(2820 S. K. m. 21) (6643 S. K. Ek m. 2) (6964 S. K. m. 8) (5362 S. K. m. 49, 76) (507 S. K. Ek m. 4)
Karar No: 382 
İzmir İl Seçim Kurulu Başkanlığınca Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 06.09.2005 günlü, 2005/130 sayılı yazıda; 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununun 49. maddesinin ikinci bendine göre, birden fazla ilçe seçim kurulu bulunan yerlerde Esnaf Odası seçimlerinde görevli hakimin Yüksek Seçim Kurulunca belirlenmesi gerekeceğinden, Ekim ayında yapılacak Esnaf Odası organ seçimlerinde görevli hakimin belirlenerek bildirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
17.07.1964 tarihli ve 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanunu, 21 Haziran 2005 günlü Resmi Gazetenin 25852 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe giren 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununun 76. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış ve diğer kanunlarda 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanununa yapılmış olan atıfların bu Kanuna yapılacağı hükmü getirilmiştir.
Yürürlükten kaldırılmış olan 507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Kanununun Ek- 4. maddesinde yer alan odaların organ seçimlerinin yapılmasına ilişkin esaslar, 21 Haziran 2005 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununun 49. maddesinin ikinci fıkrasıyla yinelenerek; “Seçim yapılacak genel kurul toplantısından en az yirmi gün önce, genel kurul üyelerini gösteren Bakanlık e-esnaf ve sanatkar veri tabanından hazırlanmış genel kurul toplantısına katılacaklar listesi, toplantının gündemi, yeri, günü, saati ile çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak ikinci toplantıya ilişkin hususları belirleyen bir yazı ile birlikte üç nüsha olarak o yer ilçe seçim kurulu başkanlığına verilir. Birden fazla ilçe seçim kurulu bulunan yerlerde görevli hakim, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir.” hükmü getirilmiştir.
Bundan ayrı olarak, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasına göre siyasi partilerin il ve ilçe organları seçimleri ile il kongresi ve büyük kongre delegelerinin seçimleri yargı gözetimi altında yapılacağı hükmünü içermektedir.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise ilçede birden fazla ilçe seçim kurulunun bulunması halinde görevin birinci ilçe seçim kurulunca yerine getirileceği öngörülmüştür. Yasanın bu hükmü emredici bir hüküm olup mutlak şekilde uyma zorunluluğu vardır. Kanunun sözü edilen maddesinde bir ilçede birden ziyade ilçe seçim kurulunun varlığı halinde görevin birinci ilçe seçim kuruluna ait olduğu vurgulandığına göre siyasi parti organ ve delege seçimlerinin birinci ilçe seçim kurulu başkanının gözetimi ve denetimi altında yapılması gerekeceği açık seçik ortadadır.
Meslek kuruluşlarının organ seçimlerinin hangi ilçe seçim kurulu başkanının denetimi altında yapılması gerektiği meselesine gelince; 6643 sayılı Türk Eczacılar Birliği Kanununun Ek-2. maddesinde aynen; "Bir yerde birden fazla ilçe seçim kurulu bulunduğu takdirde görevli hakim Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir." Keza 6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanununun 8/b. maddesine göre; “Birden fazla İlçe Seçim Kurulu Başkanı bulunan yerlerde görevli hakim Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir.” hükümlerinin yer aldığı görülmektedir. Diğer meslek kuruluşları ile ilgili yasalarda da aynı doğrultuda hükümler mevcuttur. Yasal kurallar böyle olmakla beraber genel nitelikte bir ilke koymak gerekirse, uygulamada birliği sağlamak, iletişim ve irtibat kolaylığı bakımından meslek kuruluşlarının organ seçimlerinin bu kuruluşların iş merkezlerinin bulunduğu yer ilçe seçim kurulu başkanının gözetim ve denetimi altında yapılması hizmet icabı daha münasip olacaktır.
Kuşkusuz, her somut olayın özelliği itibarıyla Yüksek Seçim Kurulunun görevli ilçe seçim kurulu başkanını belirleme yetkisi saklıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Bir ilçede birden ziyade ilçe seçim kurulu mevcut ise, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanununa tabi meslek kuruluşlarının ve diğer meslek kuruluşlarının organ seçimlerinde görevin meslek kuruluşunun iş merkezinin bulunduğu yer ilçe seçim kurulu başkanına ait olması gerektiği yönünde görüş bildirilmesine,
2- Karar örneğinin İzmir İl Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
10.09.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy