
Resmî Gazete’nin 03/01/2014 tarihli, 28871 sayılı nüshasında yayımlanan Yüksek Seçim Kurulunun 31.12.2013 tarihli, 2013/627 sayılı kararı ekinde yer alan 30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerinde İl, İlçe ve Geçici İlçe Seçim Kurullarının Görev ve Yetkilerini Gösterir Örnek: 139 sayılı Genelge’nin;
“Birden çok sandığı bulunan köyler ile mahallelerde yapılacak köy, mahalle muhtarlığı ile ihtiyar meclisi ve ihtiyar heyeti seçimlerine ilişkin tutanakların ilçe seçim kurullarınca birleştirilmesi ” başlıklı 15. maddesinde;
“İlçe seçim kurulu, sandık kurullarından gelen tutanaklardaki bilgileri SEÇSİS'te elektronik ortama aktarır. En son sandık tutanağı geldikten sonra SEÇSİS'te elektronik ortamda (Örnek: 57) sayılı tutanağı düzenler ve bu tutanağı her mahalle ve köydeki sandık tutanakları ile karşılaştırır. Varsa hatalar sandık numarasına göre elektronik ortamda düzeltilir ve yeniden döküm alınarak imzalanır.
“Birden çok sandığı bulunan köyler ile mahallelerde yapılacak köy, mahalle muhtarlığı ile ihtiyar meclisi ve ihtiyar heyeti seçimleri sonucunda ilçe seçim kurullarınca düzenlenecek tutanaklar ve ilanı” başlıklı 16. maddesinde;
“a) İlçe seçim kurulu (Örnek: 58) sayılı tutanağı SEÇSİS'te elektronik ortamda düzenler.
Bu tutanaktaki sonuçlar orada bulunanlara yüksek sesle derhal ilan edilir. Tutanağın birer sureti isterlerse adaylara veya bunların gözlemcilerine verilir; diğer bir örneği de ilçe seçim kurulunun çalıştığı binanın kapısına bir hafta süre ile asılır.
b) İlçe seçim kurulu ayrıca 15. maddede sözü edilen (Örnek: 57) sayılı birleştirme tutanağını esas alarak seçilenleri gösteren (Örnek: 60) sayılı tutanağı SEÇSİS'te elektronik ortamda düzenler ve bunu ilçe seçim kurulunun çalıştığı binanın kapısına asar.
c) Köy ve mahalle muhtarlığı ile ihtiyar meclisi ve heyeti üyeliği seçimleri çoğunluk sistemine göre yapıldığından, bu seçim çevresinde en çok oy alan aday seçilmiş olur.”
Resmi Gazete’nin 11/01/2014 tarihli, 28879 sayılı nüshasında yayımlanan Yüksek Seçim Kurulunun 08/01/2014 tarihli, 2014/23 sayılı karar ekinde yer alan 30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerinde Sandık Kurullarının Görev ve Yetkilerini Gösterir Örnek: 138 sayılı Genelge’nin;
“Köy ve mahalle seçimlerinde sonucun sayım ve döküm cetvellerine geçirilmesi” başlıklı 51. maddesinin;
(a) bendinin üçüncü fıkrasında; “Oy pusulalarının okunması ve cetvellere geçirilmesi bittikten sonra oy almış bir kimsenin adı ve soyadının yazılı olduğu sütunun altına, aldığı oy sayısı rakamla ve yazı ile yazılır. Oyların eşitliği halinde ad çekme ile kazanan muhtar belirlenerek sonuç orada bulunanlara yüksek sesle ilan olunur. Bundan sonra da cetvellere tarih konur ve bunlar başkan ve üyeler tarafından imza edilir.”
(b) bendinin üçüncü fıkrasında; “Oy pusulalarının okunması ve cetvellere geçirilmesi bittikten sonra, oy almış her adayın adı ve soyadının yazılı olduğu sütunun altına, aldığı oy sayısı rakamla ve yazı ile yazılır. En yüksek oy alan adaydan başlanarak sıralanır. Oyların eşitliği halinde ad çekme ile kazanan üye ve sıralaması belirlenerek sonuç orada bulunanlara yüksek sesle ilan olunur. Bundan sonra cetvellere tarih konulur ve bunlar başkan ve üyeler tarafından imza edilir.”
düzenlemelerine yer verilmiştir.
Oyların eşitliği halinde yapılacak ad çekme işleminde; Örnek: 139 sayılı Genelge’nin 15. maddesinin kenar başlığında da belirtildiği üzere birden çok sandığı bulunan köyler ile mahallelerde yapılacak muhtarlık ve ihtiyar meclisi/heyeti üyeliği seçimlerine ilişkin tutanakların ilçe seçim kurullarınca birleştirilmesinden sonra oyların eşitliği halinde ilçe seçim kurulunca kura çekilecek olup, birden fazla sandığı bulunan köy ve mahallelerde bu sandıklardan bazılarında eşit oy alan adaylar arasında sandık kurulunca kura çekilmeyecektir.
Yukarıda açıklanan kanuni düzenlemeler, Kurulumuz tarafından kabul edilen Genelgeler ve Ortaköy İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca tereddüte düşülen hususlar birlikte değerlendirildiğinde;
Muhtar ile ihtiyar meclisi veya heyeti üyelerinin seçiminde seçim çevresi; tek sandık olması halinde Yüksek Seçim Kurulunun 08/01/2014 tarihli, 2014/23 sayılı karar ekinde yer alan 30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerinde Sandık Kurullarının Görev ve Yetkilerini Gösterir Örnek 138 sayılı Genelge’nin “Köy ve mahalle seçimlerinde sonucun sayım ve döküm cetvellerine geçirilmesi” başlıklı 51. maddesine göre eşit oy alan adaylar arasında sandık kurulunca kura çekilmesi birden fazla sayıda sandık olması halinde Yüksek Seçim Kurulunun 31/12/2013 tarihli, 2013/627 sayılı kararı ekinde yer alan 30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerinde İl, İlçe ve Geçici İlçe Seçim Kurullarının Görev ve Yetkilerini Gösterir Örnek: 139 sayılı Genelge’nin 15. maddesi uyarınca ilçe seçim kurulunca, en son sandık tutanağı geldikten sonra Örnek: 57 sayılı birleştirme tutanağını esas alarak seçilenleri belirleyeceğinden, oyların eşitliği halinde ad çekme ile kazanan muhtarı tespit etmesi gerektiğine karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1- Muhtar ile ihtiyar meclisi veya heyeti üyelerinin seçiminde seçim çevresi; tek sandık olması halinde Yüksek Seçim Kurulunun 08/01/2014 tarihli, 2014/23 sayılı karar ekinde yer alan 30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerinde Sandık Kurullarının Görev ve Yetkilerini Gösterir Örnek 138 sayılı Genelge’nin “Köy ve mahalle seçimlerinde sonucun sayım ve döküm cetvellerine geçirilmesi” başlıklı 51. maddesine göre eşit oy alan adaylar arasında sandık kurulunca kura çekilmesi birden fazla sayıda sandık olması halinde Yüksek Seçim Kurulunun 31/12/2013 tarihli, 2013/627 sayılı kararı ekinde yer alan 30 Mart 2014 Pazar günü yapılacak Mahalli İdareler Seçimlerinde İl, İlçe ve Geçici İlçe Seçim Kurullarının Görev ve Yetkilerini Gösterir Örnek: 139 sayılı Genelge’nin 15. maddesi uyarınca ilçe seçim kurulunca, en son sandık tutanağı geldikten sonra Örnek: 57 sayılı birleştirme tutanağını esas alarak seçilenleri belirleyeceğinden, oyların eşitliği halinde ad çekme ile kazanan muhtarı tespit etmesi gerektiğine,
2- Karar örneğinin Ortaköy İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine 1/3/2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy