(2839 S. K. m. 8)
Karar No: 242 
Başkanlık Makamınca Kurulumuza sunulan 05/05/2007 tarihli yazıda, aynen; “Türkiye Büyük Millet Meclisi, 98 inci Birleşiminde Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Seçimlerinin yenilenmesine ve XXIII. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinin 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılmasına 03/05/2007 gün ve 891 sayı ile karar verilmiştir.
Yapılacak bu seçimlerde önseçim veya aday yoklaması yöntemiyle seçim kurullarının yönetim ve denetimi altında yapacakları aday tespitine ilişkin esas ve usullerin uygulamada birlik, iş ve işlemlerin düzenli, sağlıklı, gecikmeksizin süratle yürütülmesini sağlamak amacıyla aday tespitine ilişkin 2839 sayılı Kanun hükmüyle, bu kanunun yollamada bulunduğu 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununda yer alan hükümler birlikte değerlendirilerek uygulanacak kuralların ve önseçim ile ilgili genelgenin hazırlanması ve yürürlüğe konulması gerekmektedir.
Konunun incelenerek gerektiğinde bir komisyon çalışmasından sonra tespitine karar verilmesini takdirlerinize arz ederim.” denilmiş olmakla, konu incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
03 Mayıs 2007 gün ve 26511 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan 03 Mayıs 2007 gün ve 891 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Seçimlerinin yenilenmesine ilişkin kararda; Milletvekili Genel Seçiminin oy verme gününün 22 Temmuz 2007 Pazar günü olduğu belirtilmiştir.
Milletvekili Genel Seçiminde; önseçim veya aday yoklaması yöntemi ile aday tespiti konusunda uygulanacak usul ve esasları tespit için bu genelge hazırlanmıştır.
Genelgede; önseçim ve aday yoklamasında birlik ve beraberliğin sağlanması, oy vermede karışıklıkların önlenmesi için parti seçmen listeleriyle ilgili izlenecek yol ve yöntemler, listelerin askıya çıkarılması ve kesinleştirilmesi, siyasi partilerin aday adayı listelerini vermeleri, önseçimi yapacak önseçim ilçe seçim kurulları ile önseçim sandık kurullarının oluşumu, önseçimde yapılacak itirazların karara bağlanmaları ve kesinleştirilmeleri belirtilmiştir.
Yukarıda belirtilen konular yanında önseçim ve aday yoklaması ile ilgili 298, 2820 ve 2839 sayılı Yasa hükümleri dikkate alınmak suretiyle hazırlanan bu genelgenin kabul edilerek yürürlüğe konulması uygun görülmekle;
Sonuç: 1 - 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılacak XXIII. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde önseçim ve aday yoklaması yöntemiyle aday tespitine ilişkin genelgenin kabulü ile yürürlüğe konulmasına,
2 - Karar ve Genelgenin İl ve İlçe Seçim Kurulu Başkanlıkları ile seçime katılacak Siyasi Parti Genel Başkanlıklarına gönderilmesine,
3 - Karar ve genelgenin iç-mail yoluyla tüm teşkilata duyurulmasına,
4 - Karar ve Genelgenin Resmi Gazete’de yayımlanmasına,
08.05.2007 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
SİYASİ PARTİLERİN MİLLETVEKİLİ SEÇİMİNDE ÖNSEÇİM VEYA ADAY YOKLAMASI USULLERİYLE ADAY TESPİTİNE İLİŞKİN GENELGE
(Örnek: 125)
Amaç ve Kapsam
MADDE 1 - Bu genelge, siyasi partilerin 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılacak olan Milletvekili Genel Seçiminde, önseçim veya aday yoklaması yöntemiyle seçim kurullarının yönetimi ve denetimi altında yapılacak aday tespit işlemlerinde uygulanacak yasa hükümlerini açıklığa kavuşturmak, görevlilerin karşılaşacakları tereddütleri gidermek ve uygulamada birliği sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.
ÖNSEÇİM ÇEVRESİ
MADDE 2 - Önseçim ve aday yoklamasında seçim çevreleri; milletvekili seçimleri için il veya varsa il içerisindeki seçim çevreleri ve hudutları içi'dir (2820 S.K. 37/son - 2839 S.K. 4, 5).
ÖNSEÇİM GÜNÜ
MADDE 3 - Seçime katılacak bütün siyasi partilerin önseçim ve aday yoklaması yöntemiyle yapacakları aday tespitleri, Yüksek Seçim Kurulu tarafından seçim takviminde belirlenip ilan edilen 27 Mayıs 2007 gününde yapılır (2820 S.K. 37/4).
ADAY TESPİTİNE İLİŞKİN BİLDİRİM
MADDE 4 - Seçimlere katılacak siyasi partiler, hangi seçim çevrelerinde, hangi usul ve esaslarla aday tespiti yapacaklarını 09 Mayıs 2007 Çarşamba günü saat 17:00’ye kadar Yüksek Seçim Kuruluna bildirirler. Bu bildirim, il seçim kurulları aracılığı ile ilçe seçim kurullarına iletilir.
ÖNSEÇİMİ YÖNETECEK OLAN ÖNSEÇİM İLÇE SEÇİM KURULLARININ OLUŞUMU
MADDE 5 - Önseçimde görev yapacak olan önseçim ilçe seçim kurulu; ilçe seçim kurulu başkanı ile dört üyeden oluşur. Bu üyelerden ikisi o ilçede görev yapan devlet memurları arasından seçilir. Bunlar kurulun devamlı üyeleridir. Diğer iki üyesi ise önseçimi yapılacak olan siyasi partinin aday adayı olmayan parti üyeleri arasından belirlenir. Bunlar üyesi bulundukları parti adına o parti adayları için yapılacak önseçim işlemleri ile ilgili olarak kurula katılırlar.
Aynı usulle ikişer yedek üye de seçilir (2820 S.K. 41/a).
22 Temmuz 2007 günü yapılacak Milletvekili Genel Seçimi için bir önseçim ilçe seçim kurulu oluşturulur.
Milletvekili önseçim ilçe seçim kurulu görevi birinci ilçe seçim kurulu başkanı tarafından yerine getirilir
ÜYELERİN BELİRLENMESİ YÖNTEMLERİ
MADDE 6 - a) Önseçim ilçe seçim kurullarının siyasi partiler üyeleri arasından seçilecek olan üyelerinin belirlenmesi:
Önseçim ilçe seçim kurulu başkanı, önseçim ilçe seçim kurulunun kurulması için öngörülen sürenin başında, önseçimi yapacak olan siyasi partilerin ilçe başkanlıklarına ikişer asıl ve ikişer yedek üye adını bir gün içinde bildirmelerini tebliğ eder. Siyasi partilerin bildirecekleri parti üyeleri, o siyasi partilerin önseçim ilçe seçim kurulu asıl ve yedek üyeleri olurlar.
Önseçim ilçe seçim kurulunun bu bentte gösterilen üyeliklerinden eksik kalanlar, (b) bendi hükümleri gereğince tamamlanır (298 S.K. 19).
b) Önseçim ilçe seçim kurullarının devlet memurları arasından seçilecek olan üyelerinin belirlenmesi:
Bu üyeler, ilçe merkezinde görev yapan, yasama meclisi veya yerel idare seçimlerinden herhangi birine siyasi parti adayı veya aday adayı olarak katılmamış ve evvelce hiçbir siyasi partiye kaydolmamış devlet memurlarını gösteren o ilçedeki görev süreleri esas alınarak düzenlenecek listenin ilk sekiz sırasında yer alanlar arasından ad çekme ile belli edilir. Bu ad çekme (a) bendi hükümleri gereğince tespit edilen asıl üyeler huzurunda önseçim ilçe seçim kurulu başkanı tarafından yapılır. Ad çekme sırasında adları önce çıkanlar asıl, sonrakiler sıra ile yedek üye olur. Bu yoldan her asıl üyenin yedeği de belirlenir. Ancak, aynı bakanlığa mensup memurlardan birden fazla asıl üye olamaz; zorunlu durumlar saklıdır.
Görev süresi içinde asıl üyeliklerde vukubulacak boşalmalar, eksilen asıl üyenin yerine kendi yedeği getirilmek suretiyle doldurulur. Yedek üyeliklerdeki eksilmeler eksilen üyenin niteliğine göre, seçilmesinde uygulanan hükümler gereğince tamamlanır.
Boşalan göreve getirilenler, yerine getirildikleri üyelerin görev sürelerini tamamlarlar (298 S.K. 19).
YETKİ
MADDE 7 - Birden fazla ilçe seçim kurulu bulunan ilçelerde, ilçe seçim kurulu başkanına veya ilçe seçim kuruluna verilmiş olan görevler, birinci ilçe seçim kurulu başkanı veya kurulu tarafından yerine getirilir (2820 S.K. 41/a).
Büyükşehir statüsündeki illerin ilçelerinde oluşturulan önseçim ilçe seçim kurullarının çalışmasında, bu genelgenin 9, 10, 11 ve 12. maddelerinde yer alan parti seçmen listelerinin alınması, aday yoklaması, seçmen listelerinin askıya çıkarılması, seçmen listelerine itiraz ve listelerin kesinleştirilmesi ve bir kimsenin birden fazla seçmen listesine yazılması halinde yapılacak işlemler birinci önseçim ilçe seçim kurulu tarafından sonuçlandırılarak kesinleştirilir.
Büyükşehir statüsündeki illerde bu listeler kullanılarak önseçim sandık kurulları, oy verme, sayım, döküm ve sonuçların birleştirilmesi işleri önseçim kurulları tarafından yapılacaktır.
ÖNSEÇİM İLÇE SEÇİM KURULLARININ AND İÇMESİ
MADDE 8 - Önseçim ilçe seçim kurullarının başkan ve üyeleri görevlerine başlamadan önce Kurul önünde 298 sayılı Kanunun 27 nci maddesi uyarınca and içerler (2820 S.K. 39 - 298 S.K. 27).
PARTİ SEÇMEN LİSTELERİ
MADDE 9 - A) Önseçim Parti Seçmen Listeleri
Siyasi partilerin ilçelerde bütün üyelerinin katılımıyla yapacakları önseçimlerde, üye kayıt defterlerinde parti üyesi olarak kayıtlı olup, 31 Aralık 2006 tarihine kadar Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilen ve Başsavcılıkça ilçe seçim kuruluna gönderilen listelerde yer alan üyeler oy kullanabilirler (2820 S.K. 42/4).
Yukarıda sözü edilen partili seçmenlere ait listeler, Yüksek Seçim Kurulunun bildirmesi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca ilgili ilçe seçim kurullarına gönderilir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca gönderilen listeler alındığında, ilgili siyasi partinin üye kayıt defterleri getirtilerek bu defterlerdeki kayıtlar ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığından alınan listeler, ilgili parti yöneticilerinin ve gerektiğinde onların sağlayacağı personelin katılımıyla, ilçe seçim kurulu başkanının yönetimi ve gözetimi altında incelenir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca gönderilen listelerde, ilçe bazında ilgili parti üyeleri gösterilmekle birlikte üyelerin ikametgahlarını içeren bilgilerin yer almaması halinde, üye kayıt defterlerindeki ikametgah adreslerinden de yararlanılmak suretiyle siyasi partinin önseçim yapacağı seçim çevreleri için ayrı ayrı seçmen listeleri hazırlanır. Bu listeler dörder nüsha olarak düzenlenir.
Bu işlem ve aşağıda verilen örnek dışında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığından gönderilen listelerle parti üye kayıt defterlerinin önceden uygunluklarının sağlanmasına çalışılmayacaktır.
Milletvekili önseçimi ilçe bazında yapılacağından, bu önseçimler için adres karşılaştırılmasına ve adrese göre ayırıma gerek yoktur.
İlçe seçim kurulu başkanı, Seçim Takvimi uyarınca Yüksek Seçim Kurulunca ve il seçim kurulunca gönderilen bilgileri göz önüne alarak ilçede hangi partinin önseçimle aday belirleyeceğini tespit eder.
İlçe seçim kurulunca; bu fıkra uyarınca listede yer alan üyelerin hangilerinin ilçede oturdukları belirlenir. Bu listelerin düzenlenmesinde, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı listesi esas alınacak, üye kayıt defterinde yer alan bir isim Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı listesinde yer almıyorsa yukarıda sözü edilen listelerin hiçbirisine yazılmayacaktır.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca büyükşehir belediyeleri sınırları içinde bulunan yeni kurulmuş ilçelerin eski merkez ilçe adıyla gönderilmiş olan çizelgeler yeni kuruluşa göre gözden geçirilip yukarıdaki fıkralara göre önseçmenler belirlenecektir.
Adli teşkilat kurulmamış olan ilçelerin siyasi parti üye çizelgeleri, bağlı bulundukları ilçe seçim kurullarınca ve bu ilçeler adıyla askıya çıkarılacaktır.
Yukarıda sözü edilen seçmenlere ait listeler, ilgili parti yönetiminin sağlayacağı olanaklarla yeteri sayıda çoğaltılacaktır.
B) Aday Yoklaması Seçmen Listeleri
Aday yoklaması yapacak siyasi parti, bir seçim çevresinde kayıtlı üyelerinin tamamı dışında başka bir usulle aday yoklaması yapacaksa, bu halde oy kullanacak seçmen listelerini, seçmenler o seçim çevresinin dahil olduğu ilçe parti teşkilatına kayıtlı ise, üye kayıt defterleri ile birlikte aday yoklaması yapacağı her seçim çevresi için ve yalnız o seçim ve çevresinden oy kullanacakları içerir biçimde dörder nüsha olmak üzere 13 Mayıs 2007 tarihinde önseçim ilçe seçim kurulu başkanlığına vermek zorundadır. İlçe seçim kurulu başkanlığınca bu listeler üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın onaylanarak Seçim Takviminde belirlenen 15 Mayıs 2007 Salı günü askıya çıkarılır (2820 S.K. 42/6).
SEÇMEN LİSTELERİNİN ASKIYA ÇIKARILMASI
MADDE 10 - Önceki madde hükümleri uyarınca ilçe seçim kurulu başkanlığınca hazırlanan önseçim seçmen listeleriyle, 9 uncu maddenin "B" bendi uyarınca ilçe seçim kurulu başkanlığına siyasi partilerce verilen aday yoklaması seçmeni parti üyelerini içeren listelerin birer nüshası ait oldukları önseçim ve çevresi belirtilmek suretiyle Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen tarihler arasında ilgili parti ilçe yönetim kurulu ile ilçe seçim kurulu binaları önüne asılır (2820 S.K. 42/7).
SEÇMEN LİSTELERİNE İTİRAZ VE LİSTELERİN KESİNLEŞTİRİLMESİ
MADDE 11 - Siyasi parti seçmen listesinde adları bulunsun veya bulunmasın siyasi parti üyeleri, kendi parti seçmen listelerine askı süresi içinde, yazılı olarak itiraz edebilirler. İtirazlar, önseçim ilçe seçim kurulu tarafından ilgili siyasi parti tüzük ve yönetmeliği hükümlerine göre incelenir ve seçim takviminde belirlenen süre içinde kesin olarak karara bağlanır. İtirazın yerinde görülmesi halinde parti seçmen listesi düzeltilir (2820 S.K. 42/son - 298 S.K. 112).
Siyasi parti üyelerinin tamamının katılımı ile yapılacak önseçimlerde, yalnız o seçim çevresinde oturan ve üye kayıt defterinde adı yazılı olup Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca gönderilen listelerde de adları bulunanlar oy kullanabileceklerinden, hazırlanıp askıya çıkarılan listelere karşı, listede adı geçen kişinin o parti üyesi olmadığı, önseçim yapılacak seçim çevresinde oturmadığı veya 31 Aralık 2006 tarihine kadar üye kaydedilerek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilmediği iddialarıyla yapılacak itirazlar, üye kayıt defteri de incelenerek sonuca bağlanacaktır.
Bu listeler kesinleştikten sonra, ilçe seçim kurulu başkanlığınca, yeteri kadar seçmen için bir liste hesabıyla sandık seçmen listelerine ayrılır. Listeler üçer nüsha olarak düzenlenir.
Ayrıca, seçmen listeleri kesinleştikten sonra, bu listelere göre 141 Örnek sayılı parti seçmen kartı, belli süre içinde düzenlenerek ilçe seçim kurulu başkanlığınca üyelere dağıtılır. Kesinleşen listeler üzerinde aşağıdaki maddenin uygulanması dışında hiçbir değişiklik yapılamaz.
BİR KİMSENİN BİRDEN FAZLA SİYASİ PARTİ SEÇMEN LİSTESİNE YAZILMASI
MADDE 12 - Bir kimse, aynı zamanda birden fazla siyasi partinin üyesi olamayacağı ve olduğu takdirde üyelik sıfatı bu siyasi partilerin hepsinde sona ermiş sayılacağından, birden fazla siyasi parti için ayrı ayrı düzenlenmiş ve kesinleşmiş olan siyasi parti seçmen listelerinde aynı isimlerin bulunması ve bu isimlerin başka başka kişilere ilişkin bulunmaması halinde, bu isimler bütün partilere ait seçmen listelerinden silinir ve bu kişilerin bu partilerin hepsinde birden üyelik sıfatları kalkar.
Ayrıca bu kişilere verilmiş olan siyasi parti seçmen kartları iptal edilerek durum önseçim ilçe seçim kurullarınca, ilgili siyasi partilerin ilçe yönetim kurullarına ve ilgili sandık kurulları başkanlıklarına derhal bildirilir (2820 S.K. 6).
SİYASİ PARTİLERİN ADAY ADAYI LİSTELERİNİ VERMELERİ
MADDE 13 - Milletvekili seçimi için siyasi partilerin genel başkanlıklarınca, partilerinin önseçim yapılacak tüm çevrelerine ait aday adayları listelerinin Yüksek Seçim Kuruluna, ilgili seçim çevrelerine ait listelerin de o çevrelerin siyasi parti ilçe başkanlıklarınca , il ve ilçe seçim kurullarına verilmesi gerekir.
Siyasi partiler, tüzüklerinde hüküm bulunmayan hallerde, aday adayı listelerini soyadına göre alfabetik sırayla düzenlerler (2820 S.K. 40).
BASILI OY PUSULASI VE ZARFLARIN VERİLMESİ
MADDE 14 - Önseçim veya aday yoklamasına katılacak siyasi partiler, katılacakları seçim çevreleri ile seçimlere ait aday adaylarını içeren ve yukarıdaki madde uyarınca verilen listelere uygun olarak, önseçim seçmen sayısı dikkate alınarak, yeterli sayıdaki basılı oy pusulası ile zarfları, Yüksek Seçim Kurulunca ilan edilen takvimde belirlenen tarihte ilçe seçim kurulu başkanlığına verirler.
Oy pusulasının baş tarafına siyasi partinin adıyla birlikte hangi seçim çevresine ait olduğu da yazılır.
EKSİK ADAY BİLDİRİLMESİ VE ADAY ADAYLIĞINDAN ÇEKİLME
MADDE 15 - Milletvekili seçimi için siyasi partiler yapacakları önseçimlerde o çevrede seçilecek milletvekili sayısı kadar aday gösterme durumunda olduklarından, aday adayı listelerindeki sayı bu sayıdan az olamaz.
Ancak 2820 sayılı Kanun'un 37 nci maddesinin 4381 sayılı Kanunla değişik ikinci fıkrası gereğince o seçim çevresi için bildirilecek merkez kontenjan aday sayısı toplam aday sayısından düşülür.
Aday adaylarının ilçe seçim kuruluna bildirilmesinden sonra, önseçim sonuçlanıncaya kadar, aday adaylığından çekilme dikkate alınmaz. Ancak bu gibiler önseçimde aday seçilmişlerse çekilmeleri hüküm ifade eder ve onların yerine, oy sıralamasında daha sonra gelenler aday seçilmiş sayılırlar. Ölüm halinde de aynı hüküm uygulanır (2820 S.K. 40/son).
ÖNSEÇİM SANDIK KURULLARININ OLUŞTURULMASI
MADDE 16 - Önseçimlerde görev alacak sandık kurulu, bir başkan ile dört asıl ve dört yedek üyeden oluşur. Sandık başkanı ile iki asıl, iki yedek üye Devlet Memurları arasından; iki asıl, iki yedek üye de siyasi partiler tarafından 5 inci maddedeki esaslara göre belirlenir.
Sandık kurulları, Yüksek Seçim Kurulunca ilan edilen seçim takviminde belirlenen 22 Mayıs 2007 Salı günü oluşturulur (2820 S.K. 41/6).
OY SANDIKLARI VE SANDIK KURULLARI
MADDE 17 - Önseçimle aday belirleyecek her siyasi parti ve her seçim çevresi için ayrı ayrı birer sandık kurulu oluşturulur. Ayrıca sandık kurulu sayısı, yeteri kadar seçmen için bir sandık hesabıyla (Bu hesaplama önseçim ilçe seçim kurulu başkanına aittir.) arttırılır.
ÖRNEĞİN: Bir siyasi parti bir ilçede milletvekili önseçimi yapacaktır. Merkez ilçenin; milletvekili önseçimi için bir sandık kurulu oluşacaktır. Oy kullanacak kaç seçmen varsa, yeteri kadar seçmene bir sandık hesabıyla (Bu hesaplama önseçim ilçe seçim kurulu başkanına aittir.) ek sandık kurulu oluşturulacak ve bunların sayısınca da oy sandığı olacaktır.
Her sandık kurulu için bir kapalı oy verme yeri bulundurulur. Sandıkların yerleri tespit edilerek alışılmış araçlarla ilan olunmakla birlikte ilgili siyasi partilere de duyurulur (2820 S.K. 41/son).
Her siyasi parti ve önseçim için ayrı ayrı olmak üzere kapalı oy verme yerleri, 298 sayılı Kanunun 74, 75 ve 76 ncı maddelerindeki esaslar dikkate alınarak hazırlanır. Kapalı oy verme yerlerinin her birinde masa veya benzeri gereçler ile kalem bulundurulur.
Sandıklar, yukarıdaki fıkrada belirtilen esaslara göre belirlenecek yerlere konulur. Her sandığın üzerinde parti adı ile birlikte ait olduğu seçim çevresi yazılı bir levha bulundurulur.
MÜŞAHİTLER
MADDE 18 - Önseçim sırasında siyasi partilerin birer müşahidi kendi partilerine ait sandık başı işlemlerini takip etmek üzere hazır bulunabilir. Önseçimde aday olanlar, müşahit sıfatıyla sandık başında bulunamazlar (2820 S.K. 45).
ÖNSEÇİM GÜNÜNE HAZIRLIK
MADDE 19 - Önseçim ilçe seçim kurulu başkanı, aşağıdaki seçim araç ve gereçlerini sandık kurullarına, sandık alanında bulundurmak üzere temin ve teslim eder:
a) Yukarıdaki madde uyarınca belirlenecek sayıda oy sandığı,
b) Numarası önceden önseçim ilçe seçim kurulunca belirlenen sandık kurulu mühürü,
c) Önseçim yapacak siyasi partiye ait kesinleşen önseçim seçmen listelerinden gerekiyorsa sandık listelerine ayrılmış onaylı ikişer nüsha (biri sandık alanına asılır, diğeri oyunu veren seçmenin imzası alınmak üzere sandık kurulu önünde bulunur) Liste,
ç) Önseçim yapacak siyasi parti tarafından bastırılarak gönderilen ve ilçe seçim kurulu başkanlığınca mühürlenmiş yeterli sayıda zarf ve oy pusulası,
d) Istampa ve mürekkebi, onaylı tutanak defteri, döküm - sayım cetveli ve diğer basılı kağıtlar, boş torba,
e) İlgili siyasi partinin önseçime ait aday adaylarının listesi (sandık alanına asılacak).
OY VERMEYE AİT ESASLAR
MADDE 20 - Siyasi parti önseçim sandık seçmen listesine kayıtlı her seçmen önseçimde oy verme hakkına sahiptir. Sandık listesinde kaydı olmayanlar oy kullanamazlar.
Önseçimde oy vermek için parti seçmen kartının gösterilmesi şarttır. Bu belge ile birlikte kimlik de (nüfus hüviyet cüzdanı vb.) istenir (298 S.K. 87).
Sandık başına gelen partili seçmene, sandık kurulu başkanı veya görevlendireceği kurul üyesi, kimlik ve parti seçmen kartını gördükten sonra oy pusulasını sandık kurulu başkanlığının mühürü ile mühürleyerek verir (2820 S.K. 46/2).
Partili seçmen, sandık kurulunca kendisine verilen (ilçe seçim kurulu ile sandık kurulu mühürünü içeren) oy pusulasını ve ilçe seçim kurulunca mühürlü zarfı alarak, oyunu kullanmak üzere kapalı oy verme yerine geçer.
OY VERME
MADDE 21 - Seçmen, sandığa atılacak oy pusulasını ve zarfını aldıktan sonra kapalı oy verme yerine girer ve oyunu aşağıdaki şekillerde kullanır:
A - Partili seçmen oyunu kullanırken siyasi partilerin oy pusulasında adları yazılı bulunan aday adaylarının karşısına (X) çarpı işareti koymak suretiyle tercihini belli eder. İşaret sayısı; o seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısından çok ve bu sayının yarısından az olamaz (2820 S.K. 46/son).
ÖRNEK 1: İki milletvekili çıkaracak bir seçim çevresinde en fazla iki, en az bir aday için işaretleme yapılacaktır.
ÖRNEK 2: Üç milletvekili çıkaracak bir seçim çevresinde en fazla üç, en az iki aday için işaretleme yapılacaktır. Bu halde bir aday için işaret yapıldığında oy pusulası geçersiz sayılacaktır.
B - 2820 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca siyasi parti genel başkanlıklarınca 22 Mayıs 2007 Salı günü Yüksek Seçim Kuruluna bildirilen önseçim merkez adayı isimleri o seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısından düşüldükten sonra, işaretleme kalan milletvekili sayısından çok ve bu sayının yarısından az olamaz.
ÖRNEK: Ondört milletvekili çıkaracak bir seçim çevresinde önseçim merkez adayı olarak üç isim bildirilmişse, en fazla onbir, en az altı aday için işaretleme yapılacaktır.
İşaretlemede bu miktarlara ve nispetlere uyulmaması, oy pusulasının geçersiz sayılmasını gerektirir.
OY VERME SÜRESİ, OYLARIN DÖKÜMÜ VE SAYIMI
MADDE 22 - Oy verme süresi, oyların döküm ve sayımı oy kullanma usulü, geçersiz oylar ve sandık başı işlemleri ile tutanakların birleştirilmesinde, 298 sayılı Kanun hükümleri ile bu genelge hükümlerine aykırı olmayan sandık ve ilçe seçim kurullarının görev ve yetkileri hakkındaki genelge hükümleri uygulanır.
Oyların dökümü ve sayımı ile tutanak düzenlemelerinde Yüksek Seçim Kurulunca hazırlanıp her sandık kurulunda bulundurulmak üzere teşkilata dağıtılan (Örnek:146 Önseçim Sayım Döküm Cetveli), (Örnek:146-1 Önseçim Sandık Kurulu Tutanağı), (Örnek:146-2 Önseçim İlçe Birleştirme Tutanağı) form kullanılır ve tarif edildiği üzere doldurulup düzenlenir.
İTİRAZ HAKKI
MADDE 23 - Seçim ve sandık kurullarıyla kurul başkanlarının kesin olmayan kararlarına karşı ilgili siyasi parti, o siyasi partiden önseçimde aday adayı olanlar veya o siyasi partinin teşkilat kademelerinin başkanları veya vekilleri ile parti müşahitleri itiraz edebilirler (2820 S.K. 50).
MİLLETVEKİLİ SEÇİMİNDE ÖNSEÇİM TUTANAKLARININ DÜZENLENMESİ VE TUTANAĞIN İPTALİ
MADDE 24 - Önseçim sandık kurulları 146 nolu cetvelde oyların döküm ve sayımını yaparak 146/1 numaralı tutanağı düzenler ve bunları aynı gün önseçim ilçe seçim kuruluna iletir.
Önseçim ilçe seçim kurulları her siyasi parti için ayrı ayrı düzenlenecek 146/2 numaralı birleştirme tutanaklarında, o partiden aday adayı olanların her birinin aldıkları oyların toplamını rakam ve yazı ile belirtirler. Bu tutanaklar önseçim ilçe seçim kurulu başkanı ve üyelerince imzalanarak başkan ve en az bir üye tarafından il seçim kuruluna iletilir.
İl seçim kurulları kendilerine önseçim ilçe seçim kurullarından gelen tutanakları her bir seçim çevresi itibariyle birleştirerek, 146/3 numaralı birleştirme tutanağını düzenler, önseçimi kazanan parti adaylarına 146/5 sayılı örneği düzenleyerek verirler. Sonuçları 146/4 numaralı tutanak ile en seri şekilde (telefaks vs.) Yüksek Seçim Kuruluna bildirirler.
Aynı miktarda oy almış olanlar arasındaki sırayı ilgili siyasi partinin merkez karar ve yönetim kurulu tespit eder.
Adaylık tutanağına yapılan itiraz, oyların dökümüne veya sayımına ilişkin olduğu ve yeniden yapılan döküm ve sayım sonucunda tutanakların iptaline karar verildiği takdirde, yeniden yapılan döküm ve sayım sonucuna göre seçildikleri anlaşılanlara Yüksek Seçim Kurulu tarafından tutanakları verilir.
Bir seçim çevresinde önseçimin, önseçim işlemleri sebebiyle iptaline karar verildiği takdirde, önseçim yenilenmez ve bu seçim çevresi için bütün adaylar ilgili siyasi partinin yetkili kurulları tarafından tespit edilir.
Adayların yalnız birinin veya birkaçının tutanağının iptaline karar verildiği hallerde, tutanakları iptal olunan adayların yerine, önseçimde alınan oy sırasına göre tutanak verilir. Sırada olanlar yetmediği takdirde boş kalan yerlerin doldurulması için bu maddenin yukarıdaki fıkrası uygulanır.
Parti adaylarının Yüksek Seçim Kuruluna bildirilmesinden sonra önseçim ve adaylarla ilgili itiraz ve şikayetler dikkate alınmaz. Daha önce yapılmış olan itiraz ve şikayetler üzerine başlamış olan işlemler dondurulur (2820 S.K. 51).
ÖNSEÇİM EVRAKININ SAKLANMASI
MADDE 25 - Hesaba katılan, katılmayan ve itiraza uğramış olan oy pusulaları, sayım döküm cetvelleri ve adaylığa seçilme tutanaklarıyla diğer her türlü evrak, seçimin kesin sonuçlarının ilanı tarihinden itibaren üç ay süreyle ilçelerde ilçe seçim kurulu başkanı ve illerde il seçim kurulu başkanı tarafından saklanır.
Bu evrak, Yüksek Seçim Kurulunun izni olmaksızın hiçbir yere gönderilemez (2820 S.K. 49)
GENELGEDE HÜKÜM BULUNMAYAN HALLER İÇİN YAPILACAK İŞLEM
MADDE 26 - İl seçim kurulları ile önseçim ilçe seçim kurulları ve önseçim sandık kurulları, bu genelgede yer almayan öteki seçim işlerini 298 sayılı Kanunda yazılı yetki ve görevler dahilinde ve bu Kanunun aykırı olmayan hükümleri ile İlçe Seçim ve Sandık Kurullarının Görev ve Yetkilerini Gösterir Genelge hükümleri dairesinde yürütürler.
GENELGENİN KABUL VE YÜRÜRLÜĞE KONULMASI
MADDE 27 - Anayasanın 79 uncu maddesi ile Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında 298 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin 10 uncu bendinin verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan bu Genelge, Yüksek Seçim Kurulunun 08/05/2007 gün ve 242 sayılı kararı uyarınca kabul edilerek yürürlüğe konulmuştur. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy