(2709 S. K. m. 79) (298 S. K. m. 15, 18) (2972 S. K. m. 36) (2839 S. K. m. 17)
Karar No: 41 
Adıyaman İl Seçim Kurulu Başkanlığınca Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 06.02.2006 günlü, 2006/3 sayılı yazıda; 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 5435 sayılı Kanunla değişiklik 15. ve 18. maddeleri gereğince İl ve İlçe seçim Kurullarında görev alacak hakimlerin kıdem durumlarını gösterir listenin Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünden temin edildiği, ancak listenin 5. sırasında yer alan kıdemli Hakim Neyyir ACAR’ın eşinin Adalet ve Kalkınma Partisi Adıyaman İl Genel Meclisi Üyesi olması nedeniyle, Hakim Neyyir ACAR’ın Kurulda görev alıp alamayacağı hususunda tereddüt hasıl olduğu belirtilerek, görüş bildirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun md.14.f.5 hükmü uyarınca il ve ilçe seçim kurullarının oluşumunu sağlamak Yüksek Seçim Kurulunun görevlerindendir. Kurul, aynı Kanunun 15 ve 18. maddelerindeki esaslara göre bu kurulları oluştururken Anayasamızın 79. maddesindeki ilkeleri göz önünde bulundurmak durumundadır.
Anayasanın 79. maddesi uyarınca; seçimlerin başlamasından bitimine kadar seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma görevi Yüksek Seçim Kuruluna aittir. Yüksek Seçim Kurulu ile birlikte diğer seçim kurulları da Anayasamızın anılan hükmü uyarınca seçimlerin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili işlemleri yapma yükümlülüğü altındadır.
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun 36. maddesinin yollamada bulunduğu 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Hakkında Kanunun 17. maddesi 3. fıkrasında öngörülen koşulların gerçekleşmesi hali dışında il seçim kurulu başkan ve üyeleri ile ilçe seçim kurulu başkanlarına bu görevlerinden çekilme imkanı vermemiştir. Anılan maddenin 3. fıkrası uyarınca il ve ilçe seçim kurullarında görevlendirilen hakimlerin görevli bulundukları seçim çevrelerinde eşleri ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhhi hısımları adaylıklarını koydukları veya aday gösterildikleri takdirde, seçim kurullarındaki görevlerinden çekilmek zorundadırlar. Anılan hüküm seçim kurulunun oluşumundan sonraki hukuksal durumu düzenlemekte ise de, yasanın bu düzenlemesinde yer alan ana düşünce ve Anayasamızın 79. maddesinde ifade edilen ilkeler Kurul oluşturulurken de gözardı edilmemeli ve özellikle seçim kurulu başkanının, eşinin de içinde yer aldığı siyasi parti ile ilgili kararlar alması görevi kendisine yüklenmemelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle;
1- 2006 yılı Ocak ayının son haftası itibariyle oluşturulan Seçim Kurullarında Hakim Neyyir ACAR’ın görev almaması gerektiği yönünde görüş bildirilmesine,
2- Karar örneğinin Adıyaman İl Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
11.02.2006 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 15. ve 18. maddelerinde, İl ve İlçe Seçim Kurullarının ne zaman ve ne şekilde oluşacağı açık bir şekilde kurala bağlanmıştır. Yasanın kurulların oluşumunda görevlendirdiği, hakimler ve parti temsilcileri için bu hem bir vazife hem de yasal bir haktır.
İl ve İlçe Seçim Kurullarında görev üstlenen hakimlerin durumlarını düzenleyen; 2839 sayılı Yasanın 17. maddesinin üçüncü fıkrası; “İl ve ilçe seçim kurullarında görevlendirilen hakimlerin görevli bulundukları seçim çevrelerinde, eşleri ve ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımları adaylıklarını koydukları veya aday gösterildikleri takdirde, bu hakimler seçim kurullarındaki görevlerinden çekilmek ve durumu derhal yetkili merciine bildirmek zorundadırlar.” şeklindedir. Yasa bu haller dışında hakimlerin bu kurullarda görevlendirilmemesine veya görevden çekilmelerine imkan vermemektedir. Bu hakimler ancak aday olurlarsa görevlerinden çekileceklerdir.
Somut olayda, bir partinin il genel meclis üyesinin eşi olan kıdemli hakimin oluşacak seçim kurulunda görev alamayacağı çoğunluk görüşü olarak bildirilmiştir.
İl Seçim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile İlçe Seçim Kurulu Başkanı Hakimlere görev verilmemesi veya görevden çekilme istekleri ancak yasal bir nedene dayanmak zorundadır. Zira, Hakim yargı görevi devam ettiği sürece yasanın o Hakime yüklediği yasal bir görevin ifasından kaçınması söz konusu olamayacağı gibi herhangi ciddi bir neden ve özür gösterilmeden seçim kurulu başkanlığı veya üyeliği görevinden imtina edemez. Yakınlarından birinin adaylığının söz konusu olması halinde İl ve İlçe Seçim Kurullarındaki Hakimlere görev verilmemesi düşünülemeyeceği gibi çekilmeleri, ancak seçim dönemlerinde akrabalarının bağımsız adaylık için seçim kuruluna başvurmuş olduğunun veya parti listesinin parti merkezince Yüksek Seçim Kuruluna verilmiş olduğunun hakim tarafından öğrenilmesi şartına bağlıdır.
Normal süreçte, Kasım/2007 tarihinde yapılacak seçimler bakımından bu koşulların hiçbiri oluşmadığı gibi, o aşamada da oluşacağı meçhulümüzdür.
Yasada yazılı olmayan bir nedenle Yargıcın hak ve vazifesinden yoksun kılınması gerek seçim yönetiminin istikrarı, gerekse yargı ve karının sağlanması bakımından sakıncalar oluşturabileceği gibi tabii hakim ilkesi ile de bağdaşmamaktadır.
Bu nedenlerle sayın çoğunluk görüşüne iştirak etmiyoruz.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy