(2709 S. K. GEÇ. m. 21) (2839 S. K. m. 12/A, 29, 31, 32, 33, 34, 35, 36) (298 S. K. m. 94/B, 94/C, 94/E, 109)
RGT: 17.05.2018
RG NO: 30424 (Mükerrer)
Karar No: 494
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Geçici 21. maddesinin (A) fıkrasında; “Türkiye Büyük Millet Meclisinin 27’nci Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi 3/11/2019 tarihinde birlikte yapılır. Seçimin yapılacağı tarihe kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ve Cumhurbaşkanının görevi devam eder. Meclisin seçim kararı alması halinde, 27’nci Yasama Dönemi milletvekili genel seçimi ve Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.” hükmü yer almaktadır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinin yenilenmesine ve seçimin 24 Haziran 2018 Pazar günü yapılmasına, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 20.04.2018 tarihli 89. Birleşiminde karar verilmiş olup, Türkiye Büyük Millet Meclisinin seçimlerin yenilenmesine ilişkin 20/04/2018 tarihli ve 1183 sayılı kararı, Resmi Gazete’nin 20/04/2018 tarihli ve 30397 Mükerrer sayılı nüshasında yayımlanmıştır.
Milletvekili Genel Seçiminde; yurt düzeyinde seçim sonuçlarının birleştirilmesi, Ankara İl Seçim Kurulunca Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen yurt dışı ve gümrük kapısı sandık sonuçlarının birleştirilmesi, ilan edilmesi, seçilenlerin tespiti, bildirilmesi ve tutanakların verilmesi; siyasi partilerin oy yüzdelerinin hesaplanması icap etmektedir.
Bu kapsamda; 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde İl Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Esas ve İlkeleri Gösterir 136 sayılı Genelge taslağı Kurulumuza sunulmuş olmakla;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 12/A, 29, 31, 32, 33, 34, 35 ve 36. maddeleri ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 94/B, 94/C, 94/E ve 109. maddeleri ile diğer ilgili kanun maddeleri göz önünde bulundurularak; komisyonca hazırlanan 136 sayılı “İlçe ve il Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Esas ve İlkeleri”ni gösterir Genelge’nin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: 1) 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde uygulanacak 136 sayılı “İlçe ve il Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Esas ve İlkeleri”ni gösterir Genelge’nin kabulüne ve kararın eki sayılmasına,
2) Karar örneği ve eki Genelge’nin;
a) Seçime katılabilme yeterliliğine sahip oldukları tespit ve ilan edilen siyasi parti genel başkanlıklarına gönderilmesine,
b) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce www.ysk.gov.tr internet adresinde ve Kurumsal portalda yayımlanmasına,
c) Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğünce il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına iç-mail olarak iletilmesine,
d) Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
3) Karar örneği ve eki Genelge’nin Resmi Gazete’de yayımlanmasına,
16/05/2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
İLÇE VE İL SEÇİM KURULLARININ SEÇİM SONUÇLARINA İLİŞKİN GÖREVLERİ İLE YURT DÜZEYİ SEÇİM SONUÇLARININ BELİRLENMESİNDE UYGULANACAK ESAS VE İLKELER (136 SAYILI GENELGE)
Amaç ve kapsam
MADDE 1 - Bu Genelge, 24 Haziran 2018 Pazar günü yapılacak olan 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde; yurt düzeyinde seçim sonuçlarının birleştirilmesi, Ankara İl Seçim Kurulunca Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen yurt dışı ve gümrük kapısı sandık sonuçlarının birleştirilmesi, ilan edilmesi, seçilenlerin tespiti, bildirilmesi ve tutanakların verilmesi; siyasi partilerin oy yüzdelerinin hesaplanmasına ilişkin usul ve esasları düzenler.
Tanımlar
MADDE 2 - a) Yurt içi oylar: Yurt içinde kurulan sandıklarda kullanılan geçerli oylar toplamını,
b) Yurt dışı oylar: Yurt dışında ve gümrük kapılarında kurulan sandıklarda kullanılan geçerli oylar toplamını,
c) Yurt düzeyi oy toplamı: Yurt içi ve yurt dışı geçerli oyların toplamım ifade eder.
İlçe seçim kurullarında birleştirme, ittifakın ortak oylarının dağıtımı
MADDE 3 - İlçe seçim kurulu, sandık tutanaklarının birleştirilmesinde, siyasi partiler ile bağımsız adayların her birinin aldıkları oy sayısını ve ittifakların ortak oy sayısı ile ortak oylarından gelen payı tespit ederek Örnek: 90 sayılı tutanağa geçirir.(2839/31)
Bu tutanağa;
a) İl adı,
b) İlçe seçim kurulu adı ve varsa numarası,
c) Seçimin türü ve çevresi,
d) Tutanak sayfa numarası,
e) Teselsül sırasına göre sandık kurulu numarası,
f) Sandığın bulunduğu seçim bölgesinin adı,
g) Sandık seçmen listesinde yazılı seçmenlerin sayısı,
h) Oy kullanan seçmenlerin sayısı,
i) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,
j) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
k) Geçerli oy pusulalarının toplamı,
1) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
m) Birleşik oy pusulasındaki sıralamaya göre siyasi partilerin adlan ile her birinin aldığı oy sayısı,
n) Bağımsız adayların birleşik oy pusulasındaki sıraya göre ad ve soyadları ile her birinin aldığı oy sayısı,
o) İttifakların her birinin aldığı ortak oy sayısı,
p) İttifak içerisindeki her bir siyasi partinin tek başına aldığı oy sayısına, ittifakın ortak oylarından gelen payın ilave edilmesiyle elde edilen oy sayısı,
rakam ve yazı ile yazılır (298/108, 2839/32).
Aynı ittifak içerisindeki siyasi partilerin her birinin geçerli oyu; ittifakı oluşturan siyasi partilerin o ilçede tek başına aldıkları oy sayısına, ittifakın ortak oylarından gelen payın ilave edilmesiyle elde edilir. İttifak yapan her bir partiye ortak oylardan gelen pay; ittifak yapan siyasi partilerin tek başına aldıkları oyun bu partilerin toplam oyuna bölünmesi ile elde edilen katsayının ittifakın ortak oyu ile çarpımı sonucu elde edilir (2839/29).
İttifakların ortak oyları ilçe birleştirme tutanağında (Örnek: 90) kendilerine ayrılan sütunda gösterilir. Her ittifakın ilçede aldığı ortak oy toplamı, ittifakta yer alan partilere aşağıdaki usulle dağıtılır (2839/29) ve dağıtım sonucu ilçe birleştirme tutanağının sonunda partilerin toplam oyu olarak gösterilir.
1) İttifak içerisindeki siyasi partilerin tek başına aldıkları oylar toplanarak o ittifakta yer alan partilerin tümünün toplam oyu bulunur.
2) İttifakta yer alan her partinin kendi oyu bu toplama bölünerek partinin ittifak içerisindeki katsayısı bulunur.
3) İttifakın ortak oyu, ikinci adımda bulunan katsayı ile çarpılarak partilere dağıtılır. Bu işlemde her parti için bulunan oy sayısının tam kısmı dikkate alınır.
4) Bu şekilde oylar dağıtıldıktan sonra dağıtılmayan artık oy kalması durumunda; üçüncü adımda her parti için bulunan oy sayısının küsuratı büyükten küçüğe sıralanır ve küsuratı büyük olan partiden başlamak üzere artık oyun tamamı dağıtılana kadar parti oyları sırayla birer artırılır.
ÖRNEK: 1
İttifak-1 içerisinde yer alan siyasi partilerin A, C ve E partileri olduğunu varsayalım.
Parti Adı Aldığı Geçerli Oy ittifakın Ortak Oyu
A Partisi 100 18
C Partisi 30
E Partisi 20
TOPLAM 150
A Partisi C Partisi E Partisi
100x18=12 30x 18= 3,6 20.x 18= 2,4
150 150 150
A partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 12
C partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 3,6
E partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 2,4
Ondalık sayı sıralaması:
C partisi: 0,6
E Partisi: 0,4 Artık (1) oy “C” partisine verilir.
A Partisi: 0
Böylece, A partisinin geçerli oyu 112, C partisinin geçerli oyu 34 ve E Partisinin geçerli oyu 22 olacaktır.
ÖRNEK: 2
Parti Adı Aldığı Geçerli Oy İttifakın Ortak Oyu
A Partisi 100 19
C Partisi 30
E Partisi 20
TOPLAM 150
A Partisi C Partisi E Partisi
100 x 19= 12,66 30.x 19= 3,8 20.x 19= 2,53
150 150 150
A partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 12,66
C partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 3,8
E partisinin ittifakın ortak oylarından gelen payı: 2,53
Ondalık sayı sıralaması:
C partisi: 0,8 x
A Partisi: 0,66 Artık (2) oydan bir tanesi “C” bir tanesi “A” partisine verilir.
E Partisi: 0,53
Böylece, A partisinin geçerli oyu 113, C partisinin geçerli oyu 34 ve E Partisinin geçerli oyu 22 olacaktır.
İl seçim kurullarında birleştirme
MADDE 4 - İ1 seçim kurulları, ilçe seçim kurullarından aldıkları (Örnek: 90 ve Örnek: 91) sayılı tutanakları, aşağıdaki bilgileri kapsayan (Örnek: 92) sayılı tutanağa ilçe itibariyle yansıtmak suretiyle birleştirir (Birden fazla seçim çevresini içeren illerde her seçim çevresine ait birleştirme tutanakları, o seçim çevresine dahil ilçelerle yapılır.).
Bu tutanağa;
a) Seçmen listesinde yazılı seçmenlerin sayısı,
b) Oy kullanan seçmenlerin sayısı,
c) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,
d) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
e) Geçerli oy pusulalarının toplamı,
f) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
g) Birleşik oy pusulalarındaki sıraya göre siyasi partilerin adları,
h) Siyasi partilerin her birinin aldığı geçerli oy sayısı,
i) Bağımsız adayların adları ve her birinin aldığı geçerli oy sayısı,
j) İttifakların adları ve her birinin aldığı geçerli oy sayısı rakam ve yazı ile yazılır (298/108-12, 2839/32).
İl seçim kurullarının birleştirme tutanağının ilanı
MADDE 5 - İl seçim kurullarınca, bu Genelge’nin 4. maddesi hükmü gereğince düzenlenen birleştirme tutanağı (Örnek: 92) SEÇSİS’ten alınır ve hazır bulunanlara ilan edilir; bir örneği de il seçim kurulu kapısına bir hafta süre ile asılır (298/109).
Sonuçların Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesi
MADDE 6 - Birleştirme tutanakları il seçim kurullarınca düzenlendikten sonra, SEÇSİS üzerinden taranarak Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir.
SEÇSİS’ten alınarak düzenlenecek tutanak özetinde;
a) İl adı,
b) Seçim çevresi,
c) Seçim çevresindeki sandık kurullarının toplam sayısı,
d) Sandık seçmen listesinde yazılı olan seçmenlerin toplam sayısı,
e) Oy kullanan seçmenlerin toplam sayısı,
f) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının toplam sayısı,
g) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının toplam sayısı,
h) Geçerli oy pusulalarının toplam sayısı,
i) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplam sayısı,
j) Siyasi partilerin her birinin aldığı geçerli oy sayısı,
k) Bağımsız adayların her birinin adı ve soyadı, aldığı geçerli oy sayısı
bilgilerine yer verilir.
Tutanak özeti il seçim kurulu kapısında bir hafta süreyle asılarak ilan edilir (Örnek: 92/A) (2839/33-2).
Yurt dışı ve gümrük kapılarından gelen sonuçların birleştirilmesi
MADDE 7 - A. Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulunca;
1) Geçici gümrük kapısı seçim kurullarından gelen (Örnek: 145/H-1_Kurul ve Örnek: 145/H-1_Kurullar) bilgiler SEÇSİS’te birleştirilerek;
Geçici Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağına (Örnek: 201/A);
a) Gümrük kapısı adı,
b) Gümrük kapısı sandık seçmen listesine yazılan ve oyunu kullanan seçmenlerin sayısı,
c) Sandıktan çıkan oy zarflarının sayısı,
d) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,
e) İtiraz üzerine geçerli sayılan ve hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
f) Geçerli sayılan oy pusulalarının toplamı,
g) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
h) Seçime katılan her bir siyasi partiye verilen geçerli oy sayısı,
i) İttifakların her birinin aldığı toplam geçerli ortak oy sayısı işlendikten sonra taranarak SEÇSİS’e kaydedilir.
2) Yurt dışı sandıklarından gelen sonuçların temsilcilikler ve temsilciliklerin ülkeler bazında birleştirilmesinden sonra elde edilen Ülke (Temsilcilikler) Birleştirme tutanağı (Örnek: 515) SEÇSİS’te birleştirilerek;
Örnek: 516 sayılı Ülkeler Birleştirme Tutanağına;
a) Ülke adı,
b) Sandık seçmen listesinde yazılı olan seçmenlerin sayısı,
c) Oy kullanan seçmenlerin sayısı,
d) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan oy pusulalarının sayısı,
e) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
f) Geçerli sayılan oy pusulalarının toplamı,
g) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
h) Seçime katılan her bir siyasi partiye verilen geçerli oy sayısı,
i) İttifakların her birinin aldığı toplam geçerli ortak oy sayısı işlendikten sonra taranarak SEÇSİS’e kaydedilir.
Yukarıdaki her iki tutanak, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanı ve en az iki üyesi tarafından en kısa sürede Ankara İl Seçim Kuruluna götürülür ve teslim edilir (298/94/C).
B. Ankara İl Seçim Kurulunca;
Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan gelen Gümrük Kapılan Birleştirme Tutanağı (Örnek: 201/A) ile Ülkeler Birleştirme Tutanağındaki (Örnek: 516) bilgiler birleştirilerek;
Ülkeler ve Gümrük Kapılan Birleştirme Tutanağına (Örnek: 517);
a) Sandık seçmen listesine yazılan seçmenlerin sayısı,
b) Sandıktan çıkan oy zarflarının sayısı,
c) İtiraz edilmeksizin geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
d) İtiraz üzerine geçerli sayılan veya hesaba katılan oy pusulalarının sayısı,
e) Geçerli sayılan oy pusulalarının toplamı,
f) Geçersiz sayılan veya hesaba katılmayan oy pusulalarının toplamı,
g) Seçime katılan her bir siyasi partiye verilen geçerli oy sayısı,
h) İttifakların her birinin aldığı toplam geçerli ortak oy sayısı
işlenir.
İttifakların yurt dışı ve gümrüklerde aldıkları toplam geçerli ortak oyların ittifakı oluşturan siyasi partilere dağıtımı Ankara İl Seçim Kurulunca ve bu Genelgenin 3. maddesindeki esaslara göre yapılır ve SEÇSİS üzerinden taranarak Yüksek Seçim Kuruluna gönderilir (298/94/R ve 94/C).
Genel barajın hesaplanması, barajı aşan partilerin belirlenmesi, ilanı, il seçim kurullarının sonuçları SEÇSİS’ten alması
MADDE 8 - Yüksek Seçim Kurulunca; SEÇSİS’te il seçim kurullarından gelen toplam geçerli oy sayısına Ankara İl Seçim Kurulundan gelen yurt dışı oy sayısı ilave edilerek, yurt düzeyi oy toplamı ile her siyasi partinin aldığı geçerli oy miktarı bulunur (Örnek: 201, 298/94/B-8; 2839/33); tespit edilen geçerli oy toplamına göre, siyasi partilerin ve ittifakların yurt düzeyindeki oy yüzdesi hesaplanır; %10’luk genel barajı tek başına veya ittifak yoluyla aşan siyasi partiler belirlenir ve ilan edilir.
Yüksek Seçim Kurulunca; yurt düzeyinde geçerli oyların %10’unu tek başına veya ittifak yoluyla geçen siyasi partilerin, il seçim kurullarından gelen oy miktarlarına ilgili siyasi partinin yurt dışı ve gümrük kapılarında aldığı toplam oydan her il seçim çevresine isabet eden oy miktarı ilave edilir. İl seçim kurullarınca; SEÇSİS’ten “İl Seçim Çevresi Seçim Sonuçlan” alınır (298/94/B).
ÖRNEK: 3
İllerden gelen toplam geçerli oy sayısının 40.000.000; yurt dışı ve gümrük kapılarından gelen geçerli oy sayısının da 1.000.000 olduğunu varsayalım. Buna göre yurt düzeyi geçerli toplam oy sayısı 41.000.000’dur. Partilerin (yurt dışı ve gümrük kapıları dahil) ve bağımsızların aldığı toplam oy sayısı ve genel oy toplamına oram aşağıdaki gibi olacaktır.
İttifak-1: D, E ve F partileri,
İttifak-2: H ve I partileridir.
Partiler ve Bağımsızlar Aldığı Oy Yurt Düzeyi Toplam Oy Oran (%)
A Partisi 14.500.00 41.000.000 35,37
B Partisi 1.100.000 41.000.000 2,68
C Partisi 180.000 41.000.000 0,44
D Partisi 820.000 41.000.000 2,00
E Partisi 128.000 41.000.000 0,31
F Partisi 6.500.000 41.000.000 15,85
G Partisi 180.000 41.000.000 0,44
H Partisi 45.000 41.000.000 0,11
I Partisi 1.000.000 41.000.000 2,44
J Partisi 1.500.000 41.000.000 3,66
K Partisi 100.000 41.000.000 0,24
L Partisi 5.500.000 41.000.000 13,41
M Partisi 300.000 41.000.000 0,73
N Partisi 725.000 41.000.000 1,77
O Partisi 152.000 41.000.000 0,37
P Partisi 1.800.000 41.000.000 4,39
R Partisi 1.670.000 41.000.000 4,07
S Partisi 4.375.000 41.000.000 10,67
Bağımsızlar 425.000 41.000.000 1,04
TOPLAM 41.000.000 100
İTTİFAKLAR Aldığı Oy Yurt Düzeyi Toplam Oy Oran (%)
İttifak-lı
(D, E ve F partileri) 7.448.000 41.000.000 18,17
İttifak-2
(H ve I partileri) 1.045.000 41.000.000 2,55
Yukarıdaki tablodan anlaşılacağı üzere, yurt düzeyinde %10’luk genel barajı aşan A, L ve S siyasi partileri ile İttifak-1’dir.
Genel barajı aşamama
MADDE 9 - Yurt düzeyinde geçerli oyların %10’unu geçemeyen siyasi partiler ve ittifaklar milletvekili çıkaramazlar. Genel barajı aşamayan siyasi partinin listesinde yer almış bağımsız aday da seçim çevresinde aldığı oy miktarı ne olursa olsun seçilmiş sayılmaz (2839/33-1).
Yurt dışı oyların, siyasi partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oylara yansıtılması
MADDE 10 - Yurt dışı seçmenler tarafından kullanılan toplam geçerli oy sayısı, Yüksek Seçim Kurulunca Türkiye genelinde kullanılan toplam geçerli oy sayısına ilave edilerek yurt düzeyinde genel oy miktarı ve her partinin ülke genelinde aldığı geçerli oy miktarı bulunur.
Her seçim çevresinde geçerli toplam oy, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulundan Ankara İl Seçim Kuruluna gelen toplam oyun diğer seçim kurullarından gelen oylara bölünmesiyle elde edilen oranda artırılır.
O seçim çevresinde kullanılan toplam oylarla bu şekilde hesaplanan toplam oy arasındaki fark partilere, Ankara İl Seçim Kurulundan gelen oydaki hisseleri oranında taksim edilir ve elde edilen rakamlar o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylara ilave edilir.
Bu suretle Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 34. maddesinde belirlenen ilke doğrultusunda, o seçim çevresinde kullanılan geçerli toplam oy miktarı ve partilerin aldıkları toplam geçerli oy miktarı bulunur.
Bir seçim çevresinde seçime girmeyen siyasi partiye yansıması gereken yurt dışı oyları; o partinin başka bir seçim çevresindeki oylarına ilave edilmez; o seçim çevresine yansıtılan oy miktarı olarak gösterilir.
Adım 1: Yurt dışı geçerli oy sayısı 1.000.000, yurt içi geçerli oy sayısı 40.000.000 olsun.
A = Yurt dışı seçmenler tarafından kullanılan geçerli oy toplamı
B = Türkiye genelinde kullanılan geçerli oy toplamı
C = Yurt düzeyi oy toplamı
C = A + B
A = 1.000.000
B = 40.000.000
C = 41.000.000
Adım 2: Bu durumda, yurt dışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak katsayı;
K = Seçim çevresine yansıtılacak oy miktarı hesabında kullanılacak katsayı
A/B = K
1.000.000 / 40.000.000 = 0,025 olur.
K = 0,025
Adım 3: X seçim çevresinde partilerin ve bağımsızların aldığı toplam geçerli oy sayısı 1.500.000 olsun.
Katsayı (K), X seçim çevresi oylarına uygulandığında;
D = X seçim çevresi geçerli oy toplamı
D = 1.500.000
E = X seçim çevresine ilave edilecek oy miktarı
D x K = E
1.500.000 x 0,025 = 37.500 olur.
E = 37.500
T = X seçim çevresinin yurt dışı oylan yansıtılmış geçerli oy toplamı
D + E = T
1.500.000 + 37.500 = 1.537.500 olur.
T = 1.537.500
Adım 4: X seçim çevresine yansıyan 37.500 oy, bu seçim çevresinde seçime katılan siyasi partilere yurt dışı ve gümrük kapılarında aldıkları toplam oy oranında yansıtılır. P1 partisinin yurt dışı oy oranı;
F = P1 partisinin yurt dışı oy toplamı
G = P1 partisinin yurt dışı oy oranı
F = 400.000
A =1.000.000
F/A = G
400.000 / 1.000.000 = 0,40 olur.
G = 0,40
Adım 5: X seçim çevresinde P1 partisine yansıtılacak oy miktarı;
H = X seçim çevresinde siyasi partiye ilave edilecek oy miktarı
E = 37.500 ExG = H
37.500x0,40 = 15.000 olur.
H = 15.000
Adım 6: Hesaplanan bu oylar P1 partisinin X seçim çevresinde aldığı oy sayısına eklenir.
İ = P1 partisinin X seçim çevresinde aldığı geçerli oy toplamı
J = P1 partisinin X seçim çevresine yurt dışı oyların yansıtılmasıyla bulunan geçerli oy toplamı
1 = 275.000
i + H = J
275.000+ 15.000 = 290.000
J = 290.000
Bir başka anlatımla;
Yurt dışı geçerli oy sayısı 1.000.000, yurt içi geçerli oy sayısı 40.000.000 olsun. Bu durumda, yurt dışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak katsayı;
1.000.000 / 40.000.000 = 0,025 olarak hesaplanır.
X seçim çevresinde partilerin ve bağımsızların aldığı toplam geçerli oy sayısı 1.500.000, Y seçim çevresinde ise 320.000 olsun. 0,025 katsayısı X ve Y seçim çevreleri oylarına uygulandığında;
Yurt dışı ve gümrük kapılarında kullanılan geçerli oylardan;
X seçim çevresine yansıtılacak oy = 1.500.000 x 0,025 = 37.500
Y seçim çevresine yansıtılacak oy = 320.000 x 0,025 = 8.000 Buna göre;
X seçim çevresinin toplam oyu = 1.500.000 + 37.500 = 1.537.500
Y seçim çevresinin toplam oyu = 320.000 + 8.000 = 328.000 olarak bulunur.
X seçim çevresine yansıyan 37.500 ve Y seçim çevresine yansıyan 8.000 oy, bu seçim çevrelerinde seçime katılan siyasi partilere yurt dışı ve gümrük kapılarında aldıkları toplam oy oranında yansıtılır.
Örnekte; P1 partisinin yurt dışı oy oranı %40, P2 partisinin ise %25 olsun.
Bu durumda;
X seçim çevresinde P1 partisine yansıtılacak oy = 37.500 x 0,40 = 15.000
X seçim çevresinde P2 partisine yansıtılacak oy = 37.500 x 0,25 = 9.375
Y seçim çevresinde P1 partisine yansıtılacak oy = 8.000 x 0,40 = 3.200
Y seçim çevresinde P2 partisine yansıtılacak oy = 8.000 x 0,25 = 2.000 olarak hesaplanır.
Hesaplanan bu oylar partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oy sayılarına eklenir.
P1 partisinin X seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 275.000
Y seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 120.000
P2 partisinin X seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 350.000
Y seçim çevresinde aldığı oy sayısı = 80.000 olduğunu varsayalım.
Bu durumda;
P1 partisinin X seçim çevresi toplam oyu = 275.000 + 15.000 = 290.000
Y seçim çevresi toplam oyu = 120.000 + 3.200 = 123.200
P2 partisinin X seçim çevresi toplam oyu = 350.000 + 9.375 = 359.375
Y seçim çevresi toplam oyu = 80.000 + 2.000 = 82.000
olarak hesaplanır.
P1 ve P2 siyasi partilerinin yurt düzeyinde barajı aşmaları durumunda, bu oylar üzerinden milletvekili hesabı yapılır.
Bir seçim çevresinde siyasi partilerin ve ittifakların kazanacağı milletvekili sayısının hesabı ile bağımsız adayların milletvekili seçilmesi
MADDE 11 - Bu Genelge’nin 87. maddesi uyarınca, yurt düzeyinde geçerli oyların %10’unu aştıkları Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen ve ilan edilen siyasi partilerin ve ittifakların bir seçim çevresinde elde edecekleri milletvekili sayısı ile bağımsız adayların seçilmesi aşağıdaki şekilde belirlenir.
1) Yurt dışı oylardan yansıyanlar da dahil olmak üzere bir seçim çevresinde kullanılan geçerli oyların toplamı, o çevrenin çıkaracağı milletvekili sayısı (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (2) işaretli bölümüne yazılır.
2) Genel barajı (%10) aşan siyasi partiler ve ittifaklar ile o seçim çevresinde seçime giren bağımsız adaylar, (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (1) işaretli bölümüne, önce birleşik oy pusulasındaki sıraya göre siyasi partiler ve ittifaklar, daha sonra da alfabetik sıraya göre bağımsız adaylar olmak üzere alt alta yazılır; her birinin karşısında aldıkları geçerli oyların sayısı belirtilir.
3) Siyasi partilerin ve ittifakların o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylar önce bire, sonra ikiye, ... seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısına (Örnekte olduğu gibi beşe) ulaşıncaya kadar bölünür. Bulunan bölüm sonuçları (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (3) işaretli bölümüne yazılır.
Bu sonuçlar, siyasi parti, ittifaklar ve bağımsız aday farkı gözetilmeksizin büyüklük sırasına göre (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (4) işaretli bölümüne yazılır.
Seçim çevresinden çıkacak milletvekili sayısı kadar, bu payların sahibi olan partilere, ittifaklara ve bağımsız adaylara, rakamların büyüklük sırasına göre milletvekillikleri tahsis edilir.
Siyasi partilerin, ittifakların ve bağımsız adayların kazandığı milletvekili sayısı (Örnek: 93) numaralı çizelgenin (5), milletvekili seçilenler ile ittifakların adlan (6) işaretli bölümüne yazılır.
ÖRNEK: 4
Yurt dışı oylarıyla birlikte seçim çevresinde geçerli oyların toplamının 468.000 ve bu seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısı beş olsun. Bu çevrede barajı geçen iki siyasi parti ile bir ittifak ve iki bağımsız adayın seçime katıldığım varsayalım.
Siyasi partilerin, ittifakların ve bağımsız adayların geçerli oyları;
A Partisi 220.000
İttifak-1 160.000
B Partisi 60.000
Bağımsız Aday (a) 22.500
Bağımsız Aday (b) 5.500
Beş milletvekilliğini bölüştürmek için partilerin ve ittifakların oylan aşağıda görüldüğü gibi birden beşe kadar bölünür.
Parti Adı Aldığı Geçerli Oy 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5
A Partisi 220.000 220.000 110.000 73.333 55.000 44.000
ittifak-1 160.000 160.000 80.000 53.333 40.000 32.000
B Partisi 60.000 60.000 30.000 20.000 15.000 12.000
Bağımsız Aday (a) 22.500
Bağımsız Aday (b) 5.500
Bu sayıları büyükten küçüğe doğru sıralayalım.
220.000 A Partisi
160.000 İttifak-1
110.000 A Partisi
80.000 İttifak-1
73.333 A Partisi
22.500 Bağımsız Aday (a)
5.500 Bağımsız Aday (b)
Böylece beş milletvekilliğinden üçünü A Partisi, ikisini de İttifak-1 kazanmış olur.
ÖRNEK: 5
Bir seçim çevresinde seçime katılan ve genel barajı aşan siyasi partiler, ittifaklar ile bağımsız adayların geçerli oylarının dağılımının aşağıdaki gibi olduğunu varsayalım.
A Partisi 56.000
İttifak-1 42.000
B Partisi 40.000
Bağımsız Aday (a) 90.500
Bağımsız Aday (b) 80.000
Bu durumda milletvekili dağılımı şöyle olacaktır.
Örnek: 4’de açıklandığı gibi işlem yapılarak siyasi partilerin ve ittifakların aldıkları geçerli oyları milletvekili sayısınca bölelim.
Parti Adı Aldığı Geçerli Oy 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5
A Partisi 56.000 56.000 28.000 18.667 14.000 11.200
İttifak-1 42.000 42.000 21.000 14.000 10.500 8.400
B Partisi 40.000 40.000 20.000 13.333 10.000 8.000
Bağımsız Aday (a) 90.500
Bağımsız Aday (b) 80.000
Bağımsız adaylarla siyasi partiler ve ittifakların oylarını alt alta yazalım.
90.500 Bağımsız Aday (a)
80.000 Bağımsız Aday (b)
56.000 A Partisi
42.000 İttifak-1
40.000 B Partisi
Böylece iki bağımsız ile A ve B Partileri ile İttifak-1 birer milletvekilliği kazanmış olurlar.
ÖRNEK: 6
Bir seçim çevresinde genel barajı aşan siyasi partiler, ittifaklar ile bağımsız adayların oylarının dağılımının aşağıdaki gibi olduğunu varsayalım.
A Partisi 35.000
İttifak-2 34.000
C Partisi 33.000
D Partisi 32.000
İttifak-1 31.500
E Partisi 30.250
F Partisi 29.000
G Partisi 28.000
Bağımsız Aday (a) 33.500
Bağımsız Aday (b) 32.750
Bağımsız Aday (c) 31.750
Yukarıdaki örnekte olduğu gibi siyasi partilerin aldıkları oyları bölelim.
Parti Adı Aldığı Geçerli 1/1 1/2 1/3 ¼ 1/5
Oy
A Partisi 35.000 35.000 17.500 11.667 8.750 7.000
İttifak-2 34.000 34.000 17.000 11.333 8.500 6.800
C Partisi 33.000 33.000 16.500 11.000 8.250 6.600
D Partisi 32.000 32.000 16.000 10.667 8.000 6.400
İttifak-1 31.500 31.500 15.750 10.500 7.875 6.300
E Partisi 30.250 30.250 15.125 10.083 7.563 6.050
F Partisi 29.000 29.000 14.500 9.667 7.250 5.800
G Partisi 28.000 28.000 14.000 9.333 7.000 5.600
Bağımsız Aday (a) 33.500
Bağımsız Aday (b) 32.750
Bağımsız Aday (c) 31.750
Bu sayıların büyüklük sırasına göre sıralanışı:
35.000 A Partisi
34.000 İttifak-2
33.500 Bağımsız (a)
33.000 C Partisi
32.750 Bağımsız (b
Böylece seçim çevresinin çıkaracağı beş milletvekilliğini A ve C Partileri, İttifak-2 ile bağımsız adaylardan (a) ve (b) kazanmış olur.
Bir seçim çevresinde ittifakların kazandığı milletvekillerinin ittifak yapan partilere dağıtılması
MADDE 12 - 1) Yurt dışı ve gümrük kapılarından yansıyanlar da dahil olmak üzere seçim çevresinde ittifakın geçerli oylan toplamı (Örnek: 93/A) numaralı çizelgenin (2) işaretli bölümüne yazılır.
2) İttifakı oluşturan siyasi partilerin birleşik oy pusulasındaki sıraya göre adları (Örnek: 93/A) numaralı çizelgenin (1) işaretli bölümüne alt alta yazılır; her birinin karşısında aldıkları geçerli oyların sayısı belirtilir.
3) Siyasi partilerin o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylar önce bire, sonra ikiye,... ittifakın kazandığı milletvekili sayısına (Örnekte olduğu gibi beşe) ulaşıncaya kadar bölünür. Bulunan bölüm sonuçlan (Örnek: 93/A) numaralı çizelgenin (3) işaretli bölümüne yazılır. Bu sonuçlar, siyasi parti farkı gözetilmeksizin büyüklük sırasına göre (Örnek: 93/A) numaralı çizelgenin (4) işaretli bölümüne yazılır.
4) İttifakın kazandığı milletvekili sayısı kadar (Örnek: 93/A numaralı çizelgenin (5) işaretli bölümü), bu payların sahibi olan partilere rakamların büyüklük sırasına göre milletvekillikleri tahsis edilir. Siyasi partilerden milletvekili seçilenlerin adları da (6) işaretli bölümüne yazılır.
ÖRNEK: 7 Yurt dışı oylarıyla birlikte bir seçim çevresinde ittifakın geçerli oyları toplamının 468.000 ve bu seçim çevresinde ittifakın kazandığı milletvekili sayısı beş olsun.
İttifakı oluşturan üç siyasi parti olduğunu varsayalım. Siyasi partilerin oyları;
A Partisi 220.000
B Partisi 160.000
C Partisi 88.000
Beş milletvekilliğini bölüştürmek için partilerin oyları aşağıda görüldüğü gibi birden beşe kadar bölünür.
Parti Adı Aldığı Geçerli 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5
Oy
A Partisi 220.000 220.000 110.000 73.333 55.000 44.000
B Partisi 160.000 160.000 80.000 53.333 40.000 32.000
C Partisi 88.000 88.000 44.000 29.333 22.000 17.600
Bu sayıları büyükten küçüğe doğru sıralayalım. 220.000 A Partisi, 160.000 B Partisi, 110.000 A Partisi, 88.000 C Partisi, 80.000 B Partisi’dir. Böylece beş milletvekilliğinden ikisini A Partisi, ikisini B Partisi, birini de C partisi kazanmış olur.
Oyların eşit olması halinde yapılacak işlem
MADDE 13 - Son kalan milletvekilliği için birbirine eşit rakamlar bulunduğu takdirde bunlar arasında ilan edilen gün ve saatte, Kurul huzurunda il seçim kurulu başkanınca ad çekilmek suretiyle tahsis yapılır (2839/34).
Siyasi partiler, ittifaklar ve bağımsız adaylardan seçilenlerin tespiti
MADDE 14 - İl seçim kurulu başkam, alman sonuçlara göre o seçim çevresinde; siyasi parti aday listelerinden ve varsa bağımsız adaylardan seçilenleri yukarıdaki maddelerde açıklanan biçimde tespit ettikten sonra (Örnek: 93) ve (Örnek: 93/A) Milletvekili Seçilenleri Gösterir Tutanağı (Örnek: 94) SEÇSİS’ten alarak ilan eder ve diğer suretini de bir hafta süreyle il seçim kurulunun kapısına astırır.
Milletvekili seçilenlerin Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesi ve tutanakların verilmesi
MADDE 15 - Milletvekili seçilenler belli olur olmaz, seçilenlerin ad ve soyadları ve mensup oldukları siyasi parti, il seçim kurullarınca SEÇSİS üzerinden Yüksek Seçim Kuruluna bildirilir.
Milletvekili seçilenlere il seçim kurulu tarafından milletvekili seçildiklerine dair Örnek: 95 sayılı tutanak (mazbata) verilir.
Milletvekili seçimi sonunda Yüksek Seçim Kuruluna gönderilecek tutanaklar
MADDE 16 - İ1 seçim kurulu başkanı, Örnek: 92 sayılı tutanağı bekletmeden, aşağıdaki tutanakları ise seçilenleri belirleme işlemleri biter bitmez her seçim çevresi için ayrı ayrı olmak üzere;
1) (Örnek: 93) sayılı tutanağın onaylı örneği,
2) Varsa (Örnek: 93/A) sayılı tutanağın onaylı örneği,
3) (Örnek: 94) sayılı tutanağın onaylı örneği,
SEÇSİS üzerinden taranarak elektronik ortamda,
4) (Örnek: 95) sayılı milletvekilliğine seçilenlere verilen tutanağın iki örneğini en seri vasıtayla Yüksek Seçim Kuruluna gönderir.
Dayanak
MADDE 17 - Bu Genelge; 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu hükümlerine dayanılarak hazırlanmış ve 298 sayılı Kanunun 14. maddesinin onuncu bendi hükmü gereği Yüksek Seçim Kurulunun 16/05/2018 gün ve 494 sayılı kararı ile "136 sayılı Genelge" olarak kabul edilmiştir. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy