Yüksek Seçim Kurulu - 06.06.2022
Karar Dilini Çevir:


(2839 S. K. m. 3, 4, 5) 
Karar No:  213 
Başkanlık Makamınca Kurulumuza sunulan 26/05/2008 tarihli, C.05.0.İMİ.0.88 sayılı yazıda, aynen; “2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 5 inci maddesinde, seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısının Yüksek Seçim Kurulu tarafından genel nüfus sayımı sonuçlarının açıklanmasından itibaren, 4 üncü madde uyarınca tespit edilerek ilan edileceği, hükmü yer almaktadır.
Kurulumuzca yapılan bir çalışmaya esas olmak üzere; son Türkiye nüfusu ile tüm il - ilçe nüfus sayıları Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığından daha önceden istenilmiş ve anılan Kurumdan alınan 14/04/2008 tarihli ve B.02.1.TÜİ.0.09.02.02-163.01.02-664 sayılı yazı ile de, 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla yapılan idari değişiklikler de dikkate alınarak, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2007 Nüfus Sayımı sonuçlarına göre belirlenen 31/12/2007 tarihli il ve ilçe nüfusları bildirilmiş bulunmaktadır.
Bu nedenle; 5747 sayılı Kanun ile yeni kurulan 43 ilçe ve kaldırılan Eminönü İlçesi göz önünde bulundurulmak suretiyle, Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca 31/12/2007 tarihi itibariyle ilan edilmiş ve Başkanlığımıza gönderilmiş bulunan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2007 nüfus sayımı sonuçları ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 4 ve 5 inci maddeleri nazara alınarak, illerin çıkaracağı milletvekili sayısı ile seçim çevresine bölünmesi gereken illerin hangi ilçelerden oluşacağının ve bu seçim çevrelerinin kaç milletvekili çıkaracağının, gerektiğinde komisyon çalışmasından sonra tespitine karar verilmesini takdirlerinize arz ederim.” denilmiş ve Kurulumuzun 29/05/2008 tarihli, 189 sayılı kararı ile oluşturulan Komisyon çalışmasını tamamlamış olmakla, konu ve 11/07/2008 tarihli, 2008/9 sayılı Komisyon raporu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca 31/12/2007 tarihi itibariyle resmi olarak ilan edilen ve Başkanlığımıza da gönderilmiş bulunan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2007 nüfus sayım sonuçları ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 5 inci maddesi gereğince, Kurulumuz tarafından seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısı genel nüfus sayımı sonuçlarının açıklanmasından itibaren en geç altı ay içinde Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca tespit edilerek Resmi Gazetede, Radyo ve Televizyonda ilan edilmektedir.
Kurulumuzun 29/05/2008 tarihli ve 189 sayılı kararı ile Yüksek Seçim Kurulu Üyesi Hasan ERBİL Başkanlığında, Üyeler Necati SÖZ, Ali EM, Sadri BOZKURT ve M. Zeki ÇELEBİOĞLU’ndan  oluşturulan komisyonca hazırlanan ve Kurulumuza sunulan 11/07/2008 tarihli, 2008/9 sayılı Komisyon Raporunda aynen;
“2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun,
3 üncü maddesinde; milletvekili sayısının 550 olduğu,
5 inci maddesinde; seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısının Yüksek Seçim Kurulu tarafından genel nüfus sayımı sonuçlarının açıklanmasından itibaren, 4 üncü madde uyarınca tespit edilerek ilan edileceği,
hükümleri yer almaktadır.
Anılan Kanunun 4 üncü maddesine göre; milletvekillerinin seçim çevrelerine dağılımı yapılırken; toplam milletvekili sayısından (550) önce her İl'e bir milletvekili tahsis edilir. Son genel  nüfus  tespiti  ile  belli  olan  Türkiye  nüfusu,  kalan  milletvekili sayısına (469) bölünmek suretiyle bir sayı elde edilir. İl nüfusunun bu sayıya  bölünmesi ile her ilin ayrıca çıkaracağı milletvekili sayısı tespit olunur.
Bu suretle hesaplanan milletvekillerinin sayısı, 550'yi bulmadığı takdirde, nüfusu; milletvekili çıkarmaya yetmeyen illerin nüfusları ile artık nüfus bırakan illerin, artık nüfusları  büyüklüklerine göre sıraya konulur ve ilk hesapta iller arasında bölüştürülmemiş bulunan milletvekilleri bu  sıraya  göre  dağıtılır. Son kalan milletvekilinin  verilmesinde  iki  veya daha fazla  ilin  eşit  nüfus veya nüfus artığı göstermesi halinde, bunlar arasında ad çekilir.
Yapılan tespit sonunda çıkaracağı milletvekili sayısı (18)'e kadar olan iller bir seçim çevresi  sayılır. Çıkaracağı  milletvekili sayısı (19)'dan (35)'e kadar olan iller iki, (36) ve  daha  fazla  olan iller üç seçim çevresine bölünür. Bu seçim çevreleri  numara  sırasına göre adlandırılır.
2839 sayılı Kanunun 3 ve 4 üncü maddelerinin ortaya koyduğu yukarıda belirtilen hükümleri, Resmi Gazetenin 22/03/2008 tarih ve 26824 sayılı mükerrer nüshasında yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile yeni kurulan 43 ilçe ve kaldırılan Eminönü İlçesinin idari durumları ve Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca 31/12/2007 tarihi itibariyle resmi olarak ilan edilmiş ve Başkanlığımıza gönderilmiş bulunan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2007 nüfus sayımı sonuçları birlikte göz önünde bulundurulmak suretiyle, 550 milletvekilinin (81) İl'e dağılımı yapılmıştır.
Yapılan  belirlemeye istinaden;
31 milletvekili çıkaracağı tespit edilen Ankara İl’inin 2,
85 milletvekili çıkaracağı tespit edilen İstanbul İl’inin 3,
26 milletvekili çıkaracağı tespit edilen İzmir İl’inin ise 2,
seçim çevresine bölünmesi gerekli görülmüştür.
Seçim çevreleri belirlenirken, seçim çevrelerinin mümkün olduğu ölçüde eşit veya birbirine yakın sayıda milletvekili çıkaracak şekilde oluşturulması, ilçelerin mülki bütünlüklerinin bozulmaması ve idari teşkilat yapısının değiştirilmemesi gözetilmiş, ayrıca aynı seçim çevresinde yer alan ilçelerin nüfus ve coğrafi yakınlıkları ile ulaşım imkanları da göz önünde bulundurulmuştur.
Öte yandan, birden fazla seçim çevresine bölünen illerin milletvekili sayısının seçim çevrelerine dağılımında da, nüfusları  bakımından illerin milletvekili sayısını tespit etmeye ilişkin esaslara göre belirlenmesi gereği  benimsenmiştir.        
………” görüşü bildirilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Kurulumuzun 11/07/2008 tarihli, 2008/9 sayılı  kararı  ile  oluşturulan  komisyonca  yürütülen  çalışma sonrası  düzenlenen raporun Kurulumuzca da   uygun   görüldüğüne   ve  milletvekillerinin   illere    göre  dağılımının   (EK:I), Komisyonca yapılan  belirlemelere göre de (18)'den fazla milletvekili  çıkaracak illerin Ankara, İstanbul ve İzmir İlleri olduğuna ve bu illerin EK: (II-A) - (II-B) - (II-C) sayılı cetvellerde gösterildiği şekilde birden fazla seçim çevresine bölünmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesi gerekmiştir.
Sonuç: Açıklanan nedenlerle;
1 - 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 4 ve 5 inci maddeleri gereğince belirlenecek seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısının tespitinde, Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca 31/12/2007 tarihi itibariyle resmi olarak ilan edilen ve Başkanlığımıza da gönderilmiş bulunan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2007 nüfus sayım sonuçlarının esas alınmasına,
2 - 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 3 ve 4 üncü maddeleri göz önünde  bulundurularak, milletvekillerinin illere göre dağılımının (EK:I) sayılı Cetvelde belirtildiği gibi tespitine,
3 - Belirlenen duruma göre (18)'den fazla milletvekili çıkaracak illerin Ankara, İstanbul ve İzmir İlleri olduğuna ve bu illerin EK: (II-A) - (II-B) - (II-C) sayılı cetvellerde gösterildiği şekilde birden fazla seçim çevresine bölünmesi gerektiğinin tespit ve kabulüne,
4 - Kararın bir örneğinin ve eki cetvellerin bütün İl ve İlçe Seçim Kurulu Başkanlıklarına, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına ve siyasi parti genel başkanlıklarına gönderilmesine,
5 - Karar ve eki cetvellerin Resmi Gazete'de yayımlanmasına,
6- Karar özeti ve eki cetvellerin Türkiye Radyo ve Televizyonunda yayınlanmasına,
12.07.2008 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy