(2820 S. K. m. 96) (298 S. K. m. 78) (2839 S. K. m. 26)
Karar No: 278 
Kurulumuz Başkanlığına Büyük Birlik Partisi Genel Merkezince verilen 07/06/2006 tarihli, 3635 sayılı yazıda; Büyük Birlik Partisinin 29 Ocak 1993 tarihinden bugüne kadar siyasi faaliyetlerini kesintisiz sürdürdüğü ve seçimlere girme hakkını kazanmış bir parti olduğu, Parti Tüzüğünün 1. maddesinin son fıkrasında “….. BBP hususi işareti, HİLAL içinde GÜL ve altında BBP” şeklinde olduğunun belirtildiği, Demokratik Toplum Partisinin de kendilerine parti amblemi olarak “Gül”ü seçtiği ve bu durumun 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 96. maddesine aykırılık teşkil ettiği, Parti Yetkililerince daha önce bu hususun basın beyanatı şeklinde kamuoyuna ve dolayısıyla yetkililere duyurulduğu, ancak bugüne kadar söz konusu partinin amblemiyle ilgili bir değişikliğe gideceğine ilişkin bir gelişme olmadığı, iki Partinin özel işaretlerinde “GÜL” motifinin yer aldığı, işaretler arasında iltibasa yol açabileceği ve seçmenin iradesini belirlemede yanılgı yaratacak bir benzerlik bulunduğu belirtilerek, Demokratik Toplum Partisinin amblemindeki “GÜL” motifinin kullanılmasının men edilmesi istenilmiş ve Kurulumuzun 10/06/2006 tarihli ve 233 sayılı ara kararı ile istenen bilgi ve belgeler gelmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Büyük Birlik Partisi Genel Merkezinden alınan 23/06/2006 tarihli ve 3649 sayılı yazıda;
Büyük Birlik Partisinin ambleminin, Tüzüğünün birinci maddesinde belirtildiği gibi “Hilal içinde Gül ve altında BBP” yazısı şeklinde olduğu bu amblemden dolayı, Türk Halkı tarafından Büyük Birlik Partisine verilen ismin “GÜL PARTİSİ - GÜLLLÜ PARTİ” olduğu, “GÜL”ün sadece amblem değil, zamanla başlı başına partilerini, takip ettikleri temiz siyaseti, hareketin liderini ifade etmeye yeterli bir rumuz şeklini aldığı, şehirlerde ve en ücra köylerde dahi böyle bilinip değerlendirildiği, bugüne kadar partilerinin seçimlerde kullana geldiği slogan ve şarkı metinlerinin, hep bu tanınmaya ve “GÜL” ile özdeşleşmeye uygunluk gösterdiği, çeşitli yazılı ve görsel medyada “BBP ve GÜL” hakkında programlar yapıldığı, makaleler yazıldığı, bu ikilinin araştırma konusu olduğu, ayrıca bir çok şiirlerde ana tema olarak işlendiği, 03 Kasım 2002 seçimlerinden önce kurulan bir siyasi partinin, amblem olarak GÜL’ü kullanmak istediği, ancak o günlerde yapılan itirazla partinin amblemini değiştirmek zorunda kaldığı, bütün bunlara rağmen 09/11/2005 tarihinde kurulan Demokratik Toplum Partisinin kendilerine parti amblemi olarak “GÜL”ü seçmelerinin; 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 96 ncı maddesine aykırılık teşkil ettiği, iki partinin özel işaretlerinde “GÜL” motifinin yer almasının, işaretler arasında iltibasa yol açabileceği gibi seçmenin iradesini belirlemede yanılgı yaratacak bir durumun ortaya çıkacağı, “GÜL” amblemiyle ve rumuzuyla bütünleşmiş ve özdeşleşmiş Büyük Birlik Partisinin elinden bu propaganda malzemesinin Demokratik Toplum Partisi tarafından alındığı, Büyük Birlik Partisi ve Büyük Birlik Partililerinin siyasi sicilleriyle bütünleşmiş olan “GÜL”ün, Demokratik Toplum Partisi tarafından kullanılmasının tesadüflerle açıklanamayacağı gibi mazisi “GÜL” gibi saf ve temiz olan Büyük Birlik Partisine bir saldırı olarak görülüp değerlendirilmekte olduğu, ileri sürülerek, durumun tespiti ile Demokratik Toplum Partisinin GÜL ambleminin kullanılmasının yasaklanması istenmiştir.
Demokratik Toplum Partisinden alınan 11/07/2006 tarihli ve 2006/1159 sayılı yazıda;
Partilerinin 09 Kasım 2005 tarihinde İçişleri Bakanlığına kuruluş dilekçesini vererek tüzel kişilik kazandığı, partilerinin ambleminin Kurucular Kurulu tarafından yapılan oylama sonucunda kabul edilen sarı zemin üzerine üç adet yeşil yapraklı, açılmış kırmızı gül olduğu, parti ambleminin muteriz Büyük Birlik Partisi (BBP) nin “Hilal içindeki açılmış gonca gül” amblemi ile benzerlik arz etmediği, amblemlerde renk ve şekil olarak farklı olduğu, amblemlerinin 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 96 ncı maddesine aykırı olmadığı, yasaya aykırı bir durumdan söz edilecek olursa, muteriz partinin “hilal” amblemini kullanmasının Siyasi Partiler Kanununun 96 ncı maddesine aykırı olduğu, Milliyetçe Hareket Partisi (MHP)’nin ambleminin üç hilal olduğu, kapatılan Refah Partisinin ve sonrasında kurulan Saadet Partisinin de ambleminin hilal içinde biri başak diğeri yıldız olarak kullanılan amblemle çarpıcı benzerlik arz ettiği, aynı şekilde Genç Partinin ambleminin de iki hilal ve ortada bir yıldızdan ibaret olduğu, muteriz partinin tüm bunları görmezden gelerek, partilerinin üyesi olduğu Sosyalist Enternasyonal’in de kullandığı “kırmızı gül” amblemine itirazının hiçbir haklı ve hukuki dayanağı bulunmadığı, aslında bir çok partinin ambleminde bulunan “HİLAL” i kullanan Büyük Birlik Partisinin Siyasi Partiler Kanununun 96. maddesine aykırı hareket ettiği savunularak, muteriz partinin talebinin reddi istenmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Siyasi Partiler Sicil Bürosundan alınan 26/06/2006 tarihli ve C.02.0.CBS.0.01.02.04/224 sayılı yazıda da;
Büyük Birlik Partisinin 29/01/1993 tarihinde, Demokratik Toplum Partisinin ise 09/11/2005 tarihinde kurularak tüzel kişilik kazandıkları ve amblemlerinin kuruluşlarıyla birlikte Başsavcılıklarına bildirildiği belirtilmiştir.
Türk seçim mevzuatında, siyasi partilerin alacakları isim ve kullanacakları işaretlerle ilgili olarak, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 96 ncı ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 78 inci maddelerinde gerekli düzenleme yapılmıştır.2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 26. maddesinde de parti amblemlerinin birleşik oy pusulasındaki kullanım usulleri belirlenmiştir.
Seçimlerde seçmen iradesinin sağlıklı bir biçimde belirlenmesini amaçlayan yasa koyucu, isim ve amblem (özel işaret) benzerliği nedeniyle seçmenin yanılgıya düşürülmesini önleyici tedbirlerin Yüksek Seçim Kurulu tarafından alınmasını öngörmüştür.
Demokratik Toplum Partisi Tüzüğünün 1. maddesine göre partinin özel işareti (amblem) “sarı zemin üzerine, yeşil yapraklı kırmızı gül” ve altına kısa adı DTP yazılmasından ibarettir.
Büyük Birlik Partisi Tüzüğünün 1. maddesine göre de partinin özel işareti (amblemi) ise, “hilal içinde gül” ve altına kısa adı olarak BBP yazısından ibarettir.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun birleşik oy pusulası ile ilgili 78. maddesinin 4. fıkrasında: “Bir siyasi partinin 2596 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak kabul edilmiş bulunan özel işaret ve benzerleri diğer siyasi partiler ve bağımsız adaylar tarafından kullanılamaz” hükmüne yer verilmiştir.
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 96. maddesi ile “Siyasi parti siciline kayıtlı bulunan siyasi partilerin isim, amblem, rumuz ve benzeri işaretlerinin, başka bir siyasi parti tarafından kullanılması yasaklanmıştır.
2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 26. maddesinde ise partilerin seçimlerde kullanılacak oy pusulalarındaki özel işaretlerinin şekli, yeri ve biçim düzenlenmiştir.
Bu yasal düzenlemeler ile olayımıza ışık tutacak Markalar Yasası ve Fikri ve Sinaı Haklar Mevzuatı genel kurulları göz önünde bulundurulduğunda;
1- Bir siyasi partinin amblemi onu tanıtmak, başka bir siyasi partiden ayırt edilmesini sağlamak koşulu ile kullanacağı yazılar, şekiller, sayılar, harfler ve sözcükler gibi her türlü işaretlerden oluşur.
2- Bir amblemi ilk defa kabul ve tescil ettirip kullanan parti o amblem üzerinde öncelikli hak sahibi olur.
3- Bir siyasi partinin ambleminin aynısı veya ayırt edilemeyecek kadar benzeri, başka bir siyasi parti tarafından kullanılmamalıdır.
4- Siyasi Parti amblemleri oy pusulalarında o partinin tanıtıcı işareti olarak işlev gördüğünden ve seçmenin tercihini kullanırken önemli bir etken olduğundan amblemlerin halk tarafından karıştırılmayacak ve birbiri ile ilişkili olduğu izlenimini vermeyecek kadar ayırdedici niteliklerinin bulunması gerekir. Keza bir parti amblemini seçerken onu tanınmış bir parti amblemine benzeterek haksız çıkar sağlamak veya onu kötülemek amacıyla hareket etmemelidir.
Somut olaya gelince: Taraflarca ibraz ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca gönderilen parti tüzükleri ve resmi amblemlerinin Kurulumuzca incelenmesi sonucunda:
Muteriz Büyük Birlik Partisi amblemi beyaz zemin üzerindeki hilal içinde (tam açılmamış - yarı gonca) ve bir kırmızı yapraklı GÜL; Demokratik Toplum Partisi amblemi ise sarı zemin üzerine üç yeşil yapraklı (açılmış) kırmızı güldür. Her iki amblemin altında da partilerin kısaltılmış ve tam isimleri mevcuttur.
Her iki amblemde de GÜL unsuruna yer verilmiş ise de amblemlerin tek unsuru olmayan güller birbirinin aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzeri olmadığı gibi (biri açılmış, diğeri gonca - biri tek kırmızı yapraklı, diğeri üç belirgin yeşil yapraklı) Büyük Birlik partisi ambleminin asıl ve belirgin unsuru gülü saran kırmızı hilal, Demokratik Toplum Partisi ambleminin göze çarpan asıl unsuru ise sarı dikdörtgen zemin ve üç yeşil yapraktır. Bu nitelikler amblemlere ayıredicilik vasfı kazandırmaktadır. Ayrıca amblemler birer bütün olarak gözlemlendiğinde de her sınıf seçmende yanılmaya ve karıştırmaya neden olacak biçimde benzer olmadıkları müşahade edilmektedir.
Yukarıdan beri izah edilen yasal mevzuat ve kurallar ışığında yapılan gözlem ve inceleme de Demokratik Toplum partisi tarafından kabul edilip kullanılan parti amblemini Büyük Birlik Partisi amblemi ile seçmen nezdinde yanılmaya neden olacak biçimde aynı ve benzeri nitelikte olmadığı sonucuna varılmış olmakla muteriz Büyük Birlik Partisinin itirazının reddine karar verilmek gerekmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1- Büyük Birlik Partisi ile Demokratik Toplum Partisi amblemi ile ilgili istem ve itirazlarının reddine,
2- Karar örneğinin Büyük Birlik Partisi ve Demokratik Toplum Partisi Genel Başkanlıkları ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine,
15/07/2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy