(2839 S. K. m. 3, 4, 5) 
RGT: 03.07.2014
RG NO: 29049
Karar No: 3094 
KARAR
Başkanlık Makamınca Komisyonumuza sunulan 22/5/2014 tarihli yazıda: “2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 5 inci maddesinde, seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısının Yüksek Seçim Kurulu tarafından genel nüfus sayımı sonuçlarının açıklanmasından itibaren en geç altı ay içinde, 4 üncü madde uyarınca tespit edilerek ilân edileceği hükmü yer almaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı Bilgi Dağıtım ve İletişim Daire Başkanlığının 29/1/2014 tarihli ve 776 sayılı yazılarıyla, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu çerçevesinde yapılan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2013 Yılı sonuçları 31/12/2013 tarihi itibariyle il-ilçe ve belde bazında bildirilmiştir.
Bu nedenle; Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca 31/12/2013 tarihi itibariyle ilân edilmiş ve Başkanlığımıza gönderilmiş bulunan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2013 nüfus sayımı sonuçları ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 4 ve 5 inci maddeleri nazara alınarak, illerin çıkaracağı milletvekili sayısı ile seçim çevresine bölünmesi gereken illerin hangi ilçelerden oluşacağının ve bu seçim çevrelerinin kaç milletvekili çıkaracağının, gerektiğinde komisyon çalışmasından sonra tespitine karar verilmesini takdirlerinize arz ederim.” denilmiş ve Kurulumuzun 22/5/2014 tarihli, 2014/2779 sayılı kararı ile oluşturulan Komisyon çalışmasını tamamlamış olmakla, konu ve Komisyon raporu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca 31/12/2013 tarihi itibarıyla resmi olarak ilân edilen ve Başkanlığımıza da gönderilmiş bulunan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2013 nüfus sayımı sonuçları ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 5 inci maddesi gereğince, Kurulumuz tarafından seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısı genel nüfus sayımı sonuçlarının açıklanmasından itibaren en geç altı ay içinde Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca tespit edilerek Resmi Gazetede, Radyo ve Televizyonda ilân edilmektedir.
Kurulumuzun 22/5/2014 tarihli, 2014/2779 sayılı kararı ile oluşturulan komisyonca hazırlanan ve Kurulumuza sunulan Komisyon Raporunda aynen;
“2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun,
3 üncü maddesinde; milletvekili sayısının 550 olduğu,
5 inci maddesinde; seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısının Yüksek Seçim Kurulu tarafından genel nüfus sayımı sonuçlarının açıklanmasından itibaren, 4 üncü madde uyarınca tespit edilerek ilân edileceği
hükümleri yer almaktadır.
Anılan Kanun’un 4 üncü maddesine göre; milletvekillerinin seçim çevrelerine dağılımı yapılırken; toplam milletvekili sayısından (550) önce her il'e bir milletvekili tahsis edilir. Son genel nüfus sayımı ile belli olan Türkiye nüfusu, kalan milletvekili sayısına (469) bölünmek suretiyle bir sayı elde edilir. İl nüfusunun bu sayıya bölünmesi ile her ilin ayrıca çıkaracağı milletvekili sayısı tespit olunur.
Bu suretle hesaplanan milletvekillerinin sayısı 550'yi bulmadığı takdirde, nüfusu; milletvekili çıkarmaya yetmeyen illerin nüfusları ile artık nüfus bırakan illerin, artık nüfusları büyüklüklerine göre sıraya konulur ve ilk hesapta iller arasında bölüştürülmemiş bulunan milletvekilleri bu sıra esas alınarak dağıtıma tabi tutulur.
Yapılan tespit sonunda çıkaracağı milletvekili sayısı (18)'e kadar olan iller bir seçim çevresi sayılır. Çıkaracağı milletvekili sayısı (19)'dan (35)'e kadar olan iller iki, (36) ve daha fazla olan iller üç seçim çevresine bölünür. Bu seçim çevreleri numara sırasına göre adlandırılır.
2839 sayılı Kanun’un 3 ve 4 üncü maddelerinin yukarıda belirtilen hükümleri ile Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca 31/12/2013 tarihi itibarıyla resmi olarak ilân edilmiş ve Başkanlığımıza gönderilmiş bulunan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2013 yılı nüfus sayımı sonuçları birlikte göz önünde bulundurulmak suretiyle, 550 milletvekilinin (81) il'e dağılımı yapılmıştır.
Yapılan belirlemeye istinaden;
32 milletvekili çıkaracağı tespit edilen Ankara İlinin 2,
88 milletvekili çıkaracağı tespit edilen İstanbul İlinin 3,
26 milletvekili çıkaracağı tespit edilen İzmir İlinin ise 2,
seçim çevresine bölünmesi gerekli görülmüştür.
Seçim çevreleri belirlenirken, seçim çevrelerinin mümkün olduğu ölçüde eşit veya birbirine yakın sayıda milletvekili çıkaracak şekilde oluşturulması, ilçelerin mülki bütünlüklerinin bozulmaması ve idari teşkilat yapısının değiştirilmemesi gözetilmiş, ayrıca aynı seçim çevresinde yer alan ilçelerin nüfus ve coğrafi yakınlıkları ile ulaşım imkânları da göz önünde bulundurulmuştur.
Öte yandan, birden fazla seçim çevresine bölünen illerin milletvekili sayısının seçim çevrelerine dağılımında da, nüfusları bakımından illerin milletvekili sayısını tespit etmeye ilişkin esaslara göre belirlenmesi ilkesi benimsenmiştir.
………” görüşü bildirilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Kurulumuzun 22/5/2014 tarihli, 2014/2779 sayılı kararı ile oluşturulan komisyonca yürütülen çalışma sonrası düzenlenen rapor incelenmiş olmakla,
a) Milletvekillerinin illere göre dağılımının (EK I)'de yer aldığı şekilde belirlenmesine,
b) 18’den fazla milletvekili çıkaracak illerin Ankara, İstanbul ve İzmir illeri olduğu,
c) Ankara, İstanbul ve İzmir illerinin EK (II/A), EK (II/B) ve EK (II/C) sayılı cetvellerde gösterildiği şekilde birden fazla seçim çevresine bölünmesi gerektiği yönündeki görüşlerin Kurulumuzca da uygun görüldüğüne,
Ancak, Komisyon raporunda EK (II/A) sayılı Cetvelde gösterilen Ankara İli seçim çevresinin ikiye bölünmesinde birinci seçim çevresi (154.100) ile ikinci seçim çevresi (162.233) arasında bir milletvekiline düşen nüfus sayısı farkının (8.133) olması nedeniyle, 2839 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin son fıkrasındaki; “Bu illerin milletvekili sayısının seçim çevrelerine dağıtımında; seçim çevrelerinin çıkaracakları milletvekili sayısı, nüfusları bakımından illerin milletvekili sayısını tespit etmeye ilişkin esaslara göre belirlenir.” hükmü gözetilerek, Komisyon raporunda ikinci seçim çevresinde yer alan Elmadağ İlçesinin, birinci seçim çevresine alınması gerektiği ve EK (II/A) sayılı Cetvelin bu düzenlemeye göre yapılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1- 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 4 ve 5 inci maddeleri gereğince belirlenecek seçim çevreleri ve her seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısının tespitinde, Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığınca 31/12/2013 tarihi itibarıyla resmi olarak ilân edilen ve Başkanlığımıza da gönderilmiş bulunan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2013 yılı nüfus sayım sonuçlarının esas alınmasına,
2- 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 3 ve 4 üncü maddeleri göz önünde bulundurularak, milletvekillerinin illere göre dağılımının EK (I) sayılı Cetvelde belirtildiği gibi tespitine,
3- Belirlenen duruma göre (18)'den fazla milletvekili çıkaracak illerin Ankara, İstanbul ve İzmir illeri olduğuna ve bu illerin EK: (II-A) - (II-B) - (II-C) sayılı cetvellerde gösterildiği şekilde birden fazla seçim çevresine bölünmesi gerektiğinin tespit ve kabulüne,
4- Kararın bir örneğinin ve eki cetvellerin il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına ve siyasi parti genel başkanlıklarına gönderilmesine,
5- Karar ve eki cetvellerin Resmi Gazete'de yayımlanmasına,
6- Karar özeti ve eki cetvellerin Başkanlık duyurusu olarak Türkiye Radyo Televizyon Kurumunda (TRT) yayınlanmasına
29/6/2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy