Mahkeme: Yüksek Seçim Kurulu
Karar Tarihi: 06.06.2022
Yüksek Seçim Kurulu - 06.06.2022
Karar Dilini Çevir:
(2709 S. K. m. 77) (2839 S. K. m. 6, 29, 31, 32, 34, 35, 36) (298 S. K. m. 94/B, 94/C, 94/E, 109)
RGT: 03.04.2015
RG NO: 29315
Karar No: 474
KARAR
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 77. maddesinin birinci fıkrasında ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 6. maddesinin birinci fıkrasında Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin dört yılda bir yapılacağı öngörülmüş; aynı Kanun'un 6. maddesinin ikinci fıkrasında ise; "Bir önceki seçimin yapıldığı tarihten itibaren dört yılın dolmasından önceki son Pazar günü oy verilir. Oy verme gününden geriye doğru hesaplanacak doksan günlük sürenin ilk günü seçimin başlangıç tarihidir." hükmüne yer verilmiştir.
Bir önceki 24. Dönem Milletvekili Genel Seçimi 12 Haziran 2011 Pazar günü yapıldığından, 25. Dönem Milletvekili Genel Seçiminin 2839 sayılı Kanun'un 6. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca 7 Haziran 2015 Pazar günü yapılması gerekmektedir.
Milletvekili Genel Seçiminde; Ankara İl Seçim Kurulunca Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen yurt dışı ve gümrük kapısı sandık sonuçlarının birleştirilmesi, ilan edilmesi, seçilenlerin tespiti, bildirilmesi ve tutanakların verilmesi; yurt düzeyinde seçim sonuçlarının birleştirilmesi, siyasi partilerin oy yüzdelerinin hesaplanması icap etmektedir.
Bu kapsamda; 25. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde İl Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Esas ve İlkeleri Gösterir 136 sayılı Genelge’yi hazırlamak üzere Kurulumuzun 24/10/2014 tarih ve 2014/4127 sayılı karan ile oluşturulan komisyon çalışmalarını tamamlamış olmakla konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunumun değişik 29, 31, 32, 33, 34, 35 ve 36. maddeleri ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un değişik 94/B, 94/C, 94/E ve 109. maddeleri ile diğer ilgili kanun maddeleri göz önünde bulundurularak; komisyonca hazırlanan 136 sayılı “İl Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Esas ve İlkeleri”ni gösterir Genelge’nin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: 1) 25. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde uygulanacak 136 sayılı “İl Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Esas ve İlkeleri”ni gösterir Genelge’nin kabulüne ve karar metnine dahil bulunduğuna,
2) Karar örneğinin;
a) Seçime katılma yeterliğine sahip siyasi parti genel başkanlıklarına,
b) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne, İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına,
c) İl ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına kurum içi elektronik postayla,
d) Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
3) Kararın ve eki Genelge’nin Resmi Gazete’de yayımlanmasına,
29/03/2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
136 SAYILI GENELGE
“İl Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Esas ve İlkeleri”
Amaç ve kapsam
MADDE 1 - Bu Genelge, 7 Haziran 2015 Pazar günü yapılacak olan 25. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde; Ankara İl Seçim Kurulunca Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen yurt dışı ve gümrük kapısı sandık sonuçlarının birleştirilmesi, ilan edilmesi, seçilenlerin tespiti, bildirilmesi ve tutanakların verilmesi; yurt düzeyinde seçim sonuçlarının birleştirilmesi, siyasi partilerin oy yüzdelerinin hesaplanmasına ilişkin usul ve esasları düzenler.
Tanımlar
MADDE 2 - a) Yurt dışı oylar: Yurt dışında ve gümrük kapılarında kurulan sandıklarda kullanılan geçerli oylar toplamını,
b) Yurt düzeyi oy toplamı: Yurt içi ve yurt dışı geçerli oyların toplamım ifade eder.
İl seçim kurullarında birleştirme
MADDE 3 - İl seçim kurulları, ilçe seçim kurullarından aldıkları (örnek: 90 ve örnek: 91) sayılı tutanakları, aşağıdaki bilgileri kapsayan (Örnek: 92) sayılı tutanağa ilçe itibariyle yansıtmak suretiyle birleştirir (Birden fazla seçim çevresini içeren illerde her seçim çevresine ait birleştirme tutanakları ilçe seçim kurulları numaralan itibariyle yapılır.).
Bu tutanağa;
a) Seçmen listesinde yazılı seçmenlerin sayısı,
b) Oy kullanan seçmenlerin sayısı,
c) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,
d) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
e) Geçerli oy pusulalarının toplamı,
f) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
g) Birleşik oy pusulalarındaki sıraya göre siyasi partilerin adları,
h) Siyasi partilerin her birinin aldığı geçerli oy sayısı,
i) Bağımsız adayların her birinin aldığı geçerli oy sayısı rakam ve yazı ile yazılır (298/108 -12,2839/32).
İl seçim kurullarının birleştirme tutanağının ilanı
MADDE 4 - İl seçim kurullarınca, bu Genelge’nin 3. maddesi hükmü gereğince düzenlenen birleştirme tutanağı (Örnek: 92) SEÇSİS’ten alınır ve hazır bulunanlara ilan edilir; bir örneği de il seçim kurulu kapısına bir hafta süre ile asılır (298/109).
Sonuçların Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesi
MADDE 5 - Birleştirme tutanakları il seçim kurullarınca düzenlendikten sonra, SEÇSİS üzerinden taranarak Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir. Ayrıca SEÇSİS’ten alınarak düzenlenecek tutanak özetinde;
a) İ1 adı,
b) Seçim çevresi,
c) Seçim çevresindeki sandık kurullarının toplam sayısı,
d) Sandık seçmen listesinde yazılı olan seçmenlerin toplam sayısı,
e) Oy kullanan seçmenlerin toplam sayısı,
f) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının toplam sayısı,
g) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının toplam sayısı,
h) Geçerli oy pusulalarının toplam sayısı,
i) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
j) Siyasi partilerin her birinin aldığı geçerli oy sayısı,
k) Bağımsız adayların her birinin adı ve soyadı, aldığı geçerli oy sayısı bilgilerine yer verilir.
Tutanak özeti il seçim kurulu kapısında bir hafta süreyle asılarak ilan edilir (örnek: 92/A) (2839/33 -2).
Yurt dışı ve gümrük kapılarından gelen sonuçların birleştirilmesi
MADDE 6 - A. Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca;
1) Geçici gümrük kapısı seçim kurullarından gelen (Örnek: 145/H-1_Kurul ve Örnek: 145/ H-1_Kurullar) bilgiler SEÇSİS’te birleştirilerek;
a) Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmen sayısı,
b) Gümrük kapılarında oy kullanan seçmen sayısı,
c) Geçerli oyların sayısı,
d) Geçersiz oyların sayısı,
e) Seçime katılan her bir siyasi partiye verilen geçerli oy sayısı
Geçici Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağına (Örnek: 201/A) işlendikten sonra taranarak SEÇSİS’e kaydedilir.
2) Yurt dışı sandıklarından gelen sonuçların temsilcilikler ve temsilciliklerin ülkeler bazında birleştirilmesinden sonra elde edilen Ülke (Temsilcilikler) Birleştirme tutanakları (Örnek: 515) SEÇSİS’te birleştirilerek;
a) Ülke adı,
b) Sandık seçmen listesinde yazılı olan seçmenlerin sayısı,
c) Oy kullanan seçmenlerin sayısı,
d) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,
e) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
f) Geçerli sayılan oy pusulalarının toplamı,
g) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
h) Seçime katılan her bir siyasi partiye verilen geçerli oy sayısı Örnek: 516 sayılı Ülkeler Birleştirme Tutanağına işlenir.
Yukarıdaki her iki tutanak, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanı ve en az iki üyesi tarafından en kısa sürede Ankara İl Seçim Kuruluna götürülür ve teslim edilir (298/94/C).
B. Ankara İl Seçim Kurulunca;
Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağı (Örnek: 201/A) ile Ülkeler Birleştirme Tutanağındaki (Örnek: 516) bilgiler birleştirilerek;
a) Sandık seçmen listesinde yazılı olan seçmenlerin sayısı,
b) Sandıktan çıkan oy zarflarının sayısı,
c) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
d) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
e) Geçerli sayılan oy pusulalarının toplamı,
f) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
g) Seçime katılan her bir siyasi partiye verilen geçerli oy sayısı
Ülkeler ve Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağına (Örnek: 517) işlenir ve SEÇSİS üzerinden taranarak Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir (298/94/C).
Genel barajın hesaplanması, barajı aşan partilerin belirlenmesi, ilanı, il seçim kurullarının sonuçlan SEÇSİS’ten alması
MADDE 7 - Yüksek Seçim Kurulunca; SEÇSİS’te il seçim kurullarından gelen toplam geçerli oy sayısına Ankara İl Seçim Kurulundan gelen yurt dışı oy sayısı ilave edilerek, yurt düzeyi oy toplamı ile her siyasi partinin aldığı geçerli oy miktarı bulunur (Örnek: 201, 298/94/B - 8; 2839/33); tespit edilen geçerli oy toplamına göre, siyasi partilerin yurt düzeyindeki oy yüzdesi hesaplanır; %10’luk genel barajı aşan siyasi partiler belirlenir ve ilan edilir.
Yüksek Seçim Kurulunca; yurt düzeyinde geçerli oyların %10’unu geçen siyasi partilerin, il seçim kurullarından gelen oy miktarlarına ilgili siyasi partinin yurt dışı ve gümrük kapılarında aldığı toplam oydan her il seçim çevresine isabet eden oy miktarı ilave edilir. İl seçim kurullarınca; SEÇSİS’ten “İl Seçim Çevresi Seçim Sonuçları” alınır (298/94/B).
ÖRNEK: 1
İllerden gelen toplam geçerli oy sayısının 40.000.000; yurt dışı ve gümrük kapılarından gelen geçerli oy sayısının da 1.000.000 olduğunu varsayalım. Buna göre yurt düzeyi geçerli toplam oy sayısı 41.000.000’dur, Partilerin (yurt dışı ve gümrük kapıları dahil) ve bağımsızların aldığı toplam oy sayısı ve genel oy toplamına oranı aşağıdaki gibi olacaktır.
Partiler ve Bağımsızlar Aldığı Oy Yurt Düzeyi Toplam Oy Oran (%)
A Partisi 14.500.000 41.000.000 35,37
B Partisi 1.100.000 41.000.000 2,68
C Partisi 180.000 41.000.000 0,44
D Partisi 820.000 41.000.000 2,00
E Partisi 128.000 41.000.000 0,31
F Partisi 6.500.000 41.000.000 15,85
G Partisi 180.000 41.000.000 0,44
H Partisi 45.000 41.000.000 0,11
I Partisi 1.000.000 41.000.000 2,44
J Partisi 1.500.000 41.000.000 3,66
K Partisi 100.000 41.000.000 0,24
L Partisi 5.500.000 41.000.000 13,41
M Partisi 300.000 41.000.000 0,73
N Partisi 725.000 41.000.000 1,77
O Partisi 152.000 41.000.000 0,37
P Partisi 1.800.000 41.000.000 4,39
R Partisi 1,670.000 41.000.000 4,07
S Partisi 4.375.000 41.000.000 10,67
Bağımsızlar 425.000 41.000.000 1,04
TOPLAM 41.000.000 100
Yukarıdaki tablodan anlaşılacağı üzere yurt düzeyinde %10’luk genel barajı aşan partiler A, F, L ve S partileridir.
Genel barajı aşamama
MADDE 8 - Yurt düzeyinde geçerli oyların %10’unu geçemeyen siyasi partiler, milletvekili çıkaramazlar. Genel barajı aşamayan siyasi partinin listesinde yer almış bağımsız aday da seçim çevresinde aldığı oy miktarı ne olursa olsun seçilmiş sayılmaz (2839/33 -1).
Yurt dışı oyların, siyasi partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oylara yansıtılması
MADDE 9 - Yurt dışı seçmenler tarafından kullanılan toplam geçerli oy sayısı, Yüksek Seçim Kurulunca Türkiye genelinde kullanılan toplam geçerli oy sayısına ilave edilerek yurt düzeyinde genel oy miktarı ve her partinin ülke genelinde aldığı geçerli oy miktarı bulunur.
Her seçim çevresinde geçerli toplam oy, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan Ankara İl Seçim Kuruluna gelen toplam oyun diğer seçim kurullarından gelen oylara bölünmesiyle elde edilen oranda artırılır.
O seçim çevresinde kullanılan toplam oylarla bu şekilde hesaplanan toplam oy arasındaki fark partilere, Ankara İl Seçim Kurulundan gelen oydaki hisseleri oranında taksim edilir ve elde edilen rakamlar o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylara ilave edilir.
Bu suretle Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 34. maddesinde belirlenen ilke doğrultusunda, o seçim çevresinde kullanılan geçerli toplam oy miktarı ve partilerin aldıkları toplam geçerli oy miktarı bulunur.
Bir seçim çevresinde seçime girmeyen siyasi partiye yansıması gereken yurt dışı oyları; o partinin başka bir seçim çevresindeki oylarına ilave edilmez; o seçim çevresine yansıtılan oy miktarı olarak gösterilir.
Adım 1: Yurt dışı geçerli oy sayısı 1.000.000, yurt içi geçerli oy sayısı 40.000.000 olsun.
A = Yurt dışı seçmenler tarafından kullanılan geçerli oy toplamı
B = Türkiye genelinde kullanılan geçerli oy toplamı
C = Yurt düzeyi oy toplamı
C = A + B
A = 1.000.000
B - 40.000.000
C = 41.000.000
Adım 2: Bu durumda, yurt dışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak katsayı;
K = Seçim çevresine yansıtılacak oy miktarı hesabında kullanılacak katsayı
A/B = K
1.000.000 / 40.000.000 = 0,025 olur.
K = 0,025
Adım 3: X seçim çevresinde partilerin ve bağımsızların aldığı toplam geçerli oy sayısı 1.500.000 olsun. Katsayı (K), X seçim çevresi oylarına uygulandığında;
D = X seçim çevresi geçerli oy toplamı
0 = 1.500.000
E = X seçim çevresine ilave edilecek oy miktarı
DxK = E
1.500.000 x 0,025 = 37.500 olur.
E = 37.500
T = X seçim çevresinin yurt dışı oylan yansıtılmış geçerli oy toplamı
D + E = T
1.500.000 + 37.500 = 1.537.500 olur.
T = 1.537.500
Adım 4: X seçim çevresine yansıyan 37.500 oy, bu seçim çevresinde seçime katılan siyasi partilere yurt dışı ve gümrük kapılarında aldıkları toplam oy oranında yansıtılır. P1 partisinin yurt dışı oy oranı;
F = P1 partisinin yurt dışı oy toplamı
G = P1 partisinin yurt dışı oy oranı
F = 400.000
A = 1.000.000
F / A = G
400.000/ 1.000.000 = 0,40 olur.
G = 0,40
Adım 5: X seçim çevresinde P1 partisine yansıtılacak oy miktarı;
H = X seçim çevresinde siyasi partiye ilave edilecek oy miktarı E = 37.500 ExG = H
37.500x0,40 = 15.000 olur.
H = 15.000
Adım 6: Hesaplanan bu oylar P1 partisinin X seçim çevresinde aldığı oy sayısına eklenir. İ = P1 partisinin X seçim çevresinde aldığı geçerli oy toplamı
J = P1 partisinin X seçim çevresine yurt dışı oyların yansıtılmasıyla bulunan geçerli oy toplamı
1 = 275.000 İ + H = J
275.000+ 15.000 = 290.000
J = 290.000
Bir başka anlatımla;
Yurt dışı geçerli oy sayısı 1.000.000, yurt içi geçerli oy sayısı 40.000.000 olsun. Bu durumda, yurt dışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak katsayı;
1.000.000 / 40.000.000 = 0,025 olarak hesaplanır.
X seçim çevresinde partilerin ve bağımsızların aldığı toplam geçerli oy sayısı 1.500.000, Y seçim çevresinde ise 320.000 olsun. 0,025 katsayısı X ve Y seçim çevreleri oylarına uygulandığında;
Yurt dışı ve gümrük kapılarında kullanılan geçerli oylardan;
X seçim çevresine yansıtılacak oy = 1.500.000 x 0,025 = 37.500
Y seçim çevresine yansıtılacak oy = 320.000 x 0,025 = 8.000 Buna göre;
X seçim çevresinin toplam oyu = 1.500.000 + 37.500 = 1.537.500
Y seçim çevresinin toplam oyu = 320.000 + 8.000 = 328.000 olarak bulunur.
X seçim çevresine yansıyan 37.500 ve Y seçim çevresine yansıyan 8.000 oy, bu seçim çevrelerinde seçime katılan siyasi partilere yurt dışı ve gümrük kapılarında aldıkları toplam oy oranında yansıtılır. Örnekte; P1 partisinin yurt dışı oy oranı %40, P2 partisinin ise %25 olsun. Bu durumda;
X seçim çevresinde P1 partisine yansıtılacak oy = 37.500 x 0,40 = 15.000 X seçim çevresinde P2 partisine yansıtılacak oy = 37.500 x 0,25 = 9.375
Y seçim çevresinde P1 partisine yansıtılacak oy = 8.000 x 0,40 = 3.200
Y seçim çevresinde P2 partisine yansıtılacak oy = 8.000 x 0,25 = 2.000 olarak hesaplanır. Hesaplanan bu oylar partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oy sayılarına eklenir.
P1 partisinin X seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 275.000
Y seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 120.000 P2 partisinin X seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 350.000
Y seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 80.000 olduğunu varsayalım.
Bu durumda;
P1 partisinin X seçim çevresi toplam oyu = 275.000 + 15.000 = 290.000
Y seçim çevresi toplam oyu = 120.000 + 3.200 = 123.200 P2 partisinin X seçim çevresi toplam oyu = 350.000 + 9.375 = 359.375
Y seçim çevresi toplam oyu = 80.000 + 2.000 = 82.000 olarak hesaplanır.
P1 ve P2 siyasi partilerinin yurt düzeyinde barajı aşmaları durumunda, bu oylar üzerinden milletvekili hesabı yapılır.
Bir seçim çevresinde siyasi partilerin kazanacağı milletvekili sayısının hesabı ile bağımsız adayların milletvekili seçilmesi
MADDE 10 - Bu Genelge’nin 7. maddesi uyarınca, yurt düzeyinde geçerli oyların % 10’unu aştıkları Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen ve ilan edilen siyasi partilerin bir seçim çevresinde elde edecekleri milletvekili sayısı ile bağımsız adayların seçilmesi aşağıdaki şekilde belirlenir.
1 - Yurt dışı oylardan yansıyanlar da dahil olmak üzere bir seçim çevresinde kullanılan geçerli oyların toplamı, o çevrenin çıkaracağı milletvekili sayısı (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (2) işaretli bölümüne yazılır.
2 - Genel barajı (%10) aşan siyasi partilerle o seçim çevresinde seçime giren bağımsız adaylar, (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (1) işaretli bölümüne, önce birleşik oy pusulasındaki sıraya göre siyasi partiler, daha sonra da alfabetik sıraya göre bağımsız adaylar olmak üzere alt alta yazılır; her birinin karşısında aldıkları geçerli oyların sayısı belirtilir.
3 - Siyasi partilerin o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylar önce bire, sonra ikiye ... seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısına (Örnekte olduğu gibi beşe) ulaşıncaya kadar bölünür. Bulunan bölüm sonuçları (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (3) işaretli bölümüne yazılır.
Bu sonuçlar, siyasi parti ve bağımsız aday farkı gözetilmeksizin büyüklük sırasına göre (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (4) işaretli bölümüne yazılır.
Seçim çevresinden çıkacak milletvekili sayısı kadar, bu payların sahibi olan partilere ve bağımsız adaylara, rakamların büyüklük sırasına göre milletvekillikleri tahsis edilir.
Siyasi partilerin ve bağımsız adayların kazandığı milletvekili sayısı (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (5), milletvekili seçilenlerin adları da (6) işaretli bölümüne yazılır.
ÖRNEK: 2
Yurt dışı oylarıyla birlikte seçim çevresinde geçerli oyların toplamının 468.000 ve bu seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısı beş olsun. Bu çevrede de üç siyasi parti ile iki bağımsız adayın seçime katıldığım varsayalım.
Siyasi partilerin ve bağımsız adayların geçerli oyları;
A Partisi 220.000
B Partisi 160.000
C Partisi 60.000
Bağımsız Aday (a) 22.500
Bağımsız Aday (b) 5.500
Beş milletvekilliğini bölüştürmek için partilerin oyları aşağıda görüldüğü gibi birden beşe kadar bölünür.
Parti Adı Aldığı Geçerli Oy 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5
A Partisi 220.000 220.000 110.000 73.333 55.000 44.000
B Partisi 160.000 160.000 80.000 53.333 40.000 32.000
C Partisi 60.000 60.000 30.000 20.000 15.000 12.000
Bu sayıları büyükten küçüğe doğru sıralayalım.
220.000 A Partisi
160.000 B Partisi
110.000 A Partisi
80.000 B Partisi
73.333 A Partisi
Böylece beş milletvekilliğinden üçünü A Partisi, ikisini de B Partisi kazanmış olur.
ÖRNEK: 3
Bir seçim çevresinde seçime katılan ve genel barajı aşan siyasi partiler ile bağımsız adayların geçerli oylarının dağılımının aşağıdaki gibi olduğunu varsayalım.
A Partisi 56.000
B Partisi 42.000
C Partisi 40.000
Bağımsız Aday (a) 90.500
Bağımsız Aday (b) 80.000
Bu durumda milletvekili dağılımı şöyle olacaktır.
Örnek: 2’de açıklandığı gibi işlem yapılarak siyasi partilerin aldıkları geçerli oyları milletvekili sayısınca bölelim.
Parti Adı Aldığı Geçerli Oy 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5
A Partisi 56.000 56.000 28.000 18.667 14.000 11.200
B Partisi 42.000 42.000 21.000 14.000 10.500 8.400
C Partisi 40.000 40.000 20.000 13.333 10.000 8.000
Bağımsız adaylarla siyasi partilerin oylarını alt alta yazalım.
90.500 Bağımsız Aday (a)
80.000 Bağımsız Aday (b)
56.000 A Partisi
42.000 B Partisi
40.000 C Partisi
Böylece iki bağımsız ile A, B ve C Partileri birer milletvekilliği kazanmış olurlar.
ÖRNEK: 4
Bir seçim çevresinde genel barajı aşan siyasi partiler ile bağımsız adayların oylarının dağılımının aşağıdaki gibi olduğunu varsayalım.
A Partisi 35.000
B Partisi 34.000
C Partisi 33.000
D Partisi 32.000
E Partisi 31.500
F Partisi 30.250
G Partisi 29.000
H Partisi 28.000
Bağımsız Aday (a) 33.500
Bağımsız Aday (b) 32.750
Bağımsız Aday (c) 31.750
Bağımsız Aday (d) 32.500
Yukarıdaki örnekte olduğu gibi siyasi partilerin aldıkları oyları bölelim.
Parti Adı Aldığı Geçerli Oy 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5
A Partisi 35.000 35.000 17.500 11.667 8.750 7.000
B Partisi 34.000 34.000 17.000 11.333 8.500 6.800
C Partisi 33.000 33.000 16.500 11.000 8.250 6.600
D Partisi 32.000 32.000 16.000 10.667 8.000 6.400
E Partisi 31.500 31.500 15.750 10.500 7.875 6.300
F Partisi 30.250 30.250 15.125 10.083 7.563 6.050
G Partisi 29.000 29.000 14.500 9.667 7.250 5.800
H Partisi 28.000 28.000 14.000 9.333 7.000 5.600
Bu sayıların büyüklük sırasına göre sıralanışı:
35.000 A Partisi
34.000 B Partisi
33.500 Bağımsız (a)
33.000 C Partisi
32.750 Bağımsız (b)
Böylece seçim çevresinin çıkaracağı beş milletvekilliğini A, B ve C Partileri ile bağımsız adaylardan (a) ve (b) kazanmış olur.
Oyların eşit olması halinde yapılacak işlem
MADDE 11 - Son kalan milletvekilliği için birbirine eşit rakamlar bulunduğu takdirde bunlar arasında ilan edilen gün ve saatte, Kurul huzurunda il seçim kurulu başkanınca ad çekilmek suretiyle tahsis yapılır (2839/34).
Siyasi partilerden ve bağımsız adaylardan seçilenlerin tespiti
MADDE 12 - İ1 seçim kurulu başkam, alınan sonuçlara göre o seçim çevresinde; siyasi parti aday listelerinden ve varsa bağımsız adaylardan seçilenleri yukarıdaki maddelerde açıklanan biçimde tespit ettikten sonra (Örnek: 93) Milletvekili Seçilenleri Gösterir Tutanağı (Örnek: 94) SEÇSİS’ten alarak ilan eder ve diğer suretini de bir hafta süreyle il seçim kumlunun kapısına astırır.
Milletvekili seçilenlerin Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesi ve tutanakların verilmesi
MADDE 13 - Milletvekili seçilenler belli olur olmaz, seçilenlerin ad ve soyadları ve mensup oldukları siyasi parti, il seçim kurullarınca SEÇSİS üzerinden Yüksek Seçim Kuruluna bildirilir.
Milletvekili seçilenlere il seçim kurulu tarafından milletvekili seçildiklerine dair Örnek: 95 sayılı tutanak verilir.
Milletvekili seçimi sonunda Yüksek Seçim Kuruluna gönderilecek tutanaklar
MADDE 14 - II seçim kumlu başkam, aşağıda yazılı tutanak ve yazıları, seçilenleri belirleme işlemleri biter bitmez her seçim çevresi için ayrı ayrı olmak üzere;
1) (Örnek: 92) sayılı tutanağın onaylı örneği,
2) (Örnek: 93) sayılı tutanağın onaylı örneği,
3) (Örnek: 94) sayılı tutanağın onaylı örneği,
SEÇSİS üzerinden taranarak elektronik ortamda,
4) (Örnek: 95) sayılı milletvekilliğine seçilenlere verilen tutanağın iki örneğini en seri vasıtayla Yüksek Seçim Kumluna gönderir.
Dayanak
MADDE 15 - Bu Genelge; 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu hükümlerine dayanılarak hazırlanmış ve 298 sayılı Kanun’un 14. maddesinin onuncu bendi hükmü gereği Yüksek Seçim Kumlunun 29/03/2015 gün ve 474 sayılı kararıyla kabul edilmiştir. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy