(2709 S. K. m. 101, 102) (6271 S. K. m. 2, 3, 14, Geç. m. 1) (3628 S. K. m. 5)
RGT: 10.06.2014
RG NO: 29026
Karar No: 2911
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 101 ve 102. maddeleri ile 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun 3. maddesi uyarınca Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıl olup, (6271 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesi uyarınca, Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır.) Cumhurbaşkanı seçiminin, Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından önceki altmış gün içinde tamamlanacağı hüküm altına alınmıştır.
Hâlen görev yapmakta olan Cumhurbaşkanının görev süresinin 28 Ağustos 2014 tarihinde dolacak olması nedeniyle, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 5678 sayılı Kanun’un 4. maddesiyle değişik 101. maddesi ve 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun 2. maddesi uyarınca halk tarafından seçilecek olan Cumhurbaşkanının seçim tarihi, Yüksek Seçim Kurulu tarafından ilk oylama 10 Ağustos 2014 Pazar günü, seçimin ikinci oylamaya kalması durumunda ise ikinci oylama 24 Ağustos 2014 Pazar günü olarak belirlenmiştir.
Bu nedenle, Cumhurbaşkanı seçiminde Cumhurbaşkanı adaylarına yapılacak yardım ve bağışlar ile adayların mal bildirimine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere, Kurulumuzun 12/03/2014 tarihli ve 2014/725 sayılı kararı ile oluşturulan komisyon çalışmalarını tamamlamış olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun 2. maddesinin altıncı fıkrasında, Yüksek Seçim Kurulunun, Cumhurbaşkanı seçimlerinin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapmak ve yaptırmak amacıyla, gerekli ilke kararları almaya, beşinci fıkrada sayılan kanunlar ile bu Kanunda seçimle ilgili olarak yer alan bütün süreleri gerektiğinde kısaltarak tespit ve ilâna yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
6271 sayılı Kanun'un "Adaylara yardım" başlıklı 14. maddesinde; "(1) Adaylar, yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan, tüzel kişilerden ve Türk uyrukluğunda olmayan gerçek kişilerden bağış ve yardım alamazlar.
(2) Adaylar, Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenecek adaylık başvurusu süresi içinde mal bildiriminde bulunmak zorundadır. Seçilen adayın mal bildirimi, seçim sonuçlarının kesinleşmesini müteakip Resmî Gazetede yayımlanır.
(3) Her bir kişinin adaylara yapabileceği nakdî yardım miktarı, her bir tur için en yüksek Devlet memuruna mali haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan her türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarını geçemez. Alınan bağış ve yardımlar veraset ve intikal vergisinden müstesnadır. Adaylar ödünç niteliğinde para kabul edemez.
(4) Seçimlerde şeffaflığın sağlanması amacıyla, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek tutarın üzerindeki nakdî yardımlar adayların “Seçim Hesabı” olarak kendileri adına açtıracakları bir banka hesabına yatırılır. Yüksek Seçim Kurulunca belirlenecek tutarın altında kalan nakdî yardımlar ise makbuz karşılığında alınır ve seçim hesabına yatırılır. Alınan bağış ve yardımlar sadece seçim harcamalarında kullanılır ve başka bir amaç için tahsis edilemez.
(5) Adaylığın kesinleşmesinden seçim sonuçlarının kesinleşmesine kadar geçen dönemde bağış ve yardımlar ile yapılan harcamalar Yüksek Seçim Kurulu tarafından tasdik edilen listelere kaydedilir.
(6) Seçim hesapları ile bağış, yardım ve harcamalara ilişkin bilgi ve belgeler, seçim sonuçlarının kesinleşmesini izleyen on gün içinde Yüksek Seçim Kuruluna sunulur. Yüksek Seçim Kurulu bir ay içinde, seçim hesaplarını inceler ve varsa usulsüzlükleri ve öngörülen limitlerin aşılıp aşılmadığını tespit eder. Bu aşamada tespit edilen eksikliklerin giderilmesi amacıyla Yüksek Seçim Kurulu tarafından adaylara uygun bir süre verilir. Alınan bağış ve yardımlardan belirtilen limiti aşan miktar ile harcanmayan kısım Hazineye intikal ettirilir. Kurul bu görevi yerine getirirken Sayıştay'dan ve gerekli görülen diğer ilgili kamu kurumlarından yardım alabilir.
(7) Yüksek Seçim Kurulunca yapılan inceleme sonuçları kesin olup, incelemenin tamamlanmasını müteakip bir ay içinde ilân edilir.
(8) Aday, Yüksek Seçim Kuruluna önceden bildirmek şartıyla, seçim hesapları ile gelir ve harcamalara ilişkin bilgi ve belgelerin kayda geçirilmesi ve ibrazına ilişkin hususlarda 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre yetki almış meslek mensuplarından veya avukatlardan birini ya da birkaçını yetkili kılabilir. Bu durumda, yetkilendirilen meslek mensubu, yukarıda belirtilen hususların yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesinde ilgili mevzuat hükümlerine göre sorumlu tutulur.
(9) Aday tarafından verilecek mal bildiriminin usul ve esasları, adaylar tarafından kullanılacak listelerin şekil, içerik ve tasdiki, makbuzların şekil ve içeriği, bastırılması, bağış ve yardımların alınması, kayda geçirilmesi, harcanması, harcanmayan ya da bağış sınırını aşan kısmın Hazineye intikali ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir." hükmü yer almıştır.
3628 sayılı Kanun'un 5. maddesinde, bu Kanun kapsamına giren görevlilerin kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapılan aylık net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise, 1 inci derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebeplerinin mal bildiriminin konusunu teşkil edeceği hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, Cumhurbaşkanı adaylarının, mal bildiriminde bulunmaları, kendilerine yapılacak parasal yardım ve bu yardımın miktarı ile belgeye dayalı harcamalarının, temin edilen defter ve kayıtlara eksiksiz olarak intikal ettirilmesine yönelik iş ve işlemlerin, yukarıda açıklanan yasa hükümlerine uygun ve bir düzen içinde yürütülmesinin sağlanması gerekli görülmüştür.
Karar eki Genelge ile; 2014 yılında yapılacak Cumhurbaşkanı seçiminde Cumhurbaşkanı adaylarının yardım, bağış, mal bildirimine ilişkin usul ve esaslara ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Kurulumuzca Cumhurbaşkanı seçiminde uygulanacak esas ve ilkeler dikkate alınarak komisyonca hazırlanan ve 2014 yılında yapılacak Cumhurbaşkanı seçiminde Cumhurbaşkanı adaylarının yardım, bağış, mal bildirimine ilişkin usul ve esaslarda kullanılmak üzere Örnek: 201 sayılı Genelge olarak yürürlüğe konulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: 1- İlk oylaması 10 Ağustos 2014 Pazar günü, seçimin ikinci oylamaya kalması durumunda ikinci oylaması 24 Ağustos 2014 Pazar günü yapılacak Cumhurbaşkanı seçiminin düzen içinde ve dürüstlükle yönetilip, sonuçlandırılması ve uygulamada birliğin sağlanması amacı ile 2014 YILINDA YAPILACAK CUMHURBAŞKANI SEÇİMİNDE CUMHURBAŞKANI ADAYLARININ YARDIM, BAĞIŞ, MAL BİLDİRİMİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLARI GÖSTERİR ÖRNEK: 201 SAYILI GENELGE’NİN kabulüne ve Genelge’nin bu kararın eki sayılmasına,
2- Karar örneğinin ve eki Genelge’nin;
a) Seçime katılma yeterliliğine sahip siyasi partilerin genel başkanlıklarına,
b) Kurulumuz İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığına,
c) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne,
gönderilmesine,
3- Karar örneği ve eki Genelge’nin Resmî Gazetede yayımlanmasına,
6/6/2014 gününde oybirliği ile karar verildi.  
2014 Yılında Yapılacak Cumhurbaşkanı Seçiminde Cumhurbaşkanı Adaylarına Yapılacak Yardım Ve Bağışlar İle Adayların Mal Bildirimine İlişkin Usul Ve Esasları Gösterir Genelge (Örnek: 201)
Amaç ve kapsam
MADDE 1 - Bu Genelge'nin amacı; Cumhurbaşkanı seçiminde Cumhurbaşkanı adaylarına yapılacak yardım ve bağışlar ile adayların mal bildirimine ilişkin tüm işlemlerinin, şeffaf, güvenilir ve öngörülen zamanda yapılabilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Mal bildirimi
MADDE 2 - Adaylar, Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenecek adaylık başvurusu süresi içinde (29 Haziran 2014 - 03 Temmuz 2014) mal bildiriminde bulunmak zorundadır.
Adayların, kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile en yüksek Devlet Memuruna yapılan aylık net ödemenin (6.546,04 TL) beş katından (32.730,20 TL) fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle, borçları ve sebepleri mal bildiriminin konusunu teşkil eder. Bu itibarla;
- Adayların;
kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan;
a) Taşınmaz malları (arsa ve yapı kooperatif hisseleri dahil),
b) En yüksek Devlet Memuruna yapılan aylık net ödemenin (6.546,04 TL) beş katından (32.730,20 TL) fazla değer ve tutarındaki;
- Para ve para hükmündeki kıymetli kağıtları,
- Hisse senedi ve tahvilleri,
- Altın ve mücevheratı,
- Her türlü kara, deniz ve hava taşıt araçları, traktör, biçer- döver, harman makinesi ve diğer ziraat makineleri, inşaat ve iş makineleri, hayvanlar, koleksiyon ve ev eşyaları ile diğer taşınır malları,
- Hakları,
- Alacakları,
- Borçları,
- Gelirleri,
mal bildirimine konu teşkil eder.
(b) bendinde belirtilen mal, hak, alacak, borç ve gelirlerin ayrı ayrı toplam değerleri tek kalem halinde gösterilir.
Mallar, mal bildirimi tarihindeki değerleri esas alınmak suretiyle beyan olunur.
Bu Genelge ekinde yer alan "Mal Bildirimi Formu" (EK- 1) tek nüsha olarak doldurulur ve tarih belirtilmek suretiyle imzalanarak adaylık başvurusu süresi içinde (29 Haziran 2014 - 03 Temmuz 2014) kapalı zarfta Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına verilir.
Seçilen adayın mal bildirimi, seçim sonuçlarının kesinleşmesini müteakip Resmi Gazetede yayımlanır.
Bağış ve yardımlar
MADDE 3 - Adaylar, adaylığın kesinleşmesinden seçim sonuçlarının kesinleşmesine kadar geçen dönemde yalnızca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan gerçek kişilerden yardım ve bağış alabilecek olup, yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan, tüzel kişilerden ve Türk uyrukluğunda olmayan gerçek kişilerden bağış ve yardım alamazlar.
Adaylar sadece nakdi yardım alabilecek olup, ayni yardım kabul edemezler.
Bir kişinin her bir adaya yapabileceği nakdi yardım miktarı, her bir tur için en yüksek Devlet Memuruna mali haklar kapsamında fiilen yapılmakta olan her türlü ödemelerin bir aylık brüt tutarını (9.082,51 TL) geçemez. Alınan bağış ve yardımlar veraset ve intikal vergisinden müstesnadır. Adaylar ödünç niteliğinde para kabul edemez.
Adaylar 1.000,00 TL'ye kadar olan (1.000,00 TL dahil) nakdi yardımları makbuz karşılığında ve aynı gün seçim hesabına yatırmak üzere alabilirler. 1.000,00 TL'nin üzerindeki nakdi yardımlar ise, adayların “Seçim Hesabı” olarak açtırdıkları ve Yüksek Seçim Kuruluna bildirdikleri bir banka hesabına bağış yapan tarafından yatırılır.
Alınan bağış ve yardımlar sadece seçim harcamalarında kullanılır ve başka bir amaç için tahsis edilemez.
Adaylığın kesinleşmesinden seçim sonuçlarının kesinleşmesine kadar geçen dönemde bağış ve yardımlar ile yapılan harcamalar bu Genelge'nin 4. maddesinde belirlenen ve Yüksek Seçim Kurulu tarafından tasdik edilen listelere günlük olarak kaydedilir.
Aday, Yüksek Seçim Kuruluna önceden bildirmek şartıyla, seçim hesapları ile gelir ve harcamalara ilişkin bilgi ve belgelerin kayda geçirilmesi ve ibrazı hususlarında 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu'na göre yetki almış meslek mensuplarından veya avukatlardan birini ya da birkaçını yetkili kılabilir. Bu durumda, yetkilendirilen meslek mensubu, yukarıda belirtilen hususların yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesinde ilgili mevzuat hükümlerine göre sorumlu tutulur.
Düzenlenecek listelerin, bağış ve yardımların şekli
MADDE 4 - Adaylar tarafından kullanılacak bağış ve harcama listelerinin şekil, içerik ve tasdiki, makbuzların şekil ve içeriği, bastırılması, bağış ve yardımların alınması, kayda geçirilmesi, harcanması, harcanmayan ya da bağış sınırını aşan kısmın Hazineye intikali ile bu hususlara ilişkin diğer usul ve esaslar aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
A- Listelerin şekil, içerik ve tasdiki
Adaylarca kullanılacak bağış ve yardım listeleri ile harcama listeleri sayfa sıraları birbirini takip edecek şekilde bastırılarak, kullanılmadan önce tüm sayfaları Yüksek Seçim Kuruluna tasdik ettirilir. Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen bağış ve yardım listelerinin bu Genelge'de EK- 2 olarak, harcama listelerinin ise EK- 3 olarak yer verilen formlara uygun şekilde düzenlenmesi zorunludur.
B- Yardım ve bağışlar ile harcamalar için düzenlenen belgeler ile ilgili ortak hususlar:
- Sıra numarası takip edecek şekilde ve iki nüsha olarak herhangi bir matbaada bastırılır.
- Bastırılan belgeler ve makbuz koçanları kontrolü yapılarak Yüksek Seçim Kurulu İdari
ve Mali İşler Daire Başkanlığınca tasdik edilir ve ancak tasdik edildikten sonra kullanılabilir.
- Siyah veya mavi tükenmez kalem kullanılarak doldurulur.
- Silinti ve kazıntı yapılmadan, yazı ve rakamlar okunaklı bir şekilde düzenlenir.
- Hatalı belge düzenlenmesi durumunda, aslına iliştirilip üzerine "İPTAL" yazılarak iptal edildikten sonra sıradaki belge düzenlenir.
Bağış makbuzlarının şekil ve içeriği
MADDE 5 - Cumhurbaşkanı adaylarına yapılacak bağış ve yardımların banka hesabına yatırılmak suretiyle yapılması esastır. Ancak, 1.000,00 TL'ye kadar nakdi yardımlar bağış makbuzu karşılığında alınabilir. Bağış makbuzları;
- Bu Genelge ekinde EK- 4 olarak belirtilen şekle uygun olarak düzenlenir.
- Kişilerden tahsil edilen nakdi yardım karşılığı iki nüsha olarak düzenlenen bağış makbuzunun aslı nakdi yatıran tarafa verilir, sureti ise sorumlu kişide kalır.
Harcama makbuzlarının şekil ve içeriği
MADDE 6 - Yapılacak harcamaların 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen tevsik edici belgeler karşılığında yapılması esastır. Bununla birlikte, vergi mükellefi olmayanlara yapılan ödemeler ile karşılığında tevsik edici belge alınması mümkün olmayan durumlarda, her bir gider miktarı 1.000,00 TL'yi aşmamak üzere bu Genelge eki EK- 5 olarak belirtilen şekle uygun olarak düzenlenecek gider makbuzu karşılığında harcama yapılabilir. Harcamalar karşılığında kullanılacak gider makbuzları;
- Bu Genelge ekinde EK- 5 olarak belirtilen şekle uygun olarak düzenlenir.
- Elden yapılacak ödemeler karşılığında iki nüsha olarak düzenlenen gider makbuzunun aslı ödeme yapılan tarafa verilir, sureti ise sorumlu kişide kalır.
Makbuzların kontrolü
MADDE 7 - Adayların herhangi bir matbaada bastıracakları bağış ve harcama makbuzlarının, cilt, seri ve sıra numaraları ile diğer baskı işlerinde kusur bulunup bulunmadığı Yüksek Seçim Kurulu İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı tarafından kontrol edilir. Kontrolde hatalı olduğu görülen makbuzların yenisi bastırılır ve sonuç bir tutanağa bağlanır. Hatalı olanların yerine yeniden bastırılanlar tekrar kontrol edildikten sonra makbuzların tamamı Yüksek Seçim Kurulu İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığınca tasdik edilerek adaya veya görevlendirdiği kişiye zimmetle teslim edilir.
Kullanılmayan makbuzlar, listeler ve diğer belgeler
MADDE 8 - Seçim hesapları ile bağış, yardım ve harcamalara ilişkin tüm bilgi ve belgeler ile kullanılmayan makbuz ve listeler, seçim sonuçlarının kesinleşmesini izleyen on gün içinde Yüksek Seçim Kuruluna tutanak karşılığında teslim edilir. Yüksek Seçim Kurulu bir ay içinde, adaylara ait seçim hesaplarını, bağışları ve harcamaları inceleyerek varsa usulsüzlükleri ve öngörülen limitlerin aşılıp aşılmadığını tespit eder. Bu aşamada tespit edilen eksikliklerin giderilmesi amacıyla Yüksek Seçim Kurulu tarafından adaylara 30 gün süre verilir.
Alınan bağış ve yardımlardan belirtilen limiti (9.082,51 TL) aşan miktar ile harcanmayan kısım Hazineye intikal ettirilir. Kurul bu görevi yerine getirirken Sayıştay Başkanlığı ve gerekli görülen diğer ilgili kamu kurumlarından yardım alabilir.
Yüksek Seçim Kurulunca yapılan inceleme sonuçları kesin olup, incelemenin tamamlanmasını müteakip bir ay içinde ilan edilir.
Genelge'nin dayanağı
MADDE 9 - 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun hükümlerine dayanılarak hazırlanan bu Genelge, Yüksek Seçim Kurulunun 6/6/2014 tarih ve 2911 sayılı kararı ile Örnek: 201 sayılı Genelge olarak kabul edilmiştir. (¤¤)
NOT: EKLERİ İÇİN RESMİ GAZETEYE BAKINIZ

Full & Egal Universal Law Academy