(2709 S. K. m. 175 ) (298 S. K. m. 1, 14, 21, 22, 23) (3376 S. K. m. 1) (2820 S. K .m. 20, 36)
Karar No: 776
Başkanlık Makamınca Kurulumuza sunulan 07/08/2007 tarihli yazıda, aynen; “Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunca 31/05/2007 tarihinde kabul edilen 5678 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’’un, Anayasa’nın 175. maddesi uyarınca, halkoyuna sunulmasının uygun görülmesi üzerine, Anayasa’nın anılan maddesi ve 3376 sayılı “Anayasa Değişikliğinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun” uyarınca, 5678 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, Resmi Gazetenin 16/06/2007 tarihli, 26554 sayılı nüshasında yayımlanmış olduğundan, halkoylamasının 3376 sayılı Anayasa Değişikliğinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun’un 2. maddesi gereği, 5678 sayılı Yasanın yayımını izleyen yüzyirminci günden sonra gelen 21 Ekim 2007 Pazar günü yapılması kararlaştırılmış ve Kurulumuzun 30/07/2007 tarih ve 740 sayılı kararı ile de bu konuda seçim takvimi işletilmeye başlatılmıştır.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 1. maddesinde; Özel kanunlarına göre yapılacak milletvekili, il genel meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi üyeliği, muhtarlık, ihtiyar meclisi üyeliği, ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde ve Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların halk oyuna sunulmasında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı,
3376 sayılı Anayasa Değişikliğinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanunun 1. maddesinde de; Anayasa gereğince yapılacak olan halkoylamasında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun bu kanuna aykırı olmayan hükümlerinin tatbik edileceği,
öngörülmüştür.
21 Ekim 2007 Pazar günü yapılacak Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulması işlemlerinde bulunabilecek ve ayrıca 298 sayılı Kanunun 23. maddesi gereğince sandık kurullarına üye verebilecek olan siyasi partilerin tespit ve ilanına ilişkin düzenleme 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 14/11. maddesinde yer almaktadır.
Siyasi partilerin tespit ve ilanında ise, 298 ve 2820 sayılı Kanunların ilgili hükümleri uygulanacaktır.
Yukarıda belirtilen yasa hükümleri dikkate alınarak, 21 Ekim 2007 Pazar günü yapılacak Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasına ilişkin işlemlerde bulunabilecek ve ayrıca 298 sayılı Kanunun 23. maddesi gereğince sandık kurullarına üye verebilecek olan siyasi partilerin tespit edilerek, yürütülecek halkoylaması işlemlerinde uygulanmasına ve 298 sayılı Kanunun 14. maddesinin onbirinci fıkrası uyarınca ilanına karar verilmesi hususunda gerekli kararın alınmasını takdirlerinize arz ederim.” denilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Başkanlık teklifinde belirtilen Kanun hükümlerinde ve Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasında uygulanacak olan 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanunda, halkoylaması işlemlerinde görev yapacak olan sandık kurulları hakkında özel bir düzenleme yapılmamıştır. Söz konusu 3376 sayılı Kanunun 1. maddesinde; Anayasa gereğince yapılacak olan halkoylamasında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin tatbik edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Bu bakımdan, 21 Ekim 2007 tarihinde yapılacak olan halkoylamasında görev yapacak sandık kurullarının 298 sayılı Kanunun 21., 22. ve 23. maddelerine göre oluşturulması gerekmektedir. Konu bu bakımdan ele alındığında, 298 sayılı Kanunun 21. ve 22. maddeleri hükümlerinin halkoylamaları için oluşturulacak sandık kurullarında da aynen uygulanabilecekleri konusunda duraksama bulunmamaktadır.
21 Ekim 2007 tarihinde yapılacak halkoylaması da seçim gibi mütalaa edildiğine göre, halkoylamasında görev yapacak sandık kurulu üyeliklerinin belirlenmesi için bu tarihten en az altı ay evvel teşkilatlanma şartını 2820 sayılı Kanunun 20. ve 36. maddelerine göre yerine getirmiş ve büyük kongrelerini yapmış veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde grupları bulunan siyasi partilerin tespiti gerekmiştir.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 14 üncü maddesinin 11 inci bendinde; siyasi partilerin, milletvekili, belediye başkanlığı, belediye meclisi ve il genel meclisi üyelikleri seçimlerine katılabilmeleri için illerin en az yarısında, oy verme gününden en az altı ay önce teşkilat kurmaları ve büyük kongrelerini yapmış olmaları veya Türkiye Büyük Millet Meclisinde gruplarının bulunması gerektiği vurgulanmıştır. Aynı Yasa hükmünün devamında da bir ilde teşkilatlanmanın; merkez ilçesi dahil o ilin ilçelerinin en az üçte birinde teşkilat kurma anlamına geldiği hükme bağlanmıştır. 2820 sayılı Siyasi Partiler Yasasının 20 nci maddesinin 1 inci fıkrasında ise, bir ilçede teşkilatlanmanın, ilçe sınırları içerisindeki beldelerin en az yarısında teşkilat kurmayı gerektirdiği; belde sayısı üç veya daha az ise beldenin sadece birinde teşkilat kurulmuş olmasının yeterli olduğu belirtilmiş, aynı Yasanın 36 ncı maddesinde de, buna koşut düzenlemeye yer verilmiştir.
Seçime katılabilecek siyasi partileri saptama ve ilan etme görev ve yetkisi 298 ve 2820 sayılı Yasalara göre Kurulumuza ait bulunduğundan, 21 Ekim 2007 Pazar günü yapılacak olan Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasında bulunabilecek ve yine halkoylamasında sandık kurullarına üye verebilecek olan siyasi partilerin araştırılıp saptanması gerekmektedir.
Bu meyanda; Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının 07/08/2007 günlü, A.01.0.GNS.0.10.00.02-290/321 sayılı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 31/07/2007 günlü, C.02.0.CBS.0.01.02.04/452 sayılı yazıları ile bu yazı ekinde gönderilen bilgisayar disketinin incelenmesi sonucunda;
1 -a) 298 sayılı Yasanın 14 üncü maddesinin 11 inci bendi ile 2820 sayılı Yasanın 20. ve 36 ncı maddelerine göre, illerin en az yarısında halkoylamasının yapılacağı gün olan 21 Ekim 2007 tarihinden en az altı ay öncesi, (21/04/2007 tarihi) itibariyle teşkilat kurmuş ve ilk büyük kongrelerini yapmış olan siyasi partilerin;
1- Adalet ve Kalkınma Partisi, 2- Anavatan Partisi, 3- Bağımsız Türkiye Partisi, 4- Büyük Birlik Partisi, 5- Cumhuriyet Halk Partisi, 6- Demokratik Sol Parti, 7-Demokratik Toplum Partisi, 8- Demokrat Parti, 9- Emek Partisi, 10- Genç Parti, 11- Hak ve Özgürlükler Partisi, 12- Halkın Yükselişi Partisi, 13- Hürriyet ve Değişim Partisi, 14- İşçi Partisi, 15- Liberal Demokrat Parti, 16- Milliyetçi Hareket Partisi, 17- Özgürlük ve Dayanışma Partisi, 18- Saadet Partisi, 19- Sosyaldemokrat Halk Partisi, 20- Türkiye Komünist Partisi;
b) Diğer partilerin ise genel kongre veya teşkilatlanma koşulunu yerine getiremedikleri dolayısıyla 298 sayılı Yasanın 14 üncü maddesinin 11 inci bendinde öngörülen nitelikleri kazanamadıkları saptanmıştır.
2 - Ayrıca, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde grubu olan partilerin; 1- Adalet ve Kalkınma Partisi, 2- Cumhuriyet Halk Partisi, 3- Milliyetçi Hareket Partisi ve Demokratik Toplum Partisi olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Açıklanan nedenlerle;
1 - 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un 14 üncü maddesinin 11 inci bendine göre; 21 Ekim 2007 Pazar günü yapılacak Anayasa değişikliğinin halkoyuna sunulmasına ilişkin işlemlerde bulunabilecek ve ayrıca 298 sayılı Kanunun 23. maddesi gereğince sandık kurullarına üye verebilecek olan siyasi partilerin; 1- Adalet ve Kalkınma Partisi, 2- Anavatan Partisi, 3- Bağımsız Türkiye Partisi, 4- Büyük Birlik Partisi, 5- Cumhuriyet Halk Partisi, 6- Demokratik Sol Parti, 7- Demokratik Toplum Partisi, 8- Demokrat Parti, 9- Emek Partisi, 10- Genç Parti, 11- Hak ve Özgürlükler Partisi, 12- Halkın Yükselişi Partisi, 13- Hürriyet ve Değişim Partisi, 14- İşçi Partisi, 15- Liberal Demokrat Parti, 16- Milliyetçi Hareket Partisi, 17- Özgürlük ve Dayanışma Partisi, 18- Saadet Partisi, 19- Sosyaldemokrat Halk Partisi, 20- Türkiye Komünist Partisi olduğuna,
2 - Kararın Resmi Gazetede yayımlanmasına,
3 - Karar özetinin Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu aracılığı ile Başkanlık duyurusu olarak yayınlanmasına,
4 - Kararın, bu kararımızla tespit edilen siyasi partiler genel başkanlıkları ile tüm il ve ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilmesine,
07.08.2007 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy