(298 S. K. m. 127, 128, 129, 130)
Karar No: 904
KARAR
Aksaray İl Seçim Kurulu Başkanlığı tarafından Kurulumuz Başkanlığına gönderilen 25/06/2018 tarihli, 247084 sayılı yazıda; 24 Haziran 2018 Pazar günü birlikte yapılan Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi nedeniyle, seçim süresince uyulması gereken “Seçim Takvimi” uyarınca 25 Haziran 2018 Pazartesi günü,
“3-Sandık kurullarının kararları ve tutanaklarına karşı ilçe seçim kurullarına yapılacak itirazların son günü (Saat 17.00),”
4-Üçüncü maddede yapılan itirazların, ilçe seçim kurullarınca en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanması.”
26 Haziran 2018 Salı günü,
1- İlçe seçim kurulu kararları ile birleştirme tutanaklarına karşı il seçim kuruluna yapılacak itirazın son günü (Saat 17.00),
2- İlçe seçim kurulu kararlarına karşı yapılan itirazların, il seçim kurullarınca en geç saat 23.59’a kadar karar bağlanması.” şeklinde düzenlendiği,
Yüksek Seçim Kurulunun 06/05/2018 tarih ve 390 sayılı kararı ile kabul edilen Sandık Kurullarının Oluşumu ile Görev ve Yetkilerini Gösterir 135 sayılı Genelge’nin 54. maddesinde;
“İtirazlar, cumhurbaşkanı seçimi için sandık sonuç tutanağının düzenlenip başkan ve üyeler tarafından imzalanmasına kadar sözle veya yazıyla, sandık kurulları vasıtasıyla yapılabileceği gibi, oy verme gününden sonraki (25 Haziran 2018 Pazartesi günü saat 17.00'ye) kadar doğrudan ilçe seçim kurullarına yazılı olarak yapılabilir.
İtirazlar, milletvekili seçimleri için sandık sonuç tutanağının düzenlenip başkan ve üyeler tarafından imzalanmasına kadar sözle veya yazıyla, sandık kurulları vasıtasıyla yapılabileceği gibi, oy verme gününden sonraki (26 Haziran 2018 Salı günü saat 15.00'e) kadar doğrudan ilçe seçim kurullarına yazılı olarak yapılabilir.” şeklinde düzenlendiği,
Seçim Takvimindeki itiraz tarih ve saatleri ile Yüksek Seçim Kurulunun 06/05/2018 tarihli,
2018/390 sayılı kararı ile kabul edilen 135 sayılı Genelge’nin 54. maddesi ile çelişkili bir durumun olduğu anlaşıldığından görüş bildirilmesi istenilmiş olmakla, konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun;
“Sandık kurullarının veya başkanlarının şikayet üzerine verecekleri kararlara itiraz” başlıklı 127. maddesinde;
“Sandık kurullarının veya başkanlarının işlemlerine ve her türlü sandıkbaşı işlerine 110 uncu maddeye göre yapılacak şikayetlerin reddine dair verilecek kararlara karşı ilgililer, derhal, ilçe seçim kurulu başkanına itiraz edebilirler.
İlçe seçim kurulu başkanı, itirazı derhal tetkik ederek kesin karara bağlar.
Başkanın kararı, durumu tashih veya sandık kurulunun şikayet üzerine verdiği kararı iptal eder mahiyette ise, bu karar derhal sandık kurulu başkanına bildirilir, karara uymak mecburidir.
Şikayet ve itirazlar en geç seçim sonuçlarını tesbit eden tutanağın düzenlenmesine kadar yapılır.”
“Sandık kurulu kararlarına ve tutanağa itiraz” başlıklı 128. maddesinde;
“Sandık kurullarının kararları, oyların sayım ve dökümü ile tutanakların düzenlenmesine ilişkin iş ve işlemleri aleyhine, ilçe seçim kuruluna itiraz olunabilir.
Bu itirazlar, sandık sonuç tutanağının düzenlenip başkan ve üyeler tarafından imzalanmasına kadar sözle veya yazıyla, sandık kurulları vasıtasıyla yapılabileceği gibi, oy verme gününden sonraki salı günü saat 15.00'e kadar doğrudan ilçe seçim kurullarına yazılı olarak yapılabilir.
Sandık başı iş ve işlemlerine karşı, ilçe seçim kuruluna itiraz edilebilmesi için, önce sandık kuruluna şikâyet veya itirazda bulunulmuş olması şart değildir.
İlçe seçim kurulları, itirazları en geç itirazın yapıldığı tarihten sonraki ikinci gün saat 17.00'ye kadar karara bağlar. İtirazı yapan hazır ise, karar kendisine bildirilir; değilse tebliğ edilir.
İlçe seçim kurulları, yukarıda gösterilen itiraz süresi sona ermeden veya süresinde yapılan itirazları inceleyip bir karara bağlamadan önce, ilçe birleştirme tutanağını düzenleyemez. Bu hükme rağmen, bu tutanağın düzenlenmiş olması, üst seçim kurullarına itiraz için Kanunda öngörülen sürelere başlangıç teşkil etmez.
“İlçe seçim kurullarının veya başkanlarının şikayet üzerine verecekleri kararlarla sair kararlarına ve ilçe birleştirme tutanaklarına itiraz” başlıklı 129. maddesinde;
İlçe seçim kurullarının veya başkanlarının, kendi işlemleri aleyhine vakı şikayet üzerine verdikleri kararlar ile, sair kararları aleyhine, en geç ilçe birleştirme tutanağının düzenlenmesine kadar; ilçe birleştirme tutanağının düzenlenmesi ve buna ait işlerle neticelerine karşı bu tutanağın düzenlenmesini takip eden gün saat on yediye kadar, doğrudan doğruya veya ilçe seçim kurulları eli ile il seçim kurullarına itiraz edilebilir.
İlçe seçim kurullarının veya başkanlarının işlemlerine, tedbirlerine ve sair muamelelerine karşı yapılan şikayetlerin reddine dair verilen kararlara yapılan itirazlar, iki gün içinde kesin karara bağlanır.
İtirazın kabulüne karar verildiği takdirde, bu karar en seri vasıta ile ilçe seçim kurulu başkanına bildirilir.
Sair itirazlar, iki gün içinde karara bağlanır, itiraz eden hazır ise kendisine sözle bildirilir. Hazır değil ise tebliğ olunur.
“İl seçim kurulu ve başkanlarının şikayet üzerine verecekleri kararlarla, sair kararlarına ve tutanaklara itiraz ve olağanüstü itiraz” başlıklı 130. maddesinde;
İl seçim kurullarının kararlarına karşı aşağıdaki şekilde itiraz olunur:
1. İl seçim kurullarıyla başkanlarının kendi işlemleri aleyhine vaki şikayetlerin reddine dair verdikleri kararlara, tebliğ veya tefhiminden itibaren üç gün,
2. Bu kurulların teşekkülüne, kurulun teşkilinden itibaren üç gün,
3. Oy verme günü işlemlerine ait kararlara karşı derhal,
4. Sair kararlar aleyhine bu kararların öğrenildiği tarihten itibaren üç gün içinde ve en geç il birleştirme tutanağının düzenlenmesini takip eden üçüncü gün saat 17.00 ye,
5. Oyların dökümüne, sayımına, oyların seçilenlere göre ayrılmasına; il birleştirme tutanağının düzenlenmesinden sonraki üçüncü gün saat 17.00 ye,
6. Seçilme yeterliğine; veya kendilerine tutanak verilenlerin, seçilmediğine veya seçimin sonucuna tesir edecek olaylara karşı, seçilenlere verilecek tutanağın düzenlenmesinden sonraki üçüncü gün saat 17.00 ye,
Kadar 110 uncu maddede yazılı kimseler tarafından doğrudan doğruya veya il seçim kurulları vasıtasıyla Yüksek Seçim Kuruluna itiraz edilebilir.
Şu kadar ki; siyasi partilerin il başkanlarıyla genel merkezleri veya bağımsız aday tarafından tutanağın düzenlenmesinden sonra (7) gün içinde seçimin neticesine müessir olaylar ve haller sebebiyle yapılan itirazlar, seçimin sonucu hakkında kesin karar vermek yetkisine sahip olan kurullarca, seçimin neticesine müessir görüldüğü takdirde, alt kademelerce verilen kararların kesin veya kesinleşmiş olması veya kurullara derece derece ve müddeti içinde müracaat edilmemiş olması, bu itirazın incelenmesine ve reddine sebep teşkil etmez...” hükümleri yer almaktadır.
Yüksek Seçim Kurulunun 26/04/2018 tarihli, 2018/289 sayılı kararı ile kabul edilen Cumhurbaşkanı seçimi ile ilgili olarak “ İlk Oylamada Geçerli Oyların Salt Çoğunluğu Sağlanamadığı Takdirde 8 Temmuz 2018 Pazar Günü Yapılacak Olan İkinci Oylamaya İlişkin Takvim’de;
25 Haziran 2018 Pazartesi;
“3- Sandık kurullarının kararları ve tutanaklarına karşı ilçe seçim kurullarına yapılacak itirazların son günü (Saat 17.00) (298/128),
4- Üçüncü maddede yapılan itirazların, ilçe seçim kurullarınca en geç saat 23.59.’a kadar karara bağlanması.”
26 Haziran 2018 Salı;
“1- İlçe seçim kurulu kararları ile birleştirme tutanaklarına karşı il seçim kuruluna yapılacak itirazın son günü (Saat 17.00),
2- İlçe seçim kurulu kararlarına karşı yapılan itirazların, il seçim kurullarınca en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanması.”
27 Haziran 2018 Çarşamba;
“1- İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına karşı Yüksek Seçim Kuruluna yapılacak itirazın son günü (Saat 17.00),”
28 Haziran 2018 Perşembe;
“1- İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına karşı yapılan itirazın Yüksek Seçim Kurulunca karara bağlanmasının son günü.”
Yine, Yüksek Seçim Kurulunun 06/05/2018 tarihli, 2018/390 sayılı kararı ile kabul edilen Sandık Kurullarının Oluşumu ile Görev ve Yetkilerini Gösterir 135 sayılı Genelge’nin
“Sandık kurullarının kararlarına itiraz” başlıklı 54. maddesinde;
“...İtirazlar, cumhurbaşkanı seçimi için sandık sonuç tutanağının düzenlenip başkan ve üyeler tarafından imzalanmasına kadar sözle veya yazıyla, sandık kurulları vasıtasıyla yapılabileceği gibi, oy verme gününden sonraki (25 Haziran 2018 Pazartesi günü saat 17.00'ye) kadar doğrudan ilçe seçim kurullarına yazılı olarak yapılabilir.
İtirazlar, milletvekili seçimleri için sandık sonuç tutanağının düzenlenip başkan ve üyeler tarafından imzalanmasına kadar sözle veya yazıyla, sandık kurulları vasıtasıyla yapılabileceği gibi, oy verme gününden sonraki (26 Haziran 2018 Salı günü saat 15.00'e) kadar doğrudan ilçe seçim kurullarına yazılı olarak yapılabilir.”
“İtiraz üzerine verilecek karara sandık kurulunun uyma zorunluluğu” başlıklı 55. maddesinde; İtiraz üzerine ilçe seçim kurulu başkanınca veya ilçe seçim kurulunca verilen karar ile sandık kurulunun bir işlemi veya tedbiri düzeltilirse veya sandık kurulunun kararı hükümsüz bırakılırsa, bu karar hemen sandık kuruluna bildirilir. Sandık kurulu bu karara uymak, başka bir ifadeyle kararı olduğu gibi yerine getirmek zorundadır (298/127).” şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.
Kurulumuzca yapılan değerlendirme neticesinde; 24 Haziran 2018 tarihinde birlikte yapılan Cumhurbaşkanı seçimi ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalmaması nedeniyle her iki seçime ilişkin;
a) Sandık kurulu tutanakları ve kararlarına karşı 298 sayılı Kanunun 128. maddesi uyarınca; 26/06/2018 Salı günü saat 15.00’e kadar ilçe seçim kurullarına itiraz edebileceklerine,
b) Sandık kurulu tutanakları ve kararlarına karşı İlçe seçim kurullarına karşı yapılan itiraz üzerine ilçe seçim kurullarının 28/06/2018 Perşembe günü saat 17.00’ye kadar karar vermeleri gerektiğine,
c) İlçe seçim kurullarının kararları ile tutanaklarına karşı 298 sayılı Kanunun 129. maddesi uyarınca; 29/06/2018 Cuma günü saat 17.00’ye kadar il seçim kurullarına itiraz edebileceklerine,
d) İlçe seçim kurullarının kararları ile tutanaklarına karşı il seçim kurullarına karşı yapılan itiraz üzerine il seçim kurullarının 01/07/2018 Pazar günü saat 17.00’ye kadar karar vermeleri gerektiğine,
e) İl seçim kurullarının kararları ve il birleştirme tutanaklarına karşı 298 sayılı Kanunun 130. maddesi uyarınca; Yüksek Seçim Kuruluna 04/07/2018 Çarşamba günü saat 17.00’ye kadar itiraz edebileceklerine,
karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle;
1-24 Haziran 2018 tarihinde birlikte yapılan Cumhurbaşkanı seçimi ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde Cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tura kalmaması nedeniyle her iki seçime ilişkin;
a) Sandık kurulu tutanakları ve kararlarına karşı 298 sayılı Kanunun 128. maddesi uyarınca; 26/06/2018 Salı günü saat 15.00’e kadar ilçe seçim kurullarına itiraz edebileceklerine,
b) Sandık kurulu tutanakları ve kararlarına karşı İlçe seçim kurullarına karşı yapılan itiraz üzerine ilçe seçim kurullarının 28/06/2018 Perşembe günü saat 17.00’ye kadar karar vermeleri gerektiğine,
c) İlçe seçim kurullarının kararları ile tutanaklarına karşı 298 sayılı Kanunun 129. maddesi uyarınca; 29/06/2018 Cuma günü saat 17.00’ye kadar il seçim kurullarına itiraz edebileceklerine,
d) İlçe seçim kurullarının kararları ile tutanaklarına karşı il seçim kurullarına karşı yapılan itiraz üzerine il seçim kurullarının 01/07/2018 Pazar günü saat 17.00’ye kadar karar vermeleri gerektiğine,
e) İl seçim kurullarının kararları ve il birleştirme tutanaklarına karşı 298 sayılı Kanunun 130. maddesi uyarınca; Yüksek Seçim Kuruluna 04/07/2018 Çarşamba günü saat 17.00’ye kadar itiraz edebileceklerine,
2- Karar örneğinin;
a) Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce www.ysk.gov.tr adresinde ve Yüksek Seçim Kurulu Kurumsal portalında yayınlanmasına,
b) Seçim Hizmetleri Genel Müdürlüğünce il-ilçe seçim kurulu başkanlıklarına gönderilmesine,
25/06/2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy