Yüksek Seçim Kurulu - 06.06.2022
Karar Dilini Çevir:


(5272 S. K. m. 9, 12) 
Karar No: 183 
Şenkaya İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 04.04.2005 gün ve 2005/12 sayılı yazıda; Erzurum İli Şenkaya İlçesi Paşalı Köyünde “Paşalı” adıyla belediye kurulmasının 19.06.1999 tarih ve 99/50690 sayılı üçlü kararnameyle uygun görüldüğü ve anılan yerin köy statüsünden çıkarılarak belde statüsünü kazandığı ve buna istinaden 28 Mart 2004 tarihinde gerçekleştirilen Mahalli İdareler Genel Seçimlerinde ilgili beldede belediye başkanlığı ve belediye meclisi üyeliği seçimlerinin yapıldığı, söz konusu yerin köy statüsünden çıkıp belde statüsünü kazandığı halde aynı seçimde köy muhtar ve ihtiyar meclisi üyelerinin de seçildikleri ve o tarihten beri seçildikleri görevlerine halen devam ettiklerinin resen yapılan inceleme sonucu anlaşıldığı, yine aynı yerde Erzurum Valiliğinin 16.03.2005 tarih ve 357 sayılı oluru ile Şenkaya İlçesi Paşalı Beldesinde Altınova, Merkez ve Orta Mahalleleri adı altında üç ayrı mahalle kurulduğu bildirilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Belediye Kanununa göre, belediye kurulması ve kuruluş kararnamesinin kesinleşerek belediye seçiminin yapılması halinde köylerin tüzel kişilikleri son bulur. Bu gibi hallerde sadece belediye seçiminin yapılması ile yetinilmesi belediye sınırları içine alınan köylerde ayrıca köy seçiminin yapılmaması gerekmektedir. Seçimle belediye organları oluşup işlerlik kazanınca, Belediye Kanununda öngörülen yönteme uygun biçimde mahalleler oluşturulacak ve bundan sonra oluşturulan bu mahallelerde organ seçimi yapılacaktır.
Yasal durum böyle olmakla beraber; Şenkaya İlçesi Paşalı Köyünde 20.06.1999 gün ve 23731 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 19.06.1999 tarihli üçlü kararname ile belediye kurulmasına karar verildiği, belde teşkilatı kurulmuş olan bu yerde köy hükmi şahsiyetinin ortadan kalkmış olacağı, 28.03.2004 seçim tarihinde henüz bir mahalle teşekkülü de mevcut olmadığı halde bu nedenle de ne köy ne de mahalle muhtar ve ihtiyar meclisi-heyeti üyeliği seçimi yapılması mümkün bulunmamasına rağmen, Paşalı köyü muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliği seçimlerinin yapılmasının yasaya aykırılık oluşturduğu, ancak belediye başkanlığı ve belediye meclisi üyeliği seçimi yapıldıktan sonra yasada öngörüldüğü üzere oluşturulacak mahallelerde muhtarlık ve ihtiyar heyeti üyeliği seçiminin yapılabileceği belirlenip kararlaştırılmıştır.
Belediye sınırları içine alınan bu köyde yukarıda açıklanan yasal hükümlere aykırı biçimde yapılan köy seçimi geçerli değildir, hükümsüzdür, yok hükmündedir. Bu şekilde yapılan bir seçim kişilere subjektif bir hak bahşetmez. Bunun doğal sonucu olarak, hukuki varlığı son bulan bir köy için kanuna aykırı biçimde yapılmış bir seçimi kazandığı ileri sürülen kişilere verilen köy muhtarlığı ve köy ihtiyar meclisi üyeliği tutanakları da geçersizdir. Zira, mevcut olmayan bir köy için ne köy muhtarlığı, ne de köy ihtiyar meclisi üyeliğinden söz edilemez.
Erzurum İli Şenkaya İlçesi Paşalı Köyü 19.06.1999 tarihinde belediye olmuş, köy hükmi şahsiyeti ortadan kalkmış, ancak bir mahalle teşkilatı da kurulmamış olduğundan, 28.03.2004 tarihinde yapılan Paşalı Köyü muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliği seçimi hükümsüzdür.
Bundan ayrı olarak, Şenkaya İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 04.04.2005 gün ve 16 sayılı yazısı ve Paşalı Belediye Meclisinin 07.02.2005 günlü kararı ile; Paşalı Beldesinde Altınova, Merkez ve Orta Mahalleleri adında yeni üç mahalle oluşturulmasına karar verildiği ve söz konusu kararın 5272 sayılı Kanunun 9. maddesi uyarınca 17.03.2005 tarihinde Valilik Makamınca onaylandığı anlaşılmaktadır.
24 Aralık 2004 günlü Resmi Gazetede yayımlanan 5272 sayılı Belediye Kanununun 9. maddesinde açıklandığı üzere, “Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile olur.” hükmü yer almıştır.
Anılan Kanunun 12. maddesinde de; 9 maddeye göre verilen kararın kesinleşme tarihini takip eden yılın Ocak ayının birinci gününden itibaren yürürlüğe gireceği vurgulanmıştır.
Bu nedenle, Paşalı Belediye Meclisinin 07.02.2005 tarihli kararı 01.01.2006 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir. Öte yandan, 18 Ocak 2005 tarihinde Anayasa Mahkemesince 5272 sayılı Belediye Kanununun şekil yönünden iptal edildiği ve yasal boşluğun doldurulması için yasama organına 6 ay süre verildiği bilinmektedir. Bu durumda, Paşalı Beldesinde yeni oluşturulan Altınova, Merkez ve Orta Mahallelerinde 01.01.2006 tarihine kadar bir seçim yapılmaması ve bu tarihe kadar çıkarılması gereken yeni Belediye Kanununda yapılacak düzenlemeye göre seçim hakkında daha sonra bir karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- 28.03.2004 tarihinde Erzurum İli Şenkaya İlçesi Paşalı Köyü muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliği seçimlerinin hükümsüzlüğüne, köy muhtar ve ihtiyar meclisi asıl ve yedek üyelerinin mazbatalarının İPTALİNE,
2- Paşalı Beldesinde yeni oluşturulan Altınova, Merkez ve Orta Mahallelerinde 01.01.2006 tarihine kadar bir seçim yapılmamasına ve Anayasa Mahkemesinin kararı gereğince çıkarılması gereken yeni Belediye Kanununda yapılacak düzenlemeye göre yapılacak seçim hakkında daha sonra bir karar verilmesi gerektiğine,
3- Karar örneğinin Şenkaya İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ile Kurulumuz İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına gönderilmesine,
09.04.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi.  (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy