(2709 S. K. m. 79) (298 S. K. m. 1, 14, 55/A) (3376 S. K. m. 1) (2954 S. K. m. 5, 20, 22, 23, 31) (3984 S. K. m. 3, Geç. m. 6) 
Karar No: 768 
Başbakanlık Makamınca, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 55/A maddesinin son fıkrası gereğince; ülke çapında (Ulusal düzeyde) yayın yapan özel radyo ve televizyonların belirlenerek ilan edilmesi istenilmiş olmakla; konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 1. maddesinde; Özel kanunlarına göre yapılacak milletvekili, il genel meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, muhtarlık, ihtiyar meclisi üyeliği, ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde ve Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halk oyuna sunulmasında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı,
3376 sayılı Anayasa Değişikliğinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanunun 1. maddesinde de; Anayasa gereğince yapılacak olan halkoylamasında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin tatbik edileceği,
öngörülmüştür.
Anayasa’nın 79. maddesinde; Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi, dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim sürecince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama yetkisinin Yüksek Seçim Kuruluna ait olduğu, Yüksek Seçim Kurulu ve diğer seçim kurullarının görev ve yetkilerinin Kanunla düzenleneceği belirtilmiş, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanununda seçim kurullarının kuruluş, görev ve yetkilerine yer verilmiş, 2954 sayılı TRT Kanununda da Seçim Hukuku yönünden yayın ilkeleri yer almıştır.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 55/A maddesinin;
Birinci fıkrasında; seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yapacakları yayınlarda; 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanununun 5, 20, 22, 23, maddeleri ile 31. maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine tabi olduğu,
İkinci fıkrasında; birinci fıkra hükmüne göre özel radyo ve televizyonların yayın ilkelerinin belirlenmesinde Yüksek Seçim Kurulunun görevli ve yetkili olduğu,
Üçüncü fıkrasında; yapılacak yayınların bu ilkelere uygunluğunun gözetim, denetim ve değerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için Yüksek Seçim Kurulu; bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurullarının görevli ve yetkili olduğu,
Son fıkrasında da; Ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu belirlemeye Yüksek Seçim Kulunun yetkili olduğu,
belirtilmiştir.
Konunun bu hükümler ışığında incelenmesi gerekmektedir.
Anayasa’nın 79. maddesi ve Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 14. maddesinde, Yüksek Seçim Kurulunun görev ve yetkileri; Seçimlerin düzen ve dürüstlük içinde yapılması ve bu konuyla ilgili kararları almakla sınırlandırılmıştır.
Bu hükümler ışığında 3959 sayılı Kanunla eklenen 298 sayılı Kanunun 55/A. maddesi ve aynı maddeyi değiştiren 4928 sayılı Kanunla, Yüksek Seçim Kurulu’na verilen görev ve yetkilerin bu sınırlar içinde yerine getirilmesi gerekir.
Özellikle Kanunda yerel ve ulusal düzeyde yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarının gözetim, denetim ve değerlendirilmesinde, yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurullarının görevli ve yetkili kılınacak merciiler göz önünde tutularak;
3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 3. maddesinin;
l) bendinde; “Ulusal yayın: Bütün ülkeye yapılan radyo, televizyon ve veri yayınını,”
m) bendinde; “Bölgesel yayın: Birbirine komşu en az üç il ve en çok bir coğrafî bölge alanının asgarî yüzde yetmişine yapılan radyo, televizyon ve veri yayınını,”
n) bendinde; “Yerel yayın: Mülkî taksimat itibarıyla en az bir ilçe (merkez ilçe dahil) veya bir ilin alanının en az yüzde yetmişine yapılan radyo, televizyon ve veri yayınını,”
ifade ettiği hükmü yer almaktadır.
Bunlardan hareketle, “Yayının yapıldığı yer” kavramının ise yönetim ve yayın merkezinin bulunduğu yer olarak anlaşılması gerekir,
Bu kavramlar ve ölçütlere göre Ülke çapında (ulusal düzeyde) yayın yapan radyo ve televizyonların belirlenmesiyle Yüksek Seçim Kurulu ile ilçe seçim kurullarının görev ve yetki alanları da belirlenmiş olacaktır.
Ülke çapında (Ulusal düzeyde) yayın ölçütlerine uyan televizyonlarla bunlara bağlı ve bu kanalları kullanan radyolar ülke çapında (Ulusal düzeyde) yayın yapan televizyon ve radyolar olarak belirlenmelidir.
Özel radyo ve televizyonların seçim dönemindeki yayınlarında uygulayacakları yayın ilkelerinin belirlenmesinde de 298 sayılı Kanuna 3959 sayılı Kanunla eklenen 55/A. maddesi hükümlerinin öncelikle göz önünde bulundurulması gerekir.
21 Ekim 2007 tarihinde yapılacak olan Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulması iş ve işlemlerine başlanılmasıyla birlikte, Kurulumuz Başkanlığının 31/07/2007 tarih ve 6479 sayılı yazısı ile; 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 55/A maddesinin son fıkrası gereğince; Ulusal düzeyde (Ülke çapında) yayın yapan özel radyo ve televizyon kanallarının, hangi tür yayın (Analog – Dijital) yaptıklarının, bu kuruluşların tam adı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığından sorulmuş ve alınan cevabi yazıda da;
3984 sayılı Kanunun Geçici 6. maddesi kapsamında;
Karasal ortamda ulusal lisans tipine uygun olarak ülke çapında yayın yapan televizyon kuruluşlarının,
ATV, Cine 5, CNBC-E, CNN TÜRK, FLASH TV, FOX, KANAL 1, Kanal 6, Kanal 7, Kanal D, Kral TV, Meltem TV. NTV, SHOW TV, Star TV, STV, TV 5, Tempo TV, TV NET, TV 8 ve ATA TV,
Karasal ortamda ulusal lisans tipine uygun olarak ülke çapında yayın yapan radyo kuruluşlarının ise;
NTV RADYO, AKRA FM, SHOW RADYO, ALEM FM, RADYO VİVA, RADYO SPOR, BEST FM, NUMBER ONE, SÜPER FM, DÜNYA RADYO, RADYO MYDONOSE, SLOW TÜRK, İSTANBUL FM TÜRKİYE, CAPİTAL RD, RD KLAS, POWER TÜRK, MARMARA FM, RADYO 5, MELTEM FM, RADİO CİTY, METRO FM, RADYO D, RADYO VATAN, BURÇ FM, RD TATLISES, KRAL FM, TGRT FM, RADYO 15, POWER FM, MORAL FM ve RADYO 7,
oldukları bildirilmiştir.
Açıklanan hukuki temeller ve gerekçeler ışığında Ülke çapında (Ulusal düzeyde) yayın yapan televizyon ve radyoların yukarıda belirtildiği şekilde saptanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç: 1 - 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun 3. maddesinin;
l) bendinde; “Ulusal yayın: Bütün ülkeye yapılan radyo, televizyon ve veri yayınını,”
m) bendinde; “Bölgesel yayın: Birbirine komşu en az üç il ve en çok bir coğrafî bölge alanının asgarî yüzde yetmişine yapılan radyo, televizyon ve veri yayınını,”
n) bendinde; “Yerel yayın: Mülkî taksimat itibarıyla en az bir ilçe (merkez ilçe dahil) veya bir ilin alanının en az yüzde yetmişine yapılan radyo, televizyon ve veri yayınını,”
ifade ettiğine,
2 - Yayının yapıldığı yer kavramından, yayın yönetim ve merkezinin bulunduğu yerin anlaşılması gerektiğine,
3 - Bu ölçütlere göre Türkiye’de ve Türkiye’ye yönelik olarak Ülke çapında (Ulusal düzeyde) Türkçe yayın yapan;
a) Özel Televizyonların,
ATV, Cine 5, CNBC-E, CNN TÜRK, FLASH TV, FOX, KANAL 1, Kanal 6, Kanal 7, Kanal D, Kral TV, Meltem TV. NTV, SHOW TV, Star TV, STV, TV 5, Tempo TV, TV NET, TV 8 ve ATA TV,
b) Özel Radyoların;
NTV RADYO, AKRA FM, SHOW RADYO, ALEM FM, RADYO VİVA, RADYO SPOR, BEST FM, NUMBER ONE, SÜPER FM, DÜNYA RADYO, RADYO MYDONOSE, SLOW TÜRK, İSTANBUL FM TÜRKİYE, CAPİTAL RD, RD KLAS, POWER TÜRK, MARMARA FM, RADYO 5, MELTEM FM, RADİO CİTY, METRO FM, RADYO D, RADYO VATAN, BURÇ FM, RD TATLISES, KRAL FM, TGRT FM, RADYO 15, POWER FM, MORAL FM, ve RADYO 7,
olduğuna,
4 - Kararın Resmi Gazetede yayımlanmasına ve ayrıca TRT bildirisi olarak kamuoyuna duyurulmasına,
5 - Kararın bir örneğinin Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığına gönderilmesine,
02.08.2007 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy