Yüksek Seçim Kurulu - 06.06.2022
Karar Dilini Çevir:


(2709 S. K. m. 125, 127) (442 S. K. m. 41) (2577 S. K. m. 20) (2972 S. K. m. 33) 
Karar No: 238 
Olur İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 16.05.2005 günlü, 2005/22 sayılı yazıda; İlçeleri Çataksu Köyünde 05 Haziran 2005 tarihinde muhtar ve ihtiyar meclisi üyeliği seçiminin yapılacağının daha önceden 01.04.2005 gün ve 2005/12 sayılı yazıları ile bildirildiği, ancak adı geçen köyde muhtar ve ihtiyar meclisinin 4 asıl üyesinin İlçe İdare Kurulunun 22.03.2005 gün ve 314 sayılı kararı ile görevden alındıkları, 4 yedek üyenin ise halen asıl üye olarak görev yaptıkları ve görevden alınan muhtar tarafından da İdare Mahkemesine dava açıldığı Kaymakamlığın 16.05.2005 gün ve 44 sayılı yazıları ile bildirildiği belirtilerek, bahsi geçen köyde seçim yapılıp yapılamayacağı hususunda görüş bildirilmesi istenilmiş olmakla konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
T.C. Anayasasının 127. maddesine göre, mahalli idarelerin seçilmiş organlarının organlık sıfatını kazanmalarına ilişkin itirazların çözümü ve kaybetmeleri konusundaki denetim yargı yolu ile olur. 442 sayılı Köy Kanunu’nun 41. maddesinde ise; il merkezine bağlı köylerde Vali, İlçelere bağlı köylerde Kaymakamlar, muhtarın köy işlerini ve kanunlarla verilen diğer görevlerini yapmadığını görürlerse muhtara yazılı ihtarda bulunurlar. Buna rağmen iş görmeyen muhtar yetkili idare kurulu kararıyla görevinden uzaklaştırılır, denilmektedir. Anayasanın 125. maddesinde; idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu, belirtilmiştir.
Öte yandan, köy muhtarının yasanın öngördüğü prosedüre uygun olarak ve yine yasaca belirlenmiş yetkili kurullarca görevden alınmaları sonucu meydana gelen yönetim boşluğunun ise ancak seçim yolu doldurulabileceği yerel yönetime ilişkin hukukumuzun önemli ilkelerindendir.
Olur İlçesi Çataksu Köyü muhtarı ile ihtiyar meclisi asıl üyelerinin ilçe idare kurulu kararı ile görevlerinden uzaklaştırılmış olduğu belirtilmiş ise de; yukarıda belirtildiği üzere, bu işlemin iptali için Çataksu Köyü Muhtarı Mürteza YILMAZ tarafından Erzurum İdare Mahkemesine dava açıldığı ve Erzurum 1. İdare Mahkemesinin 29.04.2005 tarih ve Esas No: 2005/440 sayılı kararı ile de; dava konusu işlemin nedeninin sorularak, dayanak teşkil eden tüm bilgi ve belgelerin gönderilmesinin istenilmesine, ara kararı gereğinin yerine getirilmesi için davalı idareye 2577 sayılı Kanunun 20. maddesi uyarınca tebliğden itibaren 10 gün süre verilmesine, savunma süresinin ise 10 gün olarak belirlenmesine, davanın durumuna göre davalı idarenin birinci savunması ile ara kararına cevap geldikten ya da savunma ve ara kararına cevap verme süresi geçtikten sonra yürütmenin durdurulması isteminin incelenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Kamu hizmetlerinin sürekliliği ve aksatılmadan yerine getirilmesi esas ise de; 2972 sayılı Kanunun 33. maddesinde açıklandığı üzere; köy veya mahalle muhtarlığının herhangi bir sebeple boşalması halinde, seçim yapılıncaya kadar muhtarlık görevinin mahallin en büyük mülki amiri tarafından atanacak muhtar vekili tarafından yürütüleceği, dolayısıyla hizmetin aksamasının söz konusu olmayacağı açıktır.
Bu nedenle; görevden uzaklaştırmaya ilişkin Çataksu Köyü Muhtarı Mürteza YILMAZ tarafından idari işlem hakkında Erzurum İdare Mahkemesine dava açılmış olduğundan, Çataksu Köyü muhtarlık seçiminin 05 Haziran 2005 Pazar günü yapılmayarak yargılama sonucunun beklenilmesine karar verilmesi gerekmektedir.
Aynı köy ihtiyar meclisi üyelerinin durumuna gelince; 2972 sayılı Kanunun 30. maddesine göre bu köyde ihtiyar meclisini 4 kişi oluşturmaktadır. Halen görev başında 4 yedek üye bulunmaktadır. Kural olarak görevden alınan asıl üye yerine sıra ile yedek üyeler getirilir ve asıl üyeler 4’e tamamlanır. Görevden alınan asıl üyelerin yerine bu şekilde yedek üyeler getirileceğinden bu köyün 4 yedek üyesi 4 asıl üye olacaktır. 2972 sayılı Kanunun 33 üncü maddesine göre, ihtiyar meclisi üye sayısının yedeklerinin de getirilmesinden sonra asıl üye sayısı üye tam sayısı olan 4’ün yarısı 2 veya daha aza inerse bu köyde ihtiyar meclisi üyelerinin tamamı için seçim yapılması gerekecektir. Yedek üyeler asıl olunca 4 asıl üyeli ihtiyar meclisi göreve devam edecektir. O halde bu köyde ihtiyar meclisi vardır ve 4 kişi olarak göreve devam edeceklerdir. İhtiyar meclisi üyelikleri böylece boşalmamış olduğundan, ihtiyar meclisi üyelikleri için seçim yapılması söz konusu değildir. Üyeliklerden iki tanesinde daha boşalma söz konusu olur ise, o zaman seçim koşulları oluşur.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Görevden uzaklaştırmaya ilişkin Çataksu Köyü Muhtarı Mürteza YILMAZ tarafından idari işlem hakkında Erzurum İdare Mahkemesine dava açılmış olduğundan, Çataksu Köyü muhtarlık seçiminin 05 Haziran 2005 Pazar günü yapılmayarak yargılama sonucunun beklenilmesine,
 2- 2972 sayılı Kanunun 33. maddesine göre, asıl üye sayısı üye tam sayısı olan Dört (4)’ün yarısı iki veya daha aza düşmediğinden, Çataksu Köyü ihtiyar meclisi üyeliği seçiminin geçerli olduğuna ve yedek üyeler asıl üye konumuna geçmiş olmaları nedeniyle bu mevcut Dört (4) üye ile görev ifa edilmesi gerektiğine,
3- Karar örneğinin Olur İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına ve Kurulumuz İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığına gönderilmesine,
17.05.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy