(2709 S. K. m. 67) (298 S. K. m. 6, 7, 23, 26) (2972 S. K. m. 3, 4)
Karar No: 2598
Kurulumuz Başkanlığına Eskipazar İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca gönderilen 28.09.2004 günlü, 2004/244 sayılı yazıda; İlçelerine bağlı Merkez Mahallesinin bölünmek sureti ile Yamanlar ve Yenimahalle adı altında 2 adet yeni mahalle oluşturulduğu, bu mahallelerde 11 Kasım 2004 tarihinde muhtarlık seçimi yapılacağı, yeni oluşan bu mahallelerden Yenimahalle muhtarlığı sınırları içerisinde Eskipazar Kapalı Cezaevinin bulunduğu, buna göre Eskipazar Kapalı Cezaevine seçim için sandık kurulup ilgili muhtarlık için seçime katılımın sağlanıp sağlanamayacağı, bu seçime ilişkin olarak oluşturulacak sandık kurullarına ilgili siyasi partilerden üye alınıp alınamayacağı, sandık kurullarını başkanlık olarak ilgili seçmen listelerinden re’sen oluşturma hususunda görüş bildirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Anayasanın 67 nci maddesinin birinci fıkrasında; vatandaşların, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak, seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halk oylamasına katılma hakkına sahip olduğu vurgulandıktan sonra aynı maddenin üçüncü fıkrasında; on sekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşının seçme ve halk oylamasına katılma hakkına sahip olduğu belirtilmiş, 4121 sayılı Kanunun 5 inci ve 4709 sayılı Kanunun 24 üncü maddeleriyle değişik beşinci fıkrasında da; “Silah altında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler, taksirli suçlardan hüküm giyenler hariç ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler oy kullanamazlar.” denilmek suretiyle seçme hakkının istisnaları başka bir anlatımla oy kullanamayacaklar gösterilmiş, buna koşut olarak aynı hükümler 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 6 ve 7 nci maddelerinde de yinelenmiş ve kimlerin seçmen olamayacağı, kimlerin oy kullanamayacakları açıklanmış bulunmaktadır.
Öte yandan, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, bu Kanuna göre yapılacak olan mahalli idareler seçimlerinde seçme yeterliği ve oy kullanamayacak olanlara ilişkin herhangi bir hüküm içermemektedir.
Anayasa ve yasalarda yazılı koşullara uygun olarak, seçmen yeterliğine sahip olan her vatandaş, seçim ayrımı yapılmaksızın oyunu kullanabileceğinden, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde bulunan seçmen niteliğini taşıyan tutuklular ve taksirli suçlardan hükümlülerin mahalli idareler seçimlerinde de oy kullanmaları gerekmektedir. Tersine anlayış ve uygulama, vatandaşların Anayasada yer alan oy hakkını kullanamamaları sonucunu doğurur ve bu durum, hiç kuşkusuz Anayasaya açıkça aykırılık oluşturur.
2972 sayılı Kanunun 3 ve 4 üncü maddelerine göre; İl genel meclisi üyeliği seçimi için her ilçe, belediye başkanlığı ve belediye meclisi üyeliği seçimi için her belde; büyükşehir hudutları içinde birden fazla ilçe bulunan büyükşehirlerde, büyükşehir belediye başkanlığı için o şehir belediye hudutları içi, büyükşehir belediye hudutları içinde kalan ilçelerin belediye başkanlığı ve belediye meclisi üyeliği seçimlerinde ise her ilçe bir seçim çevresi olduğu gibi, aynı Kanunun 32 nci maddesine göre de; mahalle muhtarlığı ve ihtiyar heyeti üyeliği için her mahalle, köy muhtarlığı ve ihtiyar meclisi üyeliği için her köy bir seçim çevresidir.
Bu nedenle, bölünme suretiyle ihdas edilen Yenimahalle sınırları içerisinde bulunan Eskipazar Kapalı Cezaevindeki tutukluların ve taksirli suçlardan hükümlülerin yukarıda belirtildiği şekilde o seçim bölgesi seçmeni iseler 11 Kasım 2004 Pazar günü yapılacak muhtar ve ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde oy kullanmalarının mümkün olduğuna, şayet başka bir seçim bölgesi seçmen kütüğünde kayıtlı iseler oy kullanmalarının mümkün olmadığına,
Bu seçimde görev yapacak sandık kurullarının ise 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 23. ve 26. maddelerinde belirtilen ilkeler çerçevesinde oluşturulması gerektiğine,
karar verilmelidir.
Sonuç: Açıklanan nedenlerle;
1 - Bölünme suretiyle ihdas edilen Yenimahalle sınırları içerisinde bulunan Eskipazar Kapalı Cezaevindeki tutukluların ve taksirli suçlardan hükümlülerin yukarıda belirtildiği şekilde o seçim bölgesi seçmeni iseler 11 Kasım 2004 Pazar günü yapılacak muhtar ve ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde oy kullanmalarının mümkün olduğuna, şayet başka bir seçim bölgesi seçmen kütüğünde kayıtlı iseler oy kullanmalarının mümkün olmadığına,
2 - Bu seçimde görev yapacak sandık kurullarının ise 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 23. ve 26. maddelerinde belirtilen ilkeler çerçevesinde oluşturulması gerektiğine,
3 - Karar örneğinin Kurulumuz Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü ile İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına ve Eskipazar İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına gönderilmesine,
04.10.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy