(298 S. K. m. 74, 86, 94)
Karar No: 158 
Bakırköy Kaymakamlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 13/03/2007 tarihli ve B054VLK4342601-517-99-716 sayılı yazıda; İlçelerinde üç ayrı eğitim ve araştırma hastanesinin bulunduğu, bunların toplam 2400 civarında yatak sayısının mevcut olduğu, bu hastanelerde tedavi gören yada yoğun bakımda bulunan hasta ve refakatçileri, hemşire, ebe, hastabakıcılar, doktorlar, özellikle yoğun bakımda çalışan tüm görevlilerin görevi gereği hastaneyi terk etmelerinin mümkün olmadığından değişik vesilelerle genel ve mahalli idareler seçimlerinde seçim günü oy kullanamayacakları, bu durumun sayısal olarak ilçelerinde 4 veya 5 bin kişinin oy kullanamayacağı anlamına geldiği, bu hastanelerin tüm İstanbul’a, Trakya’ya, belki de Anadolu’ya hitap ettiği, hastanedeki vatandaşların seçme haklarının kendilerine en uygun ve kolay bir şekilde sunulması devletin temel görevi olduğu, seçim günü seçmen listeleri olmasa bile havalimanlarında olduğu gibi bu yerlere de seçmen sandığının konulması, kimlik numarası ve seçmen kartı ile oy kullanma imkanı sağlanmasının uygun olacağı, kaldı ki, sandık kurulunun seçmen listesinde ismi olmadığı halde görevli olduğu sandıkta oy kullandığı belirtilerek, T.C. Vatandaşı olduğunu kimlik numarası, hüviyeti ve seçmen kartı ile kanıtlayan ve belli yatak sayısı 50 kapasiteyi aşan hastanelerde, hasta ve refakatçilerine, hastane personeline oy kullanma fırsatının verilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 4381 sayılı Kanunla değişik 74. maddesi, aynen; “Sandıkların konulacağı yerleri ve oy verme işinin vaktinde sona ermesi için gerekli tedbirleri ilçe seçim kurullarının denetiminde sandık kurulu tespit eder. Sandıkların konulacağı yerlerin belirlenmesinde seçmenin oyunu kolaylıkla, serbestçe ve gizli şekilde verebilmesi gözetilir. Özürlü seçmenlerin oylarını rahatlıkla kullanabilmeleri için gerekli tedbirler alınır. Sandıklar okul (özel okullar ve özel dersaneler dahil) avlusu ve salonların elverişli kısımları gibi genel yerlere, yetmediği takdirde kiralanacak kahvehane, lokanta gibi yerlere konur. Kışla, karargah, ordugah gibi askeri bina ve tesislerle karakollara ve parti binalarına, muhtarlık odalarına sandık konulamaz. Üçten fazla sandık konulan binalarda bina sorumlularının görev esasları Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir.” hükmünü içermektedir.
Anılan maddede; sandıkların konulacağı yerlerin belirlenmesinde seçmenin oyunu kolaylıkla, serbestçe ve gizli şekilde verebilmesinin gözetileceği öngörülmüş ve anılan maddede ayrıca sandıkların nerelere konulup konulamayacağı belirtilmiştir.
Seçim işlerinin düzenli yürütülebilmesi için gerekli görülmesi durumunda seçim sandıklarının konulacağı yerleri belirlemek görev ve yetki yukarıda belirtilen Kanun hükmü gereğince ilçe seçim kuruluna aittir.
Öte yandan; her seçim döneminde, seçmen listeleri ilgili muhtarlıklarda askıya çıkartılmak suretiyle Yüksek Seçim Kurulu kararı üzerine seçimden belirli bir süre önce askıdan indirilmek suretiyle kesinleştirilmekte ve seçimlerde kesinleşen bu listeler kullanılmaktadır. Sandık seçmen listesinin kesinleşmesinden sonra ise listelerde herhangi bir değişiklik yapılamamakta ve tüm seçmenler listelerde hangi adreste, yani muhtarlık bölgesinde kayıtlı iseler ancak o yerde oylarını kullanabilmektedirler.
Bu kuralın tek istisnası, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun değişik 94. maddesi ile mümkün olabilmektedir.
Anılan 94. maddenin (I) numaralı bendinde aynen; “İlçe seçim kurulu başkanı, seçimin yapıldığı çevrede oy verme hakkına sahip olduğu halde, görev yaptığı sandığa ait seçmen listesinde kayıtlı bulunmayan sandık kurulu başkan ve üyelerinin her birine seçmen olduğunu ve hangi seçimde oy kullanabileceğini belirleyen ve sandık seçmen listesindeki bilgileri kapsayan bir belge verir, ayrıca esas kayıtlı olduğu sandık seçmen listesine meşruhat verilmek üzere kayıtlı bulunduğu sandık kurulu başkanlığına durumu yazı ile bildirir.
Başkan ve üyeler, bu belgeyi sandık kuruluna teslim ederek görevli oldukları sandıkta oy verirler.
Milletvekilleri ile milletvekili adayları seçmen kartını göstermek suretiyle kayıtlı oldukları seçim çevresi dışında da oylarını kullanabilirler.
Bunların adları ve hüviyetleri o sandık seçmen listesinin sonuna yazılarak adları hizasına imzaları alınır.
Bu fıkraya göre yapılan işlemler tutanağa geçirilir.”,
Keza, aynı Kanunun 86. maddesinin ikinci fıkrasında da, “Bu Kanunun 94 üncü maddesinin (II) numaralı fıkrasında sayılanların dışında, sandık seçmen listesinde kaydı olmayanların oy kullanmalarına izin verilmez.”
hükümlerine yer verilmiştir.
Söz konusu madde içeriklerinden anlaşılacağı üzere; özel istisnalar dışında başka yerlere sandık kurulması mümkün olmamaktadır.
Bakırköy Kaymakamlığının yazısında bahsedilen husus ise geçici döneme münhasır olup, oy verme günü itibariyle ve de öncesinde ne olacağı belli olmayan bir belirsizlik söz konusudur.
Yukarıda da belirtildiği gibi, muhtarlık bölgesi askı listelerinin kesinleşmesinden sonra, listelerde kayıtlı olmayan hiçbir kişiye kayıtlı olduğu seçim bölgesi (çevresi) dışında oy kullandırılması yasa gereği mümkün değildir.
Kaldı ki, bir seçim bölgesinde sandık kurulu oluşturulabilmesi için o seçim bölgesine ait sandık seçmen listesinin oluşturulmuş olması da ön koşuldur.
Bu nedenle; 298 sayılı Kanunun 86. maddesi uyarınca seçmenlerin seçmen listesinde isimlerinin bulunduğu sandıklarda oy kullanmaları gerektiğinden ve Bakırköy Kaymakamlığının yazısında belirtilen kişiler yukarıda bahsedilen 94 üncü maddede yazılı istisnalar arasında da yer almadıklarından, durumlarını Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası veya seçmen kartı ile kanıtlayan ve hastanelerde çalışan personel, hasta ve refakatçilerin seçmen kütüğüne kayıtlı olmadıkları seçim bölgesinde oy kullanmalarına yasal imkan bulunmadığına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1- 298 sayılı Kanunun 86. maddesi uyarınca seçmenlerin seçmen listesinde isimlerinin bulunduğu sandıklarda oy kullanmaları gerektiğinden ve Bakırköy Kaymakamlığının yazısında belirtilen kişiler yukarıda bahsedilen 94 üncü maddede yazılı istisnalar arasında da yer almadıklarından, durumlarını Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası veya seçmen kartı ile kanıtlayan ve hastanelerde çalışan personel, hasta ve refakatçilerin seçmen kütüğüne kayıtlı olmadıkları seçim bölgesinde oy kullanmalarına yasal imkan bulunmadığına,
2- Karar örneğinin Bakırköy Kaymakamlığına gönderilmesine,
24/03/2007 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy