Yüksek Seçim Kurulu - 06.06.2022
Karar Dilini Çevir:


(2972 S. K. m. 29) (1580 S. K. m. 93)
Karar No: 2371 
Sarıcakaya İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 30.06.2004 günlü, 2004/66 Muh. sayılı yazıda; Sarıcakaya Kaymakamlığının 30.06.2004 tarih ve 99 sayılı yazısı ile Sarıcakaya Belediye Başkanı ile Belediye Meclisi Üyelerinin tamamının asıl ve yedekleriyle birlikte istifa ettikleri belirtilerek, 2972 sayılı Kanunun 29. maddesi ve 298 sayılı Kanun hükümleri uyarınca seçim yapılması gerektiğinden seçim yapılması usulü, seçmen kütüklerinde güncelleştirme yapılıp yapılamayacağı, seçime hangi partilerin katılacağı, istifa edenlerin tekrar aynı parti veya başka bir partiden aday olup olamayacağı, seçim takviminin hazırlanması ve benzeri hususlarda tereddüt hasıl olduğundan görüş bildirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Sarıcakaya Belediye Başkanı ve Belediye Meclisi Üyelerinin tamamının (asıl ve yedek) istifa ettikleri Sarıcakaya Kaymakamlığının 30.06.2004 günlü, 99 sayılı yazısı ile bildirildiği, Sarıcakaya İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 30.06.2004 gün ve 66 Muh. sayılı yazıdan anlaşılmaktadır.
2972 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinde seçimin yenilenmesi düzenlenmiş olup, anılan maddenin (c) fıkrasında, “belediye meclisi veya il genel meclisi üyeliklerinin herhangi bir sebeple boşalması ve meclis üye sayısının yedeklerinin de getirilmesinden sonra üye sayısının yarısından aşağı düşmesi” halinde seçimin yapılması gerektiği; belediye başkanlıklarının seçimiyle ilgili (d) fıkrasının ise 4231 sayılı Kanun ile kaldırıldığı anlaşılmıştır.
4231 sayılı Kanun ile 1580 sayılı Kanunun 93. maddesinde yapılan değişiklik, “Belediye başkanlığının boşaldığı veya başkanın görevden uzaklaştırıldığı hallerde, belediye meclisinin on gün içinde toplanması vali tarafından sağlanır. Bu toplantıda Meclis, katılanların salt çoğunluğunun gizli oyuyla ve kendi üyeleri arasından, belediye başkanlığının boşalması halinde bir başkan, başkanın görevden uzaklaştırılması halinde ise bir başkanvekili seçer. Yeni seçilen başkanın görev süresi, yerine seçildiği başkanın görev süresi kadardır; başkanvekili, yeni başkan seçilinceye veya görevden uzaklaştırılmış olan başkan görevine dönünceye kadar görev yapar,” hükmünü içermektedir.
Somut olayda, istifalar nedeniyle belediye meclisinin yasada öngörülen görevini yerine getirme olanağı bulunmamaktadır. Böyle bir görevin yeni seçilecek meclise bırakılması da yasanın amacına uygun düşmez.
Bu nedenle, salt çoğunluk sağlanamayacağından dolayı belediye başkanının seçilemeyeceği ortadadır. Bu durumda, belediye meclisi üyeliği seçimi ile birlikte başkanlık seçiminin de yapılması gerekmektedir.
Bu yasal durum karşısında, ilçe seçim kurulunca söz konusu belediye başkanlığı ve belediye meclisi üyeliği için yeniden seçim yapılmasına karar alınarak durumun mahallinde ilan edilmesi ve bu seçimde uygulanacak seçim takviminin ise Yüksek Seçim Kurulunun evvelki seçim takvimlerinde belirtilen süreler göz önünde bulundurularak seçimi yönetecek olan ilgili ilçe seçim kurulunca hazırlanmasına ve hazırlanacak seçim takviminde yer alacak olan, Seçime katılacak siyasi partilerin tespit ve ilanı ile bu partilerin hangi usul ve esaslarla aday tespiti yapacaklarının ilgili siyasi partilerden istenerek sonucun ilgili ilçe seçim kuruluna ulaştırılmak üzere ilgili il seçim kuruluna bildirilmesi, siyasi partilerin birleşik oy pusulasındaki sıralamada yerlerinin belirlenmesi ile ilgili olarak yapılacak ad çekme işlemi ile Kurulumuzun görev alanına giren vs. hususların
Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığınca yerine getirilmesi gerektiğine yer verilmesine ve ayrıca bu seçimlerde kullanılacak sandık seçmen listelerinin ise en son seçimde kullanılan listelerin güncelleştirilerek kullanılmasına, istifa eden kişilerin yeniden aynı siyasi partiden, başka bir siyasi partiden veya bağımsız olarak aday olabileceklerine karar verilmelidir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1 - İstifa nedeniyle boşalan Sarıcakaya Belediye Başkanlığı ve Belediye Meclisi Üyeliği seçimlerinin 2972 sayılı Kanunun değişik 29 uncu maddesi uyarınca, ilan tarihinden sonra gelen 60 ıncı günü takip eden ilk Pazar günü yapılmasına ve durumun mahallinde ilanına,
2 - Bu seçimde uygulanacak seçim takviminin, Yüksek Seçim Kurulunun evvelki seçim takvimlerinde belirtilen süreler göz önünde bulundurularak seçimi yönetecek olan Sarıcakaya İlçe Seçim Kurulunca oluşturulmasına ve bir suretinin Kurulumuz Başkanlığına gönderilmesine,
3 - Hazırlanacak olan seçim takviminde, yukarıda belirtilen hususlarla ilgili Kurulumuzca yapılacak iş ve işlemlere yer verilmesine,
4 - Bu seçimlerde kullanılacak sandık seçmen listelerinin en son seçimde kullanılan listelerin güncelleştirilerek kullanılmasına,
5 - İstifa eden kişilerin yeniden aynı siyasi partiden, başka bir siyasi partiden veya bağımsız olarak aday olabileceklerine,
6 - Karar örneğinin gereği için Eskişehir İl ve Sarıcakaya İlçe Seçim Kurulu Başkanlıkları ile Kurulumuz İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına ve Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğüne gönderilmesine,
05.07.2004 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Sarıcakaya İlçe Seçim Kurulu Başkanlığının 30.06.2004 günlü, 66 Muh. sayılı yazısında; 2972 sayılı Kanunun 29/c maddesi gereğince Sarıcakaya Belediye Başkanı ve Belediye Meclisi Üyelerinin tamamının (asıl ve yedek) istifa ettikleri idari makamca bildirilmesi üzerine bu yerde seçim yapılması usulü sorulmuştur.
2972 sayılı Kanunun 29. maddesi (a) fıkrasına göre belediye başkanlığı seçimi iptal edilmiş değildir. Verilmiş bir yenileme kararı da yoktur.
Maddenin (d) fıkrası ilga edilmezden önceki metninde seçilmiş belediye başkanlıklarının herhangi bir nedenle boşalması halinde belediye başkanlığı seçiminin de yenilenmesi öngörülmüş iken 20.03.1997 tarihindeki değişiklikle bu olanak ortadan kalkmıştır.
4231 sayılı Kanunun 4. maddesi ile değişik 1580 sayılı Kanunun 93. maddesi, belediye başkanlığının boşalması veya görevden uzaklaştırılması halinde yeni başkan seçiminin nasıl yapılacağı düzenlenmiş olup, bu maddede belediye başkanlığı için yeni bir seçim yapılması öngörülmemiştir. Kurulumuzun ilke kararları da bu doğrultudadır. (Bkz: 10.07.1999 günlü ve 2016 s., 18.01.2003 günlü ve 49 s. Kararları.)
Bu durumda, Sarıcakaya İlçesinde belediye meclisi seçimi ile birlikte belediye başkanlığı seçiminin de yapılmasının yasal dayanağı bulunmamaktadır.
Şu hale göre; yasa boşluğundan veya kanunun yorumdan hareketle belediye meclisi seçiminin yanında belediye başkanlığı seçiminin de yapılması yolundaki çoğunluk görüşüne katılmıyoruz. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy