Yüksek Seçim Kurulu - 06.06.2022
Karar Dilini Çevir:


(2709 S. K. m. 76, 79) (2972 S. K. m. 31, 36) (2839 S. K. m. 11) (765 S. K. m. 40, 55, 491, 522) 
Karar No: 2572 
Eldivan İlçe Seçim Kurulu Başkanlığınca Kurulumuza gönderilen 16.04.2004 günlü, 2004/110 sayılı yazıda; İlçeleri Hisarcıkkayı Köyü muhtarlığına seçilen Satılmış ERDOĞAN’ın adli sicil kaydının araştırılması ve uzun zamandan beri köyde oturmadığı hakkında, Yunus KARAKAŞ tarafından Başkanlıklarına yapılan itiraz 07.04.2004 günü yapıldığından, tutanaklar kesinleştikten sonra karar verme yetkisi Yüksek Seçim Kurulu’nda olduğundan, gereğinin yapılması istenilmiş ve Kurulumuzun 23.04.2004 günlü, 1641 sayılı ara kararı ile istenen bilgi ve belgeler gelmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
2972 sayılı Kanunda yer alan seçilme yeterliğine ilişkin hükümlerin bir kısmı, T.C. Anayasasının 76 ncı maddesindeki amir hükme dayandığından, seçilenin Türk olmadığı, yaşının kanunda gösterilenden küçük olduğu, okur-yazar olmadığı ve seçilme yeterliliğini kaybettiren bir mahkumiyeti bulunduğu ile ilgili iddia ve itirazların, süresine bakılmaksızın ve seçim sonuçlarının kesinleşmesinden sonra dahi T.C. Anayasasının 79 uncu maddesinin verdiği görev ve tam kanunsuzluk hali sebebiyle, Yüksek Seçim Kurulunca her zaman ele alınıp karara bağlanabileceği Kurulumuzca kabul edilmektedir.
Öte yandan, 2972 sayılı Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun muhtar ve ihtiyar meclisi ile ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerini düzenleyen 31 inci maddesinde; “en az altı aydan beri o mahalle veya köyde oturmak şartıyla 25 yaşını dolduran her Türk Vatandaşının bu Kanunda ve bu Kanunun atıf yaptığı diğer Kanunlarda öngörülen hükümlerce seçilmeye mani hali olmamak kaydıyla muhtar, ihtiyar meclisi ve ihtiyar heyeti üyesi seçilebileceği” hükmü yer almaktadır.
İstek, 28 Mart 2004 tarihinde yapılan seçimde Çankırı İli Eldivan İlçesi Hisarcıkkayı Köyü muhtarlığına seçilen Satılmış ERDOĞAN’ın seçilmeye engel mahkumiyeti bulunduğuna ve köyde oturmadığına ilişkindir. Bu yönüyle istemin yasal dayanağı 2972 sayılı Kanunun 31. maddesi ile 36 ncı maddesinin yollamada bulunduğu 2839 sayılı Kanunun 11 inci maddesidir. Her iki halde Kurulumuzca tam kanunsuzluk olarak kabul edilip Resen inceleme konusu yapılmaktadır
Seçilenin engel mahkumiyetine ilişkin olarak verilen ara Kararımıza cevaben Çankırı Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığından alınan 18.05.2004 günlü, 2004/113 ve 10.09.2004 günlü, 2004/289 sayılı yazılar ve eki belgelerin incelenmesinde; Çankırı İli Eldivan İlçesi Hisarcıkkayı Köyü muhtarlığına seçilen Satılmış ERDOĞAN’ın Altındağ 1. Sulh Ceza Mahkemesinin 13.02.1961 günlü, Esas: 960/642, Karar: 961/85 sayılı ilamıyla Hırsızlık suçundan T.C.K.’nun 491/3, 522, 55/3, 40. maddeleri gereğince 4 Ay Hapis ile cezalandırıldığı ve bu hapis cezasının 09.12.1961 tarihinde yerine getirildiği görülmüştür. Aynı Mahkemenin 13.09.1969 tarihli kararı ile de sonradan çıkan 780 sayılı Af Kanunu’nun 9. maddesi gereğince adı geçenin 18 yaşını bitirmemiş olduğundan cezasının Af Kanunu şumuline girdiği ve bütün neticeleri ile ortadan kalktığı, ancak af kapsamına giren SABIKASININ SİLİNMESİNE imkan bulunmadığı yolundaki kararı Satılmış ERDOĞAN’ın sabıkasının halen mevcut bulunması, Memnu Hakların İadesi kararı alınmamış olması, adı geçenin müteaddit af yasaları ile sabıkasının ortadan kaldırılmış olmasına rağmen seçime girdiği tarihteki Anayasa ve yasalardaki “affa uğramış olsalar dahi” şeklindeki kayıt karşısında seçilme yeterliliğini sağlamaktan uzak bulunmuştur. Seçim tarihinde ve halen mevcut hukuki düzenlemelere göre; mahkumiyete ilişkin seçilme engellerinin suç ve cezanın af nedeniyle ortadan kalkması halinde dahi devam edeceği açık olarak görülmektedir.
İkamet ile ilgili tahkikatta, Eldivan İlçe Jandarma Komutanlığınca tutulan 11.04.2004 ve 18.05.2004 tarihli tutanaklarda; Satılmış ERDOĞAN’ın köyde evinin bulunduğu, yaklaşık iki senedir yaz ayları köyde, kış ayları ise Ankara’da ikamet ettiği, Konutta Kalanlara Ait Kimlik Bildirme Belgesi (Form - 5)’nin bulunmadığının tespit edildiğinin belirtildiği, diğer delillerden de Satılmış ERDOĞAN’ın oy verme gününden 6 ay evvelden beri köyde ikamet ettiğinin kanıtlanmadığı, bu nedenle de mazbatasının iptali gerektiği anlaşılmıştır.
Hal böyle olunca, Hisarcıkkayı Köyü muhtarlığına seçilen Satılmış ERDOĞAN’ın seçimin yapıldığı tarih itibariyle 2972 sayılı Kanunun 31. maddesi ile 36. maddesinin yollamada bulunduğu 2839 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin (f) bendinin öngördüğü koşullara sahip olmadığı gibi, 2972 sayılı Kanunun 31. maddesi uyarınca tam kanunsuzluk hali kapsamında değerlendirilen oy vermeden 6 ay evvelden beri köyde ikamet şartını dahi yerine getirmediği anlaşıldığından, mazbatasının iptal edilmesine ve boşalan muhtarlık seçiminin 2972 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin 2 nci fıkrası uyarınca 05 Haziran 2005 Pazar günü yapılmasına karar verilmelidir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1 - İtirazın kabulü ile Çankırı İli Eldivan İlçesi Hisarcıkkayı Köyü muhtarlığına seçilen Satılmış ERDOĞAN’ın seçimin yapıldığı tarih itibariyle 6 ay öncesinden itibaren köyde ikamet şartını yerine getirmediğinden ve seçilmeye engel mahkumiyeti bulunduğu anlaşıldığından tutanağının iptaline,
2 - Boşalan muhtarlık seçiminin 2972 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinin 2 nci fıkrası uyarınca 05 Haziran 2005 Pazar günü yapılmasına,
3 - Karar örneğinin gereği için Çankırı Merkez İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı ile itirazda bulunan Yunus KARAKAŞ’a ve tutanağı iptal edilen Satılmış ERDOĞAN’a gönderilmesine,
16.09.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy