(2709 S. K. m. 79, 175) (3376 S. K. m. 2) (298 S. K. m. 1, 55) (2954 S. K. m. 5, 20, 22, 23, 31)
RGT: 14.02.2017
RG NO: 29979
Karar No: 94
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 175. maddesinin dördüncü fıkrasında; “Meclisçe üye tam sayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği takdirde halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazetede yayımlanır.” hükmü yer almaktadır.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunca 21/01/2017 tarihinde kabul edilen 6771 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” Resmi Gazete’nin 11 Şubat 2017 tarih ve 29976 sayılı nüshasında yayımlanmıştır.
3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanunun 2. maddesinde; “Anayasa değişikliğinin halkoylaması, ilgili Anayasa değişikliği Kanununun Resmi Gazetede yayımını takip eden altmışıncı günden sonraki ilk pazar günü yapılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümler çerçevesinde, Yüksek Seçim Kurulunun 11 Şubat 2017 tarih ve 74 sayılı kararı ile Anayasa Değişikliği Halkoylamasının 16 Nisan 2017 Pazar günü yapılması karar altına alınmıştır.
Anayasa’nın 79. maddesindeki düzenlemeyle seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma görevi Yüksek Seçim Kuruluna verilmiştir.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 55/A maddesinin son fıkrasında; “Ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu belirlemeye Yüksek Seçim Kurulu yetkilidir. Yüksek Seçim Kurulunun buna ilişkin kararı Resmi Gazete’de yayımlanır.” hükmü yer almaktadır.
Bu nedenle, ülke çapında (ulusal düzeyde) yayın yapan özel radyo ve televizyonlar ile bölgesel yayın tipinde olup, uydu yayını yapan televizyonların belirlenerek ilan edilmesi amacıyla hazırlanan karar taslağı Kurulumuza sunulmuş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Anayasanın 79. maddesinde; seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi, dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama görevinin Yüksek Seçim Kuruluna ait olduğu, Yüksek Seçim Kurulu ve diğer seçim kurullarının görev ve yetkilerinin kanunla düzenleneceği belirtilmiştir.
298 sayılı Kanunun 1. maddesinde; özel kanunlarına göre yapılacak Cumhurbaşkanı, milletvekili, il genel meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, muhtarlık, ihtiyar meclisi üyeliği, ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde ve Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halkoyuna sunulmasında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.
Anılan Kanunun 55/A maddesinin;
Birinci fıkrasında; seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yapacakları yayınlarda; 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun 5, 20, 22 ve 23. maddeleri ile 31. maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine tabi olduğu,
Üçüncü fıkrasında; birinci fıkra hükmüne göre özel radyo ve televizyonların yayın ilkelerinin belirlenmesinde Yüksek Seçim Kurulunun görevli ve yetkili olduğu,
Dördüncü fıkrasında; yapılacak yayınların bu ilkelere uygunluğunun gözetim, denetim ve değerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için Yüksek Seçim Kurulu; bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurullarının görevli ve yetkili olduğu,
Son fıkrasında da; ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu belirlemeye Yüksek Seçim Kurulunun yetkili olduğu,
belirtilmiş ve 2954 sayılı Kanunda da "seçim hukuku" yönünden yayın ilkelerine yer verilmiştir.
Buna göre; 298 sayılı Kanuna 3959 sayılı Kanunla eklenen 55/A. maddesi ve aynı maddeyi değiştiren 4928 sayılı Kanunla Yüksek Seçim Kuruluna verilen görev ve yetkilerin yukarıda yer alan hükümler çerçevesinde yerine getirilmesi gerekmektedir.
Özellikle 298 sayılı Kanunun 55/A maddesinin dördüncü fıkrasında öngörüldüğü üzere; yerel düzeyde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarının gözetim, denetim ve değerlendirilmesinde, yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurullarının görevli ve yetkili kılındığı göz önünde tutularak;
6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanunun 3. maddesinin;
e) bendinde; “Bölgesel yayın: Bir coğrafi bölge içindeki illerin toplam nüfusunun asgari yüzde yetmişine ve Üst Kurulca coğrafi bölge içinde belirlenen illere ulaştırılan yayın hizmetini,”
aa) bendinde; “Ulusal yayın: Ülke nüfusunun asgari yüzde yetmişine ve Üst Kurulca belirlenen yerleşim yerlerine karasal ortamdan ulaştırılan yayın hizmetini,”
jj) bendinde; “Yerel yayın: En fazla bir ilin sınırları içine karasal ortamdan ulaştırılan yayın hizmetini,”
ifade ettiği belirtilmiştir.
Buna göre, “yayının yapıldığı yer” kavramından yönetim ve yayın merkezinin bulunduğu yerin anlaşılması gerekir.
Bu kavramlar ve ölçütlere göre ülke çapında (ulusal düzeyde) yayın yapan radyo ve televizyonların belirlenmesi sonucunda, Yüksek Seçim Kurulu ile ilçe seçim kurullarının görev ve yetki alanları da tespit edilmiş olacaktır.
Bu bakımdan, ülke çapında yayın ölçütlerine uyan televizyonlarla radyoların, ülke çapında yayın yapan televizyon ve radyolar olarak belirlenmesi önem arz etmektedir.
Ayrıca, özel radyo ve televizyonların seçim dönemindeki yayınlarında uyacakları yayın ilkelerinin belirlenmesinde de 298 sayılı Kanunun 55/A maddesi bükümlerinin öncelikle göz önünde bulundurulması gerekir.
16 Nisan 2017 tarihinde yapılacak olan halkoylaması hazırlıklarına başlanılmasıyla birlikte, Kurulumuz Başkanlığının 11/01/2017 tarihli ve 1458 sayılı yazısıyla; 298 sayılı Kanunun 55/A maddesinin son fıkrası gereğince ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyon kanallarının (hangi tür yayın Analog - Dijital yaptıklarının), tam adı, yazışma adresi ve telefon numaraları Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığından sorulmuş olup, alman cevabi yazıda;
Karasal ve uydu ortamında ülke çapında yayın yapan televizyon kanallarının;
SHOW TV, HABER TÜRK, CNN TÜRK, KANAL D, KANAL 7, FOX, TV NET, NTV, STAR TV, ATV, 24, FLASH TV, ULUSAL KANAL, KÜLTÜRTÜRK TV, KOZA, MANİSA MEDYA TV, AKİT TV, ABANT TV, TV 5, TV 19, 360 TV, TV 79, BAHARTÜRK, ÜLKE TV, KANAL 28, KANAL FIRAT, PAMUKKALE, DİYAR TV, KANAL B, YURT TV, (ARTI)l, EM TV, GTV, HABERAKS. HİLAL TV, 38 KENT TV, BİTLİS TV, FM TV, KAÇKAR YILDIZ, AKSU TV, T TÜRKİYEM, KANAL ÇAY, KANAL YALOVA, VİZYON TÜRK TV, KARADENİZ TV, TV 6, KUDÜS TV, BENGÜTÜRK TV, MAVİ KARADENİZ TV, TV KAYSERİ, KANAL 3, MELTEM TV, MESAJ, TV 1, KARADENİZ TÜRK, NTV AVRUPA, 4 EYLÜL TV, RUMELİ TV, ADANA TV, CEM TV, EGE TÜRK, EURO STAR, KANAL T, TEK RUMELİ TV, AKDENİZ TV, KANAL TEK, TGRT HABER, a2, ULUSAL 1, KANAL URFA, UZAY HABER, A9, MEDİNE, DOST TV, YASİN TV, KRT, REHBER, HALK TV, YENİ KOCAELİ TV, E HABER, A HABER, TV 41, MERCAN TV, S, LİNE TV, KANAL 16, BRTV, K 15, KANAL 56, ÇAY TV, ÇRT, DEHA TV, EDESSA TV, RTV 23, ER, KANAL F, GAZİANTEP OLAY TV, GELİŞİM TV, HRT AKDENİZ, AKRT, KANAL 32, KANAL 33, TV A, BEYAZ TV, EKİM TV, KANAL 26, DEMOKRAT TV, KANAL 42, SİVAS SRT, ESKİŞEHİR SÜPER TV (ES TV), TV 52, OLAY TV, KANAL G28, BURSA TV, KANAL 58, ANADOLUDA VUSLAT, VİZYON 58, AS TV, MSBC KANAL 2000, TON TV, KANAL V, DRT DENİZLİ, KANAL 68, ZİLE TV, EGE TV, KON TV, KANAL A, KADIRGA TV, KANAL 5, KÖY TV, KAÇKAR TV,
Ülke çapında yayın yapan radyo kuruluşlarının ise;
BEST FM, RADYO D, MORAL FM, RADYO 7, İSTANBUL FM, UHUD FM, SEMERKAND RADYO, SHOW RADYO, TGRT FM, RADYO A HABER, NTV RADYO,
oldukları bildirilmiştir.
Açıklanan hukuki temeller ve gerekçeler ışığında ülke çapında yayın yapan televizyon ve radyoların yukarıda belirtildiği şekilde saptanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1- Yayının yapıldığı yer kavramından, yayın yönetim ve merkezinin bulunduğu yerin anlaşılması gerektiğine,
2- Bu ölçütlere göre Türkiye’de ve Türkiye’ye yönelik olarak ülke çapında Türkçe yayın yapan;
a) Özel Televizyonların;
SHOW TV, HABER TÜRK, CNN TÜRK, KANAL D, KANAL 7, FOX, TV NET, NTV, STAR TV, ATV, 24, FLASH TV, ULUSAL KANAL, KÜLTÜRTÜRK TV, KOZA, MANİSA MEDYA TV, AKİT TV, ABANT TV, TV 5, TV 19, 360 TV, TV 79, BAHARTÜRK, ÜLKE TV, KANAL 28, KANAL FIRAT, PAMUKKALE, DİYAR TV, KANAL B, YURT TV, (ARTI)l, EM TV, GTV, HABERAKS, HİLAL TV, 38 KENT TV, BİTLİS TV, FM TV, KAÇKAR YILDIZ, AKSU TV, T TÜRKİYEM, KANAL ÇAY, KANAL YALOVA, VİZYON TÜRK TV, KARADENİZ TV, TV 6, KUDÜS TV, BENGÜ TÜRK TV, MAVİ KARADENİZ TV, TV KAYSERİ, KANAL 3, MELTEM TV, MESAJ, TV 1, KARADENİZ TÜRK, NTV AVRUPA, 4 EYLÜL TV, RUMELİ TV, ADANA TV, CEM TV, EGE TÜRK, EURO STAR, KANAL T, TEK RUMELİ TV, AKDENİZ TV, KANAL TEK, TGRT HABER, a2, ULUSAL 1, KANAL URFA, UZAY HABER, A9, MEDİNE, DOST TV, YASİN TV, KRT, REHBER, HALK TV, YENİ KOCAELİ TV, E HABER, A HABER, TV 41, MERCAN TV, S, LİNE TV, KANAL 16, BRTV, K 15, KANAL 56, ÇAY TV, ÇRT, DEHA TV, EDESSA TV, RTV 23, ER, KANAL F, GAZİANTEP OLAY TV, GELİŞİM TV, HRT AKDENİZ, AKRT, KANAL 32, KANAL 33, TV A, BEYAZ TV, EKİM TV, KANAL 26, DEMOKRAT TV, KANAL 42, SİVAS SRT, ESKİŞEHİR SÜPER TV (ES TV), TV 52, OLAY TV, KANAL G28, BURSA TV, KANAL 58, ANADOLUDA VUSLAT, VİZYON 58, AS TV, MSBC KANAL 2000, TON TV, KANAL V, DRT DENİZLİ, KANAL 68, ZİLE TV, EGE TV, KON TV, KANAL A, KADIRGA TV, KANAL 5, KÖY TV, KAÇKAR TV,
b) Özel Radyoların;
BEST FM, RADYO D, MORAL FM, RADYO 7, İSTANBUL FM, UHUD FM, SEMERKAND RADYO, SHOW RADYO, TGRT FM, RADYO A HABER, NTV RADYO
olduğuna,
3- Kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasına ve ayrıca karar özetinin TRT aracılığıyla kamuoyuna duyurulmasına,
4- Kararın;
a) İçişleri Bakanlığına,
b) Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığına,
gönderilmesine,
c) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce www.ysk.gov.tr adresinde yayınlanmasına ve il-ilçe seçim kurulu başkanlıklarına Kurum içi elektronik posta ile iletilmesine ve Yüksek Seçim Kurulu kurumsal portalında yayımlanmasına,
14/02/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy