Yüksek Seçim Kurulu - 06.06.2022
Karar Dilini Çevir:


(2821 S. K. m. 14, 52) (298 S. K. m. 130) 
Karar No: 131
Selahattin DONAN tarafından Kurulumuz Başkanlığına verilen 18/02/2008 tarihli dilekçede; 20/01/2008 tarihinde yapılan Enerji Bir-Sen Sendikasının Üçüncü Olağan Kongresinde seçimlere iki liste ile çıkıldığı, oy kullanan 101 delegenin oyunu alarak genel başkanlığa seçilen Hacı Bayram TOMBUL’un sendika üyesi olma ve sendika yöneticiliğine seçilmesinin 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununa aykırı olduğundan seçilmesinin mümkün olmadığı, seçilmesi kamu düzenini ilgilendirdiğinden itiraz sürelerinin geçmiş olmasına rağmen seçilmesinin yok hükmünde olduğundan herhangi bir itiraz süresine tabi olmadan seçimin iptali ve başkanlığının düşürülmesinin gerektiği, başkanlığa seçilen Hacı Bayram TOMBUL’un Çevre ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünde İdari İşler Daire Başkan Yardımcısı olarak görev yaptığı, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun 15. maddesinin (C) bendinde “Sendikalara Üye Olamayacaklar”ın açıklandığı belirtilerek, Enerji Bir-Sen’in 20/01/2008 tarihinde yapılan Üçüncü Olağan Genel Kurulunda Hacı Bayram TOMBUL’un seçime katılmasının ve kongrede seçilmesinin 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununa aykırı olduğundan başkanlığının düşürülmesi ve Genel Kurulun iptali,
Av. İsmail AYDOS ve Av. Abdulhamit GÜL tarafından Kurulumuz Başkanlığına verilen 07/03/2008 tarihli dilekçede ise; 4688 ve 2821 sayılı Kanunlara göre Hacı Bayram TOMBUL’un üyeliğinin sona erdirilmesini gerektirecek hukuki bir neden bulunmadığı, Hacı Bayram TOMBUL’un Daire Başkan Yardımcılığı görevine atanmasının söz konusu olmadığı sadece geçici olarak görevlendirildiği, Kurumunda Daire Başkan Yardımcılığı şeklinde bir kadro dahi bulunmadığı, bundan dolayı da bu şekilde bir atamanın yapılmadığı, adı geçenin sendikaya üye olduğu tarihten itibaren maaşından sendika üyelik aidatının kesildiği, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca itiraza konu olan hususla ilgili görevlendirme halinde üyeliğin devam edeceğinin belirtildiği, Hacı Bayram TOMBUL’un üyeliği sona ermediğinden usul ve yasaya aykırı itirazın reddine karar verilmesi, istenilmiş ve Kurulumuzun 23/02/2008 tarihli, 109 sayılı ara kararı ile istenilen bilgi ve belgeler gelmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Sendika organ seçimlerinin yargı gözetimi altında yapılacağı, itiraz üzerine hakimin vereceği kararın kesin olduğu 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 14. maddesinde hüküm altına alınmış ise de; 298 sayılı Kanunun 130. maddesinde, seçimlerle ilgili bazı konularda seçimin sonuçlarına etkili olmaları nedeniyle yapılan olağanüstü itirazlarda, alt kademelerce verilen kararların kesin veya kesinleşmiş olmasının, bu itirazın Yüksek Seçim Kurulunca incelenmesine engel olmayacağı belirtilmiş olduğundan, itirazın seçilen kişinin Sendika Genel Başkanlığına seçilme yeterliliğine ilişkin olması karşısında, Yasaya ve buna bağlı olan Tüzüğe açıkça aykırılık teşkil ettiği öne sürülerek, yapılan itirazın seçilme yeterliliğine ilişkin olması nedeniyle Kurulumuzca incelenmesine engel bir sorun görülmediği sonucuna varılarak işin esasına geçilmiştir.
25/06/2001 tarih ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu 12/07/2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş, bu yasaya dayanılarak Kamu Görevlileri Sendikaları kurulmuş, sendika tüzük ve yönetmelikleri oluşturulmuştur.
Anılan Kanunun 11 inci maddesinde; genel kurullarda seçimlerin yargı gözetimi altında serbest, eşit, gizli oy, açık sayım ve döküm esasına göre yapılacağı, genel kurul toplantıları genel kurullarda yapılacak seçimler, seçimlere yapılacak itirazlar, seçimlerin iptali ve yenilenmesine ilişkin hususlarda 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 14. maddesi ile 52. maddesinde yer alan hükümlerin uygulanacağı, seçimlere ilişkin usul ve esasların sendika ve konfederasyonların tüzüklerinde belirtileceği öngörülmüştür.
Enerji Sanayi Madencilik Hizmetleri Birliği Sendikasının (Enerji Bir-Sen) 20/01/2008 tarihinde yapılan Üçüncü Olağan Kongresinde Genel Başkanlığa seçilen Hacı Bayram TOMBUL’un Çevre ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünde İdari İşler Daire Başkan Yardımcılığı görevini 657 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi uyarınca ikinci görev olarak yürüttüğü, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununun “Sendika Üyesi Olamayacaklar” başlıklı 15. maddesinin (c) bendinde; “Bu Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların müsteşarları, başkanları, genel müdürleri, daire başkanları ve bunların yardımcıları, yönetim kurulu üyeleri, merkez teşkilâtlarının denetim birimleri yöneticileri ve kurul başkanları, hukuk müşavirleri, bölge, il ve ilçe teşkilâtlarının en üst amirleri ile bunlara eşit veya daha üst düzeyde olan kamu görevlileri, 100 ve daha fazla kamu görevlisinin çalıştığı işyerlerinin en üst amirleri ile yardımcıları, belediye başkanları ve yardımcıları … üye olamazlar ve sendika kuramazlar.” hükmü yer almış bulunduğundan, yasada ön görülen daire başkanları ve yardımcılarının bu kadroları asaleten, vekaleten veya ikinci görev yoluyla yürütmeleri halinde seçim hukuku yönünden bir ayrım gözetilmemiş, bu kadroların hangi görevlendirme biçimiyle yürütülürse yürütülsün fiilen ve hukuken bu kadrolarda bulunan kişinin seçimi ve sonucunu etkileyebileceğini öngördüğünden olayda yasa koyucunun amacı hasıl olduğundan, daire başkan yardımcılığı görevini yürüten kişinin sendikalara üye olma ve seçilme şartını taşımadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; Sendika üyesinde aranan şartları taşımayan bir kişinin seçimlere katılarak sendika genel başkanlığına seçilmesi nedeniyle, söz konusu olayda 298 sayılı Kanunun 130 uncu maddesinde sayılan tam kanunsuzluk halinin mevcut olduğu görülerek konu incelendi.
Bütün bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere; Enerji Sanayi Madencilik Hizmetleri Birliği Sendikasının (Enerji Bir-Sen) 20/01/2008 tarihinde yapılan Üçüncü Olağan Kongresinde Genel Başkanlığa seçilen Hacı Bayram TOMBUL’un aynı zamanda Çevre ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İdari İşler Daire Başkan Yardımcılığını ikinci görev olarak yürütmesi nedeniyle 20/01/2008 tarihinde yapılan kongrenin genel başkanlık seçimi ile ilgili bölümünün iptaline karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1- Av. İsmail AYDOS ve Av. Abdulhamit GÜL’ün istemlerinin reddine,
2- Enerji Sanayi Madencilik Hizmetleri Birliği Sendikasının (Enerji Bir-Sen) 20/01/2008 tarihinde yapılan Üçüncü Olağan Kongresinde Genel Başkanlığa seçilen Hacı Bayram TOMBUL’un aynı zamanda Çevre ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İdari İşler Daire Başkan Yardımcılığını ikinci görev olarak yürütmesi nedeniyle 20/01/2008 tarihinde yapılan kongrenin genel başkanlık seçimi ile ilgili bölümünün iptaline,
3- Karar örneğinin Çankaya 1. İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına, Enerji Sanayi Madencilik Hizmetleri Birliği Sendikasına, Av. İsmail AYDOS, Av. Abdulhamit GÜL ile itirazda bulunan Selahattin DONAN’a gönderilmesine,
15/03/2008 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Dosyada mevcut Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığının 06 Mart 2008 tarih ve P-50596 sayılı yazısında; Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkındaki 3046 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin (b) bendine göre, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün merkez teşkilatının hiyerarşik kademesinin;
1- Genel Müdürlük,
2- Daire Başkanlığı,
3- Şube Müdürlüğü,
4- Şeflik,
5- Memurluk
olarak belirlendiği,
Aynı Kanunun 15 inci maddesinin (i) bendinde yer alan; “… Ancak bağlı olan birim miktarı esas alınmak kaydıyla müsteşar, genel müdür ve ana hizmet birimi niteliğindeki daire başkanlıkları için iki yardımcı kadrosu ihdas edilebilir.” hükmü gereğince daire başkan yardımcısı kadrosunun ihdas edilmesi için Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığı’ndan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığınca talep bulunulduğu, ancak kadro ihdasının yapılmadığı,
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünde daire başkan yardımcılığının “görev” olarak yürütüldüğü ve bu görevi yürüten kişilerin kadrosunun değişmediği gibi özlük hakları açısından da kazanılmış herhangi bir menfaatinin olmadığı,
Mühendis kadrosunda çalışan Hacı Bayram TOMBUL’un Daire Başkan Yardımcısı olarak atanmamış olduğu, unvan ve kadrosu “Mühendis” uhdesinde kalmak üzere Daire Başkan Yardımcısı olarak görevlendirildiği,
anlaşılmıştır.
Görüleceği üzere, Hacı Bayram TOMBUL’un 03/07/2006 tarihinde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı görevini tedviren yürüttüğünden, bu işlem asaleten ya da vekaleten görevlendirme değil, sadece geçici görevlendirmedir ve 657 sayılı Kanunda yer almayan, tanımlanmayan bir görevdir. Ayrıca, adı geçen bu göreve Daire Başkan Yardımcısı olarak değil, unvanı olan “Mühendis” kadrosuyla görevlendirilmiştir.
Bu nedenle, mühendis kadrosunda çalışan Hacı Bayram TOMBUL’un Daire Başkan Yardımcısı olarak atanmamış olduğu, unvan ve kadrosu “Mühendis” kalmak üzere Daire Başkan Yardımcısı olarak tedviren görevlendirildiği, üyeliğinin hukuken devam ettiği, bu sebeple Enerji Sanayi Madencilik Hizmetleri Birliği Sendikasının (Enerji Bir-Sen) 20/01/2008 tarihinde yapılan Üçüncü Olağan Kongresinde Genel Başkanlığa seçilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı nedeniyle çoğunluk görüşüne katılmıyorum. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy